Vísir - 19.06.1928, Blaðsíða 2

VISIR
Höfum til:
Svinafeiti
í kvutllum og kössum.
Kartöfliir.
Lauk.
Nýkomiö:
Príma, galv. þaksaumur
með mjög stórum haus.
Feröakoffort 30x70 ctm.,
2 tegundir mjög ódýpap,
A. Obenhaupt,
Símskeyti
Khöfn, 18. júní, F.B.
* Frá Kína.
Frá Nanking er símaS: Nan-
kingstjórnin hefir birt yfirlýsingu
og er í henni kveðiS svo að orði,
aC sameining Kína sé fullkomnuð.
Ennfremur, að Nankingstjórnin
ætli sér að vinna að friði á grund-
velli jafnréttis á milli Kína og
annara þjóða.
Frá New lYork-borg er símað:
Associated Press s'kýrir frá því,
að fulltrúi Nanking-stjórnarinnar
hafi beðið stjórnina í Bandaríkj-
unum um að gangast fyrir því, að
gerður verði nýr samningur, sem
veiti Kína fjárhagslega sjálfstjórn
og afnemi sérréttindi útlendinga í
Kína.
Nobile í hættu.
Frá Kingsbay er sírnað : Nobile-
flokknum er hætta búin vegna
storms og leysinga og bjarndýra.
Hefir Nobile beðið um, að reynt
verði að koma skotfærum til
flokksins hið bráðasta, svo að þeir
geti varið sig fyrir bjarndýrunum.
•
Nýtt Atlantshafsflug.
Frá London er. símað: Amerísk-
ur flugmaður, Shulltz að nafni, og
Miss Earhart flugu af stað frá
Newfoundland í gær til Evrópu.
Utan af landi.
-it
F.B. 19. júní.
ísafirði, 18. júni, F.B.
Venjuleg skemtisamkoma var
haldin hér þ. 17. júní, með ræðu-
höldum og íþróttasýningum, söng
og sjónleik.
Bæjarfógetinn setti samkomuna
með ræðu. Kristján Jónsson frá
Garðsstöðum mælti fyrir minni
Jóns Sigurðssonar, en Hannibal
kennari \raldimarsson flutti tölu
um islenska þjóðmeiming.
í íþróttakepninni bám þessir
sigur úr býtum:
í 100 metra hlaupi: Þórhallur
Leós, verslunarmaður, 12.8 sek.
í 1000 metra hlaupi: Aðalsteinn
Jónsson, versl.m., 3 mín. 17 sek.
í spjótkasti: Ágúst Leós, póst-
þjónn, 39.43 metrar.
í stangarstökki: Kristján Leós,
2.48 metrar.
í langstökki: Jóhann Jóhannsson,
verslunarmaður, 5.33 metrar.
Knattspyrnufélagiö Hörður fékk
3 vinninga, Vestri einn vinning.
Dágóður afli hér nærlendis, en
síld hefir ekki veiðst til beitu und-
anfarið. Togararnir hér báðir
hættir þorskveiðum. Kuldatíð und-
anfarið.
Frá D<nmörku
(Úr tilkynningu frá sendiherra
Dana).
.Eftirmaður dr. Finns Jónssonar..
„Politiken“ skýrir frá því, að
prófessorarnir Finnur Jónsson og
Bröndum-Nielsen muni mæla með
því, að dr. Jóni Helgasyni verði
veitt prófessors-embætti það í
norrænni málfræði við háskólann
i Kaupmannahöfn, sem nú er laust
orðið við brottför Finns Jónssonar
frá háskólanum. Sandfeld prófes-
sor telur sig og hlyntan þessu, en
vill þó, að tnálinu verði til lykta
ráðið með tilliti til embættis þess,
sem dr. Valtýr Guðmundsson hef-
ir gegnt og gegnir enn við Hafn-
arháskóla, sem prófessor í tungu
íslands og bókmentum. Prófessor-
arnir Vilhelm Andersen og Hans
Brix vilja láta keppa umembættið.
Skjalaskiftin.
