Vísir - 12.05.1924, Side 3

Halldór K. Laxness.
í.
AlmenningsálitifS. ]>essi ímynd-
•r.Si hæstiréttur,-tekur sér oftar' en
skyldi donisvald uni ]>á hluti, sem
getur ekki vérifS dómbært um.
b.r ]>af> einkum svo um unga menn
ug litt reynda, sem láta í éirihverju
meira bera á sér, en hæglátur og
híédrægur fjöldinn. — ()g- SVo er
um ýmsar nýjar stefnur og kenn
ingar, einkum ]>ær, sem mest koma
i bága við vanabundnar skoöanir
• g arfþegnar kenningar.
Fvrir einstakliirginn skiftir ]>aö
mjög miklu, til hvers vegar al-
nienningsálitið hnigur. Því það er
erfitt verk, og á stnndum ókleift,
a' fá ]>af> til stefnuskifta, jafnvel
bótt öll gild rök hnígi i ]>á átt að
siefnubrcytingin sé réttmæt. -----
t’etta finna a. m. k. ]>eir. sem bor-
ii> hafa skarðan hlut frá horði
hæstaréttar almenningsálits og
kíg,'i. ()g f-Ieíri munu skilja, ef
vilja.
ÍI.
Kinn af ]>eim yngstu rithöf-
undum oklcar,. sem hvað rnest ber
á er I lalldór Kiljan Laxness, og
tel eg hann hiklaust tneð ]>ein>
efnilegustu, ]>ótt harin liafi enn þá
ekki hlotið fulla viðurkcnningu
ídmenningsálitsins.
II. K. L. er úngur maður og sér-
kerinilégur, en talinn mun hann
r.s'amt vcra sérstæöari, aö dórni al-
.rnenningsálitsins, e;i hann er í
ráun og. veru.
Hann hefir faríð viðár en. flest-
ir jáfnaldrar hans og séö fleira.
Og vegna háttsemi sinnár og
gá.fnafars, hefir Itann. séð ýmis-
Irgt betur og af meiri skilningi,
heldur en hversdagslegi yfirborðs-
sjáandinn. -— Það* er tvimælalaust
tnikill efniviður í þeim manmý og
líklega meiri en i flestum öörum.
binna vngri rithöfunda vorra,
]>cirra, sem einhvers er að vænta
af.
» 'Það sem Halldór hefir skrifað.
einkum nú síðustU 2—3 árin.
stingur að ýmsu mjög í stúf við
, ]>ann venjulega ládeyðu-rithátt og
• andleysi ]>ess máls sem nú er al-
mennast. Veldur þar mestu um,
liinn sérkennilegi still og sá ]>rótt-
ur, sem hann hefir vfir að ráða.
\
—— Tvær bækur bafa þegar.
komið út eftir H. Kiljan. Sú fyrri
með öllum einkennum hins unga
og óþroskáða áhugamanns, scni
framkvæmir of fljótt, '|>að sem
hann muiidi gera betur seinna, ,
befði hann ]>olinmæði til aö bíöa
cftir þroska sínum. — Ilin síðarí
i cr margþættari, skipulegri og
fyllri, og með ákveðnari loforöum
um stígandi framför.
Síðan ]>ær bækur voru skrifað-
ar, hefir ýmislegt birst í dagblöð- .
unum hérna (einkum Morgunbl.),
sem sýnir ótvíræða rithöjEundar-
liæfleika I lalldórs, og ]>á ákveðn-
í'.ri en venja er, um jafn unga;
menn.
Nú er vöri á nýrri bók eftir
I lalldór, sem hann nefnir „Undir
1 íelgahnúki". L.r það mesta ritvérk
höfundarins, og mun í flestu taka
fram fyrri sögum hans.
