Vísir - 08.08.1928, Blaðsíða 2

VlSIR
Blandað hænsnafóður,
Maís, lieilan,
Maísmjöl,
íslensk egg.
Höfum til:
Milka og ¥e!ma
hib óviðjaÍDanlega átsúkkulaði frá Suehai’d.
A« Ob&nhaopt
Símskeyti
Khöfn, 7. ágúst. F. B.
Frá Kína.
Frá Shanghai er símað: í Nan-
king stendur yfir ráðstefna
Kuomintangflokksins. Sam-
komulag hefir náðst á milli
Chiang Kai-sheks og Yen-hsi-
shans. Hinn síðarnefndi var,
sökum veikinda, forfallaður frá
að taka þátt i ráðstefnunni. Ýms
stórmál l>íða úrlausnar. Full-
kominn innanlandsfriður ó-
hdgsanleguf fyr en samkomu-
lag næst við Chiang-hsu-chliang,
hæstráðanda í Mansjúriu.
Krassin þarfnast enn viðgerðar.
Frá Tromsö er símað: Ivrass-
in kom liingað í gær, fer liéðan
til Stafangurs til á að giska f jög-
urra daga viðgerðar á skrúfu og
stýri.
Frá Ólympíuleikunum.
Frá Amsterdam er simað: í
400 metra kvenna-frísundi vann
Marte Norelius frá Bandaríkj-
unum, setti nýtt lieimsmet. I
1500 metra karla-frisundi vann
Svíinn Arne Borg, setti nýtt
olympíumet, annar varð Carl-
ton frá Ástralíu.
Utan af landi.
Akureyri 7. ágúst. F. B.
Á laugardaginn héldu 3 lielstu
útgerðarmenn bæjarins fund
með stjórn síldareinkasölunnar,
og fengu hana til þess að greiða
þeim, sem ekki fengu tunnur
og salt hjá einkasölunni, kr.
15,00 fyrir tunnu í stað kr. 10,00
sem ákveðið var.
Síldarafli tregur. Dálítið liefir.
fengist liér inni á firðinum.
Arngrímur Valagils hélt kon-
cert hér á sunnudaginn. Aðsókn
lítil.
Inflúensa geisar hér.
Miimingar
frá Ungverjalandi.
Eftir Sigurbjörn A. Gíslason.
©
Hægðarleikur væri að halda á-
fram að skrifa um síra Gísla John-
son í Búdapest, en bæ'ði hefi eg
skrifað um hann í Bjarma I. ágúst,
þar sem er mynd af þeim prests-
hjónunum, og svo er margt annað
umtalsvert af því, sem eg sá og
heyrði þessa io daga í Búdapest,
— og las síðar. Því a'ð góðkunn-
ingjar mínir meðal ungverskra
presta, er sr. Gísli ýmist fylg'di mér
til, bauð til kveldverðar með mér,
eða gerði boð eftir „til þess að
lcynnast íslenskum guðfræðing og
ritstjóra“, — sáu um að eg fengi
nóg að lesa um ungversk kirkju-
mál og þjóðmál. — Bjarmi flytur
15. ágúst mynd eins þeirra, síra
Desider Kuthy, íramkvæmdarstjóra
lúterskrar kirkju í Ungverjalandi.
Eg get að eins bætt því við, að
í fyrradag fékk eg 2 nýprentuð, rit
sr. Gísla, aðallega ætluð velmentuð-
um, trúhneigðum Gyðingum; heit-
ir annað „Der Doppelprozess", og
hitt „Das Selbstgesprách“. —Væri
freistandi að þýða eitthvað úr þeim,
‘ til að sýna frumleik höfundarins og
gerólíkt umhverfi hans því sem vér
búum við. 1 bréfinu, sem fylgdi rit-
unum, getur síra Gísli þess, að nú
þjóni hann þýskumælandi ung-
verskúm söfnuði í miðhluta borg-
arinnar, í sumarfríi sóknarprests-
ins, síra Broschkos, er flest sporin
fór með mér í vor um elliheimilin í
Búdapest.
III.
Búdapest.
