Vísir - 25.01.1928, Blaðsíða 3

VISiR
Bj úgaldin
nýkomin.
Vínbep
stór og góð*
KEMM 0
A.valt
Glóaldin
7 tegundii*
frá. 10-35 anpa stk.
vel þposkaðap.
stærst úrval
Epli
Winesaps, Newtons.
Opape
og
Crnlaldin.
at aldinum
rvðhvort yrSi hækkaður tollur á
ýmsum þungavörum (svo sem kol-
iim og salti) og að svið það, er
gengisviðaukinn tekur yfir, yrði
rýmka‘5, eða aSrir nýir tollar yrSu
iögleiddir, ef þaS þætti hagkvæm-
ara. „Þörfin af auknum tekjum
.yerSur því brýnni, sem fyrirsjáan-
iegt er, aS næstu árin, 1929 og
I930, munu hafa óvenjuleg útgjöld
i för meS sér.“
í frv. því, sem hér liggur fyrir,
.gru tekjur ríkissjóSs á árinu 1929
áætlaSar 9.808.600 kr., en gjöldin
^.779.741 kr. 77 au. Tekjuafgang-
4ív er þannig áætlaSur tæplega 29
|)ús. kr. 1 ;!
ASaltekjulindirnar, sem gert er
•íáS fyrir í frv., eru: Fasteigna-
:Skattur 230 þús. kr., tekju- og
■fiignaskattur 800 þús., aukatekjur
400 þús., vitagjald 320 þús., stimp-
iigjald 300 þús., útflutningsgjald
900 þús., áfengistollur 500 þús.,
tóbakstollur 700 þús., kaffi- og
ffykurtollur 1 miljón, vörutollur 1
Æuiljón, verStollur 600 þús., póst-
íekjur 475 þús., símatekjur iýi
íniljón, víneinkasalan 400 þús. kr.
Af gjaldaáætluninni skal getiS
þessara upphæSa: GreiSslur af
lánum ríkissjóSs og framlag til
Landsbankans rúml. 1300 þús. kr.,
ítorSfé konungs 60 þús., til alþing-
askostnaSar og yfirskoðunar lands-
reikninga rúmlega 200 þús., til
íákisstjórnarinnar (þar meS hag-
-Stofan, ríkisféhirSir og utanríkis-
anál) rúml. 310 þús. kr. — Til
dómgæslu o. fl. rúmlega 790 þús.
til samgöngumála (pósts, síma,
Sírandferöa, vita 0 fl.) rúmlega 3
jnilj. kr., til kirkju- og kenslumála
•tæp). 1400 þús., til vísinda, bók-
menta og lista tæp 185 þús., til
verklegra fyrirtækja tæp 900 þús.,
4il almennrar styrktarstarfsemi
íúml. 664 þús., til eftirlauna og
■Styktarfjár rúm 180 þús., til ó-
vissra gjalda 100 þús.— Auk þessa
eru nokkrar lánaheimildir í frv.,
•0. fl.
Eftir ræSu ráSherrans spurSi
Magnús Jónsson, hvort stjórnin
jhefði undirbúið fjárlagafrumvarp
fyrir 1930, svo að þaS yrSi lagt
fyrir þetta þing, ef stjórnarskrár-
breytingin næSi fram aS ganga.
SvaraSi ráSherra því neitandi.
4. Frv. til 1. um framlenging
á gildi laga um verðtoll af nokkr-
tRjn vörum, 1. umr.
5'. Frv. til 1. uní breytíng á
lögum um heimild fyrir ríkisstjóra-
ina til þess að innheimta ýmsa
tolla og gjöld með 25% gengis-
viðauka, 1. umr. BæSi þessi frv.
ber stjórnin fram sakir þess, aö
hún telur ríkissjóS eigi mega missa
þeirra tekna, er þessi gjöld veita
honum.
6.—7. Loks voru leyföar tvær
fyrirspumir frá Magnúsi Jónssyni,
og koma þær síðar til umræöu.
Mm iildsiis
stinoast.
Enn í dag er Morgunblaöiö aö
reyna aö berja sínar gömlu lygar
í lesendur sina. En þaö tekst frek-
ar ólánlega.
