Vísir - 10.12.1924, Blaðsíða 2

VlSIR
)DM3TMHI
li'áíam íyrirl'ggjfinöi:
Handsápor margar tegundir mjög ódýrar,
Raksápur,
„Vi t0“ kraítskúripúlver.
Giftur óafvitandi
Simagjöldiu.
|Icnskir, c5a isaurum (20%) Incgra
■en okkar. l'eíta er eigi óáiitlegur
rkattur, sem landssímastjórinn
.eggur á símanotendur og hlýtur
hann óhjákvæmilega aS hafa áhrif
á vöruverSið hér í landinu.
I»aS er eigi au'Övelt að reikna ná-
kvaemleg’a út, hversu miklu þessí
skattur nemur á heilu ári, fyr en
næsta skýrsla Jandssímans kemur
á prent. En eg .xtla aö taka nokkr-
ar tölur upp úr skýrslunni fyrir
árið 1923, sem sýna, hversu mikið
landssímastjórinn hefir beinlínis
haft af símanotendum, með jjess-
»m gjöldum þa<S ári'S.
Samkvæmt skýrslunni voru þaS
ár afgrekld:
Símskeyti
Khftfn í). des. FB.
I’ýskn kosningarnar.
SímaS er íiá Berlín, að soeiy.1-
demokratar haft komið að 1)50
þingmöunum (1 kosningiimim i maí
i vor komu jieir að 100). jiýski
þióðenii-simiaflokkurinii 110 (mai
í06) kommúnistar 45 (mai <>2),
EudendorfiMlokkurinii 14(mai 34),
Bayer.'ki jijóðflokkurimt 1!) tmaí
lfi). Miðnokkurinu (i i (maí 65),
deruokratar 32 (maí 27). alls eru
kosuir 480. l»rír síðast nefndit
stjóriimáiaflokkarnir geta ekki
inyudað stjórn án stuönings ann-
ara flokka. Alitið er að tvent sé
til uni livort liægri eða vinstri
flokkarnir myndi stjórn. Verður
engti um jiað spáð livernig íer
mii stjóruaiuiyndunina.
Frá Danmörka
(Tilk. frá sendiherra Dana).
—x—
Rvík 8. des. FB.
Sameiuuðu íslensku verslanirnar.
f h.f. „Sameinuöu íslensku versd-
;inirnar“ hefir verið bo'SaÖ til auka-
nSalfundar þ. 20. dcs., samkvæmt
fíerlingske Tidende á föstudaginti
var. Þar ver'Öur á dagskrá: Uppá-
stuhga frá einum hluthafa.um, aS
íélagiö ákveði JrrotabúsmeðferS
(Likvidation) og val á „Likvida-
torer“. Uppástuugan er borin frani
1 samráöi viö „Likvidationsnefnd“
Diskontobankans, sem er ýieirrar
skoðunar, aiS of mikiö rekstursfé
þurfi til ]>ess aö reka viöskifti fé-
lagsins me'S núverandi fyrirkomu-
lagi. Þegar þrotabúsmeöferö hefir
veriö ákveðin. veröur ef til vill
rætt um. hvort nm nokkura fra.m-
tíSarstarfsemi veröi a'ö ræöa. Dis-
kontobankinn á mikiö hjá félag-
inu, en þaö er engin ástæöa til þess
að retla, aS tap hans verði meira
en gert liefir verið ráö fyrir, þar
eö húist er viö góöum úrslitum, cf
þrotahúsmeöferöarmáliö véröur til
Ivkta leitt meö ró.
Skattur á almenningi.