„Ungverjar ættu að koma því til
vegar, að langferðamenn, sem ætla
að kynnast höfuðborg þeirra, kæmu
annaðhvort að suðaustan, urn höf-
uðborgir Balkanríkjanna, eða að
vestan skipaleið eftir Dóná. Komi
þeir að suðaustán, finna þeir fljótt
muninn, finna, og sjá að nú eru
þeir koninir í glæsilega menningar-
borg frá hiúum borgunum, sem best
er að tala fátt um, ef ógæfan ræki
mann þangað. Komi þeir á hinn
bóginn eftir Dóná frá Austúrríki
þá er innsiglingin svo fögur, að
hún yfirgnæfir öll vonlirigði, sem
seinna kunna að mæta vegfaranda
í Ungyerjalaridi." — Eitthvað ,á
Hvalup.
Sporð og rengi af ungum
hvölum höfum við fengið, veru-
legt sælgæti. Til sölu í
V ©n«
Nankinsfötin
allar stærðir, komin aftur í
Austo^stpseti i.
h í Geilisa k £9.
þessa leið stendur skrifað í ágætri
bók, sem enskur prestur, George
Birmingham, ritaði um Ungverja-
land fyrir 3 árum. „A Wayfarerún
Hungary" heitir sú bók og kostar
átta og hálfan shilling. — Eg gaf
fyrir hana 15 pengó ungverska, og
græddi ungverski bóksalinn á því
um 3 krónur íslenskar.
Mér þykir mjög trúlegt að aðal-
hugsanirnar í þessum ráðleggingum
séu réttar. — Menningin er víst i
tæpu meðallagi og ýmsar siðvenjur
meira en litið óviðfeldnar ókunn-
ugum í Balkanríkjunum. „Tyrk-
neska kaffið“ mundi t. d. sfytta
mér aldur á fám dögum, ef eg
fengi ekki annan ,,svaladrykk“. —
Eg kom niður hálfum öðrum munn-
sopa af því i fínu gistihúsi í Búda-
pest, og legg ekki í slíkt aftur.
Madyarar eða „hinir eiginlegu
Ungverjar“ eru að vísu austrænir
að ætterni og eiga ekki aðra frænd-
ur í Norðurálfu en Finna og Eist-
lendinga, en þöfðingjar þeirra
lærðu vestræna siðu við hirð Aust-
urríkiskeisara á liðnum öldum og
nú líta þeir sjálfir mjög niður á
„menningarleysi“ austrænna ná-
granna sinna.
Eg las stutta frásögn, er sýnir
álit þeirra í því efni, hvort sem sag-
an er bókstaflega sönn eða ekki.
Við síðustu friðarsamninga
fengu Rúmenar stóra sneið af aust-
urhluta Ungverjalands. Rúmensk-
ur hershöfðingi kom þar í gilda-
skála og ávarpaði þjóninn á móður-
máli sínu.
Þjónninn svaraði á ungversku
og kvaðst ekki skilja þetta tungu-
mál.
Hershöfðinginn brást reiður við
og kallaði á annan þjón, — en það
fór á sömu leið: „Vi'ð vitum ekki
hvað þér segið.“
Hershöfðinginn barði í borðið og
heimtaði að gestgjafinn væri sóttur.
Þegar gestgjafinn kom, mælti
hershöfðinginn af þjósti miklum:
„Þér eruð rúmenskur þegn, og
verðiö sannarlega að hafa vinnu-
menn sem skilja rúmensku.“
Gestgjafinn klóraði sér í höfði,
sem gat verið af vandræðum, eða
vísbending um að hann væri ]iví
miður orðinn rúmenskur þegn, og
svaraði:
„Það kann vel a'ð vera, en það
er spauglaust að halda rúmönskum
þjónurn. Við fengum einn, og þeg-
ar við vorum búnir að kenna hon-
um aö lesa og skrifa, þá gerðuð
þið hann að prófessor við einn há-
skólann ykkar.“ —• —
Sagan(getur ekki um svarið, en
kunnugur sagði mér, að sé samtal-
SViSTIKA
SPECIALS,
Stórar cigarettur eru orðnar á eftir tímanum.
Smekkur manna fer nú jafnan meira og meira i
þá átt að hafa cigaretturnar minni. „SWASTIKA
SPECIALS“ er sú stærð af cigarettum, sem nú ryð-
ur sér til rúms í heiminum.