III
Eg hefi átt tal við menn, sem
kvj.öa því, að í þessari nýjú bók
II. K. Laxness, muni uni of bera
á ]>eirri trúarhrifningu, sem höf.
hefir nýskeð orðið fyrir. Þess mun
þó ekki vera ástæöa til að kvíða.
Það muú óhætt að fullyréa, áð
II. K. L. fari ekki of lang!
inn á jtessa braut í hirini nýju
sögu sinni. Þótt hann liafi i
bfaðagreinum ritað af hrifn- :
mor9*
^ nyju
crma:UGfsuöuvj€Canna
firaösuÓúheCíu
ÍZZOmm 0 2000 watt. )
HVEÖJIÖ.
cru hinir a
i' Sm^fehfegubhaqanfogur {tagangur.
2'Framúrsfearandi auðvefd fireinsua
3'Oviðjafnanfeg endinq.v^-\g)
4'Afer fa'gt verö fSfutraffsfeqa,
5'fláwattiuðuPieffan sfearar fram
úr qassuðuvje.finni i ffýti og
6'Gafbrfeu eyðsfaner ebbi meiri,
en fnraðviríhnin tvöföfdúö.
Dnfeasafar-. Maffdor Quðmund55on&.Co. rafvirfíjafjefag,U.eyþjavfC..
ingu um kaþólsk mál, þá hefir
hann ekki gert það nema þar, sem
þaö var réttmætt vegna málefnis
bans og meiningar. — Og slikt
,gefur ckkcrt tilefni til neinnar
grunsemi um, að hann gæti ekki
íylsta hófs hér urn, í þesari nýju
bók sinni. — Bráölega munum við
lá tækifæri til að skygnast mvt
undir Helgahnúk. Hvort ]>ar verð-
ur að sjá nokkur undur og furðu-
verk, skal eg ósagt látið. Kn fúll
ástæða er til, að ætla, að þar verði
eitthvað riýtt að finna, og betur
sagt en alment er.
Höfundurinn hefir þegar sýní,
— eins og áðúr er tekið fram, ..,4—
ótviræða hæfileiki í ]>á átt, sem
hugur hans hneióist einkum að.
Og því má vænta einhvers .meira
vn meðalmensku undir Helgahnúk.
Að minsta kosti híð eg hókar-
innar méð nókkurri öþreyjú, og
rriun SY<V veru uni marga .fleiri.'
4, maí '24.
Guðm. Þorláksson.
Nýkomið:
Hveiti Neclar
— Fines.
— Faleon,
Ge> hveiti,
liaframjftl,
öag<>,
Kai töflumjöl,
Mtis heil,
Hænsu.ibygg,
IiálH»Eiunir,
Laukiir,
Kaiiuflur,
o fl.
Símar 890 & 949.
í lerminqar e slurnar má
enki vanta kon'ekt, úr
Lanðstjörnnttni.
SVARTI ÖLMUSUMAÐURJNN. 31
ættarmerki. Hann þekti konuna, sem týnt hafði
klútnum, cg vágn hennar. En heldri konur
fára seint á fæíur, vagnar þeirra eru aftur ræst-
aöir snemma á morgnana. Hann bjóst því frem-
ur viS aS geta fundiS vagninn en könuna.
J?egar hann hafSi leitað’ í nokkrar klukkustund-
ir án árangurs, og gægst inn í húsagarða hjá
öllum stórhýsum, kom hann að húsi einu stóru
i Grenelle-götu, sem bar af öllum aSalsmanna-
hústim í grendinni. Porthurðin var opin og
hann gáegðíst þar inn.
Hann -sá fyrst póstvagn, sem fjórum góSum
hestum var beitt fyrir, og var ungur maður, hár
vcxti, að athuga hestana. Hann leit út fyrir að
vera Englendingur, og var klæddur í ferðaföt.
