Vísir - 05.07.1928, Blaðsíða 2

Vísir - 05.07.1928, Blaðsíða 2
VISIR & Ofsm l N oregssaltpétui*. Þeir, s m eiga Nojpegssaltpétur í pöntun lijá okkur. eru beðnir að gera svo vel að taka hann hið fyrsta. Verður annars seldur öðrum. Nýkomid: Ríó-kaffi prima. A leidinni: Hrísgrjón, Hrísmjöl. A. Obenhaupt, Símskeyti Khöfn 4. júlí. FB. Stefnuskrá fnjsku stjórnarinn- ar nýju. Frá Berlín er símað: Her- mann Miiller, forseti hinnar nýju, þýsku samstevpustjórn- ar, liefir haldið stefnuskrár- ræðu sina í Ríkisþinginu. Sagði hann, að ríkisstjórnin ætlaði sér að vinna að því, að sem hest samlyndi yrði á meðal þjóðanna, að almennri afvopn- un, heimköllun setuliðs banda- mannna úr Rínarbygðunum og að því, að endanlegar ákvarð- anir yrðu teknar um skaðahæt- ur til bandamanna. Nýtt farartœki. Frá Berlín er símað: Merk- ur þýskur vísindamaður, Krug- genberger að nafni, hefir fund- ið upp nýtt samgöngutæki, alu- miniumvagna, sem hahga i stáltaugum i nokkurri liæð frá jörðu, en til þess að knýja vagnalestina áfram, verður loftskipsmótor með skrúfu. Ætíar hann, að hraði slíkra vagna geti orðið alt að því 360 kílóm. á klukkustund. Upp- fundningin þykir eftirtektar- verð. Khöfn 5. júlí. FB. Herskipafloti Frakka. Frá París er símað: Fralckar lmfa undanfarna daga liaft mikla flotasýningu fyrir utan Le Havre. Áttatíu skip tóku þátt í æfingunum. Helmingur lierskipanna hefir verið bygð- ur síðan 1918, í stað úrellra skipa. Floti Frakka hefir aldrei verið jafnöflugur sem nú. Utan af landi. --O—■“ Seyðisfirði 4. júlí. 'FB. • Dánarfregh. Pétur Jóhanns- son, hóksali, andaðist aðfara- nótt mánudags, 63 ára gamall, eftir Iangvinna vanheilsu. Söngskemtun. Frú Lizzie Þórarinsson frá Halldórsstöð- um i Laxárdal, söng hér tvö kvöld, við góða aðsókn og tókst prýðilega. Ungfrú Þórunn Þór- arinsdóttir aðstoðaði. Starfsemi RauÖa krossins. Rauðakross-systirin Kristín Thoroddsen, hélt 8 daga náms- skeið hér. Nemendur 23. Sundkensla stendur yfir. Ivennari er Júlíus Magnússon, fimleikakennari. Þátttakendur 40—50. . Knattspyrnufélag <Eiðamanna og Huginn keptu hér í gær- kveldi. Hftginn vann með 3:1. Síldveiðar. Vélskipið Faxi veiddi í nótt 100 tunnur af síld í Norðfjarðarflóa. Nokkur síldarafli í lagnet. • Þorskafli tregur undanfarið, vegna ógæfta og beituleysis. Norðanátl ríkjandi. Köld veðrátta. Stórrigning 2 sólar- hringa, fvrir helgina. Þjórsá 5. júlí. l’B. í gær rigndi austur á Rang- árvölíum og þar fvrir austan, en ekki liér í kring. Ekki kom- ið dropi úr lofti hér, að lieitið geti, í langa tíð, og grasvexti lítið sem ckkert farið fram. Sláttur ekki bvrjaður hér nær- lendis, einstöku tún slæg, en flest illa sprottin. Harðhalatún afleit. Horfur um grasvöxt því afar slæmar. — Á Hellisheiði kom krapademba í gær. — Skeiðaáveitan langt of vatns- lítil í ár. Lokun Mentaskólans. —o— Menn liafa ekki gengið þess duldir á undanförnum árum, áð núverandi mentamálaráð- lierra mundi vera lítill vinur Reykvíkinga. Árum saman lref- ir hann uppnefnt þá og svívirt í ldaði sínu „Tímanum“. Hann hefir kent þeim um alt eða flest, sem aflaga liefir farið í þjóðlífi voru, kallað þá menn- ingarlaúsan skríl, „Grímsby- lýð“ og annað þess háttar. Sumir hafa þó ekki viljað leggja fullan trúnað á, að mað- urinn væri svo fjandsamlegur þessu bæjarfélagi, sem ætla hefði mátt eftir skrifum hans og framferði að dæma. — Skammirnar og níðið Iiafi vor- ið meiningarlaust glamur, og að maðurinn mundi ekki hugsa til neinna hermdarverka gegn Reykvíkinguni. þó að hann kæmist til einhverra valda, en nú þykir sýnt, að þessir menn hafi haft rangt fyrir sér. Valdaferill ráðlierrans er eklci langur, enn sem