Vísir - 08.01.1926, Blaðsíða 4

VISIR
mér Evrópuma'öur, sem lengi hef-
ir átt heima í Tyrklandi og fór
nýlega um sveitir landsins til þess
aö kynna sér áhrif „siða-skiít-
anna“. Hjátrú er enn hin magna‘8-
asta og hefir mörgu illu til lei'Sar
komið, einkum í heilbrigöismál-
um.
Þessi ma'Sur sagði mér til dæm-
is, aö hann heföi einu sinni veriö
staddur í_’ húsagaröi höföingja
nokkurs og séö þar þrjár eöa fjór-
ar konur andspænis sér. Þær
höfðu kastaö andlitsblæjum sín-
um, en ekki haföi siöabótin náö
öðrum tökum á þeim. Ein þeirra
var ung brúöur, og var gömul
kona aö veita henni lækningu viö
höfuöverki. Lækningin var í því
fólgin, aö ristir voru djúpir, lóð-
réttir skurðir á enninu, yfir aug-
unum, en áður höfðu láréttir
skuröir verið ristir yfir augnalok-
unum, til þess að taka viö því
blóöi, sem rynni ofan.
Hvervetna um sveitir Tyrk-
lands eru slíkar hjátrúarlækning-
ar framdar og höfðu frömuðir
trúarbragðanna fremur hvatt en
latt til þeirrar flónsku. Og þó að
stjórnin í Angora hafi komið
nýrri skipan á trúarsiðu, þá helst
hjátrúin óbreytt í þessum efnum.
Óteljandi dæmi mætti nefna um
fákunnáttu fólks í Tyrklandi, og
eru siðir þess ýmsir mjög gamal-
dags. Er auðsætt, að því verður
ekki breytt til batnaðar á skömm-
um tíma, einkanlega vegna þess,
að mjög lítið er þar um lærða
lækna, kennara eða sérfræðinga,
og mestur hluti fólks er hvorki
læs né skrifandi, hefir engin
kynni af öðrum þjóðum og veit
ekkert, hverju þar fer fram.
Kröfur þær, sem gerðar eru til
daglegra þæginda, eru hvervetna
svo ótrúlega litlar (nema meðal
örfárra efnamanna í borgum og
bæjum), að jafnvel á hinum miklu
höfuðbólum, sjást hvergi rúm-
stæði. Heimafólk etur alt af einu
fati og oft án hnífa og gaffla, og
herbergin, sem etið er í og sofið,
eru gersneydd öllum þægindum
og skrauti. Svona er þessu farið
um alt miðbik landsins og austur-
hluta þess.
En foringjar hinna vestrænu
umbóta kvarta mest yfir því, hve
fáa menn þeir eigi sér til stuðn-
ings og til þess að halda starfinu
áfram. Þeir segja, að svo virðist,
sem fátt ungra og upprennandi
Tyrkja hafi nægilega þekkingu til
þess aö taka við af þeim, sem þetta
umbótastarf hafi hafiö. Þeim
-finst fáfræðin hið þyngsta farg,
sem þeir eigi við að etja. Þeir eru
að svipast eftir ungum mönnum,
.sem geti tekið við af þeim, en
.finna, illu heilli, altof fáa. Þetta er
þeirra mesta mein og höfuö-hætta,
eins og nú standa sakir. — Úr
þessu er ekkert vísvitandi aftur-
kast að óttast, en nú þarf svo víöa
umbóta eða nýrra stórvirkja, að
varla virðist völ á nægilega mörg-
um velmentuðúm Tyrkjum til
.slíkra hluta. Sú hætta vofir yfir
öllum umbótum, aö þær lognist
út af með frumkvöðlum þeirra,
vegna dáðleysis eins og ómensku,
nema forkólfunum takist að vekja
nýja og marga menn til dáða, jafn
hyggna og afkastamikla eins og
þá, sem hrundið hafa þessum nýj-
ungum af stað.
Yeðrið í morgun.
