Vísir - 21.06.1924, Qupperneq 2

VlflK
Hiíam nú íyrlrlíggjandi:
LAUK.

Pólitisk óáran.
III.
I öörum kafla þessarar greinar
var i fám orfium skýrt frá afdrif-
um stjórnarskárbreytingar-frumv.
á síöasta þingi og' framferöi íhalds
og Framsóknar í því máli. — Væri
innan handar áö telja fram ýmis
xnál önnur, er benda eigi siSur ljós-
Jega. í ]>á átt, aö sparnaöarhjal
flokkanua sé mestmegnis látalæti
'Og alvcirulausar tilraunir í þá áitt,
aö efna afS nafninu til gefin loforS
viö kjósendur.
Síi óáran er nú víöa komin í
mannfólkiö úti um bygöir Iands-
ins á siöustu árum, sakir sparnaö-
ar-glamurs nokkurra blaöa og
þingsetu-biöla, aö þaö þykir viss-
tasti vegurinn til kjörfylgis og
þingframa, aö ráöast á mentastofn-
anir landsins, embættismenn þess
og starfsmannaliö yfir höfuö.
Kjósöndum lil sveita er sagt, aö
hér í Reykjavik sé ógrynni af alls
konar ,,opinberum“ skrifstofum,
sem bændur kosti og beri á herö-
nin sér aö langmestu Ieyti, og aö
allar jiessar skrifstofur sé troð-
fullar af hand-ónýtu starfsfólki,
íands-óntögum og letingjum. —
Og mennirnir, sem á jiing vilja
fara. hrista höfuöin og berja sér
á brjóst yfir sukkinu meö lands-
sjóöinn og spillingunni í þesstim
bæ, en hjóöast þó til, — af cin-
skærri föðurlandsást, — að leggja
]>aö á sig aö fara suöur og kippa
þessu í lag, ef jiaö sé vilji kjós-
anda. — Og kjósendtirnir, hrekk-
lausir melin og ókuhnugir, trúa
þessum ósköpum um skrifstofurn-
ar og embætta-grúann og senda
þessa máttarstólpa sþarnaðárins
beint á þing, því aö þeim skilst,
eftir öllum sólarmerkjum aö
dæma, aö ástaudiö í Reykjavík
hljóti blátt áfram að vera alveg
voöalegt.
Þegar á Alþing er komiö, Ienda
fulltrúarnir oft í stökustu vand-
ræðum. Þeir komast fljótlega að
ratm um, að hér eru engar skrif-
stofur fullar af letingjum og iðju-
leysingjum. Embættismenn og
skrifstofufólk í þjónustu ríkisins
befir flest mikiö aö gera, og allur
'þorrinn mjög lág laun, svo lág, aö
flestir eöa allir í lægri launaflokk-
ttnum safna skttldum árlega, Jirátt
fyrir mikiun sparnað og sjálfsaf-
neitun. En J>aö fólk, hiö lægst
setta, er oftast nær látið vinna baki
brotnu (t. d. póstmenn og sítna-
rnentt) og getur J>ví meö engu
móti aflaö sér aukatekna á annan
bátt. — Þaö er þyí ekki árenni-
legt fyrir ,,spaniaöarpostuIana“ atS
fara aö klípa af Jiessu lága kaupi.
Og jicim til hróss skal jiaö sagt
hér, aö þeir gera ekki niiklar til-
raunir til ]>ess. — En eitthvað
verður aö gera. Iíeima biða kjós-
endurnir, og ]>eir eru vísir til að
muna lengi hverju loíaö var að
lcomiö sky-ldi í framkvæmd. Og
Jiá er rokið í einstök emhætti og
mentastófnanir landsins. Fálma þá
ýmsir í blindni, svo sem voníegt
er, grípa niður hingaö og Jiangaö,
skipulagslaust og af litlu viti.
Ein þeírra mentastofnana, er á
síöasta Jiingi varö mjög fyrir barð-
inu á báðum aöalflokkum þings-
ins, var sjálfur liáskólinn, æösta
mentastofnuu landsins. Lögöu
sumir mesta stund á, að bola ein-
stökuni háskólakennurum frá, aör-
ir vildu heita kutanum sem víöast
fig gera sem mestan usla. Var
iafnvel svo langt gengið af ein-
hverjum, aö lagt var til aö heím-
spekisdeild skyldi lögö niður eöa
hnoðað undir halÉarkriIca annar-
ar deildar. Sú tillaga mæltist illa
fyrir, og Jiótti ýmsum, sem flutn-
ingsm. gætti sórna síns miklu miö-
ur en skyldi.
Af ölluni deildum ITáskóIáns er
heimspekisdeildin vafalaust alþjóð
manna langkærust, J>ví aö frá
henni er vonast eftir mestu and-
legu ljósi yfir þetta land, mcstu
gróÖrarmagni fyrir vísindalíf og
bókmentir þjóðarinnar. Má }>vi
hyklaust fullyrða, aö ]>að hefði
vcriö í fullri óþökk mikils hltita
jþóöariiinar, jafnvcl hinna mestu
sparnaöarmanna í sveitunum, cf
heimspekisdeildin hefði veriö „tek-
in af“ eöa limlest, svo sem til var
stofnað. — Sem betur fór, varð
líka Iítiö úr þesstt háskólamáli ölh*
satnan, aö lokum. Þingmenn reynd-
ust betur en á horfðist um stund,
og er líiclegast, aö hjá mörgum
manninum hafi }>etta uppátæki
mestmegnis veriö eintóm látalæti,
eöa fylgispekt við ráöríka flokks-
höfðingjá. En ekki cr því aö lcyna,
aö nijög liorfði óvænlega um
sóma ]>ingsins í þessu niáli um
tima. Aö lokum mun íhaldsfjokk-
urinn hafa séð að sér, og hefí:
íramgang málsins aö j>essu sinni,
og er }>að sagt flokknum til eín-
dregins ltróss.
