Alþýðublaðið - 04.06.1928, Blaðsíða 2

ALÞÝÐUBLAÐIÐ

<ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Ikemur út á hverjum virkum degi.
Algfreiðsla i Alpýðuhúsinu við
Hverfisgötu 8 opin frá kl. 9 árd.
til kl. 7 siðd.
Sferffstofa á sama stað opin kl.
I 0*/*— 10‘/i árd. og kl. 8-9 siðd.
< Simar: 988 (afgreiðslan) og 2394
} (skrifstofan).
IVerðlag: Áskriftarverð kr. 1,50 á
mánuði. Auglýsingarverðkr.0,15
hver mm. eindálka.
< Prentsmiðja: Alpýðuprentsmi&jan
J (í sama húsi, simi 1294).
4
Sparnaðnr íbaldsins.
íhaldsflokkurinn hefir lönguni
gumað af því, að hann væri
sparnaðarflokkur, að rá&deild,
hagsýni og sparnaður í meðferð
ríkisfjár væri hans fyrsta og helg-
asta boðorð. Allir peix, sem nokk-
uð þektu til, vissu, að petta var
uppgerð ein og látalæti, að spam-
aðarhjalið var viðhaft til pess
éins að reyna að veiða „einfald-
ar sálir“ við kosningar.
Konungur kom í heimsókn
hingað til lands árið 1926. Við-
hafnarmóttöku óskaði hann eigi
að fá. Hann kom á dönsku her-
skipi, hafðist að mestu við á
skipsfjöl nema örfáa daga, sem
hann dvaldi á landi í húsi Jóns
heitins Magnússonar, páv. for-
sœtiisráðherra.
Konungsmóttakan kostaði pó
samkvæmt landsreikningum kr.
57. 582. 54-fimtíu og sjö fmsund
fimm hundruð áttatiu og tvær
krónur fimtíu og fjöra aura, eða
sem svarar meðaltekjum 25—30
verkamanna hér, pað ár.
Eftir pví, sem næst verður
komist, sundurliðast kostnaðurinn
pannig:
1. Viðgerð á húsi Jóns
Magnússonar, for-
sœtisráðherra. hús-
búnaður, smábreyt-
ingar og ýmisiegt
pvi tilheyrandi kr. 23 923,47
2. Ýmisleg útgjöld,
aðallega kostnaður
við dvöl konungs
hér í Rvík, - 11255,40
3. Veizlur á Þing-
völlum ogTryggva-
skála.
4. Vín og vindlar í
veizlur
5. Bifreiðaleiga og
hesta
6. Vörur til ísafjarðar,
en þangað kom
konungur aldrei
7. Skilagrein vantar
fyrir
sem virðist vera
móttökukostnaður
á Akureyri og Seyð-
isfirði.
Samtals kr. 57 582,54
Rétt er að geta þess, að þegar
greiddir voru reiknnigarnir fyrir
viðgerð á húsi Jóns heitins Magn-
ússonar, þá var hann látinn.
Magnús Guðmundsson gat þess
á pingi í vetur, að hann teldi
I.íklegt, að eigi hefði lent svo
mikið af þeim kostnaði á ríkis-
sjóði, ef J. M. hefðd lifað. Með
þvi hefir hann viöurkent, að
meira hafi verið goldið en rétt
var —og að eftirmaður J. M„ en
eigi hann, eigi sök á þvi.
- Sama árið sem dubbað var upp
á hús J. M. fyrir miili 20 og 30
þús. kr., svo að konungur gæti
búið þar í örfáa daga, var 35
þús. kr. varið til viðgerðar á ráð-
herrabústað rikásins.
Ekki mátti láta konimginn búa
þar. Ekkert var hægt að spara
af þessum 57 582,54 krónum.
Ekki einu sinni vörurnar til ísa-
fjarðar.
Svona er sparnaður íhaldsins.
Næturlæk^irinn.
Umræður á siðasta bæjar-
stjórnarfundinum.
