Vísir - 09.08.1928, Blaðsíða 3

VISIR
Besta Gigarettan í 20 stk. pökkum.
sem kostar 1 krðnu er
Commander,
1 Westminster,
88
Tirginii,
cigarettnr
Fást t ðllnm verslnnnm.
BARNAFATAVERSLUNIN
Klapparstíg 37. Sími 2035.
Stórt úrval af ódýrum barna-
frökkum.
ágæta afgreiðslu, þótt þessi
hópur (um 400) sæti að veislu
ínni.
Frá því kveldi heí'i eg góða
minningu sem sýnir, livað það
er rangt að ætla að veitinga-
þjónar hugsi ekki um annað en
„drykkjupeninga“. Tveir prest-
ar sátu hjá mér við kveldverð,
fig þegar þjónninn var að koma
með nýjan rétt, leit hann á
kristilegt rit á þýsku um skírn-
ína, sem annar þeirra hafði
skrifað, og lá á borðinu.
„Má eg líta á þetta rit,“ spurði
jþjónninn:
„Já, það er velkomið,“ svar-
aði eigandinn, „og þér megið
eiga það ef þér hugsið um þessi
efní.“
„Já, það geri eg vissuíega,“
svaraði þjónninn, og gleðísvip-
urinn, er brá fyrir 4 andliti
Jbans, er liann stakk bókinni í
vasann, var allur annar en þeg-
ar þjónar.stinga „þjórfé“ á sig.
Enn var það eitt, er eg livergi
sá nema á Búdapest og Praha
í Bæheimi:
Sveitafólk, einkum rosknar
konur, komu með strigapoka á
baki að fordyrum veitingaliúss
eða annars staðar þar sem helst
var von langferðamanna. í pok-
um þessum var allskonar sér-
kennileg liandavinna, einkan-
lega marglitir borðdúkar, í-
saumaðir klútar o. f 1., alt eða
flest harla ódýrt, er litið var á,
hvað verkið lilaut að hafa verið
seinlegt. Breiddu seljendur dag-
folöð á steinþrep eða jafnvei á
gangstéttir og höfðu svo varn-
íng sinn þar til sýnis — og seldu
stundum drjúgum. „Ameríku-
menn eru bestu viðskiftavinir
okkar“ sögðu þær, sumar sölu-
konurnar.
Ef Yísir gæti flutt litmyndir
af þessum varningi, gæti eg trú-
að, að sumir lesendur hans vildu
slírifa eftir slíkum vörum, en
þá væri best að fara ekki lengra
en til Pralia, því að þar eru
foæði þessar, og eg lield aðrar
Vörur, ódýrari en annars staðar.
Fram á þetta ár hefir sú svívírSa
viö gengist í ríkinu Alabama í
Bandaríkjunúm, aö fangar hafa
veritS leigöir til vinnu i kolanám,-
um, sem eru einstakra mianna eign,
og hafa þeir oft á tíðum sætt
slíkri meðferð þar, að fá munu
dæmi til þess, að svo illa háfi verið
farið með skynlausar skepnur.
Loks hefir nú tekist að leggja lög-
ibann' við þessari fangaleigu. The
Ashville Times, blað i North Caro-
lina, segir að fangamir hafi sætt
svo grimdariegri og hörkulegri
meðferð í námunum, að leita þyrfti ,
aftur i miðaidir til þess að finna
dæmi til slikrar ómannúðar, en
loks hafi tekist að vekja þjóðina
til svo öflugra mótmæla, að sami.i
voru lög til þess að banna þessa
leigu á föngunum. Þ. i. júli þessa
árs gengu lögin í gildi og þá losn-
uðu 700 fangar úr neðanjarðar
grenjunum og vom settir að verki
á búgörðum ríkisins. Sumir þeirra
liöfðu ekki árum saman unnið i
sölskini og góðu lofti. Launin,
sem greidd voru fyrir vinnu fang-
anna i námunum, vom lág. Hév
var um hlunnindi að ræða, að fá
þennan ódýra vinnukraft, fyrir
auðuga iðnrekendur, sem nöfðu
góð pólitísk sambönd. Ekki voru
Iaúnin látin renna í sjóð, til end-
urgreiðslu föngunúm, er þeir fengi
frelsið aftur eða fjölskyldum
þeirra, heldur í féhirslu ríkisins.
