Vísir - 24.01.1928, Blaðsíða 3

V I S I R
Flokksþvingun
og
kosningar.
Eg
háöur
flokksböndum
og málefni
er engum
og lít á menn
, eftir þvi, sem mér finst aö efni
standi til.
— Mér hefir ekki hlotnast sú
gáfa, aö kunna aö skriöa fyrir
neinum, né heldur aS geta fengiö
af mér aö samsinna því, sem eg
fei háskasamlegt og rangt.
Eg hefi skynsemi rnina og sam-
visku aö leiöarsteini í hverju máli,
. en ekki pólitískar játningar neinna
í(forráöamanna“.
Viöurstygö flokksþvingunar-
innar er í algleymingi héi- á landi
am þessar mundir. Miölungsmenn
og skussar trana sér hvarvetna
fram og þykjast vera höföingjar
Jýðsins. Þeir neyta allra bragöa til
}>ess, aö ná völdum og mannafor-
ráöum. — Og lýöurinn á að falla
fram og tilbiöja þá i auömýkt.
Hrökkvi vitið skamt á krónan
að hjálpa, íslensk eöa dönsk.
Allir viröast þeir eiga sam-
merkt um þaö, þessir valdstreitu-
juenu nútímans, að hugsa fyrst og
fremst um upphefð og eigin hag,
|>ar næst um hag stéttar sinnar,
síðast eöa alls ekki um hag al-
þjóðar.
Miðlungsmenskan veöur uppi
,og þykist til alls fær. Eigingjöm-
ustu mennirnir sækja allra fast-
ÆSt eftir leiðsögunni. — Þeir hafa
rsendisveina á hverjum fingri, alls-
konar veiðimenn, sem fara um bæi
<og bygöir fyrir hverjar kosning-
ar, smala fólkinu saman, sópa því
í flokka, eins og' sauöum að rétt,
eitra sál þess með dreggjum
lægstu hugsana, afvegaleiða það
á allar lundir. — En heima sitja
valdabiðlarnir, ráöherrarnir, ráð-
herra-efnin, ráðgjafar ráöherranna
®g aörir friðlausir valdstreitu-
menn, og fagna hverri sál, sem
í bópinn bætist. — Pólitísk játn-
iingar-rit eru samin, endurskoöuð,
aukin og breytt eftir þörfum. —
Og smalarnir læra fræðin sín ut
an bókar, þylja þau á strætum og
gatnamótum, í eldhúsum og hvar-
vetna þar, sem kjósendur er að
iinna. Þess á milli trítla þeir hús
úr húsi og bæ frá bæ, brosmildir
®g fleöulegir, óþreytandi nætur og
áaga.
Flokkarnir þurka burtu svip
fiinstaklingsins.Fáeinir menn ryðj-
^ast í fylkingarbrjóst og taka að
■sér að hugsa fyrir alla .hina.
'Vaeri um tvent að velja, kysi eg
heldur, að vera sviftur kosningar
rétti aö lögum, en að gerast svo
andlega ómyndugur, aö eg léti
aðra ráða yfir atkvæöi rnínu. Eg
mundi ekki geta litið upp á nokk
•urn mann eftir slika frammistöðu.
Mér fyndist þaö líkast því,aö hafa
seit fjandanum sál rnína.
Á síðustu og verstu tímum eru
það sjaldnast bestu mennirnir,
■sem fremstir standa. — Stundum
eru það bara miölungsmenn aö
allri atgervi eða pólitískir hrossa-
brestir, stundum blátt áfram let-
ingjar og landeyður, sem ekkert
nenna að gera og ekkert geta gert.
Þeir taka sér fyrir hendur að
grugga og eitra hug alþýðunnar,
frédika sýknt og heilagt um fá-
áæma auðlegð annara, óveröskuld-
aöa velgengni þeirra, miskunnar-
leysi og grimd. En á meðan þessu
fer fram, skríða þeir upp eftir baki
hrekklausra manna, láta þá bera
sig á gullstóli upp frá því, gefa
sér fæði og klæði og laun af fá-
tækt sinni. Sjálfir drepa þeir ekki
hendi sinni í kalt vatn, en líkjast
öllu háttemi sínu ríkum „for-
ráðamönniun“ andstæðinganna.