24 styicfei — i Izv*
Þér kastið frá yður minna af þessum cigarettum
en nokkrum öðrum. Þér reykið jafnmargar „Speci-
als“ eins og þér reykið af öðrum stærri cigarett-
um, en hver pakki endist lengur. — Og gæðin
standa ekki öðrum að baki;
Fást h.va:pvetixav
ið rétt hermt og hafi hershöfðing-
inn verið líkur öðrum rúmenskum
hershöfðingjum, þá hafi hann „auð-
vitað“ skotið gestgjafann. r----
Við hjónin komum hvorki að
suðaustan né skipaleið að vestan til
Búdápest, heldur með eimlést norð-
an frá Praha (Prag) í Baíheimi, en
Praha er höfuðborg 10 ára gamals
lýðveldis er Czechoslovakia heitir,
eins og kunnugt er. Það var stór-
rigning og komið kveld, og þá auð-
vitað svartnættismyrkur þar syðra,
er eimlestin kom að borginni, svo
að við sáum ekki fyrr en síðar, hvað
sú aðkoma er sviplitil. Húsin dreifð
út um alt i útjörðrunum og stórir
blettir óræktaðir á milli þeirra, og
ekki veri'S að reisaneinar nýj ar bygg
ingar. Hefir þar svo verið síðan fyr-
ir ófriðinn mikla, þegar öll fram-
takssemi snerist að blóðsúthelling-
um. ý
Áður en hann hófst, óx borgin
stórum árlega og „lóðaspekúlantar"
sáu sinn hag í að reisa hús út um
nágrennið. — En fyrir bragðið er
borgin óþarflega stór um sig fyrir
þá miljón manna, sem ]>ar búa, og
sporbrautarlinur um 80 — ekki
nema um 30 í Khöfn — og þó eru
húsin sjálf síst þröng, en efni lítil
til húsabygginga, nema þá allra
síðustu árin.
Frú MysZ'Gmeiner.
Söngskemtun í Gamla Bíó
þriðjudaginn 7. ágúst.
pað er sagt um okkur Norð-
urlandabúa, að við séum and-
lega kaldir menn og erfitt að
hita upp hjartarætur okkar, en
þessi saga. sýndist næsta ótrú-
leg, er maður sá og heyrði þá
hrifningu og aðdáun,. senl á-
heyrendur frú Mysz-Gmeiner
létu í ljós á söngskemtun frúar-
innar í Gamla Bíó í gær. pað er
merkisviðburður í hljómlista-
sögu lands vors, er söngkona
með þá kunnáttu og mentun,
sem frú Mysz-Gmeiner liefir
yfir að ráða, sækir oss heim.
Frúin hefir „Alt“-rödd mikla og
fagra, þýða og innilega, sem
smýgur inn í hjarta manns og
gagntekur mann eins og yndis-
legasti vorylur. Heift og veidi,
gráti og lilátri, liatri og ást get-
ur rödd frúarinnar lýst þann
veg, sem stórgáfuðum lista-
mönnum einum er fært. Söng-
legri kunnáttu frúarinnar er ó-
þarft að lýsa, hún er með svo
miklum yfirbur'ðum, sem aðeias
liámentaðar söngkonur liafa til
að bera. Á efnisskránni hafðí
frúin lög eftir Schubert, Loeve,
S. Einarsson, A. Tliorsteinson
og Scliumann. Einkum var ný-
næmi að heyra lögin eftir Loeve
svo sem „Ballade“, Herr OIuf“
(pjóðsagan um Ólaf Liljurós),
sem var dásanilega sungin.
Herra Kurt Haeser aðstoðaðí
frúna með undirleik sínum af
frábærri snild og nákvæmni.
Ennfremur lék Haeser 2 „sóló“-
stylcki í innpressioniskum stil,
er var afhragðs vel leikið og
mikil nýung að heyra.
Aðsókn var góð, en ekki ná-
lægt því nógu góð. pað er ekki
oft, að við hér á útkjálka jarð-
ar liöfum tækifæri til að heyra
heimsfræga hljómlistamenn,
svo það væri illa farið, ef við
eklci notuðum annað eins tæki-
færi og okkur nii gefst og lét-
um ekkert sæti standa autt, þeg-
ar frúin syngur næst.
Sigurður E. Markan.
karla, kvenna og harna.
Regnhlífar,
kasrla og kvenna,