1. janúar sl. voru simskeyta-
gjöldin til útlanda hækkuö um 20
..25% og borið viö gengisfalli ísl.
krónunnar. Uröu menn hæöi undr--
nndi og óánægðir yfir þessu tií-
tæki landssímastjórans, en þó þótts
keyra fram úr hóíi, er önnur álíka
hækkun skall á í maímán. sl„ ein-
mitt tim þaö leyti, sem menn voru
íarnir aö sjá íram á, aö ísl. króna
myndi fara að hækka, sökum góö-
æris sjávarútvegsins. Óánægjan
yfir þessu magnaðist svo, aö lands-
símastjórinn sá sér ei'gi atma'ö fært,
en aö lækka gjöld þessi aftur þ.
i. okt. sl., niöur í það, sem þau
voru á tímabilinu jan.—maí. Eg
rnun seinna, ef með jrarf, sýna fram
á ósamrxmiö í hækkunmni og
Iækkuninni, með tilliti til gengis-
hreyfingar krónunnár, en i Jretta
sinn Iæt eg nægja dæmi, til j)ess
að sýna hversu landssíinastjöriniii
okrar á gjöklum þessum.
Má þá fyrst henda á, aö sröastl.
strmar var gjaldiö fyrir símskeyti
héðan til Englands 63 aurar fyrir
hvert orð, auk 55 aura stofngjalds
fyrir hvert skeyti. eða, að heita
má, nál. 70 aurar fyrir hvert orð.
I'rá Englandi og hingað var gjald-
iö á sama tíma 4 pence (og ekkert
stofngjald). Sé meðalgengi punds-
ins þá taliS kr. 31.00, vcrður þetta
sama sem 52 aurar fyrir hvert orð.
I.-andssíminn hefir þvi tekiö nál. 18
r.urum meira fyrir hvert orð milli
landanna en Englendingar gerðu,.
og nemur sá skattur á íslendingum
nál. 3000 kr. á mánuði hverjum,
hvað þetta eina Jand snertir; (eg
tel, aö héöan til Englands séu jafn-
aöarlega send um 16—17 þús. orö
á mánuöi). Mér er eigi kunnugt
um, hvernig gjöldin eru fní öSr-
um löndum Norðunilfunnar, en
'petta dæmi ætti aö nægja tii þess
að gcfa mönnum hugmvnd urn
hvert ldut'fallið sé.
Eins og fyr var á drepið, voru
gjöklin lækkuö 1. okt. sl„ svo aS
nú er orðagjaldiS til Englands 55
aurar íyrir oröiö, auk 65 aura
stoíngjalds, eöa nál. 60 aurar fyr-
ir oröið, til jafnaöar. Mér er cigi
kunnugt um, hvort gjaldið frá
Englandí og hingaö hefir lækkaS
frá sama tíma, en eg vil ekki halla
ncití á hluta I.andssímastjórans, svo
;ií eg reikna með þyi óbreyttu. Sé
gert ráð fyrir 29 kr. meðalgengi
ý. pundinu ]>etía tímabil, verður
enska gjaldið sama og 48 aurar ís-
1. til Danmerkur 319.081 orS, og
her íslandi 5)4-ctm. af hverju
— 18.347,16 frankar;
2. íil annara landa í Noröurálfu
456.937 orS, og her Islandi 9
ctm. af hverju = 41.124,33 frk.;
3. fil ianda utan NorSurálfu 3.818
orö, og her íslandi 15 ctm. af
hverju orði = 572,70 frankar.
Samtals verða þetta 60.044,19
frankar. Nú var gullfrankinn tal-
snn 105 íslenskir aurar þaö áriö,
svo að aöalupphæöin verSur ísl.
kr. 63.046,40. J’ettá er þaö, sem
íandssímanum har, samkvæmt al-
jijóða reglum og samningum. En
landssímastjörinn hefir tekiS af
raönnum kr. 131.652,63 fyrir ]>etta,
cða rúml. xoo% rneira en vera her.
Þarf engum oröum tim það aS
íara, hvaða, dóm sá kaupmaöur
íengi, er legði 100% á vöru sína,
fram y fir hæfilega álagningu.
Skattur þessi á símanotenduni (og
raunar öllum almenningi) nam því
Þ fyrra tæpurn 70 þús. krónum,
jiegar gjöldin voru 20—25■% lægri;
hversu mikill vcröttr hann þá ékki
á jiessu ári?
