Vísir - 23.09.1928, Blaðsíða 2

V I S I R
sísttcísööíscttíiöíiíiísíiööísíiöíiíiíiísoísíiísoííísíxxittöísttooíiöísíiíioíiíxiöoís!
Nýkomid:
Graetz-vélar og varahlutir.
A» Ohenhaupt.
SC!S!S!Í!S!l!SC!5!S!S!S!S!S!Í!S!>ÍS!SC!Í!S!S!S!S!i!;CS!Í!Í!S!Í!S!S!S!S!S!S!S!S!l!Í!Í!S!i!Í!Í!S!5!S!S!S!
Skófatnaður
KvenskÓF, allskonar, mikið úrval.
Panthep-skóp eru yiðnrkondir þeir bestu.
Bapnastígvél, sterk, stórt úrval.
Komið og skoðið.
þórðar Pétnrssoii & Co
Bankastræti 4L — Sími 1181.
S
P
A
R
A
R
T
í
M
A
O
G
F
É
RAWLPLUGS
eru litlir tægjuhólkar til að festa með skrúfur í grjót, múr-
stein, leirplötur, marmara, gler o. fL
Rawlplugs halda skrúfum alveg föstum og þær má skrúfa
eins oft í og úr Rawlplugs og vill. Miðlungs Rawlplug heldur
tonni föstu í múrstein.
Við allat leiðslur og uppsetningar í steinsteypuhúsum eru
Rawlplugs alveg ómissandi, því að með notkun þeirra er hægt
að komast hjá að skemma veggi og skreytingar.
Rawlplug-verkfæri eru búin til af sérstakri gerð úr besta
stáli. Með því að nota Rawlplug-verkfæri og Rawlplugs spar-
ast % af tímanum, sem gamla aðferðin útheimtir.
Ekkert heimili eða handiðnamaður getur lengur komist
af, án þess að nota Rawlplugs.
Rawlplug einu sinni notað — ávalt notað!
VERSLUNIN „BRYNJA“.
Kristín Sigurðardóttir
kaupkona andaðist í gær á
iieimili sinu, Laugaveg 20 A.
Hún var 70 ára að aldri, fædd
14. ágúst 1852, og hafði verið
veik i hálfa fjórðu viku.
Æviatriða hennar verður síð-
ar minst hér í blaðinu.
Símskeyti
Fli. 22. sept.
Deilumál pjóðverja og Banda-
manna.
Frá London er símað: Ókunn-
ugt er enn livenær samninga-
tilraunin byrjar, sem fram á
að fara samkvæmt Genfarsam-
þvktinni, viðvikjandi setulið-
inu i RínarbygSuhum og skaða-
bótamálinu. Aðalerfiðleikarnir
eru að finna samkomulags-
grtmdvöll í skaðabótamálinu,
einkanlega afstöðu Bandaríkj-
anna, en úrlausn skaðabóta-
málsins virðist stöðugt skilyrði
af Frakklands hálfu fvrir þvi,
að setuliðið verði kallað heim.
Margir eru þeirrar skoðunar,
að erfitt muni reynast að á-
kveða heildarupphæð skaða-
hóta frá Þjóðverjum, fyr en
endanleg ákvörðun verðnr tek-
in um það, hve mikið Banda-
menn verða að greiða Banda-
ríkjunum af ófriðarskuldum
sínum við þau. Þar að auki
þurfa Frakkar á næsta ári að
greiða Bandaríkjunum mikla
upphæð. Fraldrar vilja'því selja
þýsk járnbrautarhlutabréf,
sem Bandamenn hafa að veði,
en talið er víst, að erfitt mundi
revnast að seljá þau, án að-
stoðar Bandaríkjanna. Banda-
rikjastjórnin virðist iiafa skiln-
ing á því, að nauðsynlegt sé að
selja hlutabréfin, en er ófús á
að ræða málið, fyrr en forseta-
kosningarnar- eru um garð
gengnar. (Þær fara fram i nóv-
ember).
Leiðangur Wilkins til suður-
heimskautsins,
Frá New York borg er sím -
að: Wilkins lagði af stað í gær
s'jóleiðis til Montevideo. þaðan
fer hann á livalveiðaskipi til
.Deeeption-eyju, sem er um sex-
tíu enskar mílur frá strönd-
um suðurhcimskautslandanna.
Wilkins flytur með sér tvær
flugvélar. Ilann ætlar sér að
kanna suðurheimskautslöndin,
eiiikum veðurlag þeirra.
(Deception-eyja er í Suður-
Atlantshafi, á 63. gráðu suðl.
hreiddar og 00¥> gráðu vestl.
lengdar).
Deilur bænda
við ráðstjórnina í Rússlandi.
—o—
«
Barátta sú, sem nú er háð í Rúss-
landi, er ekki milli auðugra aðals-
manna pg öreiga. Sú þræta var til
lykta leidd fyrir nokkurum áruin,
og aðalsmeníi og auðmenn eru þar
úr sögunni. Suinir þeirra hafa flú-
ið, sumir verið drepnir, suinir in'ia
við ínikla fátækt.
Baráttan er nú milli verkamanna
í liorgum og bæncla í sveitum.
Þegar liolshvíkingar komust til
valda, kváðust þeir ætla að afnema
alla verslun einstakra manna, alian
eignarrétt og alla peninga. Þeir æti-
uðu að konia á fót allsherjar vöru-
skiftaverslun. Bændur áttu að láta
af hendi við borgarbúa korn sitt
og aðrar afurðir luia sinna, en borg-
arbúar áttu að láta ]>á fá iðnaðar-
varning í staðinn.
