Vísir - 19.04.1928, Blaðsíða 2

V i b 1 H
Þakjárn
bórótt og slétt, np. 24 og 26,
nýkomið.
Fyrirliggjandi:
og
Stpausykur.
A, Obentiaupt,
Símskeyti
Kliöfn, 18. april. FB.
Ófriðarbannið.
Frá Londan er simað: Tillög-
ur Bandiiríkjastjórnarinnar um
ófriðarbann fá góðar undirtekt-
ir í Bretlandi og j>ýskalandi.
Samkvæmt blöðuni Breta virð-
ast þcir telja tillögurnar sam-
rýmanlegar lögum ]?jóðaljanda-
lagsins. Ætla þeir, að lillögurn-
ar banni ekki þátttöku í hern-
aði, sem J?j óðaban dalagið fyrir-
skipi gagnvart friðrofum. Til-
lögurnar eru hinsvegar varla >
samrýmanlegar gildandi banda-
lagssamningum. Aðalmótspyrn-
an er því væutanleg frá Frökk-
um og ítölum.
Frá Arabíu.
Frá Londori er símað: í skeyti
fréttaritara Daily Telegrapli í
Arabíu er sagt, að Waliabitar
séu lagðir af stað áieiðis til
staða þeirra, sem þeir að vanda
leita á að sumarlagi til. — Urn
ófriðarhættu er því eklci að
ræða í þetta sinn.
Fpá Alþisigi,
pinglausnir fóru fram í sam-
einuðu þingi kl. 1 í gær. Las for-
seti yfirlit yfir störf Alþingis.
Hafa verið lialdnir í neðri deild
75 fundir, í efri deild 73, i sam-
einuðu þingi 9. Tala þingmála
hefir verið þessi: 20 stj.frv.
hafa verið lögð fyrir neðri deild,
16 fyrir efri deild. pingmanna-
frv. hafa verið 50 í Nd., 37 í Ed.,
samtals 123 frumvörp. Af þeim
hafa verið afgreidd 68 frv. sem
lög frá Alþingi (30 stjfrv., 38
þmfrv.). 6 frv. hafa verið feld,
1 visað frá með rökstuddri dag-
skrá, 3 vísað til stjómarinnar.
óútrædd eru 5 stj.frv. og 40 þm-
frv. — Fram hafa verið bornar
í Nd. 24 þáltill., í Ed. 5, í Sþ.
6, samtals 35. Afgreiddar eru 6
ályktanir frá Alþingi, 17 frá Nd.
Ein þáltill. liefir verið tekin aft-
ur, 1 vísað frá með rökstuddri
dagskrá, og 10 eru ekki útrædd-
ar. — I'ram hafa verið bornar
4 fyrirspurnir til ríkisstjórnar-
jnnar, og er tveim svarað, en
tyeiin ósvarað. — Síðan sleit
forseti fundi með nokkrum
ámaðarorðum til þmgmanna.
J>á las forsætisráðherra kon-
ungsbref um þinglausnir, en
þingmenn báðu konung lengi
lifa með niföldu húrrahrópi.
Smápistlar
frá Noregl
Eftir Indriða Einarsson.
—o—
Ibsens sýningaraar í þjóðleik-
húsínu.
Brand. De unges Forbund. Gen-
ganger'e.
það er víst, að Brandur hefir
ekki verið ritaður til leiks. Hann
er saminn tillésturs. Aðalpersón-
an flytur langar ræður í 5 þátt-
um. Brandur eiim lieldur leik-
ritinu saman. Hann er upphaf
þess uppistaða og endir. Brand-
ur hefir yfir höfuð ekki verið
leikinn í Noregi, nema 4. þátt-
urinn, en hann einn út af fyrir
sig hefir verið leikinn margsinn-
is og ví'ásvegar í Noregi, bæði i
leikhúsum, og i félögum. pað
sem olli því, að norska þjóðin
unni þessu leikriti Ibsens svo
innilega, var ljóðsnild Ibsens,
sem þá var fullþroskuð er hann
ritaði Brand. Sjónleikur er bann
eiginlega ekki. Á undan öllum
leiksýningunum var formáli
sem fluttur var af einhverjum
helsta leikaranum. Alt var gert
til þess, að sýningarnar jtÖu há-
tíðlegri en vanalegt er.