Flokks-kvörnin malar ár og
síð. Nýju ryki er þyrlað upp,
sannleikamum hnikaö til eftir því
sem hentast þykir, nýjum óhróöri
dreift út um andstæðingana, nýju
hrósi logið á forsprakkana. — Alt
er til þess gert, að rugla hugi
kjósendanna, lama dómgreind
þeirra, beina hug þeirra að ágæti
forsprakka sinna og hermdar-
verkurn og háskastaríi andstæö-
inganna. — Á þing þjóöarinnar og
í bæjarstjóm eru sendir menn,
sem „forráðamennirnir“ úthluta
af einveldi sínu, og venjulega fyrst
og fremst litið á þægð þeirra og
auðmýkt og undirgefni og skoö-
ana-leysi. —• Um hæfleikana er
siður spurt. Stundum er beinlínis
svo að sjá, 6em „forráðamennirn-
ir“ vilji sem allra fæsta hæfileika-
menn hafa í kringum sig. — Og
þetta er skiljanlegt, þegar litið er
á innræti þeirra. —• Það er vissu-
lega auðveldara að gerast höfö-
íngi á þingi eða í bæjarstjórn,
þegar búið er að flæma mannvit
og sjálfstæði á dyr. Og höfðingjar
lýðsins vilja margir gerast nú á
dögum. —• Til þess að verða þaö
þarf ekki annað en mikla peninga,
eða ósvifinn hug og sterkan vilja.
Mannvit og drengskapur hefir
fallið í verði.
—q;—
Þegar eg geng að kjörboröinu
á laugardaginn mun eg hugsa um
það fyrst og frernst, að velja þá
mennina, sem eg treysti best til
að stjóma málefnum bæjarins af
sanngirni og skynsamlegu viti. Eg
kýs þá mennina, sem eg þykist
vissastur um, að mesta stund muni
á það leggja með starfi sínu i bæj-
arstjóm, að láta gott eitt af sér
leiða til hagsbóta bæjarfélagi og
einstaklingum. — Eg mun ekki
kjósa þá menn, sem fár-grimmar
stjórnmálaklikur etja fram, því að
cg veit, að þeim er ætlað fyrst og
fremst að berjast undir merkjum'
ákveðinna og' rangsnúinna flokka,
sem fáeinir eigingjamir qgóvenju-
skammsýnir menn stjóma. — En
hagsmunir flokkanna eöa „for-
ráðamanna“ þeirra og bæjarfé
lagsins eru sitt hvað.
Flér í bænum er til lítill flokk-
ur og yfirlætislaus, flokkur frjáls-
lyndra manna, sem vill berjast
fyrir því, að allir borgarar þjóð
félagsins, bæði í bæjum og sveit-
um, geti fengið aö njóta hæfileika
sinna, gæða lands og sjávar, og
ávaxtarins af iðju sinni. Eg hefi
ríka samúð með þessum litla
flokki, og gæti sennilega gerst
liðsmaður þar, því að hann berst
hinni góðu baráttu. — Frjálslyndi
flokkurinn vill sameina en ekki
sundra, lægja öldurnar, í stað þess
að æsa þær. En hann vill að eins
sameina menn um góð málefni.
Um hin illu málin og völdin í
landinu munu stóru flokkarnir
berjast, hvað sem hver segir, uns
þeim blæðir út. —•
Frjálslyndi flokkurinn er ekki
fjandsamlegur öðrum flokkum i
sjálfu sér, cn hann hefir meiri og
BARNAFATAVERSLUNIN
Klapparstfg 37. Sími 2035.
Barnaflúnelsteppi í mörgum lilum,
einnig tilbúin svif og svifaefni.
Til Vifilsstáða
hefir B. S. R. fastar ferðir alla
daga kl. 12, kl. 3 og kl. 8.
BUreiðastöð Reykjavíkur.
Afgr. slmar 715 og 716.
nunni óbeit á framferði þeirra
allra og telur það skaðsamlegt
með ýmsum hætti. ■— Flokkabar-
áttan hér er fyrst og fremst valda-
styrjöld — heiftar-glíma frið-
lausra manna, sem berjast um
völdin upj> á líf og dauða, ekki
til þess, að beita þeim í þágu
bræðralags, sanngimi og réttlæt-
is eða fagurra hugsjóna, heldur til
hins, að geta lifað og sukkaö að
vild, knúið fram hagsmunamál
einstakra stétta og látið andstæð-
ingana kenna aflsmunar.