BlaSiö segir, aö bæjarbúar fáist
ekki til þess ,aS trúa einu einasta
orSi, sem Jakpb Möller segir. —
Greinin hefir vafalaust veriS skrif-
uS á undan fundinum í gær, þvi
að þess er ekki getiö, að bæjar-
búar megi ekki heldur trúa einu
einasta orSi, sem Jón Ólafsson
segi.
En þaS er íleira, sem fer i
handaskolum hjá blaðinu. Því er
baldið fram, aö Jakob Möller hafi
gengið ákafast fram í því, á fundi
frjálslyndra, aö -rífa niöur sam-
vinnugrundvöll ihaldsmanna. Þetta
er rangt, eins og alt annaö hjá
blaöinu. Jakob Möller lýsti aö eins
því yfir 'fyrir hönd kosninganefnd-
ar, aS hún héldi fast viö sína til-
lögu. ÞaS virSist likia vaka fyrir
greinarhöfundi, að einhverjir aðr-
ir en Jak. M. hafi barist ákaf-
ast gegn samvinnunni. —- BlaSið
segir sem sé, að Jak. M. hafi valið
meS sér í efstu sætin, þá menn,
sem fastast og eindregnast hafi
barist á móti allri samvinnu. —■
En alt er þetta jafn rangt hjá
blaöinu, þvi aö sömu mennirnir,
sem rnæltu með sérstökum lista, ef
samkomulag næöist ekki, lýstu sig
því fylgjandi, aS sá listi yrSi
dreginn í hlé, ef samvinna gæti
tekist á þeim grundvelli, sem fé-
lagiS vildi ganga aS.
Frá þessu var skýrt um leiS og
listinn kom fram, svo aS íhalds-
menn áttu enn kost samvinnunn-
ar, ef þeir hefSu viljaS.
Alt fleipttr MorgunblaSsins er
því staölausir stafir.
íhaldsmenn gátu náS samning-
um um sameiginlegan lista, en
þeir vildu þaS ekki og kusu held-
ur aö bera fram sérstakan sprengi-
lista.
Ávarp
ti! almennings, um slysavarnir og
stofnun slysavamafélags.
„Fiskifélag íslands" og skip-
stjórafélagiö „Aldan“ boöuSu til
fundar 8. f. m. „til þess aö ræða
um björgunarmál (þ. e. skipströnd
og druknanir hér viS land og víð-
ar, og varnir gegn þeim)“.
Á þeim fundi vorum viS fimm,
sem hér ritum undir, kosnir í
nefnd til að gangast fyrir stofn-
un björgunarfélags, eða slysa-
varna'félags, er nái yfir alt landiS.
Viö höfum lokiS nefndarstarf-
inu og boSum hér meS til fundar
sunnudaginn 29. þ. nt. kl. 3 í Báru-
búS. Iiöfum viö samiö frumvarp
til laga fyrir félag, er viö leggjum
til aö stofnaS veröi á þessum fundi
og heiti „Slysavarnafélag ís-
lands“. Frumvarpinu meS fullri
greinargerö verSur útbýtt prent-
uSu á fundinum. Allir eru boðnir
og velkomnir á þenna fund, karl-
ar og konur, sem eru yfir 15 ára
aö aldri.
Iiér á landi nema druknanir
um þaö bil j/$ af öllum slysförum,
i Noregi um þaS bil 50%.
Druknað hafa á þessari öld:
1901—1905 samtals 285
1906—1910 — 379
1911—1915 — 365
1916—1920 — 29S
1921—1925 — 430
Hafa því druknaö samtals 1754
manns á 25 árum. Á sama tíma
hafa þar aö auki druknaS hér viS
lánd yfir 200 útlendingar.
Allur megin þorri þessara slysa
hefir orðiS á sjó. Fremur fáir hafa
druknaö í ám eða vötnum. Fátt
hefir druknaS af kvenfólki, um
það bil 1 kvenmaður móti 20 karl-
mönnum. Allur þorrinn liefir
druknað af fiskiskipum.
Sjóslys eru hlutfallslega miklu,
margfalt tíðari hér en í öðrum
lönduin miSaö viö tölu þeirra, er
á sjó sækja. Við missum margfalt
fleiri í sjóinn hlutfallslega af fiski-
mönnum okkar en t. d. NorSmenn.
ManntjóniS er gífurlegt hér á
landi, og brýn þörf á aS gera ítr-
ustu tilrauir til þess aS draga úr
því.