Leikendurnir, sem mest bar á
við sýninguna, voru Egil Eide,
hann var Brandur sjálfur,
Aagot Didriksen, sem ljek Agn-
esi, og Jolianne Dybwad, seni
lék Gerd. Eg dáðist að Eide
hvað all samsvaraði sér lijá,
honum í þessum hálf vitfirta
presti, og hvað vængirnir voru
dotnir af „Agnes min deilige
Sommerfugl“» í 4. þætti, og
Gerd, sem var vitinu firt fyrst
og síðast af skelfingu við hauk-
inn, sem hún þóttist sjá á fjalls-
tindinum. í kvöldverðinum á
eftir vissi eg ekki fyrir yist,
hvort Gerd var alveg horfin úr
hreyfingum þessarar frægu
leikkonu. Eg bjóst vjð snjóflóði
í leOdiúsinu, sem Brandxir yrði
undir að lokuin, en þegar búið
var að svara honum ntmi og
ofan að. „Han er deus eariat-
is“ dunaði og drundi svo
mjög uppi á leiksviðinu, að ekk-
ert annað heyrðist. pað var snjó-
flóðíð, sem kom ofan háfjalhð,
en aldrei sást.
Anuar leikurinn i röðmni var
„De unges Forbund“. Erlend-
um mönnum kemur það ekkert
við ,hvort Steensgaard mál-
færslumaður átti að vera Björn-
stjerne Björnson eða ekliL í
þeirra auguin er hann ungur
maður, sem þarf að komast á-
fram, og L’iia ahnenningshyll-
ina bera sig á bak’inu á lúnní
bröttu braut upp á vfð. Stens-
gaai’d er í rauninni garmur,
sem altaf ekur seglum eftir
vindi, og yfirgefur liugsjónim-
ar, sem haim er að prjedtka,
ef það borgar sig betur. pað er
ekki ólíkt skoðunum Ibsens. Eg
hafði lesið leikritið fyrir 30—40
árum, og sýningin varð því eins-
konar upplestur á sjónleiknum.
Halfdan Cliristensen lék Stens-
gaard ineð sníld, frá upphafi til
enda. Eftir kammerherra Brats-
berg mundi eg frá fornu fari.
Stub Wiberg lék liann; hann
leikur oft heldri menn á þjóð-
leikliúsinu — hann lék hka
Ulrik Grendel í Rosmerholm —
svo að Jiann er ekki við eina
fjölina feldur. Annars varð eg
þess var, að Doktor Fjeldbo
hafði farið fram hjá mér, þegai*
eg las leikritið áður, en hann
kom nú bráðlifandi mér fyrir
sjónir, þegar David Ivnudsen
lék liann. Eg miunist, hve Unni
Thorkildsen var fríð hefðar-
jungfrú í Thora dóttur kammer-
herrans, og hve Agnete Schib-
sled Hansson var skemtileg í
Madairie Rundholmen.
Formálanum fyrir „De unges
Forbund“ eftir Gunnar Reiss-
Anderscn, sem Ragna Wetter-
gren mælti fram, með
kross Ólafs helga á brjóst-
inu, gleyani eg ekki. Hann
var bæði vel saminn, og frú
Wettergren fór svo snildarlega
með bann, að eg hefi aldrei
heyrt neitt betur gert. Dóttir
min, sem sat hjá mér, laut að
mér og sagðí i hljóði: „Svona á
að deklamera!“ Eg svaraði því
játandi. Aheyrendur voru í sjö-
unda liimni og íeikhúsið dundi
af lófaklappi frá gólfi til lofts.
priðji sjónleikurinn á leikliús-
húsinu í Osló var Afturgöngur,
sem við könnumst við liér
Iieima. Eg lagði mig í líma til
að læra nú af Norðmönnum. Að
norskir leikarar leiki Ibsen best
allra, kemur mér ekki til liugar
að efast um, þótt jeg viti, að
þýskir leikarar eru manna slyng-
astir þeirra, sem nú eru upjii.