Sjálfstæöismcnn voru andvígir
J})essu afmenningarstarfi, svo sem
aö líkindum lætur. Þeir telja
hvorki sjálfum sér ííé kjósöndum
trú unt, aÖ hægt sé aö bjarga fjár-
hag landsins meö niöursktiröi á
mentastofnunum þess. —
Enn mætti nefna í þessu satn-
UNLOP
Reynslan sýnlr að Dunlop bifreiðahringir endasf mikM
Ibetur hér á vegunum en aðrar tegundir. — Striginn £ Bunlop
tiringum springur ekki, svo hægt er að slíta sérhverjum hring
út. — Ðunlop hringir eru bygðir í BretlandL
Verð á bestu tegund:
Dekk: SiÖBgur:
30x3 Cord ki\ 67.00 kr. 9.25.
30x3y2 — — 81.00 — 9.75
31X4 — — 97.00 — 12.00
33X4 — — 119.00 — 13.65
32x4% — ■— 162.00 — 15.75
34x4y2 — — 170.00 — 17.00
33x5 — — 209.00 — 18.30
35X5 — — 225.00 — 19.50
815X120 — — 135.00 — 15.75
880x120 — — 148.00 — 17.00
Bifreiðaeigendur, fleygið ekki út peningum fyrir dýrarf
og endingarminni hringi. Notið DUNLOP. — Nýjar birgðir
í hverjum mánuði,
Jóh. Ólafsson & Go.
Smjðr.
Gott smjör er nú þegar komið.
VO N .
Sími 448. Simi 448.
bandi tifraunir þingsius tíl að sam-
eina embætti þjóöskjalavaröar og
landsbókavaröar. Fann einhver
|)aö af speki siuni hér um árið,
sjálfsagt Framsóknarmaöur, aö
þetta vatri tilvalin sparnaðár-ráö-
stöfun. Og síðan hefir þessi sam-
ciningarboöskapur veriö prédikaS-
ur af mikium dugnaði. Vitaniega
er ekki fvrir þaö girt, aö til gæti
verið maður svo fjölvís og árvak-
ur til starfa, aö hann værj fær
um aö rækja bæði þessi embætti
sómasamlega. Líkurnar fyrir því
erti þó ekki miklar, því aö bæöt
cmbættin krefjast mikils starfs og
margháttaðrar þekkitigar og þó
ólikrar á ýmsa vegu. — En |>ó aö
tnaöurina yrði prýðilega hæfur aö
mentun til i bæði embættin, }>á cr
]>ó hættan alí af só, aö hontim
yrði antiað starfið kærara, og yröi
}>á hitt aö olnbogabarni. Þingiö
samþykti nú að vísu lög um þessa
satneiningu aö nafninu til. En rás
viðburðanna hefir hagaö því xsvo,
aö séö cr fyrir ágætum mönnum
í bæöi embættin, og svo ttm hnút-
arta búið, að ekki verður af sam-
einingu um J>eirra daga og von-
andi aldrci. í vetur, viö fráfalí
])jóðskjalavaröar, var |>ó tækifæri
til sameiningar, ef httgur hefö:
íylgt máli, cn tækifærið var látið
ónotað, og ber því enn að sama
hrunni um óhcilindín.
frá lifstjWfiPii
í fyrraðag.
(Niöurl.)
Viðu rk enti i ngu bygginga rnefncf»
ar sem húsasmiöír, fá þeir einír*
sem hún telttr íi! þess hæfa og hafa
fengið sveinsbréf i iðn sinni og
tinnið að minstíí kosti I tvö ár aö
húsasmiöi, eftir að þeir fengu
sveinsbréfið. i’ú má veita J>etm
mönnum siíka viðurkeniiingu, sem
stöastliðin tvö ár hafa verið húsa-
smiöir í Reykjavík, þótt ekki hafí
]>cir sveinsbréf, ef byggittgarnefnd
in telur ])á hæfa til að standa fyr-
ir húsasmíði. Byggingarnetndiœ
getur afturkallað viðurkeimingu:
húsasmiös, sem þrjóskast við að-
íara eftir fyrirmælum hennar, eöa
verður uppvís að broti á bygging-
afsamþykt eöa að sviksamíegu og
óvönduðu verki.
Husasmiður sá, er stcndur fyrir
byggingu húss, skal sjá um, aö
cftirrit af uppdrætti þeint, sem
I lyggingamefnd hefir samþykt, sé
• jafnan viö bendina og nothæft á
■ vinnustaðnum meðan á smíðinni
stendur. Áður en byrjað er að
grafa fyrir tmdirstööu húss eða
niannvirkis, skal húseigandi lil-
kynna það byggingarfulitrúa og
íögreghistjóra, samkvæmt fyrtr-
mælnm 22. gr. lögreglusamþyktar
fyrir Reykjavik 19. apríl
Hann skaí og skriflegá tilkynna ,
hyggingarfulltrúa, með að minsta,
kosti eins sólarhrings fyrirvara:
a. hvenær byrjaö cr á utidir-
stöðum, eða á breytingmn húss.
b. hvenær rakavamalög vcrða
lögð í veggi eða gólf,