Mikla og harða baráttu þurfti
að heyja til þess að fá þessi lög
samþykt, enda hefir málið verið
'eitt aðaldeilumálið í kosningum) í
Alabama oftar en einu sinni.
Hryllilegur glæpur, sem framinn
var í einni .kolanámunni. opnaði
augu almennings fyrir hinjii sví-
virðilegu meðferð á föngunum.
Árið 1925 var fangi að nafni Ro-
bert Knox leigður til vinnu i ein-
stakl ingsnámu nálægýt Birmingham
í Alabanm. Dag nokkurn neítaði
hann að fara til vinnu. Honum var
refsað þannig fyrir óhlýðnina, að
ho.uum var dýft ofan i kerald með
sjóðheitu vatni í, en fanginn skað-
brendist' allur og lét lífið við hin
verstu harmkvæli. Umsjónarmaö-
ur fanganna i námunni, Davis að
nafni, var kærður fyrir morð.
Hann bar það fyrir sig, að hann
hefði haldið, að maðurinn myndi
lifa það af. Þetta tók kviðdómur-
„Dræbende Kys“
er bók, sem Qallar um stœrsta bðl
mannkynsins.
,Ægteskabsbogeii(
er hin eina bók, sem til er, er
skýrir til fullnustu frá takmörkun
barneigna samkvæmt kenningum
þeirra: Dr. Malachowski. Dr. Har-
ris og Dr. Lesser’s. Báðar eru
bækur þessar með mörgum mynd-
nm. Sendar burðargjaldsfrítt fyrir
kr. 1,25 livor, ef andvirðið, í ísl.
frímerkjum, er sent með pöntun
eða gegn póstkröfu að viðbættu
burðargjaldi.
Nyhedsmagasinet Afd. 15. Kbhv.0.
inn til greina og sýknaði fanga-
gæslumanninn. En nú var mönn-
um nóg boðið. Maður að uafni
Bigg Graves, sem nú er ríkisstjóri
i Alabama, tók málið að sér og
stefna hans í þessu máli varð tii
þess, að hann vann sigur i kosrf-
ingunum. Hann hafði heitið kjós-
endum þvi, að koma í gegn lögum
til þess að banna leigu á föngum
og hann stóð við orð sín. En það
var öðru nær en hann væri einn
síns liðs. Þannig hefir blaðið New
York Woríd, áhrifamikið og vin-
sælt blað, i meira en tólf ár unnið
að þvi að fletta ofan af svívirð-
unni í námunum i sambandi við
íangaleiguna. Og nú er loks um-
bót fengin á þessu sviði. (FB).
Veðrið í morgun.
Hiti í Reykjavík 11 st., ísa-
firði 14, Akureyri 10, Seyðisfirði
9, Vestmannaeyjum 10, Stykk-
isliólmi 12, Blönduósi 10, (eng-
in skeyti frá Raufarliöfn, Ang-
magsalik og Hjaltlandi), Hólum
í Hornafirði 9, Grindavík 12,
Færeyjum 9, Juiianehaab 11,
Jan Mayen 4, Tynemouth 14,
Kaupmannahöfn 15 st. — Mest-
ur liiti hér í gær 14 st., minstur
9 st. lírkoma 0,3 mm. — Lægð
á norðausturleið við Noregs-
strönd og grunn lægð fyrir
sunnan land. Horfur: Suðvest-
urland, Faxaflói: I dag og nótt
breytileg átt, liægviðri. Skúrir
á stöku stáð. Annars staðar um
land eru liorfur þessar í dag og
nótt: Hægviðri, víðast þurt veð-
ur.