komið er, en þó hefir hann sýnt svo greinilega, að ekki verður um deilt, að hugur hans er fullur fjandskapar og ósanngirni í garð hæjarbúa. — Á síðasta þingi lét hann flokk sinn sam- þykkja, alveg að nauðsynja- lausu, mikla og ósanngjarna hækkun á tekjuskattinum. Sú hækkun snertir ekki einn einasta bónda landsins, en kemur að langmestu leyti nið- ur á Revkvíkingum. — Þetta vissi ráðlierrann og allur stjórnarflokkurinn. Hver ein- asti þingmaður vissi, að tekju- skattshækkuninni var ein- göngu stefnt gegn Reykvíking- um og fáeinum mönnum og at- vinnnufyrirtækjum í öðrum kaupstöðum. Þá er það og mörgum vitan- legt, þó að ekkert hafi komið fram um það opinherlega, að á þingi í vetur voru mikil um- brot innan stjórnarflokksins um það, að skattleggja kaup- rnenn á nýjan leik, mjög gíf- urlega. Var víst talað um mörg hundruð króna árlegan skatt á hvern einasta kaupmann landsins, i viðhót við gjöld þau til almennra þarfa, sem af þeim eru tekin nú. Vitanlega liefði sá skattur orðið einna óbærilegastur mörgum smá- verslunum þessa hæjar, og má ætla, að núverandi kenslu- mála-ráðherra hefði ekki ver- ið það mjög á móti skapi, þó að þeir hefði ekki fengið röiid við reist og orðið að gefast upp. — En ekki varð þó neitt af ráðagerð þessari að sinni. Hin- ir gætnari menn og sanngjarn- ari í stjórnarliðinu, munu ekki liafa tekið í mál, að eiga neinn •þátt í slíkri herferð. — Það er kunnugt, að ráðherr- ann hefir lengi séð ofsjónum yfir því, að Reykvíkingar skvldi eiga kost góðrar gagn- fræðakenslu handa hörnum sínum liér í „Mentaskólanum“, að loknu harnaskólanámi. Hef- ir hann Játið í veðri vaka, að hér væri um að ræða hlunn- indi, er Reykvíkingar einir fengi notið, en vitanlega er það hin mesta fjarstæða. Skólinn liefir staðið öllum opinn, jafnt unglingum úr sveit sem öðr- um. Auðvitað liafa Reykvík- ingar staðið Iietur að vígi úm það en aðrir, að láta börn sín njóta fræðsln i skólanum, og liggja til þess eðlilegar ástæð- ur. IJcfir ráðherrann margt sagt og þó fátt af viti eða sann- girni um/þettá mál á undan- förnum árum, og verður ekki nánara að því vikið hér. Hugðu margir það vera geðvonsku- raus eitt, sem engi alvara fylgdi. — Menn trúðu því ekki, að fjandskapur ráðherrans til Reykvíkinga væri í raun réttri svo magnaður,- að hann vildi vinna það til, að „stimpla" sjálfan sig sem einn liinn allra kargasta og liarðvít- Bridge llirginia • cigarettur. eru kaldar, ljúffenp;ar og særa ekki halsinn. Nýjar, fallegap myndir. Fást í flestum verslunum 7$ bæjarins, í heildsölu hjá ^ illiri Eiriteyii Hafnarstræti 22. Sími 175. ugasta afturhalds-þjark í mentamálum þjóðarinnar, til þess eins, að geta náð sér niðri á þeim og svift mikinn lilut harna þeirra nauðsynlegri gagnfræðamentun, sem öllum hafði verið lieimil og frjáls um tvo tugi ára. Þetta hefir þó ráðherrann gert. Hann hefir látið svo um mælt, og mun ætla sér að standa við það, að ekki skuli nema 21 eða 25 nemendur, í liæsta lagi, teknir í 1. bekk „Mentaskólans“ á liausti kom- anda. Nálega helmingi þeirra unglinga, sem stóðust inntöku- próf í vor, er vísað á dvr. Og þeim er ekki vísað í neinn ann- an skóla, er veiti þeim jafn- góða fræðslu og veitt er í gagn- fræðadeild „Mentaskólans“. Öll viðleitni þjóðarinnar, að þvi er tekur til mentamálanna, liefir hnigið að því hingað til, að reyna að auka mentun landsmanna.Núverandikenslu- málaráðherra er einn um það, að hafa stigið stórt spor aftur á hak. — Enginn annar íslensk- ur ráðlierra hefir lagt stein i götu hinnar aimennu fræðslu í landinu. Jafnvel íhaldsmenn, sem hvervetna þykja litlir vin- ir almennrar mentunar og menningar, hafa ekki gert