Harald Stormoen, sem ávalt
leikur mæta vel, ljek Engstrand.
Löpjún var ramskökk. J?að
gerði liann með háum hæl á
öðrum fætinum. Yfir höfuð var
Engstrand lians viðbjóðslegur
hræsnari og frú Allving, sem
ein sat langt til hliðar, þegar
Engstrand er að flekaa síra
Manders, skemti sér mjög vel
við að lúusta á samtalið. Stub
Wiberg lék sira Manders. Eftir
samtalið gengur frú Alving til
hans og segir: „Mikið barn eruð
þér, síra Manders.“ Iiomun
bregður fremUr óþægilega við
það, en þegar frú Alving segir
að síg langi til að fljúga upp um
hálsinn á honum og leggur báð-
ar henduriuu' upp á axlirnar á
honum, þá fer hann undan og
biður liana um að sleppa nú öllu
þess háttar. Eftir bruuann á
Alvings luelinu var Wiberg eins
og flóttamaður, sem flýði fyrir
þeim ásökimum Engstrimds, að
hann væri valdur að brunaruun
á liælinu. Jóhanna Dybwad lék
frú Alving, mest sem . blátt
áfram manneskju — blátt
áfram konu, sem ekki var sér-
staklega fín. Lára dóttir min
hafði séð frú Hennings leika frú
Alving, og lék húu hana meira
sem hefðarkonu með gamalli
menningu. Hún leikur hana
fremur kalt og rólega þangað
til síðast, en frú Dybvvad skifti
skapi livað eftir anna'S. Ibsens
frú Alving þekkir vel eldri skoð-
anir, en öll hennar menning hef-
ir snúist að hinmn nýjustu
skoðunum. Hún er meira „kven-
sálin“ en „daman“, þess vegna
hefir frú Dybwad líklega réttara
fyrir sér. — August Oddvar lék
Osvald Alving, og lék liann
mætavel, og þó var það ekki
betri leikur en eg hefi séð hér
heima.
J?rátt fyrir alíá snild Ibsens,
má það mikið vera, ef sjónleik-
inn vantár ekki það sektaratriði
sorgarleiksins, að Osvald hafi
eitthvað unnið til þess sjálfiu’,
að farast eins og liann ferst,
annað en það að vera sonur
föður síns, sem hann getur ekki
gert a'ð. Við kjósum ekki for-
eldrana okkar, þó að það gæti
þótt ofurhentugt. pað er þess
vegna, að frú Alving getur sagt,
og fengi'ð hvern áheyanda á sitt
mál: „petta verður ekki afbor-
ið!“ og þó fær enginn að vita,
hvort hún gefur Osvald eitrið,
eða gerir það ekki. Atriðið, sem
sættir áhorfendurna við afdrif
Osvalds, vantar.
Eru afturgöngur forngriskur
örlaga-sorgarleikur ?
J>egar Afturgöngur komu út,
neituðu öll leikhús á Nor'ður-
löndum að sýna þær. Sjónlcik-
urinn vakti megnustu geðslirær-
ingu og mótþróa hjá flestum.
