Vísir - 13.02.1924, Blaðsíða 2

VlSIR
Hölam aitar fyrirlíggjaiidl:
Lank
Alt, scni á tilveru hans er bygt,
ev þá líku staðlaus þvættingur.
Enda þail' ekki að fara i neinar
grafgötur um það, hvers vegna j
hankarnir tiafi lækkað gengið. j
Alþbl. getur sjálft spurt þá um
það. N'ísi kernur auðvitað ekki
tíl hugar, að fara að rökræða
jþað við Héðinn eða Odd, „livers
vegna ísl. krónan ætti að fylgja
danskri krónu frekara cn ster- ;
íiijgspundi eða norskri krónu.“ •
fetta vita allir, skynbærirmenn,
tsem nokkra nasasjón hafa al'
því, hvernig viðskiftum okkar
við önnur löiid er háttað. En
jafnvel þó að þetta væri nú
rangt hjá bönkunum, og ísl. kr.
gæti verið alveg óháð þeirri
dönsku, þá er það staðrevnd, að
siðan danska krónan fór að •
Ifalla, upp úr Landmandsbanka-
bruninu, hefir sú isl. fylgt henni
eftir. pella er ekkert nýtt fyrir-
brigði, þó að Alþbl. vilji svo
vera láta, þvi að svona hefir það
gengið siðan haustið 1922. Vís-
ir hefir einmilt undanfarin ár
verið að hvetja til þess, að gerð-
•ar yrðu ráðstafanir, til að gera
gcngi ísl. króuunnar óháðara
danskri krónu. ]?ær ráðstafanir
hafa ekki verið gerðar enn. En
fil þess að geta komið genginu
*r lag, verða menn fyrst og
fremst að gera sér rétta grein
fyrir því, hvað það er, sem lag-
færa þarf. Til þesshefir„Alþbl.“
<enga hvöt. Fyrir því vakir ekk-
ert annað, en að nota gengismál-
ið til að æsa menn gegn útgerð-
armönnum.
Sem dæmi um samviskusemi
Alþbl. í rökræðum um slikt
vandamál sem þetta, skal hér
að eins benl á eitt atriði í þess-
ari grein Héðins. Jkir er sagt, að
allar eðlilegar ástæður hali lot-
ið að töluverðri hækkun ísl.
krónu, meðal annars það, að
fiskverðið sé „upp úr öllu valdi,“
útflutningsverðmætin hafi því
vei’ið venju fremur mikil síð-
asta ár. það er rétt, að nú er
boðið hátt verð fyrir fisk. En
allur, eða svo að segja allur
fiskur frá siðasta ári, seldist
miklu lægra verði, og svo lágt
var verðið, að þess cru ekki
dæmi síðan fyrir slríð, miðað
við vcrðgildi peninga. S. I. ár
hefir með öðrum orðum orðið
tiltölulega miklu minna ur
þvi „útflutningsverðmæti“ en
nokkru sinni áður. En það, að
fiskverðið er nú komið „upp lir
öllu valdi,“ eftir að öll fyrra
árs framleiðsla er seld, lætur
„Alþbl.“ (Héðinn eða Oddur)
gera það að verkum, að útflutn-
ingsverðmæli síðasta árs hafi
orðið venju fremur mikið! —
það cr von, að höfnndinum
finnist lil um röksemdafærsl-
una, enda klykkir hann út með
því, að einu megi gilda, hvert
nafn sitl sé, „rökin verði að
ráða!“ — ]?að er auðvitaS HéS-
inn! Vísir verður Iíklega að
biðja þá Hendrik og Odd vel-
virðingar á því, að hann hefir
verið að bendla nafn þcirra við
slíka ritsmíS.
Stórkostleg verólækknn.
Fengum með síSustu skipum bestu tegundir af Iiifreiöahringum og
slöngum frá stærstu og þektustu verksmiðjum i Bretlandi og í Íl&nda-
ríkjunum og seíjum með því verði, sem hér segir.
Cord hringir 30x3% Cl. kr.
65,00, rauð slanga kr. 0,50
—— 11,65
_ 11,65
—— 11,65
—— 13,30
—— 15,30
— 15,30
_„_ _ i®,50
—— 17,30
— 19,00
Reynið hringina og slöngurnar og dæmið sjálfir ra
í samanburði við aðrar tegunðir.
Jöh. OlafssoTi & Co.
31X4 — T. — 95,00
765x105 — — 95,00
31X4 S.S. — 95,00
33x4 — — 112,50
32x4% — — 146,00
32x4% — T. m- 183,00
34X4% — — 150,00
33x5 — T. — 205,00
35x5
32x5 m- 150,00
Dr. Sig. Nordal
prófessor.
NorSmenn hafa, eins og kunn-
ugt er, boöiö dr. SigurSi Nordal
prófessor kennarastööu viS há-
skóla sinn í Kristjaníu. BoS þett-i
er aö vísu sæmdarboö og eflaust
gert í viröingar- og vináttuskyní,
bæöi viö dr. S. N. og þjóöina. Hitt
er eftir aö vita, livort ekki sé dýr-
tiöarbragur á boöi þessu. Hætt er
viö, aö íslensku þjóöinni reyndist
boöiö helst til dýrt, ef því yröi
tekiö.