Af tilefni greinar þeirrar frá
formanni Læknafélagsiras, er birt-
ist hér í blaðinu, spurði Haraldur
Guðmundsson borgarstj., hvernig
á því stæði, að eigi hefði verið
svarað erindi Læknafélagsins frá
í vetur um, að bærinn sæi næt-
uriækni fyrir bifreið. Kvað hann
það býsna hart, ef bæjarstjórn
kynni eigi þá sjálfsögðu kurteisi,
að svara þeim erindum, er henni
eru send. Nú væri svo komið, að
Læknafélagið myndi hætta að
hafa sérstakan næturlækni, en
slíkt væri til áfskaplegra óþæg-
inda, einkum. fyrir fátækt fólk,
sem eigi hefði fastan lækni.
Borgarstjóri svaraði á þá leið,
að drátturinn á áð svara erindinu
væri sér að kenna. Fjárhagisnefnd
hefði falið sér að fá ýmsar upp-
lýsingar hjá Læknafélaginu, en
hann hefði gleymt því í heilan
mánuð, að skrifa eftir þeim. í
sambandi við þetta taiaði borgar-
stjóri a llmikið um háttalag sumra
lækna bér,, án þess þó að nefna
nokkur nöfn. Kvað hann þá vel
geta borgað sjálfa fyrir bifreiðair,
ekki væru þeir svo ódýrir. Ekki
þótti honum mikil eftirsjón í næt-
urlæknunum sumum, og sagði ó-
fagra sögu af einum þeirra, ó-
nefndum þó. Hefði hann k/omið
fullur og óþverralegur inn til
sjúklings og párað þar lyfseðil,
en annar læknir, sem komið hefði
til sjúklingsins daginn. eftir, befði
óðiara bannað að -nota lyfið.
Læknafélagið fanst honum koma
hálf dónalega fram við bæjar-
stjórn, að „semja sig að sið Bolsa
og gera verkfall“, og væri því eigi
mjög vandgert við það. Bæjar-
stjórnin get-ti ekki að „danza eftir
pípu Læknafélagsins" o. s. frv.
Haraldur kvaðst hissa á þvi, að
borgarstjóri skyldi ejjgi kærá
lækni þann eða þá, sem lionum
væri kunnugt um að hefðu gert
sig seka í embættisafhrotum eða
vanrækslu. Væri það í rauninni
skylda borgaristjórans og miklu
drengilegra en að flytja á fundum
ófagrar sögur um ónafngreinda
menn. Benti hanu á, að ef til vill
væri heppilegra að hafa einhvern
ákveðinn næturlækni, í stað þess
að skifta því milli læknanna. Sæti
illa á borgarstjóra að ámæla
Læknafélaginu fyrir ókurteisi, þar
sem hann sjálfur hefði trassað að
svara því í heilan mánuð. Væri
sennilegast, að sá trassaskapur
væri ástæðan til „verkfallsins",
því að óefað væri hægt að fá
samninga við Læknafélagið, ef
það væri reýnt.
Spansht fiskiveiðafélag.
Nýr liður í aukningu fiskiveið-
anna er spanskt félag, sem fyrir
nokkru var myndað í „Parajés“,
sem er bær nálægt landamærum
Spánar og Frakklands.
Félag þetta hefir yfir allmiklu
fjármagni að ráða og heitir „Pes-
querias y Secadores de Bacalao
de Espana“. Félagið hefir þegar
bygt nýtízku-þurkhús fyrir salt-
fisk. Sömuleiöis látið smiða 4ný
fiskiskip (toagra), 1200 smálestir
nvert, sem flytja fiskinn frá Ný-
fundnalandsmiðunum heim til
þurkunar. Félagið rekur ötullega
útbreiðslustarfsemi og slær mjög
á þjóðernisstrengina og hvetur
lýðinn lil að styðja „þjóðlega
framleiðslu“ — eins og þedr orðá
það, Fiskurinn, sem þeir framlei ða,
mun að sjálfsögðu verða annarar
tegundar og lakari en islenzkur
og norskur fiskur, og mun fólkið
því verða lengi að venjast hon-
um. Er það vanafast og ógjarnt
á breytingar. En félagið ætlar að
vinna fólkið með1 lægra verði en
er á aðfluttum fiski. Er því þar
hægt um vik, svo lengi sem þess
fiskur er tollfrjáls. Engu skal um
það spáð', hversu félagi þessu
farnast, en það er þess vert, áðí
þvi sé gaumur gef-inn í þeim
löndum, er senda fisk á spainskan
markað.
