Vísir - 08.02.1924, Blaðsíða 3

VÍSIR
Vííhjálmur Stefánsson.
Ölafur Friöriksson heldur fyr-
frlestur á sunnudaginn um Vil-
hjálm Stefánsson og afreksverk
fiahs. AðgöngumiSar seldir í dag
og á morgun. Sjá augl.
'Fjalla-Eyvindur
verður a'S öllu forfallalausu
íeikinn á sunnudaginn kemur, og
j)á i síðasta sinn.
fianpinannafélsig- Reykjavíltur
Iieldur framhaldsfund sinn á
læorgun kl. 4 síðd. í Kaupþings-
salnum.
Merknr
verslunarm.fél. lieldur skemti-
und á rnorgun i Bárunni, uppi,
m. 9 síðd.
AÖalfundur Tfáttúrufræðisfél.
er á morgun kl. 4 e. h.
'Snllfoss
kom í gærkveldi, meðal farþega
voru: Ólafur Jóhannesson konsúll
■ og 2 synir hans. Jóhann Þorsteins-
son kaupm. Isaf. Magnús Thor-
steinsson bankastjóri Isaf. Nat-
hanael Mósesson kaupm. Dýra-
■íirði. Kristján 0. Skagfjörð heild-
sali. Kristján Gíslason kaupmað-
ur Sauðárkrók.
ísfiskssala.
í gær seldi Kári afla sinn í Eng-
íandi fyrir 1974 sterlingspund.
E.s. Esja
kom i nótt úr strandferð með
margt farþega. Þar á meðal voru
íjsessir þingmenn : Þorleifur Jóns-
son, Sveinn Ólafsson, Ingvar
’Þálmason, Halldór Stefánsson,
Árni Jónsson, Sigurður Jónsson
irá iYsta-Felli, Ingólfur Bjarna-
son, Einar Árnason, Bernharö
'Stefánsson, Björn Líndal (og frú),
'•Guðm. Ólafsson, Þórarinn Jónsson
írá Hjaltabakka, Jón A. Jónsson,
Sigurjón J'ónsson, Hákon Kristó-
jíersson, Halldór Steinsson. Enn-
ffremur komu: Björn bóndi Sig-
Jússon frá Kornsá, Bjarni Bene-
-rliktsson kaupm. frá Húsavík, Jón
Sveinsson bæjarstjóri frá Akur-
-eyri, Jón Benediktsson læknir,
Sigfús Daníelsson verslunarstjóri
írá ísafirði, Helgi Guðmundsson
tbankastjóri á ísafirði.
Gjafir til berklaveiku konunnar:
Ónefndur kr. io,oo, S. Þ. kr.
30.00, G. kr. 10.00.
' Sjómannastofan.
Samkoma í kvöld kl. 8yí. Gam-
■ ali sjómaður talar.
'Dansleik Iðnskólans
verður frestað. Sjá augl. á öðr-
'itm stað í blaðinu í dag.
Schiller: Mærin frá Orleans
(Jeanne d’Arc) í ])ýðingu dr.
Alexanders Jóhannessonar, fá ein-
téík óseld, kostar 4 kr.; fæst í
Uókaversl. Sigf. Eymundssonar.
Nokkur þúsund ísl. frímerki til
■iölu ; mest stór frimerki. Afgr. vís-
■sr á seljanda.
Venizelos.
Fyrir nokkru var hér í blaðinu
sagt frá úrslitum ])ingkosning-
anna i Grikklandi og hinum mikla
sigri Venizelos og hans fylgis-
manna við þær kosningar. Afleið-
ing sigursins varð sú, eins og
vænta mátti, að Venizelos livarí
aftur heim til Grikklands, sam-
kvæmt áskorun fylgismanna sinna.
Kom hann til Aþenu 4. jan. og
hafði þá verið erlendis síðan haust-
ið 1920, að andstæðingar hans
r.áðu völdum við kosningarnar ])á,
og kölluðu Konstantín konung
heim aítur. Lengst af hafði verið
bljótt um hann þessi 3 ár, og hann
látið sig grísk málefni litlu skifta
— á yfirborðinu — nema í fyrra-
baust, þegar hann fór fram og
aftur milli frönsku og ensku
stjórnarinnar, til þess að reyna að
rétta hlut Grikkja, eftir ófarirnar
miklu í Litlu-Asíu, og síðar á
friðarfundinum í Lausanne.
