Vísir - 11.09.1924, Blaðsíða 2

PISIR
sná ekki rera hærra á eftirtSldom tóbakstegBndum,
en kér segir:
Vindlar:
Nasco Princesas Kr. 20,40 pr. V2 ks.
La Diosa — 11,50 — ^/g —
Americana — 14,40 — J/a —
Phönix A. (Kreyn3) 1 — 18,40 — */., —
L> c'ry Charm — — 10,y5 — x/4 —
Whiffa smail sixe — 6,35 — ^/2 —
La Traviata — 23,00 — x/3 —
Denise — 18,40 — l/a —
Utan R-sykjavtkur má verðiS vera þvt hærra, sem nemur flutn
ingskostnaði frá Reykjavík tii sölustaðar, en þó ekki yfir 2"/0.
LændsverslEn fslanðs.
er heimsias besti þakpappi!
Fæst í 4 þyktam! Reynið hana!
Símskeyti
Khöfn, 10. sept. FB.
Frá pjóSverjum.
SímaS er frá Berlín, a5 stjórn
þingflokks þjóðernissinna hafi kraf-
ist þess af þýsku stjórninni ,að hún
geri bandamönnum opinbera orð-
sending um, að pjóðverjar eigi ekki
neina sök á upptökiím ófriðarins
mikla. Stjórnin hefir svarað, að hún
telji sér skylt að gera þetta, enda
hafi hún gengið að því skilyrði, er
hún fekk þjóðernissinna til liðs við
sig og þeir hétu því að fylgja tillög-
um sérfræðinganefndarinnar.
Ef það verður úr, að umrædd orð-
sending komi fram, eru stórkostleg-
ar stórpólitískar afleiðingar fyrirsjá-
anlegar af þeirri ráðbreytni. J7ví að
með undirskrift friðarsamninganna í
VersaiIIes hafa pjóðverjar viður-
kent, að þeir eigi sök á upptökum
ófriðarins, og skoðast því yfirlýsing-
in sem nokkurskonar riftun á þeim
samningum.
Umsátin um Shanghai.
Frá Shanghai er símað á þriðju-
daginh var, að árásarher uppreisn-
armanna þeirra, sem ná vilja borg-
inni á sitt vald nálgist óðum. —
Ameríkumenn og Japanar hafa sett
1200 (12000?) hermenn á land í
Shanghai til þess að vemda þegna
'jþjóða sinna þar.
Utanför
Eftir Indriða Einarsson.
(Framh.)
Svíþjóð. — Beljan á branlinni.
Járnbrautarlestin þaut af stað,
jog eftir nokkum tíma fóm fjöllin
að fjarlægjast, og skógarnir að
hverfa út í fjarskann. Eg sá ein-
hverja flík af Trollháttan til vinstri,
og fór að sjá hafið til hægri handar.
Sextán klukkutíma átti eg að vera
í eimlestinni, og var þreyttur þegar
eg settist inn í hana, og fór að hugsa
?im hvemig eg mundi verða að
kveldi. Eg hefi farið með eimlest-
um, sem þutu 13—14 danskar míl-
um á tímanum, og eg hefi ekið í
lestum, sem þóttu gera vel, ef þær
komust fjórar mílur á tímanum. Eg
sá á leiðinni bleika akra og slegin
tún í Svíþjóð; alt var það fagurt
og gott til nytsamlegra hluta. „Hún
Svíþjóð mín er rík og sínum góð,“
en tíminn leio ekki, og þreytan á-
gerðist þrátt fyrir það að klukkunni
miðaði svo dræmt áfram að eg skyldi
ekkert í því, hve sænski klukkutím-
inn getur verið langur.
Eg fór að hugsa um þelamerkur-
manninn minn, sem Gregoríus Dags-
son hafði sent til að halda íslenska
fánanum uppi; hve maðurinn hefði
verið vasklegur, og þéttur á velli,
enda var ekki líklegt að Gregoríus
sendi neinn Iiðlétting. Eg fór að
hugsa um Karl Jóhansgötuna, stand-
myndirnar í Kristjaníu, og jafnvel
buxnaskáimarnar á þeim. Eg hugs-
aði um símskeytin frá Bjömson ’til
Michelsens: „Nú ríður á að halda
saman.“ Noregur var að slíta sam-
bandinu við Svíþjóð, og svar Mic-
helsens með símanum um hæl: „Nú
ríður á, að halda kjafti.“ En tím-
inn vildi ekki líða.
Samt sem áður hafði jeg von um
I að komast í gegnum Svíþjóð þenn-
| an dag. En hvemig í ósköpunum
t átti ' eg að komast 8 mílur með
danskri eimlest frá Helsingjaeyri
til Hafnar í niðamyrkri, eins og
þar hefir' verið slysahætt á járn-
brautunum? Mér kom til hugar
dönsk saga, sem eg hefi lesið á
prenti, og þess vegna hlýtur að vera
sönn. í Danmörku fór eimlest af
stað á nýbygðri jámbraut með all-
mikið af farþegum. Innan lítils líma
er lestin stöðvuð, og farþegamir
spyrja: „Hvað er að?“ — „]7að
er kýr á jámbrautinni," var þeim
svarað. Lestin fer aftur af stað, þeg-
ar búið er að reka beljuna af braut-
inni, en stöðvast innan stundar aft-
ur. — „Hvað er nú að?“ spyrja
farþegamir: „Nú er sama beljan
komin aftur á brautina. f þriðja
sinnið stöðvaðist eimlestin enn þá,
og enn var sama beljan komin á
brautina. Ef þessi belja yrði nú fyr-
ir lestinni frá Helsingjaeyri, var
eg hræddur um að eg félli niður
af þreytu, áður en eg kæmi til Hafn-
ar, eða kæmi þar svo seint, að eg
yrði að liggja úti um nóttina.