Frost í Reykjavík 2 st., Vest-
mannaeyjum 0, Isafirði hiti 1,
Grindavík frost 2, Stykkishólmi
0, Grímsstöðum frost 9, Rauf-
arhöfn 1 (ekkert skeyti frá Hól-
um í Hornafirði), pórsliöfn í
Færeyjum 1, Angmagsahk (í
gær) 0, Kaupmannaliöfn hiti 3,
Utsire 3, Tynemouth 4, Leirvik
5 (ekkert skeyti frá Jan Mayen).
Mestur hiti hér siðan kl. 8 í gær-
morgun 1 st., minstur -í- 3. —
Loftvægislægð við suðaustur-
land. Veðurspá: Norðlæg átt á
Suðurlandi. Breytileg vindstaða
annarsstaðar. Hægur.
Verslunarm.félag Reykjavíkur
heldur fund í kveld kl. 8% í
Kaupþingssalnum (Spilakveld).
Söngkór stúdenta
(bassaraddir) heldur æfingu
kl. 6 í kveld, en tenór-raddir kl.
6 á morgun.
Enskur línuveiðari
kom hingað i gær með fót-
brotinn mann.
Frá Englandi
komu i gær: Gylfi, pórólfur
og Baldur.
ísfiskssala.
Nýlega hafa þessi skip selt
afla sinn í Englandi: Geir £995,
Gulltoppur £ 1010, Belgaum £
2447.
Gengi erl. myntar.
Sterlingspund ....,, kr. 22.15
100 kr. danskar .... — 113.13
100 — sænskar .... — 122.57
100 — norskar .... — 92.93
Dollar............... -— 4.58
100 frankar franskir — 17.82
100 — belgiskir —* 20.98
100 — svissn. — 88.52
100 lírur...............— 18.67
100 pesetar........ —• 64.76
100 gyllini............—■ 184.00
100 mörk þýsk (gull) —-• 108.88
Danskensla. — Tek að mér
einkatíma. L. Möller, Tjarnar-
götu 11. Sími 350. " (111
Get enn bætt við nokkurum
nemendum i orgeltima. — Ódýr
kensla. Uppl. í síma 1245. (115
Kenslukona óskast nú þegar
og til vors á gott heimili austan
fjalls til þess að kenna stálpuð-
um börnum og unglingum. parf
helst að geta kent eitthvað á
hljóðfæri. Gott kaup í boði. —
Helgi Hjörvar, Aðalstræti 8. —
Sími 808. (122
Tveir nemendur, sem byrjað
hafa dálítið á frönsku, geta
komist i flokk með öðrum nú
þegar A. v. á.. (76
Stúlka getur komist að að
læra kjólasaum. Guðbjörg Guð-
mundsdóttir, Grettisgötu 2. Sími
1232. (113
Rauður lindarpenni (Parkers)
tapaðist i gær. — Skilist gegn
fundarlaunum i Félagsprent-
smiðjuna. (134
Armband hefir fundist. A.v.á.
(119
Tapast hefir Chevrolet-dekk á
felgu, frá Hafnarfirði til Rvik-
ur (í vesturbænum). Finnandi
skih á Bifreiðastöð Sæbergs. —
Sími 784. (118
Rauðleit handtaska, lítil, tap-
aðist i gærkveldi í Hverfisgötu-
brelíku eða Lækjargötu. Símí
415. (130
Kvengrímubúningur til leigu
á Barónsstíg 23, niðri. (120
Duglegur verkamaður að norð-
an óskar strax eftir vinnu. Uppl.
Laugaveg 30 A, uppi. (121
Stúlka óskar eftir að sauma i
húsum. Uppl. á Baldursgötu 32,
niðri. (117
Nokkrir menn teknir i þjón-
ustu, Brekkustíg 8. Einnið tek-
inn útsaumur. (116
Grímubúningar eru saumaðir
og til leigu. Guðbjörg Guð-
mundsdóttir, Grettisgötu 2. —
Sími 1232. (114
Stúlka óskast i vist nú þegar.