Þjóðþing Grikkja kom saman 6.
janúar og lagði þá byltingarstjórn-
in, sem tók við völdum i fyrra-
haust og setti Konstantin konung
af, niður völdin. Það var vitan-
iegt áður, að Venizelos mundi ekki
taka i mál, að koma heim aftur
nema þeir Plastiras formaður
nefndarinnar og Gonatas forsæt-
isráðherra færu frá, því að stjórn
þeirra var í litlum hávegum hjá
vesturríkjunum eftir að þeir höfðu
látið drepa helstu mennina í ráðu-
neyti Konstantíns, Gounaris o. fl.,
setn ákærðir voru fyrir landráð.
Kvað svo ramt að, að Brctar vildu
ekki hafa neitt stjórnmálasamband
við Grikki eftir þetta.
Fvrsta verk þingsins var að
lcjósa forseta, og var Venizelos
kosinn með 345 atkvæðum af 354,
sem greidd voru. En sama daginn
sem kosningin fór fram, varð
Venizelos skyndilega veikur, og
gat ekki snúist við neinu i næstu
daga. Samkvæmt síðustu fregnum
eru veikindi þessi svo alvarleg, að
hann hefir orðið að segja af sér
stjórnarstöfum aftur, en ætlar þó
aö fara með þau áfram, eftir þvt
sem heilsan leyfir.
Frjálslyndi flokkurinn ætlaði að
gera Venizelos að formanni sín-
unt, en hann tók þvert fyrir, og
kvaðst fara úr landi aftur, ef eigi
væri farið að vilja sínum. Hins-
vegar tókst hann á hendur að
mynda stjórn, og hljóp hún af
stokkunum 11. janúar. Ráðherr-
arnir eru flestir lítt kunnir utan
Grikklands. IJeitir utanríkisráð-
herrann Roussos og fjármálaráö-
herrann Michalakopoulos. — Þaö
yakti talsveröa athygli, aö ráð-
Iterrar þessir unnu embættiseiö
sinn í nafni „konungs og fóstur-
jarðarinnar“, en byltingarstjórnin
liafði ákveðið, að þingmenn skyldi
ckki vinna eið í nafni konungs,
heldur fósturjaröarinnar. Þykir
þetta benda til þess, aö Venizelos
muni verða konungdæminu fylgj-
andi, enda heyðist það áður, að
íi ann tekli konungsstjórn eina
SltÖASf’S orlang útbroiiá
Mta ^LINIMENT* 1 heirai, og ‘
þúsandir raanna reiða sig á hann.
Hitar strax og linar verki. Er
borina & 4n núniags. Seldar í
öUain lyfjabúðum. Nákvsemar
notkunarroglar íylgja hver fl.
stjórnarfyrírkomuíagið, sem gæti
bjargað Grikklandi.
í stefnuskrárræðu sínni drap
Venízelos einkum á íjármálin, og
taldi fyrsta hlutverk stjómarinnar
vera það, að auka sparnað í land-
inu. Kvaðst hann mundu bera
íram tillögu um skipun sérstakr-
ar sparnaðarnefndar, sem gera
skyldi tillögur um, liverja út-
gjaldaliði mætti skera niöur eða
lækka.
Ákveðið hefir veríö að iáta
])jóðaratkvæði fara fram um,
hvaða sljórnarfyrírkomulag skuli
verða í Grikklandi framvegis,
hvort heldur lýðveldisstjóm eða
konungsstjórn, og þá hvort
Gliicksborgarættin skuli látin sitja
áfram, eða nýr konungur valinn.
