Vísir - 14.07.1928, Qupperneq 2

VISIR
lP)lfeinHlMIÖLSEINl((
Hveiti:
Cream of Manltoba.
Glenora.
Canadlan Maid.
Onota.
Buífalo.
ÓdýPt I
Nýkomið:
Graetz-vélar og varastykki.
A. Obenliaupt,
Nýjar tegundir af VEEDOL bifreiðaolíum eru komn-
ar á markaðinn. pær eru gerSar fyrir miklu hraðgeng-
ari vélar en alment gerist og þola því miklu meiri hita
en aSrar bifreiSaoliur.
pessar olíur er hyggilegt aS nota, enda mæla stærstu
bifreiSaverksmiSjurnar meS þeim eftir aS hafa reynt
þær á bifreiSurum og á efnarannsóknarstofum sínura,
Jöh. Ólafsson & Co.
Síml 584.
Reykjavík.
Síml 584.
Símskeyti
—o—
Khöfn 13. júlí. FB.
Friðarhorfur.
Frá London er símaS: Sam-
komulag liefir komist á
milli Frakklands, Bretlands
og Þýskalands, um aS fallast
á ófriSarbannstilIögur Kel-
loggs, utanríkismálaráSherra
Bandarikjanna. Fallast þessíí#
þjóSir á tillögurnar fyrirvara-
laust. Svar þeirra til Banda-
ríkjanna er bráSlega væntan-
legt.
Frá björgunartilraunum
Rússa. Krassin bjargar
V iglieri-f l okkn um.
Frá Moslcva er símaS: Frétta-
stofa Rússsa tilkynnir: Mari-
ano og Zazappi voru algerlega
matarlausir síSustu þrettán
dagana. Mariano er kalinn á
öSrum fæti. Sjuknovski neydd-
ist til þess aS lenda á ísnum.
Flugvélin skemdist. Fjórir
Rússar eru meS honum. Þeir
hafa radiotæki og matvæli til
fjórtán daga. BáSu þeir Krass-
in aS bjarga ítölunum fyrst.
Frá Rómaborg er símaS: A-
genzia Stefani tilkynnir: Krass-
in bjargaði Viglieriflokknum í
gærkveldi.
Khöfn 14. júlí. FB.
Frá Genf.
Frá Genf er símaS: RáS-
stefna ÞjóSabandalagsins hef-
ir fullgert samning um afnám
innflutnings og útflutnings-
hafta. AS eins átján af mörg
hundruS núgildandi bönnum
leyfð framvegis. Samningurinn
gengur í gildi árið 1930, ef
átján ríki liafa þá samþykt
hann.
Samsæri gegn Spánarkonungi,
Frá París er símað: Sam-
kvæmt fregn frá Madrid hefir
spánverska lögreglan upp-
götvaS áformaS banatilræði
við Spánarkonung og Rivera.
Fimm hundruð menn hafa ver-
ið liandteknir.
„Bæjarlýti".
Stutl athugasemd.
—o—
„Vísir“ birti í gær „leiðrétt-
ingu“ frá hr. Jóni Þorlákssvni
út af grein minni um liúsa-
byggingar á „brunarústunum“,
sem svo hafa verið nefndar,
eða geiranum milli Austur-
strætis og Vallarstrætis. Lýsir
hr. J. Þ. yfir því, að það hafi
ekki verið sakir neinnar ásælni
frá hans hálfu, að stórliýsi það,
sem hann á nú í smíðum á
þessum stað, liafi verið haft
hreiðara en lóðin leyfði upp-
haflega. Segist J. Þ. ekkert hafa
þar til mála lagt, og sér hafi
ekki verið nein þægð í þvi, að
skák væri tekin af Vallarstræti
undir liið nýja hús.
Eg hygg að mér sé óhætt að
taka yfirlýsingu þessa trúan-
lega. En sá orðrómur hefir þó
á legið, eins og lir. J. Þ. getur
líka um, að honunl liafi verið
mikið kappsmál, að fá bygg-
ingarlóðina breikkaða svo sem
gerl var og þó öllu meira. En
gegn neitun hans dettur mér
ekki í hug að halda því fram
að sá orðrómur styðjist við rök.