Gegn þvílíkum valdstreítu-rysl<-
íngum og rangindum vilja frjáls-
lyndir menn vinna, hvenær seiri
þeir fá þvi viö korrdS,
Þegar eg lít yfir lista þá, sem
i boði eru við bæjarstjómarkosn-
iiigarnar á laugardaginn, fær mér
ekki dulist, að ekki er lítandi við
neinum þeirra, nenia B-listanum.
Eg hefi enga löngun til að
hrakyrða þá menn, sem hinir list-
arnir bjóða fram. En eg hefi ekki
neina trú á því, að þeir geti orðið
annað en peð á skákborði flokk
anna, sem tefla þeim fram. Þeir
munu og valdir með hliðsjón af
því, í fullu samræmi við lífsskoð-
anir forsprakkanna, að þeir verði
bara góðu bömin og segi já og
amen við öllu, eftir því sem „for-
ráðamennirnir" heimta.
Öðru máli gegnir um B-lista-
mennina. Þeir eru allir þann veg
gerðir, að þeir vilja ráða sér sjálf-
ir. Þeir vilja ekki verða að peð
um á neinu skákborði.
Frjálslyndir menn vilja vera
ábyrgir orða sinna og geiða. Þeir
vilja ekki þurfa aö sækja um leyfi
neinna „forráðamanna“, til þess
að tala eða þegja. •— Þeir vilja
sýna öllum mönnum sanngimi og
vinna gegn því, að níðst sé á stétt
um eða einstaklingum. — Þeir
vilja berjast gegn allri kúgun,
andlegri og líkamlegri. •— Þeir
efu að sjálfsögðu gersamlega and
vígir verslunar-einokun og ríkis-
rekstri og vilja vernda eignarrétt
manna.
• Öfgarnar standa ekki lengí. —
Frjálslyndir menn vita, ab þrasi
og valda-ryskingum dægurkapp-
anna lyktar fyrr eða síðar með
ósigri þeirra allra. Ný kynslóð,
írjálslynd og starfsöm, vex upp í
landinu og tekur við allri stjóm.
Góðir menn og gegnir hverfa frá
öfgum og einstrengings-skap „for-
ráðamannanna“ í hinum flokkun-
um og ganga til liðs við frjáls-
lyndið. — Litla frjálslynda félag-
ið í Reykjavík er vorboðinn í
stjórnmálum landsins.
Frjálslyndu mennirnír verða
ekki ofurliði bornir til lengdar.þvi
að þeirra er ríkið.
Borgari
Fyrirliggj andi s
Sagúgrjún °g Hrísgrjún.
H. Benediktssoii & Oo.
Síml 8 (fjói* *ar línur).
Framtíðarfyrirtæbi. ,
Til framleiðslu vantar til viðbótar krónur 3000.00—5000.00.
Fult veð gefið. Framleiðslan byrjar þegar í stað. Þátttaka í ágóða
gæti komið til mála; einnig vinna. Lysthafendur leggi nöfn sín
í lokuðu umslagi á skrifstofu Vísis, fyrir 28. þ. mánaðar, merkt:
„FRAMTÍÐARFYRIRTÆKI“
| ^æj
wð<S.>ð

Bæjarfréttir
Veðrið í morgun.
Hiti i Reykjavík o st., Vest-
mannaeyjimi o, ísafirði o, Akur-
eyri -4- 1, Seyðisfirði 2, Grindavík
t- 2, Stykkishólmi -4- 1, Gríms-
stöðum -4- 8, Raufarhöfn -4- 4,
Blönduósi — S, (engin skeyti úr
Hornafirði), Færeyjum 4, Ang-
magsalik -4- 2, Kaupmannahöfn
4- I, Utsira 3, Tynemouth 6,
Hjaltlandi 7, Jan Mayen o st. —
Mestur hiti hér i gær 4 st., minst-
ur -4- 3 st. Úrkoma 3,6 mm, —
Djúp lægð norðan við Færeyjar, á
norðausturleið. önnm- lægð yfir
Suður-Grænlandi, nærri kyrstæð.
Vestan stinningsgola og kaldl í
Norðursjónum. Suðaustan kul á
Halanum. — Horfur: Suðvestur-
land, Faxaflói, Breiöafjörður og
Vestfirðir: í dag" og nótt breytileg
átt en einkum vestan. Snjóél.
Norðurland og norðausturland: í
dag og nótt suðvestan. Úrkomu-
laust. Austfirðir: f dag og nótt
norðan átt. Snjóél. Suðausturland:
í dag og nótt norðvestan. Bjart
veður.