Sagt er, að Venizelos ætli að fresta
])essari atkvæðagreiðslu um sinn,
]>angað til „blóöið fari aö kólna“
í Grikkjum. —
Misklíð Venizelos og Konstan-
tíns konungs er fræg orðin, og má
merkilegt heita, ef Venizelos verð-
ur þvi ráðandi, að sonur hans nær
aftur konungdómi í Grikklandi. En
í þessu sambandi er merkilegt að
ininnast þess, að það var einmitt
Venizelos, sem kallaði Konstantín,
sem þá var prins, heint til Grikk-
lands áriö 1910, en hann hafði flú-
iö land eftir grísk-tyrkneska striö-
j ið 1897. Venizelos var þá erðinn
I áhrifamaöur í grískum stjómmál-
um, eftir aö honum hafði tekist
að koma Krít endanlega undír
grisk yfirráð.
Draumur Venizelos var sá, aö
gera Grikkland að stórveldi, ná
undir sig Konstantínópel og vest-
urströnd Litlu-Asíu. Eftir að hann
tök við stjómartaumunum virtist
öllu miða vel að þessu marki.
Grikkir fengu mikla landauka í
Balkanstyrjöldunum 1912—13, og
Tyrkir áttu ekki annað eftir af
ríki sínu i Evrópu en svolítinn
skika kringum Konstantínópel.
Utanaökomandi viðburöir réðu
I'.ví, aö draumur Venizelos rættist
ekki. Gcorg Grikkjakonungur var
myrtur vorið 1913, þegar hagur
Grikkja stóð sem hæst. Hefði hann
íifað fram á heimsstyrjöldina, má
ganga að ])ví vísu, að Grikkir
hefðu þegar í upphafi ófriðarins
gengið í liö með bandamönnum,
því Georg konungur var Frakka-
vinur mikill. En í staö þess var
Konstantín náinn venslamaður ViJ-
Iijálms keisara, komirm í íiásætið,
og því fór sem fór. Grikkir fengir
enga Konstantmópel á skiftafund-
inum í París, og höfðu heldur eklk
tfl hennar unnið.
Nú er Venizelos orðifm matfw
gamall og öhrasistur, og aðstaða
Grikkja er hin öröugasta. Þeir
hafa brotið af sér vinfengi stór-
veldanna, og mist mikið af því sem
þeir höfðu aflað, í fyrri stjómartíö
Venizelqs. Og varla gefst þeim
eins gott tækifæri til landvinninga
í bráð, eins og þeir höfðu 1914.
Lákindi til þess, að stórveldis-
draumur Venizelos rætist — að
minsta kosli um hans daga, — eru
því lítil, þrátt fyrir viöurkenda
kænsku haus í stjómmálum.
Öilug Maðaútgáfa.
Seint í okfcóber bauð feíaðafélag-
ið, sem gefur út „Daily Mail“ og
fjöldann allan af öðrum enskurac
blööum, út 8 miljón sterlingspunda.
lán, sem notast átti tfl þess að færa
út kvíar fé-lagsins, en formaður
þess er Rothermere lávarður, bróö—
ir Northcliffe. Á hann sjálfur blöö-
iri „Daily Mirror“ og „Sunday
Pictorial“ og ábyrgöust þau Ián-
ið, ásamt „Daily Mail“. Átti aÍS,
nota 6 miljón pund af því til þess
að kaupa Hultonflilööin svo-
nefndu, en meðal þeirar eru „Eve-
ning Chronicle“, „Sporting Chron-
icle“ og „Empire News“ í Man-
chester. Haföi ágöði á útgáfo.
llulton-bla'öanna veriö yfir 500-
þús. sterlingspund fyrra missirt
ársins sem leið, og eintakafjöldi
þeirra samantalinn 2.135.000 á
virkum dögum, en sunnudags-
Rothermere er Beaverbrook lá-
blaöanna 4.518.000. í samlögumviö
varöur, að því er sum blöðin snert-
ir. í útboðinu gerði Rothermere
táð fyrir því, að árságóði á útgáfu,
þessara nýju blað og eldri blaðæ-
hringsins, rnundi verða 2.500.000
sterlingspund, enda stóð ekki á aö
fá lánið. Miljónirnar átta komu i
fyrsta degi.
Þessir tveir „blaða-lávaröar“
eru þannig búnir að koma ár sinni
fyrir borð, að upplag blaða þeirræ
nemur samtals 14 miljón eintök-
um. Gera má ráð fyrir, aö tveir
menn lesi hvert eintak, og ættar
\