Vísir - 01.09.1928, Síða 2
VISIR
!» Marnan i Olsew C
u
Libtoy’s
Niðupsodnip ávextip
eru bestir allra.
Höfum ferskjur, perur, kírsuber,
jaröarber, apríkósur, ananas 09
blandaða ávextl.
Verðið lágt.
U
Nýkomið:
Milka, Velma og Magna
hið óviðjafnanlega átsúkkulaði frá SUCHARD.
A. Obenliaupt.
fypirliggjandi.
ÞÖRÐUR 8VEIN880N & 00
Þetta er venjulegur ,,Alþýðu-
blaðs“-sannleikur. — Menn vita
með vissu, að andstæðuflokkar
mundu ríkin líða undir lok, landa-
mærin hverfa úr sögunni og þjóð-
ernin glatast.
Símskeyti
Kliöfn 31. ág. FB.
Viðræða Stresemanns og
Poincaré’s.
Frá Berlín er símað: Ríkis-
stjórnin hefir fengið skýrslu
um viðræðu þá seni fram fór
á milli Poincaré’s og Strese-
manns í París nýlega. Sam-
kvæmt Berl. Tagehlatt ístend-
ur í skýrslunni að Poincaré hafi
sagt, að heimköllun setuliðsius
frá þriðja Rínarbygða-beltinu
verði að bíða endanlegrar ur-
lausnar skaðabotauiálsius, en
hennar sé ekki að vænta fyr en
þá er forsetakosningarnar í
Bandaríkjunum eru um garð
gengnar. Poincaré virðist til-
leiðanlegri til þess að slaka
eitthvað til viðvíkjandi heim-
köllun setuliðsins úr öðru Rín-
ar'bygða-beltinu, en álítur þó
heppilegra að Frakkar eigi upp-
tökin að heimköllun þess.
Ráðsfundur pjóðabandalagsins.
Frá Genf er símað: Ráðs-
fundur pjóðahandalagsins liófst
í gær. Vekur hann litla athygli
í lieimsblöðunum, þar eð Bri-
and, Stresemann og Chamber-
lain eru fjarverandi. Briand er
þó væntanlegur til þátttöku í
fundinum í næstu vilcu.
Engin stórxnál á dagskrá.
Flotasamningur Breta og
Frakka sendur stórveldunum.
Frá London er símað: Sam-
kvæmt fregn frá Genf er Reut-
erfréttastofan hirtir, hefir Cus-
hendum, fulltrúi Breta á ráðs-
fundi pjóðabandalagsins lýst
því yfir, að frakknesk-breski
samningurinn viðvíkjandi flota-
takmörkun hafi verið tilkyntur
stjórnunum i Bandaríkjunum,
Japan og Italíu.
Khöfn, 1. sept. FB.
Mannlausum skipum stýrt.
Frá Berlín er símað: Tilraun-
ir hafa farið fram í þýska her-
skipaflotanum með að stýra
mannlausum skipum með radio-
tækjum. Hafa tilraunirnar
hepnast vel. Brvnvarið herskip,
11 þús. smálestir að stærð, var
skilið eftir mannlaust nálægt
Helgolandi. Annað lierskip í
töluverðri fjarlægð stýrði bryn-
varða herskipinu og stjórnaði
vélunum í því með radiotækj-
um i fimm klukkustundir sam-
fleytt.
Flotasamningur /Breta og
Frakka.
Frá London er simað: Til-
kynt hefir verið, að í samningi
þeim, sem Frakkar og Bretar
hafa gert sin í milli, um flota-
takmörkun, séu engin leyni-
ákvæði. Ennfremur, að um alls
ekkert flotabandalag milli
Frakklands og Bretlands sé að
ræða.
Utan af landi.
FB. í ágúst.
Úr Mýrdal.
Tíðin liefir verið fremur góð,
gerði vætukafla í júlíby^jun um
viku tima, svo góðan þurk
seinni hluta mánaðarins, vætu
aftur í ágústbyrjun, en 5. og 6.
ilt veður, regn og storm og síð-
an deyfu. pó hefir töluvert
náðst af heyjum. Sláttur byrjaði
með seinna móti vegna gras-
leysis, en nú mun víða vera orð-
ið meðalgras á því, sem óslegið
er, spratt vel um síðustu mán-
aðamót. Flestir búnir að slá tún,
lítið eitt óhirt hjá stöku bænd-
um. Töðufengur bænda með
minna móti og í lakasta lagi á
stöku bæjum, jafnvel verra en
1918.
Heilsufar: Kvef og kvillasamt,
en lífið um stórveikindi.