Með Brúarfossi voru send til ís-
lands síðastliðinn föstudag skjöl
þau, úr ríkisskjalasafni Dana, sem
samkomulag hefir orðið um að
hingað ætti að fara. Er það all-
mikil sending, um 900 þykk bindi
og „rnöppur". Skjöl þau, sem héð-
an áttu að fara í skiftum til Dan-
merkur (Det islandske Ministeri-
ums Protokoller fra 1848—1904)
eru nú komin þangað. —• Þykir
ríkisskjalaverði Laursen stórt
skarð höggvið í safnið, er hin ís-
lcnsku skjöl eru þaðan horfin, og
fyrirferðin nokkuð lítil á því, sem
héðan var sent.
Haraldur Bjömsson
leikari hefir komið að máli viö
hlaðið „Politiken“- og sagt frá
leikarastarfsemi sinni hér á landi í
vetur. Af leikurum þeim, er hann
hafi starfað með, nefnir hann frú
Ingibjörgu Steinsdóttur, og telur
hana mjög efnilega leikkonu.
Flugið í framkvæmd.
—o-
í tveimur greinum hér í blað-
inu hefi eg leitast við að skýra
nokkuð frá því, sem fj-rir aug-
un ber á flugferðalagi i góðu
veðri, — livernig viðhorf alt
breytist og sjóndeildarhringur-
inn stækkar, í bókstaflegri
merkingu. Þarf eigi að eyða
frekar orðum að þvi, að flug
veitir skemtun og sýnir inn í
nýja lieima, því þetta votta all-
ir sem reynt hafa, — líka þeir,
sem lúta sér finnast, að flugið
sýni manni í tvo lieimana. En
vitanlega er þetta ekki nóg til
þess að gefa fluginu tiiverurétt.
Skemtun og gagnsemi er sitt
hvað, og sé eigi liægt að sýna
fram á gagnsemina, getur flug-
ið aldrei orðið til framhúðar.
Og svo annað. Svo lengi sem
það er álit þorra manna, að
það sé talsvert mikilli hættu
bundið að sitja í vél á flugi,
eða jafnvcl að það sé einskon-
ar dulbúin sjálfsmorðstilraun,
að leggja í flugferð, er eklci við
þvi að búast, að almenningur
vilji hætta sér út á þá stigu.
Að vísu er það sannanlegt, að
tiltölulega farast fleiri menn í
sjóferðum en i loftferðum, þeg-
ar miðað er við vegalengd ferð-
anna ,en þessu eru ekki gefn-
ar gætur, því það er ekki sím-
að liálfan linöttinn á enda, þótt
skip farist, en liitt er talið fram
ef flugvél lirapar svo að maiin-
tjón lilýst af. — Tilraunir ofur-
huganna til þess að vinna þrek-
virki, hafa einnig orðið til þess
að veikja álit almennings á ör-
yggi flugsamgangnanna; þegar
hann freistar þess, að fara jdir
þvert Atlantsliaf, og lionuin
mistekst, þá kveða menn upp
áfellisdóm jrfir flugsamgöng-
um alment, en gæta þess ekki,
að þessar flugferðir eru aðeins
sambærilegar við uppátæki of-
urhugans, sem reynir að kom-
ast yfir Atlantshafið þvert á
opinni kænu.
Flugtilraunirnar liér liafa orð-
ið fyrir tveimur áföllum: al-
varleg lireyfilbilun liefir orðið
tvívegis, án þess þó að nokkurt
slys liafi orðið að. Hefir þetta
orðið.vatn á mylnu þeirra, sem
amast við flugsamgöngpnuin
— og þeir eru margir, því að
altaf er nóg til af þeim mönn-
um, sem umfram alt vilja láta
heiminn standa í stað. En í
þessu sambandi er vert að hug-
leiða, að allar vélar gefa bilað.
Teofani
Fine
a
20 stk. 1.25. - Seldar hvarvetna.