Svertingjanum fanst lítið til um þetta, cg ætl-
aði að halda áfram, þegar ungi maðurinnn kom
hestunum til að stökkva nokkur fet áfram, svo
póstvagninn rann úr stað. pá sást á ljómandi
fagran rkygnisvagn, sem átti að fara að hremsa,
því að öðru hjólinu hafði verið lyft upp.
pegar ölmusumaðurinn sá þennan vagn,
nam hann staðar og athugaði hann. „pað er
sá sami.“ sagði hann og röddin skalf af gleði.
• Hann gekk hildaust gegnum pcrtið inn í húsa-
garðinn og að unga manninum, sem var Alfred
Lefebvre des yallées. Hann var nú ekki í
skrautbúningnum, sem hann hafði borið í veisl-
unni kveldið áður, heldur í enskum yfirfrakka,
sem hann hafði hnept upp í hálsinn, en ekki
farið í ermarnar. í þessum búningi var ungi
maðurinn ekki eins einfeldnislegur cg harin
hafði verið í skrautfötunúm.
„Við drengskap mirin!“ sagði hann óg horfði
á Neptún gegnum augnagler sitt. „Svei mér, ef
eg sé ekki þarna svertingja sem er með hvítt
hár! Mikið fjandi er það skringilegt! pað hefi
eg aldrei séð fyrr.“
Svertinginn gekk að Alfred, sem tók augna-
glerið frá augunum.
„Svertingi," sagði hann hlæjandi, „ef Jón
væri dálítið eldri, hefði eg gaman af að láta
hann fara í hnefleik við þig. En hvað viltu?
Menn vaða ekki svona inn í hús Rumbrys.”
„Rumbrys,“ hafði svertinginn upp eftir hon-
um, cg átti bágt með að leyna því, hvað hlessa
hann várð.
„pað á að biðjasi ölmusu fyrir utan portið,
en ekki inni í húsagarði,“ sagði Alfred. „Farðu
burtu!"
Neptún svaraði ekki, en tók upp vasaklút-
inn, sem var vandlega vafinn innan í hvítt bréf,
cg fékk Alfred hann.
„Hvað er þetta?“ sagði hann og setti upp
hanska áður en hann snerti við bögglinum.
„pað er svei mér þá, einn af vasaklútum frú
Rumbry “ Hann lagði 5 franka í lófa Neptúns
og sagði :
„pelta eru, sveir mér, góð daglaun fyrir þig„
svcrtingi! Vertu svo stell!“
Neptún fór þegar í stað út úr húsagarSin-
um, en þegar hann kcm út á götuna, settist
harin á hlífðarstein, ýtti stráhattinum fyrir and-
lit sér, en gaut -þó við. og við auga til portdyr-
anna.
Hann víssi nu hvarvar að hitta konu þá, sem
líktist Xavier svo mjög, og sem átli sömu upp-
hafsstafi -og voru á nafni móður hans. En hann>
hafði einnig komist^að því, að þetta stórhýsi
var kent við Rumbiy, og þannig hét líka höll-
ih, sem Xavier var boðinn til. Póstvagn bei&
inni í húsagarðinum. Átti þá sami maðurinn
þetta stórhýsi og höllina fyrir utan borgina?
Ætluðu hjónin, sem höfðu boðið Xavier heim,
að fara með þessran póstvagni?
Brátt sá hann frú Rumbry ganga ofan stein-
tröppurnar cg leiddi hana maður. Fyrst tók
hann að eins eftir frúnni, cg gladdist mjög af
því, að sér hefði ekki skjátlast, cg sagði við
yrjálfan sig: „pað er einmitt hún.“
En þegar hcnum varð litið áf frúnni á leið-
sögumann hennar, láYonum við að hljcða upp
yfir sig af undrun, og hann hleypti ákaflega
brúnum.
„pað er hann!“ sagði híinn. Hatm hafði
þekt Carral, þennan leynilega cvin Xaviers, og.
þá cinnig i^álfs hans, manninn, cem hafði skrif-
ar) » :ksamlega bréfið til lögreglustjórans.
v