Vísir - 25.03.1928, Side 2

VISIR
Höfam til:
Haframjöl
Hrisgpjón
Riígmjöl
KartöfLumjöl
Hrísmjöl
Sagó
Kaffi, Ríó
Kadís
Strásykur
Molasyukr
Riáber, þnrknð
Lauk.
Nýkomnas*
Greatzvélar.
A. Obenliaupt.
Giunmlstimplar
eru búnir til í
Félagsprentsmiðjunni.
Vandaðir og ódýrir.
Slys við Orkeyjar.
Níu menn drukna.
Svo sem áðuv er frá skýrt hér
í biaíúnu, fórst Jón Iiansson skip-
stjóri á Lord Devonport um
síðustu helgi, og var þess þá
tií getiö, að hann liefði fallið fyrir
borö hér við land. En í gær barst
bingað sú slysafregn frá Eng-
Landi, að skip ltans hefði strand-
að lijá klettinum Öld Man of Hoy,
norðan við Orkneyjar, og fórust
þar átta menn, auk skipstjórans.
Mánari fregnir af þessu sviplega
siysi hafa ekki cnn borist hingað.
Utan af landi.
Seyðisfirði 24. mars. FB.
Fjársýki á Austurlandi.
Fjársýki og lungnadrep allviöa
á Austurlandi, á Seyðisfirði um
70 fjár dautt í vetur. Jón dýra-
Jaeknir er staddur hér, og athugar
veikina, hefir verið í sömu crind-
vm á Héraði undanfarið. Veikin
talitl sennileg'ast smitandi lungna-
bólga.
í verstöðvunum hefir verið lítið
tóið þessa viku, vegna ógæfta.
Allmikið itefir snjóað fyrri hluta
vikunnar, en síðan rigningar og
þíðviðri.
í nótt veiddust 78 síldir í lagnet.
Heilsufar sæmilegt.
[ruieot uin
Sögubrot úr Skuggahverfinu.
1.
Mannúðlega ber því að taka og
þolimnóðlega, þó að ritað sé um
sjálfan sig í nauðsjTi, og er þetta
þvi auðveldara, þvi fr-emur sent
jiannig er ritað, að til gagns geti
verið og fróðleiks. Verð eg nú crai
að rita nokkuð af þessu tagi, því
að bréf mitt til Alþingis unt dag-
inn, liefir ckki fengið þær tmdir-
tektir, sem æskilegt liefði verið og
rétt. Því að alveg er það satt, sem
stóð í bréfi mínu, að mikil ástæða
er til J>ess að þingið tæki vel máli
mtnu. Og svo að ekki verði sagt,
að eingöngu verði aö treysta sjálf-
dæmi mínu, skál eg benda á með-
niæli, sem eru i allra sjaldgæfasta
lagi. Einn af fremstu vísinda-
mönnum sem nú eru uppi, próf.
A. Penck, vildi fá vísindafélagið
í Berlín til að veita mér 8000 gull-
mörk, og vissi }>ó að cg hafði
nokkurt fc úr öðrum stöðum. Mun-
aði minstu að þetta hefðist fram.
Ekki hafði eg með einu orði farið
J essa á leit við þenna mikla snill-
ing landafræðinnar og jarðfræð-
innar. Annað má nefna, sem óhætt
er að telja til vandfenginna með-
mæla. Sir. A. Geikie minnist 't ævi-
sögu sinni, tiltakanlega góðri bók,
á Avebmry lávarð, sem var eigi
einungis stórauðugur fjármála-
maður, heldur einnig mjög merki-
legur náttúrufræðingur, og lék
1 annig þá vandasömu list, að
þjóna bæði Guði og Mammoni.
Farast Geilcie svo orð (A Long
Lifes Work, s. 361): He (]>. e.
Avebury lávarður) also still kej>t
up thc time-honoured custom of
hreakfasts at his town house ....
He vvould not infrequently catch
sctne celebrity who might be Y’isit-
ing or passing through London,
10 stk. 50 au. 20 stk. 1 kr.
BRIDGE virginia-cigarettur
eru kaldap og særa ekki hálsinn.
Fást í flestum verslunum bæjarlns.
aad ask his friends to meeí hitn.
Ségir þar að Avebury lávarður
bafl hald'ið ganialli venju mn dag-
verðarboð að LuiYdúnabústað s'm-'
um, og eigi ósjáldan náð í ein-
hvfirn frægan roami sem til Lun-
dúna var kominn eða fór þar um.
líg var x einu af hoðum þessurn,
c»g hafði þó engin meðmudi haít
tii Avdtitry lávarðar. C)g að vísu
mátti segja, að hver maðíir þarna
Maddm', væri celebrity, aö mér éin-
uut úndanteknnm. En að hinn vitri
öidungur skyldi bjóðá mér, virö-
ist þó heldur benda i þá átt, að
hatm hafi talið mig eigi ólíklogati
trl fratgðar. Og að sy'0 stórmerkir
tnenn skuli hafa haft þó þetta viS
YÍsÍHdamann utan aí íslandi, ætti
aö geta Y-erið þeiin nokkurt iíiug-
unarefni, sem láta sér aðra eíns
fjarstæðu í hug kotna og þá, að
ck-ki sé márk takandi á því sem
þessi sami vísindamaður segir um
árangur af ntargra ára rannsókn-
unt símttn.
