Vísir - 29.07.1928, Blaðsíða 2

VISIR
IHamaH & Qlsew C
Hdfum fengid:
Kaffibrauð „Marie".
Skipskex.
Export Lunch
ískex í 7i og 7, ks.
Nýkomid:
Hi*isgpj óxi
ýmsar tegundip.
A. Obenhiiipt,
SWASTIKA
SPEtlALS.
Stórar eigarettur eru orðnar á eftir tímanum.
Smekkur manna fer nú jafnan meira og meira í
þá átt að hafa cigaretturnar minni. „SWASTIKA
SPECIALS“ er sú stærð af cigarettum, sem nú ryð-
ur sér til rúms i heiminum.
24 stykki — 1 ki»,
Þér kastið frá yður minna af þessum cigarettum
en nokkrum öðrum. Þér reykið jafnmargar „Speci-
als“ eins og þér reykið af öðrum stærri cigarett-
um, en hver pakki endist lengur. — Og gæðin
standa ekki öðrum að baki.
Fást hvarvetna.
hver á sínu svæSi, hygöar á at-
Símskeytl
Iíhöfn 28. júli. FB.
Sænsku leiðangursmönnunum
fagnað.
Frá Stokkhólmi er simað:
Lundborg og fleiri sænskir
flugmehn, er verið hafa norð-
ur á Spitzbergen, til þess að
taka þátt i björgunartilraun-
unum, fóru frá Narvík á sömu
járnbrautarlest og Nobile og
félagar lians. Voru þeir hyltir
af fjölda manna á mörgum
'brauarstöðvum. Nohile var
hvergi i Sviþjóð sýnd nein and-
úð, en sumstaðar samúð.
Símamúl í Bretlandi.
Frá London er símað: Álit
ríkisráðstefnu, sem kölluð var
saman til þess að ræða' um
samkepni loftskeyta og sima-
félaga,#hefir verið birt. Leggur
ráðstefnan til, að liöfð verði
sameiginleg stjórn fyrir öll
loftskeytafélög og simafélög
Bretaveldis, og að stofnað verði
félag, sem ráði yfir öllum
breskum loftskeytastöðvum og
símalínum. Ráðstefnan álítur
nauðsynlegt, einkum á ófriðar-
tímum, að ríkinu sé trygt eftir-
lit með öllum símaleiðum.
Þmgvailavegurinn.
—°—
Eins og kunnugt er, liefirverið
ákveðið að leggja nýjan veg vf-
ir Mosfellsheiði fyrir 1930. —
Var byrjað á vegagerð þessari
í vor og mun svo til ætlast, að
henni vei’ði lokið að liausti.
Hefst hinn nýi vegur við
túníð á Hraðaslöðum eða efst í
Mosfellsdalnum, en þangað var
áður búið að leggja akbraut.
Hefir að vísu verið kvartað um,
að akbrautin upp Mosfellsdal
væri svo mjó, að bifreiðir gæti
læplega mæst á lxenni, en senni-
lega verður hún breikkuð, áður
en hinn nýi pingvallavegur
verður tekinn til notkunar.
Hin nýja akbraut liggur norð-
anvert við túnið á Hraðastöð-
um og þaðan upp Iijá svo
nefndu Jónsseli, norðan Leir-
vogsvatns og sunnan Sauða--
fells. paðan er sagt að hún eigi
að liggja austur um láglieiði og
muni ætlað að sameinast gömlu
brautinni nálægt prívörðum eða
nokkuru austar. Kunnugir
menn á þessum slóðum telja,
að lieppilegra mundi, að braut-
in lægi norðan Vilborgarkeldu
alla leið austur úr og sameinað-
ist ekki gömlu brautinni fyrri
en á milli Torfdals og Móa-
kotsár. Má og vel vera, að sú
verði niðurstaðan, er nánari
rannsókn hefir fram farið á
vegarstæðinu. þessi nýja leið
verður rniklu skemtilegri en
hinn gamli Mosfellsheiðarvegur,
og vafalaust verður nýi vegur-
inn lengur fær bifreiðum fram-
an af vetri.
En liælt er við, að þessir tveir
vegir verði hvergi nærri nægi-
legir meðan stendur á Alþingis-
hátxðinni 1930. þess ber að
gæta, að vegurinn verður aðeins
einn all-langan spöl leiðarinn-
ar, ef til vill alla leið frá þrí-
vörðum og niður á pingvöll. En
sá vegarspotti er mjór og hefir
verið slæmur umferðar alla tið,
þó að alt af sé verið að gera við
hann. Hann er svo rnjór, að bif-
reiðir geta rétt srnogið lxver
frarn hjá annari og þyrfti því
allur að breikka, ef vel væri. En
það mundi kosta allmikið fé
og hins vegar ekki brýn nauð-
syn, að hann sé breiðari vegna
venjulegrar umferðar. En verði
vegurinn ekki hreikkaður og
honum ætlað að taka við allri
bifi’eiða-umferð til þingvalla
sumarið 1930, má búast við, að
þar verði nolckuð þröngt um-
ferðar og seinfarið þjóðhátíðar-
dagana. — Mundi tæplega mega
við það una.