Hvernig myndi þjóöin kuvma. j
því, ef erlendur báskóli byS'i l'jóö- j
skjalasafninu til sin? Þaö væri aö
vísu sönnun ]>ess, aö háskóli sá
kvnni aö meta safniö. En mundi i
þjóöin vilja sinna því sæmdar-
boði ? Hætt er við, að mörgum
]>ætti sæmdin helst til dýru veröi
keypt, um þaö leyti sem safnið
léti í baf. ÞjóÖin á ósköphi 511 ís-
lenskra fræöa, sem bíöa jiess, að
úr þeim sé unnið. Og liin íslenskn
fræöin verða henni aldrei veruleg
eign, nema því aö eins, að úr þeim
sé unnið hér beima, og ]>að af
mönnum, er kunna að gera mat úr
þeim, ef svo má að orði kveða. Og
hún á nokkra menn, sem eru Hk-
legir til ]>ess, hver á sínu sviði,
menn sem hafa hæfileika. En
hæfileikar einir hrökkva skamt.
Skilyrðin veröa að vera fyrir
hendi. Og skilyrðin eru ekki hvað
sist fólgin í því, að fræðimennirn-
ir skrifi fyrir þjóð, er skilur það,
er þeir rita, þjóð, er finnur, aS
]>að sem þeir rita, er líf af henn-
ar lífi. Ef slíkir menn hverfa úr
landi og taka að rita á erlendum
tungum, hefir þjóöin mist þá að
mestu leyti og þeir hafa að mestu
léyti mist athygli ])jóðar sinnar.
Fyrir því spyrja nú margir:
Hefir Háskóli íslands ráð á því,
að missa Sigurð Nordal prófessor?
Og hefir þjóðin efni á þvi að
missa þennan visindamann og rit-
höfund? Fleira er auður en aura-
safn. Hér skal ekki borið íof á
dr. S. N. Og grein ]jessi er eld<i
rituð með tilliti til þess, hvort hon-
um væri í raun og veru betra að
starfa við erlendan háskóla eða
innlendan, heldur er að eins litið
á málið frá sjónarmiði þjóðarinnar.
Fylgirit Árbókar Háskóíans er
nú nýkomiS út Það ber þess ó-
tviræðan vott, sem að vísu var áö-
ur kúhnugt, að S. N. er gæddur
þeim ritmcnskubæfileikum, að
hann getur gert vísindi almenn-
íngs eign. Hann andar, ef svo má
að orði kveða, lífi í forna fræöi.
Sýnir hann, að hún á erindi inn í
}>að hugsanalif, sem gerir vart við
sig hjá þjóðinni. Dr. S. N. hefir
þegar sfigið stórt spor í áttina, til
þess að hrekja þá trú, að jafn-
fjársfeett sé að finna lifsgildi i
hinni fornu fræði „og aö ætla sér
að liía alla æfi á hrossakjöti og
merarmjólk," — eins og hann
kemst að orðí á einum stað. Slíka
menn þarf þjóðin að fá og þegar
hún hefir fengið þá, niega engir,
nema dauðinn, hafa heimild tií
þess að taka þá frá henni, — jafn-
veí ekki þeir, er vilja gera það i
heiðursskyni.
Háskólinn á viö þröngán kost að
búa, cins og flestir um jiessar
ntundír. En ekki hækkar hagur
hans, ef honum á ekki að haldast
á kennurum sinum. Honum mun
lengi veita erfitt að keppa við aðra
háskóla. Þó er hugsanlegt, að hann
geti kept i einni grein við ná-
granna sína. Það er i norrænum
fræðum og íslenskum. En þaö
verður ]>vi að eins, að hann hafi
þeim mönnum á að skipa, sem eru
líklegastir, til þess að bera af öðr
u.m í þessum fræðum. En ef svo
fer, að dr. S. N. hverfi nú til Nor
egs, verður háskóli Kristjaníu
skæður keppinautur Háskóla ís-
lands. Er þá einni hinni helstu
frægðarvona Háskólans fyrir borð
kastað, og óvíst, hvenær hann bíð-
ur þess bætur.
Svo er annað, sem ekki er minna
um vert. Dr. S. N. hefir hrundið
af stað fræðslufyrirtæki, er hlýtur
E.s. Þór
fer tii VestmannaeTfa sirnal
kvðld, íimtöáagimi 14.
ar bl. 8 síðiegis
Nic. BjarnasoiL
að liafa ómetanlegt mmtunargildh,
er fram líða stundir. Það er þýö—
ingarfyrirtæki hans, er þingí.ít
veitti fé til í fyrra. Erþað núkom-
:ð á gööan rekspöL*
Það er því sýnt, að dr. S. N-
vill veita tvens konar mermingav-
straumum inn í íslenskt þjóðlíf.
Annar þeirra er runninn frá því,
sem best er að finna í erlendmnt.
bókmentum. En hinti úr imiiendum.
frarðum. Þjóðin á heimting á þvf,
aö hann og allir þeir, er vinna aít
andlegum ])roska hennar, fái not-
ið sín sem best og að þeir verði
ekki látnir fara af landi burt, eF
annars er kostur. Munu þvs maxg-
ir ætlasí: til þess, að Alþingi skori.
a dr. S. N., að hverfa ekki burtu,
])ar sem svo mikið er að gera her
lieima. Norðmenn geta ekki litið
svo á, að slík áskorun Alþingis sé
að nokkuru leyti móðgnn viö sig:
Þeim mun skiljast, að Alþingi ber
að líta íyrst og fremst á hag þjóð-
vr sinnar. Því ber að hlúa að há-
skóla Iandsins, er á að vera sýni-
h'gt tákn andlegs sjálfstæSis*
Fyrir því verður að gera alt, sem
unt er, til þess að hann verði um-
fram a!t vermireitur íslenskrar
menningar og aðalbækistöð nor—
rænaa fræða.
S. Kr. F„
t
■í! Tvö rit koma nú út ínkam
l skams. Annað þeirra er sígilt ©g
| heimsfrægt rit, en hitt er rit, er
verður til að fylla stórt skarð i Is~
lenskum bókmentum. Er hið sesn«ai
í ágætis þýðingu eftir Guðm. pró£
Þinnbogason.