2332
er símanúmer B-listans í Báru-
búð, uppi.
Áttræð er í dag
frú Þórey Pálsdóttir, ekkja
Bjarna frá Reykhólum. Nokkrir
vinir og ættingjar hennar bjóöa
henni til samsætis á Ingólfshvoli
1 kveld.
€jötugur
verður 27. þ. m. Ölafur Daviðs-
son bóndi á Hvítárvöllum í Borg-
arfirði.
Frá Rauða Krossi íslands.
Hjúkrunarsystir Kristín Thor-
oddsen er nýlega farin til Sand-
gerðis og dvelur þar til vertíðar-
loka viö hjúkrunarstörf. (FB.).
Fjármálaráðuneytið tilyknnir:
Innfluttar vörur i desember-
mán. 1927 námu kr. 3.816.967.00,
þar af til Rvíkur kr. 2.456.089.00.
(FB.).
Stúdentafélag Rvíkur
heldur fund annað kveld kl.
8)4 á Skjaldbreið. — Þorlákur
Iíelgason hefur umræður um stú-
dentamót á íslandi 1930. Alþýðu-
fræðslunefnd skilar af sér störf-
um 0. fl.
Gestir í bænum.
Sigurður S. Bjarklind kaupfé-
iagsstjóri 1 Húsavík og Jón Jóns-
son frá Stóradal eru staddir hér í
bænum.
Nýstárleg skemtun.
Hingað er kominn nýlega bóndi
einn fátækur norðan úr landi,
Jón Lárusson að nafni. Hann
er dóttursonur Bólu-Hjálmars og
bróðir Hjálmars heitins Lárusson-
ar, skurðlistarmanns, sem flestir
fulltíða Reykvikingar munu hafa
þekt eða heyrt getið. — Jón er
raddmaður mikill, eins og hann
á kyn til, listfengur kvæðamaður
og kann ósköpin öll af „rímna-
stemmum11, líklega talsvert ú ann-
að hundrað. — Eins og auglýst
hefir verið hér i blaðinu, ætlar
Jón að gefa bæjarbúum kost á, a5
hlusta á rímnakveðskap sinn i
Bárunni annað kveld kl. 9. Mua
það verða eina tækifærið, sem
Reykvíkingum gefst til að hlusta
á list þessa einkennilega og ram-
íslenska manns, þvi að hana
heldur heimleiðis mjög bráðlega.
— Þeir, sem hlustað hafa á kveð-
skap Jóns, láta vel yfir og segj-
ast trauðla eða ekki liafa heyrt
betur fluttan kveðskap af þessu
tæi. — Röddin er óvenju-mikil,
„stemmurnar" fallegar og marg-
ar og flutningurinn ágætur. —
Meðal margs annars, sem hana
ætlar að fara með annað kveld,
eru nokkurar vísur úr Göngu•
Hrólfs rímum Bólu-Hjálmars,
afa hans. En þær eru, eins og
margir vita, meðal. hinna allra
snjallast kveðnu rímna vorra,
djarfyrtar nokkuð á köflum,
skemtilegar og hressandi. — Jón
selur aðgang að skemtan sinni
mjög vægu verði (1 kr.) og er
þess að vænta, að aðsókn verði
góð. — Visir gerir ráð fyrir, að
þeir sem á hann lilusta, muni
ekki sjá eftir því, og telji sig
hafa fengið krónuna borgaða.
Tímarit V. F. I.,
5. hefti 1927. Rorkell por-
kelsson, forstjóri veðurstofunn-
ar, skrifar um „Afl hvera og
lauga hér á landi“. Er það nið-
urlag ó fyrirlestri, er liöf. flutti
á fundi í V. F. í. síðastliðið sum-
ar. „Hilaorkan í lieitu höfunum
og laugarnar á íslandi“ heitir;
önnur ritgerð í þessu hefti, eft-
ir Steingrim Jónsson, rafmagns-
stjóra. Árni Pálsson, verkfræð-
ingur, rilar um „Vatnsrenslis-
mælingar í tveim ám“ (Soginu
og Glerá). Allar eru ritgerSú*,
þessar fróðlegar og ætti fólk aS
kynna sér efni þeirra, ekki síst
ritgerða þeirra porkels og Stein-
grims.
„Jul paa Island för og nu“
lieitir löng og ítarleg grein,
sem frú Margrethe Löbner Jör-
gensen hefir skrifað nýlega og
prenta látið í dönsku blaði.