. Eftir þesstt virðast símskeyta-
gjöidin-til útlanda vera óþarfiega
há, og ætti félagsskapur kaup-
inanna aö fara ]>ess á Ieit viö ríkis-
stjórnina, aö hún Táti Iandssíma-
stjöra lækka }>au frá næstu ára-
mótuTn í þati, sem þau vorti um
þetta Ieyti í fyrra, því vissulega
var t'igi til simans stofnaö í j)cim
tilgangi, að harni yrði rekitin sem
skatf- eða okurstofnun, heldur átti
Hann að vera til gagns fyrir land
og lýö, og grciöa fyrir verslunar-
viðskiftum Iandsmanna.
O. B. Ainar.

Veðríð í morguu.
Hiti i Reykjavik 1 sl., Vestm.-
eyjura 2, Isafirði 2, Alcureyri
~ 1, Scyðisfirði 2, Grindavik 3,
Stykkishólmí 0, Grimsstöðum
4, Raufarhöfn 1, pórshöfn i Faér-
cyjum 8, Ivanpmh. 2, Utsirc 7,
Tynemouth L Ix'irviic 10, Jaa
Maven -t- 1 st. —- Loftvog lægst
fvrir vestan land. —- Verðurspá:
Suðlæg álf. Jeljaveður á Suður-
landi og Vesturlandi.
Eiúsinur,
Sveskjur,
Apricósur.
H veifi, „Vemons“,
Hvíta Iiandsápan
með rmttðít baudinu,
Ðósamjótk,
Saíoon kex,
Átsúkkulaði:
Tobler,
Carr.
ÞéRBtlR NVEI>H»01Í €«,
Merear
kom til Björgvin í gser.
Af veiðum , ^
kom í gærkveldi: Egill Skalla-
grimsson, Arí, OuIIfoppar
Draupnir.
St. íþaka.
Fundur i kvekl. Framkvæmda-
nefnd mndæmisstúkuTmarheini-
sækir.
Tiúlofnð
eru ungfrú Guðrún Haödórs-
dóttir, Njálsgölti 52, og Edvard;
Jónsson, Bræðraborgarstig 8 B.
Skælvende Strænge
heitir kvæðabók eftir Carlo
von Garloz, ungan rithöfund,
danskan, scm dvelst hér í bæn-
um um þessar mundir, og niinst;
var fyrir nokkru i Vísi- Bókiu
kostar 4 krónur og fæst hjá bók-
sölum. . ,
Má 1 verkasýn i ng
Kjarváls er daglega opin ý
Búrunni, uppi, kl. 10,4 og
—11 á kveldin. þar er fjtddi
mólverka og teikninga.
Eimreiðin,
f). hefti (nóv. des. 1924), er
nýkomin út. Efnið er fjölbrcytt
að vanda og hafa margir góðir-
höfundar lagt þar Iiönd að vcrki..
Meðal annars er þar ritgerð eftir
Einar próf. Arnórsson: „Sam-
band íslands og Danmex'kur eit-
ir 1. des. 1918“, „]>rjú kvæði eft-
ir Jak. Thorarensen, „Ferð yfir
Atlantshafið“, eftir Stcingrim
Matthíasson, „Hvernig ferðu aðS
yrkja?“, eftir Jakob Jóh. Smára.
o. m. fl. I þessu Eimreiðarbcfti-
eru nokkrar ágætar myndir af’
listaverkum Einars Jónssonar,
myndhöggvara.
Til Hallgrímskirkju
(væntanléga í Reykjavik), afá
hent sira Bjarna Jónsyni, N. N„
100 kr.
Að gefnu iilefni
skal þess látið gctið, að höf-
undur gi-einarinnar „Krafobít-
incin“, scxn birtist hér í blað-
inu i gæx% er ekki Jón Kristjáns-
son, íæknir.
Leikhúsið.
„]>jöfurhm“ verður lelkínn
annað kveW kl, 8. Alþýðnsýningr