Ben. G. Waage
forseti í. S. I. og frú lians
verða meðal farþega á Ljtu
liéðan í dag.
Hjúskapur.
í dag verða gefin saman i
hjópaband vestur i Meðaldal í
Dýrafirði, ungfrú Hlíf Magnús-
dóttir, læknis Sæbjarnarsonar í
Flatey á Breiðafirði og Kristján
Hejgi Kristjánsson, sjómaður i
Meðaldal.
Gullfoss
kemur til Vestmannaeyja í
fyrramálið.
Botnia
fór í gærkveldi áleiðis til
Leitli. Meðal farþega vorú
kaupmennirnir Ben. S. pórar-
insson, Marteinn Einarsson, L.
H. Muller, Gunnar Kvaran
licildsali, ungfrú Tvede, Lárus
Jóhannsson trúboði o. fl.
Esja
fór kl. 8 i gærkveldi vestur
um land i liringferð með fjölda
i'arþega.
Ný bók.
Heilsufræði telpna, fjórtán til
sextán ára, eftir Kristiane
Skjerve, er nýkomin út. pýtt
liefir Dýrleif Árnadóttir. Kostn-
aðarmaður Steindór Gunnars-
son. Verður síðar minst á efni
þessarar bókar.
Tempiarar
í Reykjavílc og nágrenni fara
skemtiför næstk. sunnudag og
eru félagar beðnir að fjöl-
menna. Margt til skemtunar og
veitingar verða á staðnum.
Nánar í „Visi“ á morgun.
Umdæmisstúkan.
Stúkan „Framtíðin“ nr. 173
samþykti á siðasta fundi að
taka, sem sérstakur flokkur,
þátt í skemtiför Umdæmisstúk-
unnar að Lækjarbotnum gömlu
á sunnudaginn kemur.
P. J.
Áheit á Strandarkirkju,
afhent Vísi: 1 kr. frá B, 2 kr.
frá X. X., 3 kr. frá J. J„ 5 kr.
(gamalt áheit) frá N. N„ 5 kr.
frá Elsu, 10 kr. frá N. N„ 10
kr. frá „Hadda“, 10 kr. frá
Stúlku, 10 kr. frá Sir A. P,
Athugasemd.
Svör Vilhjálms Stefánssonar,
er hann reynir að afsaka Nobiie,
virðast heldur léttvæg, og raun-
ar fremur ásökun, ef vel er að
gáð. Ef Nobile var óreyndur og
hafði ekki hugsun á að liafa
riffla eða annan nauðsynlegan
útbúnað — hvers vegna var
hann þá að leggja upp í þessa
för? Hver knúði liann af stað?
í öðru lagi. þegar Nobile lagði
af stað í vor, var hoiium talið
til gildis að hafa árið áður fengið
reynslu í heimskautaflugi og
lært af henni. Hvemig sam-
rýmist þetta? I þriðja lagi. pó
að förin væri farin helst til
seint að vorinu, þá dettur þó
engum í hug að trúa, að bjarti
tími ársins sé óheppilegri en
haustið og svartnættið. — En
ef þetta var óheppilegasti tim-
inn — livers vegna valdi Nohile
þann tima? p.
Opid bpéf
til herra Grétar Fells, Lækjar-
götu 10, Reykjavík.
—o—
Kæri vinur!
pökk fyrir heiðrað bréf þitt,
dags. 26. f. m„ meðtekið 24. þ.
m. pú liafðir kosið því opna
leið gegn um eitt dagblaðanna,
og er sist út á þá aðferð að setja.
Sama dag fæ eg prívatbréf
vestan af Kyrraliafsströnd dags.