II.
Skal þá sagt nokkuð af þessum
rannsóknum. 1 jarðfræði íslands
ltafa athuganir tníuar leitt í Ijós
rinsar nýungar svo ótrúlegar, að
enginn hafði látið sér til hugar
koma, að slikt væri hér að fmna.
Hefði verið auÖY-eldara utn skiln-
ing á síð.ari uppgötYnmum minum,
ef áhugi á jarðfræði og þekking á
því sem .eg áður hafði geiá, hefði
verið nokkru meiri. Ratmsóknir
Guðm. Bárðarsonar, sem eg dáist
tnjög að og hefi lofað á 4 málum,
varpa engum skugga á mínar upp-
götY-anir.
Þá skal getið 11 nr uppgötvmt
sem eg hefi dálítið sérstaklega
gaman af, og fleiri hafa hér þekk-
itigu til að dæma um, en jarðfræði-
rannsóknir mínar. Eg hefi fundið
J;au kennimörk á stíl Snorra
Sturlusonar, að segja má með
vissu, hvort eitthvert rit sé eftir
hann. Próf. Björn M. Ólsen reyndi
að sanna, aðEgla væri eftirSnorra,
en tókst ekki, af því að Jressi
ágæti gáfumaður og málfræðing-
ur, hafði ekki gert ]>ær atliuganir
sem vikið var á. Mjög fróðlegt
dæmi má nefna til að sýna, að
Björa Ólsen þekti ekki sttlSnorra.
Hann hefir getið þess til, t sinrú
rniklu ritgerb um Sturlungu, að
Heiðarvígasaga sé eftir Snorra.
En }>að sem segja má með vissu,
er nú einmitt ]>að, að Jiessi saga er
ckki eftir Snorra, vegna Jtess að
þar vantar hans ketmiorð og sér-
stöku orðmyndun, en aftur á móti
etu þar orð og talshættir, sem alls
ckki er að finna i ritum Snorra.
Björa Ólsen nefnir nokkur hlið-
stæð dæmi úr Eglu og Heims-
kringlu, og get eg bætt þar mörg-
um við, og sumum sem sýna betur
eu þau setn Ólsen telur, að það er
satni maðurinn sem ritar (eða seg-
it fyrir). Mun eg rita utn þetta
nánara síðar. Málfarið er nálega
eins óbrigðult og gómfarið, til að
ekveða tnanninn. Við samanburð-
arverk, eins og það sem hér ræðir
utn, þarf talsverða ástundun og
aðgætni, og er alveg óhugsandi,
að það yrði unnið af manni, sem
eitthvað Y-æri bilaður á viti. Get
cg þessa liér, þó að mér þyki leitt
að J)urfa að minnast á slíkt, af
því að fávísir menn eða ógætnir
og illgjarnir, hafa reynt til að
fella mig á þvi, að kenningar mín-
ar sem eru árangur af svo langri
m
Alúðar þakkir fyrir aaðsýnda hluttekningu við fváfall og
jarðarför Jóhönnu Björnsdóttur.
Aðstandendar.
Hér með tílkynnist, að Jón Hausaon, skipstjóri, druknaði af
s. s. Lord Devenport, sem atrandaði við Orkneyjar um síðustii
helgi. _
Reykjavik, 23. mars 1928.
Fyrir hönd fjarstaddrar ekkju hans.
Systkini og vandamenn liins látua.
Jarðarför rnóður okkar, Ragnheiðar Árnadóttur, fer fram
á þriðjudag 27. þ. m. frú dómkirkjunni og hefst með húskveðju
á lieimili hennar, Ingólfsstræti nr. 7, kl. 1 e. li.
Fyrir mína hönd og systra minna
Sigurður Guðmundsson.
og í santileika vísindalegri við-
ieitni, eigi rót sína að rekja ttl ein-
hverrar Jjesskonar bilunar. Með
álíka sanni mætti segja, að Erling-
ur hafi synt úr Drangey, af J)ví að
haun sé óvaskari til sunds en aðr-
ir menn.
I
III.
Þá kemur að aðalrannsóknum
mínum, en þær hafa snúist að
sálufræði. í þá átt fanst mér eg
helst hafa hæfileika, og þar var
Jtað rannsoknarsvæði, sem ekki
varð af mér tekið, þó að fé skorti
til ferðalaga og bókakaupa. Eg
gat tekið undir með Jónasi og
sagt:
Eitt á eg J)ó og annast vil eg J)ig,
hugur mín sjálfs —
Fyrir rúmum 26 árum, er eg
hafði stundað heimspeki í 4 ár,
komst eg á þá skoðun, að rann-
sókn á draumlifinu mundi geta
fengið stórtnikla þýðingu fyrir
allan skilning á sálulífi mannsins.