Sá, sem þetta skrifar, las leik-
ritið ný komið út, og dáði frú
Alving fram yfir allar persónur
skáldverksins, en að lestripum
loknum, hugsaði liann samt
með sér: „Nei, þetta leikrit les
eg víst aldrci áftur.“ Sama
sýndist Bergi Thorberg lands-
höfðingja, en hann var maður,
sem hafði mjög næman sliáld-
skaparsmekk. — Afturgöngur
komust þannig á leiksviðið, að
August Lindberg og frú Hedvig
Winterhjelm leku þær á um-
ferð í Svíþjóð, Danmörku og
Noregi, og léku þær 10 sinnum
í Möllegötunni í Osló. Á Krist-
janíuleikhúsi var þyí ávalt neit-
að, en'þjóðleiklnisið bætti strax
úr skák og lék Afturgöngurnar
árið 1900 og 52 sinnum siðan.
(Frh.)
Gleðilegs sumars
óskar Vístr öílum lesÖndum
sínum.
Veðurhorfur í dag’.
Yaxandi sunnan átt og senni-
lega regn með kveldinú. —
Næshi daga má búast yið sunn-
an átt og hlýindum.
Sumarkveðjur sjómanna.
FB. 18. apr.
Óskum ættingjum og vinum
gleðilegs sumars með þökk fyr-
ir veturinn. Velllðmi. Kærár
kveðjur.
Skipshöfnin á Ver.
Gleðílegs sumars óskum við
ættingjum og vinum.
Skipshöfnin á Barðanum.
Óskum innilega \inum og
vandamönnum gleðilegs suin-
ars með þökkum fyrir vetur-
inn.
Skipverjar á Arinbirni hersL
Óskum vinum og’ vanda-
mönnum gleðilegs sumars með
J>ökkum fyrii’ veturinn. — Vel-
líðan.
Skipshöfriin á, Maí.
pátttakendur f viðavangshlaup-
inu, sem fer fram i dag kl. 2:
Árni Jónsson (KR), Ásmundur
Vilhjáímsson (KR), Geir Gígja
(KR), Jakob Sigurðsson (KR),
Jón }>órðarson (KR), Karl Hall-
dórssön (Á), M. Frederiksson
(Á), Magnús Inghmuidarson
(KR), Sigúrbjörn Björnson (Á),
Stefán Runólfsson (Á), W.
Aagesen (Á), J>orbrandur Sig-
urðsson (KR), porsteinn Jó-
sefsson (KR), Lárus Salómons-
son (Á). — Á = Glímufélagið
Ármann, KR = Rnattspyrnufé-
lag Reykjavikur.
Aðalfundur
Knattsjiyrnufélags Reykjavík-
ur var haldinn í gærkveldi i
Iðnó. Ritari gaf skjæslu um
starf félagsins á starfsárinu, en
gjaldkeri slcýrði reikningana,
sem sýndu meiri veltu en
nokkru sinni áður. — Tekin var
ákvörðun í mörgum af áhuga-
málum félagsins, auk þess sem
félagsstjórninni var þakkað gott
og mikið starf. Stjórnin var
endurkosin, en liann skipa þeir
Kristján L. Gestsson, formaður,
Erlendur Pétursson, ritari, Ei-
rikur S. Beck, Guðmundur Ól-
afsson og Sigurjótí Pétursson
gjaldkeri.
K.
Skátafél. Væringjar. 1913 - 1928.
í dag eru liðin 15 ár síðan að
stofnaður var flokkur drengja
innan K.F.U.M., og nefndiir var
Væringjar. Stofnandinn var sira
Friðrik Friðriksson. — Við-
fangsefni þessa flokks var að
efla ln’á drengjunum ýmsa góða
eiginleika, svo sem: sannsögli,
eftirtekt og hjálpfýsi. — pegar
flokkurinn hafði starfað um 5
mánuði, fór stofnandinn, síra
Friðrik, vestur um haf. Tók þá
A. V. Tulinius við stjórn hans,
og var hann formaður Væringja
þar ti.l að Ársæll heitinn Gunn-
arsson tók við 1924. — Fyrstu
árin báru Væringjarnir húninga