— Menn þóttust að vísu áður
hafa orðið þess varir, er J. Þ.
reisti hús sitt hið mikla við
Bankastræti, að hann væri
nokkuð í'rekur í kröfum um
bvggingarlóðirnar, því að það
hús mun hafa verið liaft nokk-
uru breiðara eða látið ná
lengra út i götuna, en ráðgert
hafði verið, er húsaskipun á
því svæði var ákveðin. — Eg
er ekki svo kunnugur því máli,
að eg megi neitt um það full-
yrða, livernig á því hafi staðið,
að það hús hr. J. Þ. (Banka-
stræli 11) var bygt svo fram
í götuna, sem raun ber vitni.
Og vitanlega getur vel verið,
að hr. J. Þ. liafi þótt sú aukning
nauðsynleg, þó að hann liafi
talið Austurstrætislóðina full-
breíða og ekki óskað eftir
neinni breytingu þar.
Það er rétt sem hr. J. Þ. seg-
ir, að „stækkun eða breikkun“
lóðarinnar við Austurstræti
mætti mikilli mótspyrnu á sín-
um tima. Meðal annars risu
„alþýðu!eiðtogarnir“ i bæjar-
stjórninni upp með ópi miklu
og óhljóðum og hömuðust að
.Tóni út af þessari breikkun.
Spöruðu þeir ekki stór orð og
mörg, eins og mönnum ú þeirra
reki er titt, og sóru og sárt við
lögðu, að því lík óhæfa skyldi
aldrei ná fram að ganga, ef
þeir mætti ráða. Niðurstaðan
varð þó sú, að þeir lvppuðust
niður eins og blautar tuskur
og bærðu ekki á sér að lokum,
er málið var afgreitt í bæjar-
stjórninni. — Þótti sumum það
harla kynlegt, eftir öll ærslin,
sem á undan voru gengin, en
aðrir sögðu sem svo, að ekki
mætti búast við merkilegri
frammistöðu úr þeirri átt.
Eins og eg gat um í grein
minni síðast, verða liin mestu
„bæjarlýti“ að húsi þvi, er frú
M. Zoega bygði þarna á bruna-
rústunum, ef það verður látið
standa með þeim ummerkjum,
sem það hefir nú, inni á milli
tveggja stórhýsa. Verður með
engu nióti lijá því komist,
að hækka það og breikka, svo
að það sómi sér nokkurnveg-
inn á þessum stað. — En nú
er sagt, að frú M. Zoéga sé bú-
in að selja búsið, og þá vitan-
lega með þeim umnierkjum,
sem það hefir nú. Kemur þá
til kasta liinna nýju eigenda,
að liækka liúsið og færa i stíl
við næstu hús báðum megin,
enda munu þeir ætla að vinda
að þeim breytingum nú þegar.
Borgari.
„Asía fyrir Aslumenn"
eru einkunnarorð, sem hver-
vetna heyrast i ýmsum Asíu-
löndum nú á siðustu árum og
vart munu menn taka sér svo
Asíu-blað eða Asíu-tímarit í
hendur, að menn eigi rekist á
þau. Ýmsir álirifamiklir Asíu-
búar eru að reyna að sameina
ýms félög og vekja fjöldann til
starfs, svo Asíumenn einir geti
ráðið i álfunni. Ilátt er þvi
markið sett, þar sem Evrópu-
menn hafa alla Asíu að kalla
undir liæl sínum, að Japan
undanteknu. Eigi alls fyrir
löngu var haldinn fundur í
Nantoa í Ivína, skamt frá Shang-
hai, til þess að ræða þessi mál,
og sóttu hann fulltrúar ýmissa
Asíuþjóða. Imasatu heitir sá, er
var forseti fundarins, en hann
er kallaður lærisveinn Okuma
greifa liins japanska. Okuma (f.
1838, d. 1922), var kunnur
stjórnmálamaður og einn af að-
al framkvæmdamönnum Jap-
ana á öldinni sem leið. Hann
var oft ráðherra, fvrst fjár-
málaráðherra 1873—81, síðar
utanríkismálaráðherra og for-
sætisráðherra 1898 og aftur
1914—16. Starfaði hann mikið
að aukinni mentun Japana og
átti mestan þáttinn að stofnun
Wasedaháskólans í Tokio. Ok-
uma var sá, er fyrstur tók sér
í munn einkunnarorð þau, sem
eru fyrirsögn þessarar. greinar.