Árangurinn Y-arð sá, að eg upp-
götvaði dramngjafann, fann að
draumlífið verður fyrir samband
við aðra. Maðurinn er í eðli sínu,
normalt, miðill. Uppgöfvunin er
afar J)ýðingarmikil, }>vi að hún
samræmir svæði vísindanna og
dulrænunnar, færir á stórkostleg-
asta hátt út ríki náttúrufræðinnar.
Sálufræðin Y-erður i ljósi J)essara
uppgötvana aö liffræði, á miklu
íullkomnari hátt en áður. í bók-
inni „Svefn og draumar", liefir
hin mikla lærdótnskona dr. Björg
C. Þorláksson, á mjög fróðlegan
hátt lýst draumfræðinni eins og
hún er, áður en skilningurinii á
undirstöðulögmálum drattmlífsins
byrjar. Bókin er þvi miður ekki
kotnin öll enn })á.
IV.
Kringum fertugt fór mér að
skiljast, að líkurnar fyrir fram-
haldi ltfsins, eru yfirgnæfandi, og
vaknaði J)á hjá mér hinn mesti
iiugur á að rannsaka og skilja,
hvers eðlis lífið er eftir dauðann.
En frá barnæsku hafði eg haft
áhuga á líffræði, einkum dýra-
fræði, og má ef til vill, að nokkru
leyti skoða þetta sem arf, })ví að
ýmsir helstu náttúrafræðingar og
læknar íslenskir um 2—300 ár, qru
forfeður rnínir eða frændur.
Árangurinn af J)essari viðleitni
minni varð sá, að eg hefi fundiö
hvers eðlis lífið er eftir dauðann.
Mun framtíðin líta svo á, sem
aldrei hafi þýðingarmeiri upp-
götvun verið gerð í líffræði. Lífiö
fcíttr dauðann heyrir engu slður
undir náttúrufræðina en lífið fyr-
ir dauðíutn, og er ekki í neinam
öðrum heimi, eða fyrir utan nátt-
iiruna, fremur en lífið hér á jörðu.
Orð eins og parafysik (hjáeðlis-
fræði) og parapsykologi (hjásálu-
íræði), eru, mjög af misskilningi
gerð. Spyrji menn nú hvort hér sé
ekki að eins um vafasamar ti-lgát-
ur að ræöii, þá neita eg .því, og
legg þar við alt sem eg er og á.
Hér ræðir' um fullkomlega áreið-
anlegar uppgötvauir. Það má skilja
með fullkominni vissu, að lífið
eftir dauðann er líkamlegt og á
einhveiTÍ jarðstjörnu. Svo glögg
eru aðalatriði lífsins eftir dauðaon
fyrir manni sem aí nokkurri Jækk-
iugn á náttúninni, og nokkrmn
vísindamannshæfileikum hefir
rantisakað J)að mál, að })ó að eg
hefði miðaldatrúna á eilíft, lög-
andi Helvíti, ])á þyrði eg hiklaust
að strengja þess heit, að eg skyldi
vera i Helvtti að eilífu, ef það
reyndist að eg hefði gert of mikið
úr þýðingu og sannleik þessara
uppgötvana minna sem nú var vik-
ið á. Getur verið, aö einhverjir
verði mér síðar þakklitir fyrir að
eg hefi k\æðiö svo fast að. Þv't að
landtakán hinumegin við dauðaua
tr ekki hin sama, hvort sem mena
Intgsa um Jtessi atriði rétt eða
rangt.
V.
Þetta sem nú hefir verið ritað,
nægir til J>ess að hver sem tUI,
getur skilið að eg hefi starfaö í
almennings þarfir og á skilið þau
lauu af altnennum sjóði, að mér sé
líft og starffært. En þó horfir nú
til fullra vandræða tim fjárhaghm,
ef menn reynast mér ekki betur ea
bingað til. Vil eg nú stinga upp
á því, að AlJjingi veiti mér 12000
kr. árslaun um næstu 5 ár, og er
J)etta ekki gert ágimdar vegna
heldur nauðsynjar. En eg hefi á-
sett mér, ef J)etta verður gert, að
gefa eigi minna fé til alménnings
Jjarfa, fyrir 1950. Eftir nokkur ár
muntt miljónir manna víðsvegar
um lönd, lesa lýsingar þær á lifinu
eftir dauðann, setn eg er nú að
undirbúa, og mun mér þá \rerða
auðvelt, að veita mér J)á ánægju,
að gefa landintt jafn mikið fé og
cg hefi fengið úr landssjóði. Og
geta ætla eg þess til, að ef Alþing
tekur v-el undir Jætta mál, þá muní
sumum virðast nokkuð líkt og ein-
hver sé, sem launi fyrir mig, áður