það. Núverandi kenslumálaráð- lierra hefir mjög fjargviðrast út af því, sem kúnnugt er, að árleg stúdentaviðkoma liér á landi væri langt of mikil. Það getur vel verið, að hún sé það. — Ætla má, að ráðherrann hafi fullan vilja á því, að koma í veg fyrir, að stúdentúm fjölgi enn árlega. En liann fer mjög undarlega að því, að koma i veg fyrir fjölgunina. Hann ger- ir það með þeim hætti, að setja á laggirnar „stúdenta-smiðju“ norður á Akureyri. Má gera ráð fyrir, að stúdenta-viðkoman aukist um þriðjung árlega við þær ráðstafanir. — Þessa er hér getið til þess að sýna fram á samkvæmnina i orðum og at- höfnum ráðherrans. Á síðasta þingi voru sett lög um „bráðabirgða-ungmenna- fræðslu i Reykjavík“. Gert er ráð fyrir, að þetta sé tveggja ára Skóli og standi kensla frá 1. okt. til 1. maí ár hvert. Er því aúgljóst, að sá skóli getur á engan liátt komið í stað gagn- fræðadeildar „Mentaskólans". — Slcóli þessi er húsnæðislaus og allslaus, og verður að lirekj- ast milli skólahúsa þeirra, sem fyrir eru. Haft er eftir kenslu- málaráðherra, að „bráðabirgða fræðsluskólanum“ verði aðein- hverju eða miklu leyti ætlað rúm i Mentaskólahúsinu, en þrengslin þar hefir þó sami ráðherra talið eina ástæðuna fyrir því, að takmarka heri tölu nemandanna. — Skóla- stjóri við þenna væntanlega skóla liefir nú verið ráðinn síra Ingimar .Tónsson frá Mosfelli, er láta varð af embætti í vor sakir lieilsubrests. Það mun sjálfsagt eins dæmi, að nokkur stjórn hafi tekið sér fyrir hendur, að verja ríkis- skólana fyrir aðsókn námfúsra unglingá. — Þetta liefir þó lient núverandi ríkisstjórn, enda mun lengi til liennar vitnað, er rætt verður um afturhald í mentamálum, ofríki og rangs- leitni. Flotaaukning Frakka. Frakkar biðu allmikið her- skipatjón á heimsstyrjaldar- árunum. Herskipastóll Frakk- lands var af hreskum flota- fræðingum talinn í heldur slæmu ásigkomulagi í ófriðar- byrjun, og ófriðarárin var ekk- ert hægt að vinna að endurbót- um á sldpum eða smíða ný skip. Hector C. Rywater, flotamála- fræðingur breska blaðsins Daily Telegraph ætlar, að árið 1919 hefði floti Frakklands gert litið betur en að liafa í fullu tré við flota Ítalíu. Ætlar Mr. Bywater, að þá hefði Frakkland alls ekki getað varið verslunarleiðirnar til nýlendnánna í ófriði, upp á eigin spýtur. petta var og Frökkum sjálfum ljóst, og í janúarmánuði 1920 lagði Geor- ges Leygues, flotamálaráð- herra, fram tillögur sínar um aukningu herskipafiotans. Sam- kvæmt tillögum hans átti að smiða á allmörgum árum aUs 128 herskip, alls ca. 300,000 tonn að stærð. Átti að smíða 9 beitiskiii allstór, 21 smærri, 36 tundurspilla, 55 kafbáta, tvö stöðvarskip fyrir flugvélar o. s. frv. Skipásmíðum þessum átti að vera lokið 1932. pessar til- lögur náðu samþykt, og hefir stöðuglega verið unnið að skipa- smiðunum síðan. Ljúka hreskir flotasérfræðingar miklu lofs- orði á hin nýju skip. Síðast liðið ár var 25 nýjum herskipum hleypt af stokkunum í Frakk- landi, hafin smíði á 24 til og samþykt fjárveiting til 19 nýrra lierskipa. prjú af þessum níu heitiskipum, sem ráðgert er að smíða, eru komin á flot. pau eru 8000 tonn hvert. Fjögur 10000 tonna beitiskip eru langt komin, og smíði tveggja beiti- skipa af sömu stærð er um það bil liafin. Öll nýju skipin eru send í langferðir til reynslu og til þess að sýna öðrum þjóðum, að Frakkland er aftur að færast í aukana sem. flotaveldi. Nýju skipin hafa verið þrautreynd í öllum veðrum í Atlantsliafinu, Miðjarðarhafinu, Norðursjón- um o. s. frv. Hafa þau reynst ágætlega og allur úthúnaður, enda á allan hátt til skipanna

x

Vísir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.