Það munu engar skýrslur til
um, hve oft vél stöðvast í ís-
lenskum bátum eða skipum, en
engum hefir þó hugkvæmst að
banna notkun vélbáta fyrir
þær sakir. Engar skýrslur eru
til um, hve margar bilanir urðu
á bifreiðunum hér fyrsta kast-
ið, og hversu þeim hefir fækk-
að, eftir því sem bifreiðarnar
fullkomnuðust. En skýrslur eru
til um slys, sem lilotist hafa af
bifreiðaakstri í ýmsum lönd-
um, og samanburður við sams-
konar skýrslur frá farþega-
flugi stórþjóðanna hefir gefið
sönnun fyrir, að færri slys
hljótast tiltölulega af flugvél-
unum. En rétt er að athuga,
ávalt, þegar fregnir eru lesnar
um flugslys, hverskonar flug
um hafi verið að ræða, hvort
bað hafi verið „sport“-flug eða
farþegaflug, þvi þetta er sitt
hvað.
Þá vekur það óhug hjá mörg-
um, að flugvélar liafi aðeins
eina aflvél, og séu máttvana,
ef Iiún bilar. Það er vitanlegt,
að öryggi mundi aukast, ef
lireyflarnir væru fleiri en einn.
En á stuttum flugleiðum, þar
sem örskamt er á milli lend-
ingarstaða,þykir nægileg trygg-
ing gegn slvsum, að jafnan sé
flogið svo liátt, að lendingar-
stað verði náð á renniflugi.
Flugvélar með tveimur og
þremur hrevflum verða ávalt
dýrari í rekstri en hinar, og' yf-
irburðir þeirra koma þá fyrst
í ljós, er flogið er þar sem svo
langt er á milli lendinga, að
eigi sé liægt að ná lendingu á
renniflugi livar sem vélin er
stödd.
Hve liættulegt flug'ið sé, má
best marka af skýrslum þeim,
sem fyrir liggja um erlend far-
þegaflug. Ef eg man rétt, liefir
eitt blaðið hér í bænum eigi
alls fyrir löngu hirt skýrslur
um reynslu Þjóðverja, og skulu
þær tölur því ekki endurtekn-
ar hér. Arin 1919—25 voru alls
farnar rúmlega 27.000 flugferð-
ir, með um 81.000 farþega, milli
Englands og meginlandsborga
Evrópu. Á öllum þessum ferð-
um i þessi sjö ár urðu, segi og
skrifa, sex flugslys, sem kost-
uðu 13 manns lífið, þar af
helmingur tvö fyrstu árin, en
síðasta árið ekkert. Árið 1925
voru farnar 37.485 flugferðir á
meginlandsleiðum og innan
Bretlandseyj a, með 80.571 far-
þega, og flognar 1.031.000 enslc-
ar mílur, án þess að nokkurt
flugslys yrði. —
Lífshættan getur ekki orðið
flugsamgöngum þrándur i götu
héðan af. En öðru máli er að
gegna um það, sem vikið var
að í upphafi þessa máls: fjár-
hagsatriðið. Það er dýrt að
fljúga — ennþá. BifreiS, sem
ber fimm farþega, kemst af
meS 20 hestafla hreyfil, „SúÞ
an“, sem tekur 620 kg. flutn-
ing, kemst ekki af meS minna
en 320 hestafla hreyfil. AS vísti
fer hún fjórum sinnum hraSar
en bifreiSum er leyft aS fara
hér á landi, en eldsneytiseySsl-
an er líka um liter á mínútu.
Þó er þetta ekki áSalatriSiS.
Flughreyflar þurfa milclu ná-
kvæmari gæslu en bifreiSa-
hreyflar, — þeir eru undir stöS
ugu eftirliti, og eftir hverra 100
stunda flug verSur aS taka þá
sundur og hreinsaogathuganá-
kvæmlega. Flugvélin sjálf kost-
ar eins mikið og tíu bifreiðar
og ending hennar er minni, því
bifreiðarnar eru notaðar með-
an hægt er að koma þeim á-
fram með nokkru móti, en
flugvélarnar hætta menn að
nota, undir eins og sýnt er aS
þær séu farnar að ganga'úr sér.
Verður því stofnkostnaður og
fvrning .þeirra tilfinnanlegur
baggi. Þá er vátrvgging vél-
anna há, t. d. mun vátrvgging-
arkostnaður vélarinnar liérna
vera nær fjórðungur af and-
virði liennar, enda greiðir vá-
tryggjandi kostnað við bilanir,
sem fram koma. — Hvað flug-
útgerðina hér snertir, þá verð-
ur liún vitanlega dýrari en er-
lendis, vegna þess í live smáum