Uppl. á Lokastíg 26. (110
Unghngur óskast í vist. Suð-
urgötu 14. (131
Hulsauma, Guðrún Helga-
dóttir, Bergstaðastræti 14. Sími
1151. (129
Stúlka óskast í vist, hátt kaup.
Uppl. í síma 1638. (128
Stúlka óskast í létta vist. Gott
kaup. Uppl. á Framnesveg 9.
(127
Myndarleg stúlka óskast hálf-
an eða allan daginn um mánað-
artíma. Litið tveggja manna
heimili. A. v. á. (126
Stúlka óskast í vist um tima,
sökum veikinda annarar. A.
v. á. (125
Stúlka óskast upp i Borgar-
fjörð, nú þegar. A. v. á. (124
Stúlka óskast í vist nú þegar.
Uppl. Vesturgotu 17. (46
Unglingur óskast til að gæta
barna. A. v. á. (107
Myndarleg stúlka óskast nú
þegar. Létt störf. Hátt kaup. —
Uppl. í sima 131. Hafnarfirði.
(75
Stúlka óskast i vist. Uppl. á*
Framnesveg 1 C. (8i
Hraust og dugleg stúlka ösk-
ast á lítið, gott heimili, nú þegar.
A. v. á. (2
Lítinn ofn vil eg lcaupa. Stef-
án Björnsson, Nönnugötu 1 A.
(112;
Tvær vel aldar gæsir til sölw.
A. v. á. (133-
Barnasokkar og hanskar, selj-
ast með óheyrilega lágu verði.
í Fatabúðinni. (132
Drengjaskór, fallegir og
sterkir, verða seldir næstu daga
á kr. 10.00 parið. pórður Péturs-
son & Co. (104
Nýtt skyr fæst í Matardeild
Sláturfélagsins, Hafnarstr. (10&;
Kristaltuttur, egta, stórt úr-
val, frá 12 au. stykkið, 5 fyrir
50 aura. Laugavegs Apótek. (57
Fersól er ómissandi viS blóB-
leysi, svefnleysi, þreytu, óstyrk-
leik og höfuSverk. Fersól eykur
krafta og starfsþrek. Fersól gerir
líkamann hraustan og fagran.
Fæst*í Laugavegs Apóteki. (324
Bestir og ódýrastir tilbúnir'
bláir og mislitir ryk- og regn-
frakkar, lijá H. Andersen &
Sön, Aðalstræti 16. (75
Kristaltúttur á 20 aura, 5 fyr-
ir krónu, i verslun Goðafoss,,
Laugaveg 5. (29*
Einhleypur sjómaður óska»
eftir herbergi án húsgagna. —
Sími 808. (12S
FÉLAGSPRENTSMIÐJAN
FÖRNFÚS ÁST.
með að leita sér huggunar. Hún var sannfærö
um, að sér yrSi fljótt gleymt. Og þó þótti
henni rangt, aS vantreysta góðum tilfinning-
um annara. Hún vissi, að sjálf mundi hún
halda áfram að elska, þrátt fyrir þaö þótt
hún heföi enga von um aö sjá framar þann
sem hún elskaöi. Og þegar svo var ástatt,
haföi hún í rauninni einskis aö óska frek-
ara. Og nú þráði hún aðeins hvíld og frið.
Sama morguninn, sem Núnó fór til Pont
Croix, hafði Piergin ábóti komið til þess að
sannprófa hvort Ester væri ekki blendin í
trúnni, en hún var hin einbeittasta, og ábót-
inn fór frá henni ánægður og léttur x skapi.
Ester sat í klefa sínum við lestur heilagrar
ritningar, þegar abbadísin kom inn til hennar.
„Barnið mitt,“ sagöi abbadísin. „Faðir yö-
ar er kominn og vill ná tali af yður. Farið
til hans. Munið það, að enn eruð þér alveg
frjálsar að því, hvort þér farið eða verðiö
kyrrar. Til morguns hvíla engin bönd á yð-
ur. Munið það!“
Abbadísin talaði hægt og lagði vigt á orðin.