I júní andaðist Ólöf Finns-
dóttir, kona Eyjólfs Jónssonar í
Fjósum, eftir þunga og langa
legu.
Bifreiðaferðum hefir verið
lialdið uppi við og við á milli
Víkur og Seljalands og gekk
sæmilega vel framan af sumri,
á meðan litið var í vötnunum,
en síðan fór að aukast í þeim
hefir þetta verið erfitt og slark-
samt ferðalag. pó fer Óskar frá
Garðsauka enn þá fram og aft-
ur og hefir liann sýnt mikla
þrautseigju og dugnað í þessum
ferðum. Vonandi koma brýr á
þessar ársprænur, sem hér eru
mestur farartálmi, í náinni
framtíð, enda eigi vansalaust
þjóð og þingi, ef eigi verður úr
ba*tt hið brúðasta.
Samhjálp og leiðtogar.
—o—
,,AlþýðublaðiÖ“ klifar á því
jafnan, að samhjálp jafnaðarmanna
sé besta og bitrasta vopn al])ýðunn-
ar. í baráttu hennar fyrir auknum
réttindum.
„Samhjálp" er ísmeygilegt orð,
enda er það vafalaust valið með
það fyrir augum. að það megi
breiða huliðsblæju sakleysisins yfir
fjárstyrkinn frá Dönum.
Það hefir oft sannast á for-
kólfa jaínaðarmanna, að þeir eru
ekki vandir að rökum, en sjaldan
hefir það sannast eins áþreifan-
lega eins og í umræðum þeirra um
danska styrkinn.
I.
„Alþýðublaðið“ stagast mjög á
því, að gagnkvæmar styrkveitingar
milli jafnaðarmannaflokka í ýms-
um löndum sé nauðsynlegar og
eðlilegar. Rökin; sem það færir
fyrir þessari fullyrðingu, eru þau,
að jafnaðarmenn um heim allan
berjist fyrir sömu hugsjóninni: að
kollvar]>a núverandi þjóðskipulagi
og skapa „þúsundára ríkið“ lang-
þráða.
Þessi röksemdaleiðsla er næsta
hjákátleg, — svo að ekki sé dýpra
tekið í árinni.
Jafnaðarmenn trúa því. að hið
óreynda þjóðskipulag, sem þeir
vilja stofnsetja í heiminum, muni
skapa mönnum meiri hamingju en
þeir eiga nú við að búa.
Flestir andstæðingar jafnaðar-
manna viðurkenna, að núverandi
])jóðskipulag sé ekki gallalaust,
fremur en önnur verk manna, en
þeir eru allir sannfærðir um, að
það sé skárra og veiti einstakl-
ingum og þjöðum meiri hamingju
og blessun. en jafnaðarmannaríkið
myndi geta veitt, því að í jafnað-
arrikinu myiidi engum líða vel,
nema ef til vill „forsprökkunum".
Öllum öðrum mundi líða illá og
þess vegna er nauðsynlegt að berj-
ast gegn viðgangi jafnaðarstefn-
unnar.
Báðir þessir aðilar, jafnaðar-
menn og andstæðingar þeirra telja
sig berjast fyrir hinu sama: auk-
inni hamingju fjöldans.
Og ef það væri vítalaust af jafn-
aðarmönnum. að þiggja fjárstyrki
hjá skoðanabræðrum sínum í öðr-
um löndum, ])á væri einnig víta-
laust af andstæðingum þeirra, að
gera slíkt hið sama.
„Alþýðublaðið" lætur í veðri
vaka annað veifið, að andstæðing-
ar jafnaðarmanna í öllum löndum,
séu að taka höndum saman gegn
„öreigunum", eða hafi þegar gert
það.
jafnaðarmanna hafa ekki tekið
höndum saman. Þeir hafa hvorki
styrkt hver annan fjárhagslega.
né veitt hver öðrum liðsinni á ann-
an hátt.
Og hver er ástæðan?
„Alþýðublaðið“ segir í öðru
orðinu, að úr slíkum samtökum
geti að vísu aldrei verið, ])ví að
ósamlyndið sé svo mikið á milli
andstæðinganna. I hinu orðinu hef-
ir ])að svo sagt, aS hagsmunamál
og fjárgræðgi réði öllu hjá and-
stæðingunum, en hagsmunum
þeirra sé því aðeins borgið, að
jafnaðarmenn komist ekki til valda.
Kenningar ])essar virðast ekki
sem best samrýmanlegar, svo að
ástæðan til þess, að andstæðingar
jafnaðarmanna hafa ekki tekið
höndum saman er fráleitt sú, sem
„Alþýðublaðið“ vill vera láta.