Okuma — og raunar margir
fleiri ágætir Asíumenn — mega
heita frumkvöðlar þeirrarhreyf-
ingar, sem hér er að vikið. Enn
sem komið er, er aðeins frið-
samlegum aðferðum beitt til
þess að afla lireyfingunni fylg-
is, aðallega starfað að þvi að
vekja menn alment til umhugs-
unar um málið.
Á samkundunni i Nantoa var
m. a. rætt um þjóernishreyfing-
una í Kina, jafnrétti Asíubúa
við hvítar þjóðir, og var það mál
einkum rætt af Japönum (sbr.
deilur Japana og Bandaríkja-
manna í sanibandi við slílc mál),
og loks var mikið rætt, einkum
af Japana liálfu, um liinar nýju
flotastöðvar hvítra manna í As-
iu. Hafa Bretar stofnað mikla
flotastöð á Singapore, en Banda-
ríkjamenn í Pearl Harbour.
Töldu japönsku fulltrúarnir þa$
skilyrði fyrir friðsamlegri sarii-
búð Asíuþjóðanna og hvítu
þjóðanna, að hinar síðarnefndu
afnæmi flotastöðvar þessar.
En Japanar fengu og ákúrur
miklar á fundinum, einkanlega
af Kínverja Iiálfu fyrir ásóknar-
stefnu sina, aðallega í Mansjúr-
íu. Indverski rajali-inn, Malrin-
dra Pratap, tók kröftulega í
sama streng og lcvað það skyldu
Japana að hætta öllu lierbramli
í Mansjúríu, og gæti þeir með
því sýnt, að þeir væri i sannleika
samhuga öðrum Asíuþjóðum,
að hver þeirra um sig fengi að
ráða sínum málum, án afskifta
annara Asíuþjóða eigi síður en
livítra manna. Talaði hann um
þetta af mikilli mælsku og reitti
japönsku fulltrúana mjög til
reiði. Lá þá við um stund, að alt
kæmist í uppnám á fundinum.
En þó fór svo að lokum, að sam-
hygðin milli Asíuþjóðanna varð
ríkjandi. Voru margar ályktanir
samþyktar, m. a. þessi:
„Til þess að starfa að heill alls
mannkyns, mælir samkundan
með því, að Asia, vagga trúar-
bragðanna, sendi nefndir, sem
starfi á trúarbragðaleguin
grundvelii, til Afrílcu, Ameríku
og Ástraliu, til þess að vekja
þjóðirnar til umhugsunar um
sjálfstjórnarréttindi Asíuþjóð-
anna.
Nýkomnap
allar stærðir af
blðmsturpottnm.
Verðtð það lægsta í
bænum.
Versl. B. H. Bjarnason.
Samkundan mælir og með
starfsemi til þess að sameina
allar Asíuþjóðir, svo þær geti
unnið saman í vörninni gegn
erlendri ásókn.
Með tilliti til þess að kjör As-
íuþjóðanna geti batnað, mælir
samkundan með því, að unnið
sé að því, að koma á betri við-
skiftasamböndum innan Asíu.“
(F. B.).
Varliugavert.
—o—
Svo sem þeir vita, sem farið
liafa austur að Grýlu, sér til
skemtunar, er farið út af veg-
inum hjá „Réttunum“ og svo
þvert yfir Hveragerðismelirin
(hvíta melinn) vestan við liver-
ina, og jafnvel á milli þeirra.
Þetta li}Tgg eg' mjög varliuga-
vert. Við, sem kunnugir erum
þessu svæði, vitum, að til og frá
þarna liafa fallið nokkuð stór-
ar spildur'af yfirborði melsins
niður í ægilegan og sjóðbull-
andi liverahitann. Það virðist
því ótvírætt, að á þessu svæði
sé liveraleðjan og lritinn til og
frá að eta sig sig upp úr jörð-
unni, þangað til yfirborðið ber
sig ekki sjálft lengur, heldur
fellur niður þegar minst von-
um varir. Verður þá spurning-
in um það, livað nú sé orðið
veikast af því, sem heilt sýnist.
Myndi það nú ekki geta verið
einmitt þar sem brautin liggur
og bílarnir fara mest um. Þess-
ir bílar eru sumir ef til vill
talsvert á þriðja tonn með öllu.