3 dögum fyr; kom mér þá í
hug: eitthvað er nú óunnið enn
að samgöngubótum hér hjá
oss, því skamt virðist þó vera
milli Lækjartorgs og Grettis-
götu. Bréf þitt byrjar þú á ó-
lirekjandi sannindum er þú tel-
ur þekking og visku hin einu
algildu og sígildu sáluhjálpar-
meðul. En þ. e. a. s. þegar þær
hafa náð þeirri hreinleiksfyU-
ingu er heiðloft sannleikans og
kærleikans umvefur, eins og
tært fjallaloftið, drifhvitan jök-
ultindinn.
Sönn þekking! Sönn viska!
pegar eg hugsa til þeirra, verð
eg svo litill að eg finn mig ekki,
og til þess fyrst um sinn að
geta hitt minn venjulega mann,
verð eg að horfa á þá þekkingu
og þá visku, er oftast gengur
kaupum og sölum, en liún verð-
ur nokkuð fyrirferðamikil, ef
eg ósjálfrátt rek mig á þetta
spakmæli: pað sem mennirnir
þykjast vita væru nægar klyf jar ,
á alla úlfalda heimsins, en það
sem þeir vita með vissu, kæm-
ist fyrir á hálfri pappirsörk. —
þótt eg hafi sára lítið til brunns
að bera annað, en nokkura ald-
urshæð, og þar af leiðandi brot
af lífsreynslu, er mér ánægja
að ræða við þig um þjóðfélags-
mál þvi fremur, sem eg persónu-
lega þekki þig svo, að eg veít
þig engu vilja halda fram
nema þvi, er þú að athuguðu
máli telur rétt.
Hið fyrsta af öllu gagnvart
íhugun þjóðfélagsmála er í
mínum augum: bræðralagshug-
sjónin og einstaklingsframtakið,
pegar litið er til náttúrunnar
t. d. jurtanna, virðist hin sam-
tæka bræðralagshugsjón ráða,
sú hin samtæka, að njóta ljós»
og daggar, en einstaklings-
framtakið er þar að miklu leyti
óhindrað, væri það lieft t. d. hjá
töðugresinu, yrði seint síhreiða
á túnum bænda; sérhver jurt á'
sína rót og sinn eiginleika er
nýtur sín í sérveldi eigin tilveru,
svo er og um hina margháttuðu
hæfileika þjóðareinstakling-
anna. Mér virðist svo, sem alla
góða gróðurkrafta þurfi að
leysa, að þeir geti sem best not-
ið sín. Ofsókn gegn þeirri heild-
arliyggju, sem byggir á þeim
grundvelli, að samræma frjáls-
borna hæfileika i þjóðar og al-
þjóða-sigurverk — er röng —
þvi eins og hinir einstöku starfs-
hlutar véla hafa sitt sérstaka
lilutverk er samræmast í heild-
arstarf, svo fer og um frjáls-
foorna einstaklingsliæfileika, séu
þeir ekki kúgaðir lieldur smurð-
ir viðsmjöri einstaklings áhuga
og framtakssemi. Maður með
heilbrigðri hugsun hlýtur að
elska sérliverja sanna jafnrétt-
ishugsjón, en mælikvarðinn á
hana hlýtur að verða alt annar
en sá er bindur sig við ytrí
mynd.
Við mundum telja ósanngjarnt
að kref jast þess, að sérhver full-
orðinn maður þjóðar vorrar
skyldi vera sex feta hár eða hitt,
að enginn mætti vera yfir 5 fet.
J>etta kæmi í bág við frjálst
vaxtarlögmál. Rétt skeiðin segír
til um ásigkomulag og vekur í-
liugun til endurbóta, án þess
hún gefi fullan kröfurétt til
sammælis, svo er og um ein-
staldingsliæfileika og framtalc.
Marghæfni og mishæfni er þar
svo algeng, áð jafnvægiskrafa
er þar óframkvæmanleg, en það,
að liagnýta þá liæfileika á hag-
feldan hátt, livort þeir eru þrótt-
miklir eða veikir, er viska og
kærleikur.