Og ástæðan er vissulega engin
önnur en sú, að andstæðingar jafn-
aðarmanna hafa veigrað sér við að
taka upp söniu bardagaaðferð og
jafnaðarmenn hafa notað með hin-
um gagnkvæmu styrkveitingum, af
])ví að ])eir hafa séð, hvílík van-
sæmd væri að slíku hátterni og
hvilikur háski gæti af því staðið.
Og þetta vita jafnaðarmenn,
eins vel og aðrir, ])ó að þeir liafi
þagað yfir því.
Og þögn þeirra er að vísu auð-
skilin. Þeir hafa kveinkað sér við
])ví að viðurkenna, að „auðvaldið“
— jafnaðarmenn kalla alla and-
stæðinga sína því nafni —• væri
])jóðhollara og mannúðlegra x
þesstim málum, heldur en ])eir
sjálfir.
Ganxla slagorðið: „ Öreigar í
öllum löndum sameinist!“ er í
raun réttri áskorun, til jafnaðar-
rnanna annarsvegar, og til and-
stæðinga ])eirra hinsvegar um að
taka höndurn saman.
En eins og áður er sagt, hafa
andstæðingar jafnaSarmanna ekki
sint slíkum áskorunum.
En gerum nú ráð fyrir, að svo
óliklega færi, að andstæðingar
jafnaðarmanna stofnuðu til slíks
alþjóðabandalags. Hverjar nxundu
verða afleiðingarnar af slíku hátta-
lagi ?
Alt mannkynið mundi skiftast í
tvo harðvíttxga.' fjandsamlega
flokka. Baráttan yrði vafalaust
miskunnarlaus og grimm, ])ví að þá
mundi hvorlci ráða réttlæti né
mannúð.
Afleiðingarnar fyrirsjáanlegar.
Sá sigraði mundi verða að sætta
sig við ált. í slíkri ógnarbaráttu
Hér verður engu um það -spáS.
hverjir halloka mundu fara, í
þeirri viðureign. En ef það er rétt,
að jafnaðarmönnuin sé í raun og
verix ant um fátækari stéttirnar,
og ef það er lika rétt að þeir búíst
við illu einu af andstæðingum síh-
um, ])á er augljóst mál, að áskor-
anir þeirra tim gagnkvæmar styrk-
veitingar ertt óverjandi tneð öllu.
— Með styrkveitingunum hafa
þeir gefið fordæmið, og geta þrí
ekki haft á móti því með rökum,
þótt andstæðingar þeirra tæku upp
gagnkvæntar styrkveitingar sín á
milli. Fordæntið er frá þeint koiu-
ið og áskoranir til slíkra verka.
Tæplega er ráð fyrir því ger-
andi, að jafnaðarmönnum sé þetta
ekki ljóst sjálfum. Hitt mun held-
ur, að þeir treysti því fastlega, að
andstæðingar jteirra sé þeirn ntun
vandaðri en þeir sjálfir, að þeír
grtpi aldrei til slíkra ráðstafana.
Hver sá flokkttr, sem fé þiggur
til undirróðurs og stjórnmálastarf-
semi frá pólitískum flokkum ann-
ara þjóða, fremur pólitískt óláns-
verk, sem ekki getur gleymst. Á
slíkan flokk mun b'ent verða til
varnaðar æ síða.
II.
Það sem sagt hefir verið hér að
framan um styrkveitingar alment,
sýnir greinilega, að þær eru óverj-
andi með öllu. — En þó er það
enn þá verra, sem gerst hefir hér á
landi, er ,,leiðtogar“ íslenskra jafn-
aðarmanna hafa gerst ölmusumenn
danskrar stjórnmálaklíku.
Danir hafa alt of mikil ráð hér
á landi. Með sambandslögunum
fengu þeir jafnan rétt við íslend-
inga á íslandi og í íslenskri land-
helgi. Þeir fengu og umboð til
þess, að fara með utanríkismál vor
í 25 ár, frá 1918—1943.
Sambandslögunum verður að
segja upp, því að þau eru heng-
ingaról urn háls þjóðar vorrar. En
til þess að slíkt megi takast, þurfa
nálega allir íslendingar að vera
samtaka.
Danir vilja auðvitaö halda þeim
tökum, sem þeir hafa nú, á ís-
lendingum. Þeir óska þess, að sam-
bandslögin verði í gildi um aldur
og æfi — eða þá einhver önnur lög
— enn þá óhagstæðari í garð ís-
lendinga.
Og danskir jafnaðarmenn eru
engin undantekning í þessu efní.
Þeir eru að minsta kosti engu síð-
ttr hneigSir til yfirráSa á íslandi
en aSrir Danir.
Þetta visstt menn aS vísu fyrir