Broí úr iðnaðarsögu
Englands.
The House of Rank.
Svo heitir allstórt rit, sem ný-
komið er út á íslenzku, og hefir
Snæbjöm Jónsson bóksali þýtt
það. Er þar sagt frá hinu fræga
hveitifirma Joseph Rank, sem nú
selur hér afarmikið af hveiti og
Valdemar F. Norðfjörð er um-
boðsmaður fyrir.
Snæbjörn Jónsson skrifar for-
mála fyrir ritínu. Bendir hann þar
á, hve happasæl o;ss, hafi reyn'st
viðskifti við Breta, drepur á, að
,vér höfum orðið fyrir hoHum
menningaráhrifum frá þeim og að
vér höfum haft merkileg áhrif á
bókmentir þeirra.
Fyrsti kafli ritsins heitir „iBrot
úr iðnaðarsögu Englands". Er
þar frá því skýrt, hvernig hið
mikla firma er til orðið og hefir á
tiltölulega skömmum tima náð
fpFÓttir.
Frá fimleikaflohknum.
Lundúnum, FB., 2. júní.
Ógleymanlegar móttökur f
Lundúnum. Sýndum í dag kl. 3
í leikfimisal K. F. U. M. Við-
staddir voru fulitrúar faá sam-
bandi brezku leikíimifélaganna,
Ling leikfimifélaginu, Chelses i-
þróttaháskólanum og iþrótta-f
máiafulitrúar borgarstjórnarinnas
í Lundúnum, fulltrúar menta-
málaráðs Queen Alexandrais Col-
lega o, S. frv. Auk þess 200 at-
Vdnnuleikíimikennarar víðs vegai:
að frá EnglandL Margir þeinra
ferðuðust dagleið til þess að geta
verið viðstaddir sýninguna. Margr
ir urðu frá að hverfa vegna rúm-
lleysis. Með nægum fyrirvara
hefðum viö getað fylt stærsta
leikfimisal Lundúnaborgar.
íslenzka kerfáð og kvenflokk-
urinn talinn framúrskarandi aif
sérfræðingum Englands.
Förum tiL Edinborgar kl. 10,30:
í fyrra málið. Kveðjur.
geysimiklum vexti. Er sú saga eft--
irtektarverð.
Anhar kafli er um félagsstjórn-
ina. Er þar gerð grein fyrir ýms-
um þeim, er hafa á hendi yfir-
stjórn félagsins ásamt Mr. Joseph
Rank.
Þriðji kaflinn fjallar um verka--
skiftingu á skrifstofunum og
verzlunarstjóra félagsins í Huli,
Lundúnum, Liverpool og Cardiff#
Fjórði kaflinn er um umönnun
starfisfólksins og þeir síðustu um
mylnurnar og mölunina. Á þeimi
má sjá, að firma þetta hefir látið
sér ant um verkamenn eína. Það
hefir reist handa þeim íbúðarhúsv
leikvelli og skemtískála. Það sér
um, að verkafólkið fái að fara
skemtiíerðir og leitaist á inargan
hátt við að koma íveg fyrir, að
starfsiöngun þess og starfsgleði
sljóvgist. Um þessi efni hugsa
íslenzkir atvinnurekendur ails
ekkert, en þeir mega vera vissir
um, að það kemur niður á þeim
sjálfum. Nú standa erlendis með
mestum blóma þau fyrirtæki, er
sjá bezt fyr/'r verkafóLki sínu.
Firmað Joseph Rank ér eitt af
þeim allra fremstu í sinni röð um
heim alian, en því að eins er veg-
ur þess svo mikill, sem liann er,
að það befir skilið, að það borg-
ar sig beinlínis betur að gera vel
við verkafólk sitt en að þjaka
það með Löngu erfiði og Léiegu
kaupi.
Frá ¥estur-íslenflineum.
Þ< 1. maí var fundur haldinn í
Winnipeg til þess að ræða um
styrkbeiðni heimförðarnefndar.
Þjóðræknisfélagsins í sambandi
við heimferðina 1930. Engar til-
lögur voru samþyktar, en málið
mikið rætt. Fundinn sóttu 1000
—1200 isl. og mun aldrei haldinn
2 005,70
1 671,09
7 272,30
1 664,15
9 790,43