Annars vegar má ótal margt
gera til aS vama því, að slys vilji
til á sjó — og þaS er aöalatriöiö.
Þess vegna tölum viö um slysa-
vamafélag. Hins vegar vantar
okkur björgunarskip, og björgun-
artæki á landi til aö hjálpa þeim,
sem lenda í sjávarháska. Allir
vita, aö Björgunarfélagið í Vest-
mannaeyjum hefir unniö stórgagn.
ASrar sjósóknarþjóSir hafa fyr-
ir löngu stofnaS allsherjar björg-
unarfélög, Englendingar 1824,
Danir 1852 (ríkið sjálft), NorS-
menn 1891 og Svíar 1907.
ViS erum á eftir. Og þó er þörf-
in hvergi eins brýn og hér.
MáliS veröur rætt nánar á fund-
inum í Bárunni. Og viS vitum vel,
aS ekkert hús hér á landi rúmar
alla þá, sem eiga um sárt aö binda
— hafa mist ástvini sína 1 sjóinn.
Reykjavík 18. janúar 1928.
Geir Sigurðsson. G. Bjömson. Jón
E. Bergsveinsson. Sigurjón Á.
. ólafsson. Þorst. Þorsteinsson.
L,— „
9000
IOC30IX
Bæjaiiréttir
Jarðarför
Hans Hannessonar pósts fór
'fram í gær aö viðstöddu fjöl-
menni. Síra Skúli Skúlason præp.
hon. flutti húskveöju, en síra
Bjarni Jónsson líkræðu í kirkj-
unni.
Samsöngur
Karlakórs K. F. U. M. er í
Gamla Bíó í kveld kl. 7ý$. Aö-
göngumiðar aS söngnum seldust
upp á stuttum tíma.
E.s. ísland
kom frá útlöndum í gærkveldi.
Meöal farþega voru: K. Zimsen
borgarstjóri, Hjalti Jónsson fram-
icvæmdarstjóri, ÞórSur Flygenring
kaupmaSur, Kristján Einarsson
kaupmaöur.
Snorri goði
kom af veiSum í gærk\reldi, fpr
í morgun áleiöis til Englands,.
ólafur
er væntanlegur í dag frá Eng-
landi.
Gladwyn,
botnvörpungur frá Abei'deieii,
rakst á sker hjá Sandgei*ði í fyrra-
kveld. Skipsmenn björguöust meö
naumindum. Komu sumir hingaS
í gær, en aörir koma í dag. Tveír
hásetar syntu til lands, en tókst
ekki aS koma streng á land. Með
fjöranni fóru landsmemi til og óSu
út i brimlööriö 10 menn vaSbundn-
ir og tókst aS koma stiæng út í skip-
iö og bjarga mönnunum. Skipverj-
ar voru 11 og fengu hinar bestu
viðtökur i SandgerSi lijá Haraldi
Böövarssyni og Lofti Loftssynt.
Lyra <^
kom hingaö síödegis í gæjr,
Meðal farþega voru Bertelsen
kaupmaöur 0g Steinþór Steinsson.
S. R. F. f.
ASalfundur Sálarrannsóknafé-
lags íslands verSur haldinn í IöníS
annaö kveld kl. Sjý. Hr. Einar H.
Kvaran flytur erindi.
Hljómleikahátíð
heldur HjálpræSisherinn í kveld
og annaS kveld kl. 8. Inngangs-
eyrir er aö eins 50 aura hvert sinn,
Sjá nánara augl. í blaöinu í dag.
Áheit á Strandarkirkju,
afh. Vísi: 10 kr. frá B. B., 3 IcV.
frá M. M.
Rímnakveðskapur.
■—0-—*
Það er full ástæöa til þess aíí
hvetja höfuSstaSarbúa til þess aS
sækja kvæöaskemtun Jóns Lárus-
sonar I Bárunni í kveld, Menfl
eiga þar kost á fágætum fróðleik
og því má óhætt spá, að engum
manni leiðist.
Rímnakveöskapurinn, sem n\l
virðist vera aö hverfa úr sögunní,
á sér vafalaust eldgamlar rætur.
ÞaS er full ástæöa til aS haldá,
aö fornskáldin hafi þulið drápur
sínar meS svipuSum hætti, og vísf
er um þaö, að rímnastemmurnar
eru beinir afkomendur danslag-
anna frá 11. og 12. öld. Ef véf