Lestin hélt frá Helsingjaeyri kl.
9'/2. hygg eg, og stóð ekkert við
eftir það. Beljunni á brautinni hef-
ir sjálfsagt verið slátrað. Klukkan
10,45 mín. var eg kominn til Hafn-
ar, og mín reynsla er nú sú, að
danskar eimlestir séu mjög stimd-
vísar. í Höfn tóku þær á móti mér,
konan mín og tvær dætur mínar, og
meðan við sátum þar við kaffið,
komu til okkar Larsen Ledet og
konan hans; kunningjar okkar frá
því fyrra haust.
Framh.
Leiðréttingar.
Dagblöðin hér hafa birt, eftir
dönskum blöðum, fregn um það, er
hafi átt að gerast á fundum „Lög-
jafnaðarnefndarinnar“, er íslensku
blöðin nefna svo, í sumar. Af því
að fregn þessi er mjög skökk —
jafnvel skakkari en blaðafregnir eru
vanar að vera — þá þykir mér
ástæða til að leiðrétta hana.
1. íslenskir blaðamenn hafa enn
ekki læjt það, hvað nefnd þessi
heitir. Hún heitir á íslandi „Dansk-
íslensk ráðgjafarnefnd“ og í Dan-
mörku „Dansk-islandsk Nævn“.
„Lögjafnðarnefnd“ hefir hún aldrei
heitið, enda er mér ekki ljóst, hvað
felast ætti í því heiti.
2. pá segir, að af hálfu íslend-
inga hafi komið fram ósk um fjölg-
un nefndarmanna. Hér er öllu snúið
öfugt. Sú ósk hefir komið frá Dön-
um, en ekki íslendingum, svo að
mér sé kunnugt.
3. pá segir, að „samkomulag hafi
náðst um gildi íslenskra prófa í Dan-
mörku, á þeim grundvelli m. a., ’að
láta íslensk gagnfræðapróf gilda í
Danmörku eins víða og hægt væri.“
pessi fregn er nálega tóm endi-
leysa. í fyrsta lagi getur nefndin
ekki hafa „náð“ neinu samkomulagi
urn að láta ísJensk próf „gilda" í
Danmörku. Nefndin hefir ekkert
vald í þá átt. Hún hefir að eins til-
lögurétt. í öðru lagi er með orðun-
um „m. a.“- (meðal annars) gefið
í skyii, að nefndin hafi gert ályktun
um «11 íslensk próf. En það er rangt.
Engin ályktun var gerð varðandi
önnur próf en gagnfræðaprófið. Sú
ályktun, sem gerð var, var þess efn-
is, að mælst var til þess við kenslu-
málaráðuneyti Dana, að íslensk
I
Cement
fyrirliggiandi frá
Christiania Port-
land Cementiahrik.
| B>éRB?ja; & m.
gagnfræðapróf yrði talið nægilegt
sem grundvöllur undir framhalds-
mentun í Danmörku o. fl. eftir því
sem ráðuneytinu þætti unt vera. Ejr
þetta alt annað en að „ná sam-
komu!agi“ um gildi þess prófs í Dan-
mörku.
4. pá segir, að „samþykt“ hafi
verið að „kjósa nefnd til að rann-
saka hvort skila bæri aftur úr dönsk-
um söfnum ýmsum fornskjölum og.
bókum, einkanlega embættisbréfuin
og skrifum frá 17. og 18. ölcí." Auð-
vitað nær það engri átt, aS nefndm
hafi „samþykt" að skipa nefndí í
þessu skyni. Sannleikurinn er sá, aS
nefndin samþykti, að leggja til viS
stjórnir Danmerkur og íslands, aðf
þ æ r Iétu skipa nefnd. En hlutverk
þeirrar nefndar á ekki að vera buncb
ið við afhendingu skjala frá Dan-
mörku til íslands eins og í fregninní
segir, heldur skal með sama hætti
athugað, hvort Danmörk kunni ekkt
að eiga samskonar heimtingu á þvi,
að Island skili henni einhverju, sem
hér er geymt í skjalasöfnum. Og tíL.
mæli íslands um afhendingu gagna
frá Danmörku eru ekki bundin vi5
neina ákveðna öld. ísland telur sig
eiga kröfu til ýmsra handrita, sem
nú eru geymd í Áma safni Magnús-
sonar, og embættisbóka og embætt-
ísskjala, sem nú eru í Ríkisskjala-
safni Dana.
Svo er að sjá sem danskir blaða-
menn þykist hafa fregnir þessar frá:
nefndarmönnunum dönsku, sem
hingað komu í sumar. En nærri má