Frá pingvöllum er nú og Ixef-
ir lengi verið slarkfær bifreiða-
vegur austur að Vellankötlu.
Væri sá vegur lagaður lítilshátt-
ar, gæti liann orðið all sæmi-
legur. Og af sýðri leiðinni, Hell-
isheiðarveginum eða hrautinni
austur urn láglendið, er nú
kominn góður bifreiðavegur
upp að Syðri-Brú í Grímsnesi.
Milli Syðri-Brúar og Gjábaklca
í þingvallasveit eða Vellankötlu,
mun vera 16—18 km. vega-
lengd. Sá spotti er ófær bifreið-
um enn sem komið er, en hlýt-
ur að verða gerður fær á næstu
árum. Virðist því alveg sjálf-
sagt, að undið sé að þvi næsta
sumar, að gera veg þenna fær-
an hifreiðum, svo að hægt sé
að nota báðar leiðirnar til ping-
valla, um Mosfellsheiði og Hell-
islxeiði, jöfnum höndum 1930.—
Syðri leiðin er að vísu nokkuru
lengri liéðan úr Reykjavík, en
hún er miklu skemtilegri og
mundi áreiðanlega verða mikið
notuð, ef fær væri bifreiðum.—
Gæti þá þingvallagestir farið
hringinn, ef þeir óskuðu — aust-
ur um, Mosfellsþeiði og suður
Hellisheiði eða öfugt. — p>æfti
ekki að verja til þeirrar ferðar
nema einni dagstund, en sjá
mætti þó á þeim degi margt hið
fegursta, sem til er á þessu
fagi’a landi.
Er vonandi, að þessi nauðsvn-
lega samgöngubót verði kom-
in í framkvæmd fvrir Alþingis-
hátíðina. — Yrði það til mikils
hagræðis fyrir alla hlutaðeig-
endur hátíðisdagana sjálfa, og
vegarspotti sá, sem um er að
ræða, frá Syðri-Brú að Vellan-
kötlu, hlýtur hvort sem er að
verða lagður áður en langt um
líður.
„Votheyseiírim".
— 'O**"**
Rannsóknir dr. Lotz.
—o—
í g-rein frá F. B. í maí var aö
nokkru skýrt frá rannsóknastarf-
semi Jiýska vísindamannsins. dr.
Hellmút Lotz á hinni svo kölluöu
,.Hvanneyrarveiki“ í sau'öfé eöa
votheyseitrun, eins og sumir kalla
hana, enda þótt þaö sé alls ekki
sannaö, aö hún stafi frá vothiey-
inu og likurnar kannske ekki frek-
ar þær aö svo sé, þótt að svo
stöddu verði eigi látiö meira uppi
um þaö. Eins og kunnugt er starf-
ar dr. Lotz aö ramisóknum þess-
um á Hvanneyri, meö tilstyrk
Halldórs skólastjóra. Er það þess
vert, að því sé á lofti haldið, að
dr. Lotz vinnur kauplaust að rann-
sóknum þessum, og fékk burt-
íararleyfi frá vísindastörfúm sín-
um í Þýskalandi, til þess að geta
sint rannsóknunum. Er þessi á-
hugi nijög lofsverður, að leggja
fram dýrmætan tíma sinn og
krafta, þótt ekkert sé í aðra hönd
að hafa. Verður að telja sjálifsagt,
að slíkar rannsóknir séu styrktar
af opinberu fé og það ríflega ,og
sóma síns vegna verður landið aö
að reynast þeim vísindamönnum
vel, sem! taka sér slíkt hlutverk
á hendur, encfa þótt þeir ætlist
ekki til neins endurgjalds fyrir
starf sitt.
Hér er um hagsmunamál að
ræða fyrir hina íslensku bænda-
stétt. Málið er afar rnikils varð-
andi. Sennilega hefði dregið úr
öllum framförum hér á sviði vot-
heysverkunar, og þó enn nxeir er
frá líður, ef ekki hefði verið haf-
ist handa með þessar rannsóknir.
En það er stórmikið atriði fyrir
framtíð íslenskra bænda, aö fram-
farirnar í votheysverkun geti
haldið óhindraðar áfram. Hér
er verið að leitast við að grafast
fyrir rætur áður óþektrar veiki og
er því einnig um aö ræöa vís-
indalega hlið á málinu. En það er
um þetta, eins og svo mörg önn-
nr viðfangsefni vísindamanna, að
það kann að taka nokkuö langan
tírna, aö rannsaka það til hlitar,
hve langan verður enn eigi um
sagt. en hins vegar eru líkurnar
þær hvað þessar rannsóknir snert-
ir, að von er urn verulegan árang-
ur áöur en langt um líöur.