Ester horfði á hana. ,
„Farið, barnið mitt,“ sagði abbadísin vin-
gjarnlega.
Þær lögðu af stað fram dimman ganginn.
Abbadísin fór fyrir, en Estér gekk í hægðum
sínum á eftir henni. Hún gekk gegnum
„nunnusalinn“, með járngrindunum fyrir
gluggunum, en síðan inn i viðtalsherbergið,
þar sem hún hafði áöur orðiö að verjast for-
tölum og bænum föður síns.
Núnó var einn í salnum. Hann faðmaði
dóttur sína og horfði fast í augu hennar, eins
og hann vildi grenslast eftir, yfir hverju hún
byggi nú.
Hann vonaði, að hiún kynni að hafa skift
um skoðun.
„Barnið mitt! Ertu enn sams hugar ? - Ertu
enn ósveigjanleg?"
„Pabbi!“ svaraði Ester. stillilega. „Við
minnumst ekki á þetta mál framar. Þaö er
útkljáð að fullu og öllu.“
„Er þá alveg vonlaust um, að hugur þinn
kunni að breytast."
„Ást mín til þin breytist aldrei, því mátt
þú örugglega treysta.“
„Og þó ætlarðu að yfirgefa mig?“
„Þú ert eini maðurinn, sem mér þykir vænt
um.“
„Ertu viss um það?" sagði Núnó.
Ester roðnaði og horfði niður í gólfið. Hún
vildi ekki segja ósatt, og þess vegna kaus hún
að þegja.
„Dóttir mín!“ sagði Núnó. „Vertu einlæg,
bamið mitt. Eg vil glaður leggja hvað sem
vera skal í sölumar fyrir þig. Eg er fús til
að veita þér alt, senx í mannlegu valdi stend-
ur, líka það sem eg neitaði þér um fyrir hálfu
missiri. Þú skilur mig vonandi! Eg vil fóma
öllu, til þess að þú grafir þig ekki lifandi
innan þessara köldu klaustumiúra. Tíminn er
naumur, góða mín. Eg veit af rnanni, se».
þú elskar að vonum heitara en. mig. Þú hefír
flúið hingaö, sakir vonlausrar ástar.
„Jafnvel þó að maðurinn væri kristim»0
mundi eg geta fallist á að hann eignaðist:
þig fyrir konu, ef þú bærir ást til hans.
Ester varð alls hugar fegin rétt sem snögg-
ast, en svo fanst henni sem þetta mundi alt
vera óvitahjal og markleysa. Trúarbi'ög*öi»'
skildu hana aö vísu ekki frá þeirn sem hú*
unni, en auðæfi hennar, allavega fengin, risu
eins og ókleifur múrveggur milli hennar og
Clements, og hún sagöi:
„Pabbi! Vertu nú ekki aö kvelja mig leng-
ur! Þetta er alt árangurslaust.“
„Ester! Barnið mitt!"
„Hættu nú þessu, pabbi minn! Eg hefi orð-
ið þér til mikillar sorgar, og eg ætla að biðja
góðan guð að fyrirgefa mér það.“
Á herbergisveggnum hékk líkneski af Kristi
á krossinum. Ester kraup á kné frammi fyr-
ir líkneskinu, og bað um þrek til þess, að geta
staðið stöðug hvað sem á dyndi. Hún veitti
því ekki athygli, að faðir hennar var horf-
inn. Eftir litla stund fanst henni sér hug-
hægra, hún þerraði tárin af kinnum sér og
reis á fætur. Hún leit þangað, sem hún vænti
föður síns. Hann var horfinn. En fáein feí
frá henni, á þröskuldinum í þessu hálfdimma
herbergi sá hún móta fyrir manni, sem hú«
kannaðist við á samri stundu. Hann stóð
þama og horfði á hana sorgblöndnum ástúð-