Vísir - 04.04.1928, Qupperneq 2

VISIR
Hveiti:
Cream of Manitofoa,
Glenora,
Canadian Maid,
Onota,
BufFalo.
Rúgmjöl frá Hatnemöllen.
do. frá Bleg damsmöllen.
Hálfsigtimj öl.
iFyrÍPliggpndi s
Alpacca matskeiðar, te3keiöar, hnífar.
Alumíníum gafflar, huífar, teskeiðar matskeiðar,
fiskispaðar, potlar, kat'ar.
A. Obenliaupt,
Símskeyti
Khöfn, 3. apríl. F. 15.
Bretar og Egiptar.
Simað er frá London: Stjórn-
in í Egiptalandi hefir scnt Bret-
landsstjórn nólu, og er tilefnið
það, að Bretar höfðu sent nótu
til Egiptalandsstjómar til þess
að mótmæla nýjum egipskum
lögum viðvíkjandi opinberum
samkomum, þareð Bretland beri
ábyrgð á öryggi útlendinga í
Egiptalandi. Nóta egipsku
stjórnarinnar hefir ekki verið
birt. Fiins og kunnugt er, heimta
Egiptar fullkomið sjálfstæði og
segja, að Bretar haft ekki rétt
til þess að vernda útlendinga.
Neita þjóðernissinnar, sem nú
eru við völd í Egiptalandi, að
Bretar hafi yfir höfuð nokkur
réttindi í Egiptalandi.
Sáttatilraunir Pólverja og Lit-
haua.
Frá Königsberg er símað:
Ráðslefnu Pólverja og Lithau-
enmanna er Iokið. Árangurinn
varö að eins sá, að skipaðar voru
þrjár nefndir til þess að ræða
um ágreiningsmál Póllands og
Lithauens.
Frá Alþingi.
í gær voru þessi niál til um-
ræfiu :
Efri deild.
1. Frv. til 1. um nokkrar breyt-
ingar til bráðabirgða á hegningar-
löggjöfinni, og viðauka við hana
(3. umr.) var samþykt og endttr-
scnt Nd., með því að nokkrar
Irreytingar urðu á því í deildinni.
2. Frv. til 1. um bæjarstjóm í
Neskaupstað á Norðfirði, ein umr.
Deildin félst á nafnbreytingu
kaupstaðarins, og afgreiddi frv.
sem lög frá Alþingi.
3. Frv. til 1. um heimild fyrir
xíkisstjómina til þess að innheimta
tekju- og eignaskStt með 25% við-
auka, 2. unir. Meiri hluti fjárhags-
nefndar. vildi samþykkja frv. ó-
breytt, en minni hlutinn, íhalds-
menn, vildi fella ]>ah. Telja Jseir
ekki brýna þörf á auknuni tekj-
um, fram yfir það, er leiðir af
öðrum frv., er samþykt hafa verið,
og telja auk þess líklegt, að lítill
eða enginn tekjuauki . verði af
þessu frv., því að það sé reynsla
annarsstaðar, „að þegar beinir
skattar séu orðnir óeðlilega háir,
þá byrji menn á því að beita að
minsta kosti öllum löglegum ráð-
um til að borga ekki skattinn, og
sennilega mundi eins verða hér“.
Auk ])ess lýsir minni hlutinn sigal-
ment andvígan háum, beinum
sköttum. — Frv. var vlsað til 3.
umr.
4. Frv. til 1. um atkvæða-
greiðslu utan kjörstaða við al-
þingiskosningar (2. umr.) var, að
tillögu allshn., vísað til 3. umr..
með litlum breytingum.
6. Frv. til 1. um atvinnurekstr-
arlán (3. Umr.) var rætt nokkra
stund. at ,atkvgr. frestað.
Neðri deild.
Frv. til laga um stofnun síldar-
bræðslustöðva, ein umr. Ólafur
Thors bar frarn brtt. um að fella
niður ]>aö ákvæði frv., að sam-
þykki beggja deilda Alþingis þurfi
til sölu síldarbræðslustöðvar, er
reíst kynni að verða af ríkinu.
Efri deild bætti ])essu ákvæði inn
1 frv., er það var þar í síðara sinn,
0g hafði neðri deild áður neitað
að samþykkja ])að. — Önnur brtt.
lá fyrir frá Ásgeiri Ásgeirssyni og
Bjarna Ásgeirssyni, um samlag
það eða samvinnufélag síldveiði-
manna, er kaupa kynni stöðina,
skyldi rekið eftir samvinnulögun-
um frá 1921. Á það að verða til
Rauðhetta.
Lofið börnunum að sjá
Rauðhettu í Iðnó í dag kl.
61/,-
A.bgöngum., barna, kosta
aðeina 1 kr.