Nú er dr. Lotz kominn úr
ferðalag'i um ýmsar sýslur lands-
ins, en um þær fór hann til
þess aö rannsaka útbreiðslu veik-
innar. Hann héfir fei-ðast urn
Mýra- og Borgarfjarðarsýslur,
'Húnavatns-, Skagafjarðar, Eyja-
fjarðar-, Suður- og Norður-Þing-
evjarsýslur og Norður- og Suður-
Múlasýslur. 1 tferðalagi jiessu
þræddi hann ekki alfaravegi, held-
,ur fór einnig i afskektar sveitir,
til þegs að hafa tal af bændum
sem víðast, leita upplýsinga úrn
hvar á veikinn.i hafi borið, og
hvernig hún hagaði sér, og eigi síst
tii þess að afla sér upplýsinga um
veikina í sambandi við fóðrun. Dr.
Lotz liefir nú leitað samvinnu við
dýralækna landsins. Ferðáðist
hann um starfssvæði þeirra dýra-
læknanna Sigurðar E. Hlíðar og
Jóns Pálssonar með þeim, og hér
í Reykjavík mun hann hafa lagt
grundvöll að samvinnu við Hann-
es Jónsson dýralækni. — Á ferða-
lagi sínu lcomst dr. Lotz að því,
að veikin hefir gert allmjög vart
við sig, ekki einungis á Vestur-
landi, heldur og á Norður- og
Austurlandi. Kom hann á marga
staði, þar sem sauðfé drapst úr
veikinni í vetur sem leið. Komst
hann að því, sem hefir mikla þýð-
ingu fyrir tilhögun rannsóknanna,
að á Vesturlandi og Austurlandi
hefir veikin verið rneira bráðdrep-
andi en á Norðurlandi, þar hafa
skepnurnar gengið lengur með
veikina, en verið mikið þjáðar fyr-
ir þvi. Er frekar óalgengt, að veik-
in hagi sér þannig, niema á Norð-
urlandi. Veikin virðist því haga
sér á tvennskonar hátt, en hvort-
tveggja þarf að rannsaka frá rót-
um, með samivinnu á milli vísinda-
mann-sins, dýralæknanna og bænd-
anna. Ætla dýralæknarnir að safna
efni til rannsóknanna og göfa
skýrslur um útbreiðslu veikinnar,
hugunum þeirra sjálfra og bænda.
Dr. Lotz varö var við mikinn á-
nuga hjá bændum til þess að stuðla
aö því. að rannsóknirnar mættu
hepnast. Hafa margir bændur
heitið honum aðstoð sinni, með því
að senda honum skýrslur og lík-
amshluta skepna, sem drepist hafa,
til rannsóknar. Sumir bændanna
kváöust og vera fúsir til þess að
gera fóðrunartilraunir. Ætla þeir
aö verka votheyið eftir nýrri að-
ferö sem dr. Lotz hefir lýst fyrir
þeirn. Að svo stöddu verður þeirri
verkunaraðferð eigi lýst hér, þar
sem um tilraun er að ræða. Verð-
ur dr. Lotz vafalaust styrkur að
þessari samvinnu bænda og dýra-
lækna við framhaldstilraunir sín-
ar á Hvanneyri. Á þenna hátt, með
skipulagsbundinni samvinnu, má
vona, að dr. Lotz takist áður en
mjög langt um líður, að grafast
fyrir rætur veikinnar og finna ráð
til þess að fyrirbyggja hana. Starf
hans hefir þjóðhagslega þýðingu
og verður væntanlega metið að
verðleikum. Tilraunum heldur dr.
Lotz nú áfram á Hvanneyri, og
mun hann hafa sótt um framhalds-
leyfi til þess að geta gefið sig á-
fram að rannsóknunum, enda væri
það illa ifarið, ef hann yrði að
hverfa frá þeirn, þar sem þær eru
svo vel á veg lcomnar og góð von
uin árangur af þeim.
A. Th.
Frá Vestur-lsleiiðingi.
—o----
í júlí. F. B.
Egill H. Fáfnis,
seni stundáð hefir nám við Lu-
theran Seminary í Chicago, 111.,
hlaut lxin árleg'u verðlaun
þeirrar stofnunar fyrir grísku-
kunnáttu sína. — Egill fluttist
vestur um liaf 1921.
Landnáxnshátíðin í Worth Dakota
telur Lögberg að verið hafi m.ik-
Í11 viðburður í sögu Vestur-íslend-
ínga og öllum hlutaðeig-endum til
særndar. Blíðviðri var báða dag-
ana og sóttu hátíðina um 4000
manns. 1
■> v 7)