•ess að sjá um, að allir síldar-
framleiðeindur geti geugið í sam-
lagiö. Báðar voru ])essar tillögur
feldar. Gegn hinni síðari var ])ó sú
röksemd ein borin fram, að frv.
yrði að fara í sameinað þing, ef
hún næði fram aö ganga. Þar
þyrfti þaö % atkvæða til að ööl-
ast samþykki samkvæmt þing-
sköpum, en fylgismenn frv. töldu
ólíklegt, að það ætti svo góðu
gengi að fagna. Hins vegar haföi
atvinnumálaráðherra tekiö tillög-
unni vel, taliö hána sjálfsagða, og
f.im. þá tekið hana aftur, en Jón
Sigurðsson tók hana upp að nýjn,
og kom hún því til atkvæða. Um-
ræður stóðu til kl. 7 í gærkveldi
og snerust um flesta hluti fremur
en síldarbræðslustöðvar, er á leið.
Sigurður Eggerz, sém var ein-
cheginn andstæðingur frv., hafði
sagf nokkur orð um það, að hon-
um þætti þingbændur láta teygjast
furðu langt út á einokunarbraut-
ina af jafnaðarmönnum, og brýndi
fyrir ])ingmönnum að gjalda var-
huga við að leggja fé ríkissjóðs í
áhættufyrirtæki. Út af ])essu sagöi
t’orsætisráðherra, aö sér væri fariö
að leiöast ábyrgðarlaust glamur
Sigmrðar, og bað hann blessaðan
aö vera ekki aö tala um samband
við jafnaðarmenn, því að sjálfur
hefði hann margkropið fyrir þeim
í liðsbónum. Sigurður bar af sér
bæði þær sakir og aðrar, en for-
sætisráðherra fékk þá liðsauka,
1
þar sem voru fjarmalaráðherra og
Iiéðinn Valdimarsson. Ráðherrann
veittist einkum að Sigurði fyrir að
liafa kömið skaðlegu ákvæði inn
i lögin um Brunabótafélag íslands
á Alþingi 1907, en raunar kom
Sigurður ekki á l>íng fyrr cn 1912,
svo að surnum þótti undarleg sú
ákæra. E11 Héðinn bar það á Sig-
urð, að hann hefði látið jafnaðar-
menn kúga sig til að náða Ólaf
Friðriksson forðum. 'Sigurður
kvað það ósannindi einber, að
hann hefði i því máli látið stjórn-
ast af ööru en því, er hann taldi
rétt frá sjónarmiði lögfræði og
skynsamlegrar mannúðar., Þar
haíi engar pólitískar ástæður ráð-
ið geröum sínum. Jafnaðarmenn
hafi bæði fyrr og síöar veriö sér
andvígir, og hann vel vitað, að
náðun Ó. I7. yrði mjog illa þokk-
uð meðal ýmissa pólitískra and-
stæðinga Ölafs. Kvað hann um-
mæli Héðins sýna furðulegan
ódrengskap. Viö þessi orö hringdi
forseti nokkuð bjölluniii, en Héð-
inn stóð it])p til andsvara. Kvað
hann Sigurð fara með „upplognar
sakir". Þraut ])á forseta þolin-
mæðina. Hringdi hann sterklega á
tæðumann, stóð up]> og vítti ■ ó-
sæmilegt orðbragð hans; kvað
]-að hart, að þingmenn ræddu eigi
þau mál, er til umræðu væru, en
sleptu sér i skömmum um alóskyld
efni. Lauk svo þessari deilu, sem
vafalaust er hin harðasta, er háð
hefir verið á þessu þingi. Þótt hér
hafi að eins verið sagt af viðskift-
um þeirra, er verst áttust við.
fengu ])ó ýmsir aðrir nokkrar
Hnútur eða sendu frá sér, svo sem
Ólafur Thors og Jón A. Jónsson,
er glímdu sinn við hvorn ráðherra.
Er umræðu var lokið var frv. sam-
þykt, og afgreitt sem lög frá Al-
þingi.
Enn uin Þingvelli.
—o--
pegar eg skrifaði gréiu mína
uin „friðun pingvalla", þá, sem
birtist í Vísi 17. mars, var mér
það fullkomið alvörumál, sem
eg skrifaði, ekki vegna mín
sjálfs, því að eg' hafði ekkert á
bak við eyrað, eins og kallað
er, heldur vegna þjóðarínnar,
sem landið byggir.
Eg er þvi algerlega mótfall-
inn, að þetta fyrirlmgaða þjóð-
garðsbákn komist á, því að nrin
skoðun er sú, að það komi að
engu lialdi, og að þjóðin liafi
ckki efni á að koma garðinum
upp og lialda honum við. Eg er
hríeddur ríð, að mcmtið ráði
hér of miklu.
Óliikað held eg þvi fram, að
þjóðinni sé það vansæmd, ef
prestsembættið á 'pingvöllum
verður lagl niður. Eg lit svo á,
að þeir sem unna sögu lancls-
ins og helgi pingvalla, geti ekki
hugsað sér, að brotið sé svo í
bág við aldavenjur, og eg hygg,
að vér i augum annara þjóða
verðum minni menn fyrir. pað
er einnig áreiðanlegt, að fjölda-
mörgum eru minningarnar um
pingvelli kærari vegna þess að
þar liefir verið prestssetur, þar
sem vel hefir verið tckið á móti
innlendum og erlendum gestum,
og áreiðanlega mun mörgum
finnast tómlegt þegar það er
horfið.
Eg kenni sárt til, er eg
hu,4sa til þess, að jarðirnar séu
lagðar i eyði, því að þær bafa
öldum samn heyrt pingvöllum
til, og þar liafa margir búið
góðu búi og búa enn, því að enn
ltafa bændur þar fé svo bundr-
uðum skiftir. Hvaða ástæða er
til að flæma þá burt fyrir ónýt-
um þjóðgarði? Veit eg, að því
er barið við, að fé bændanna
skemmi skóginn; en að mínu
viti veldur það lajigt um meiri
eyðingu, hve skógurinn hefir
verið óskynsamlega feldur til
skamms tima. pað befir þótt
sjálfsagt að rjóðúrfella hann, að
skilja ekki eina einustu hríslu
eftir þar sem liöggvið hcfir ver-
ið. Geta má og þess, að skógar-
maðkur liefir eytt meira* eða
minna skóginum á stórum
svæðum.
Sjálfsagt er að láta friða og
græða upp þann liluta Jdngvalla,
sem að réttu má lteila fornbelg-
ur sögustaður, því að það tel eg
framkvæmaniegt, og gæti að
lialdi komið.
petta er mín skoðun, og um
þetta eru margir góðir og gætn-
ir menn mér samdóma.
En nú liefir lir. barnakennari
Guðmundur Davíðsson riíað
grein og birt í Vísi 29. mars, og
kallar „pingvallamál“.
par er í stað röksemda um
mikilsvert mál beinst persónu-
Þeic sem vílja fá blaðiO
borið helm á langardaginB
og gerast fastír kanpendnr,
ern góöíúslega beðnlr að
gefa sfg fram i dag á skrif-
stofnnnl,
Austurstrœti 6
Sími 2210.
leg'a að mér, og þar sést sá rit-
liáttur, sem vonandi er, að
börnin læri ekki af kennaran-
um. Sem betur fer er þessi að-
ferð Guðmundar ekki einkenni
kennarastéttarinnar íslensku, og
gleðiefni er mér það, að marg-
ir kennarar bafa lýst sárri
gremju yfir grein Guðmundar.
Honum skjátlast, ef hann hekl-
ur að persónulegar skanxmh*
glepji skynsömum mönnum
sýu í þessu máli. Honum er
velkomið að álcæra m i g harð-
lega, en skvldi sú ákæra geta
sannfært menn urn aðalmálið?
Eg læt mig hinar persónu-
legu skammir litlu skifla, þær
lýsa manninum, sem sendir
þier frá sér, en skýra ekki aðal-
málið. Benda vil eg þó ókunn-
ugum á, live bamakennarinn
rennur þarna liratt á refavaði
ósannindanna.
Hann segir, að eg liafi átt Val-
iiöll fram að árinu 1919. En hið
sanna er, að það var hlutafélag
í Reykjavik, sem átti hana.
Jafnframt gefur liann í skyn, að
veitingamaðurinn í Valliöll hafi
átt yfir ölium pingvelli að segja
og liirða hann allan. En hið
sanna er, að veitingamaðurinn
liafði hvorki rétt né skyidu til
að skifta sér af neinu fyrir ut-
an lóð Valhallar sjálfrai’, og
lóðin var ekki nema 12 álnir
út frá húsinn á alla vegu. Veit-
ingamaðurinn liafði engan rétt
til að skifta sér af þvi, þó að
liópar af ferðafólki kæmu með
matarbirgðir og skildu eftir
dósir og annað rusl úti um
hrauuið, vellina og gjárnar.
Af þessu má siá, liversu sann-
söguleg lýsing Guðmundar er.
Og þó svo að alt væri satt, sem
G. D. segir um óþrifnað piinn á
pingvölum, livað kæmi það þjtið-
gai'ðsmálinu við? En luifi eg
nítt pingvelli, meðan eg var þax%
þá liggur ofur nærri að spyrja:
Hvað hefir Guðmundur gert í
verki til að prýða pingvelli?
Ekki eykst fegurðin þar, þó að
Nýjar vörur:
Silkinærfatnaðnr kvenna,
Sllklsokkar, miklð á'yal,
Barnasokkar, Prjónaföt
fyrlr börn.