Bændur yrktu jörðina, en borgar-
liúar iijuggu ekki til þann varning,
sem koma átti í móti. Þeir höfðu
drepið marga verksmiðjueigendur
og forstjóra, en rekið í brott verk-
stjóra. í stað þess að vinna, tóku
þeir að skrafa um ])að sín í milli,
livað gera ætti.
Þeir kusu nefndir til þess að
stjórna verksmiðjunum, 'en jafnvel
]ió að nefndirnar vissi, livað gera
bæri, ])á vildu verkamenn oft og
einatt ekki hlýðnast þeim. Verka-
maður, sem glataði einhverjum
hluta úr vél sinni, tók svipaðan hlut
úr annari vél, og ónýtti svo báðar.
En þegar hráefnin gengu til þurð-
ar, fengust ekki uý í staðinn.
Borgarbúar áttu enga hluti ti!
])ess að miðla bændum í skiftum
fyrir koru þeirra, svo að ])egar um-
sjónarmenn stjórnarinnar komu til
]>ess að kréfja bændur um korn, þá
reyndu l)ændur að fela birgðir sín-
ar. Bolshvíkingar sendu hermenn til
sveita])orpanna, til ])ess að tæma
kornhlöðurnar með valcli. Þá rækt-
uðu bændur svo lítið korn, sem ])eir
sáu sér fært. Síðan skall á hungurs-
neyðin mikla. Engar birgðir voru
til og hundruð ])úsunda urðu hung-
urmorða.
Þegar hungursneyðin var skollin
á, sá Lenin, að eitthvað varð til
hrag'ðs að taka, og lýsti hann þá
vfir ])ví, að bændum mundi verða
le)dt að' selja korn, sem þeir rækt-
uðu og að einstökum mönnum
mundi leyfð verslun í borgum.
Hann haföi ]>á fallið frá þvi að
afnema peningá. Um sömu mundir
gerði Lenin tilraun til ])ess aö láta
borgarmenn vinna. En það var
miklu erfiðara verk. Margar verk-
smiðjur höfðu verið ónýttar og vél-
arnar brotnar, en þeir menn reknir
brott, sem kunnu að fara með véj-
arnar. Nú voru umbætur gerðar í
verksmiðjunum. Vérkstjórar voru
settir yfir verkamennina. Þeim, sfcm
ekki vildu vinna, var sagt, að þeir
ætti ekki mat að fá, en sumura var'
varpað í fangelsi og aðrir drepnir.
Þó voru verksmiðj urnar lélegar
og eru þaö flestar enn. Dúkar eru
verri en áður, en stundum tíu eða
tuttugu sinnum dýrari en fyrir
styrjöldina.
„Áður en byltingin varð,“ sagði
bóndi einn, „fékk eg eina skó fyrir
uppskeru af hálfri ekru. Nú þarf
eg til þess uppskeru af sex ekrum.-
Þá voru skórnir góðir, en nú eru
þeir mesta ónýti.“
Að lokum var svo komið, að
bændur fengust ekki til þess að selja
korn sitt. Stjórnin reyndi að fá þá
til þess. Hún ákvað verðið og skip-
aði þeim að ganga að því. En bænd-
ur földu uppskeruna og borgarbú-
ar urðu að svelta. Stjórnin ákvað
þá að kúga bændur til hlýðni. Hún
sendi herflokka til hinna auðugustu
héraða. Þeir tóku alt korn, sem þeir
fundu, og hneptu marga hinna auð-
ugri bænda í varðhald. Þeir tóku
mestan hluta lands ])eirra af þeim
og skiftu þvi milli smábænda. Þeir
tóku að sér stjórn samvinnufélaga
bænda, en fengu hinum fátækari
bændum akuryrkjuvélar ])eirra.
Þeir reyndu jafnvel að útvega þeim
varning úr borgunum.
En rússneskir bændur eru séðir
og slungnir. Hermönnunum tókst
ekki að finna nema nokkurn hluta
kornbirgðanna. Hinir minni bænd-
ur, sem fengiS höfðu land og vél-
ar, voru að mestu athafnalausir og
fákunnandi. Þeir bændur, sem áður
höfðu ræktað mest korn, sögðust
engu korni sá, ef stjórnin léki þá
svo hart, sem raun var á orðin.
Stjórniu átti ekki svo mörgum her-
mönnum í\ að skipa, að hún gæti
látið ])á ganga eftir hverjum bóftda
og kúga hann til akuryrkju.
Stjórnin var hin hróðugasta í
fyrstu, ])egar hún hafði náð korni
af bændum, en síðar varð hún þess
vör, að þeir stóSu ekki varnarlaus-
ir. Þeir höfðu enga hermenn að
baki sér, en þeir gátu neitað að
yrkja jörðina. Þegar uppskeran
þvarr, sló óhug á stjórnina. Hún
bannaði að baka hveitibrauð og
keypti miljónir mæla af korni í öðr-
um löndum, einkum í Kanada.
Sumir hinna vitrari manna í
stjórninni, er sjálfir höfðu búið í
sveitum, sögðu gagnslaust að espa
bændur í móti sér. Þeir væri níu
sinnum fleiri en hermenn lands-
ins, og væri betra að vinna* þá með
góöu.
» FATAEFNI,
C? svört og mislit.
| FRAKKAEFNI,
J! þunn og þykk.
| BUXNAEFNI,
S! röndótt — falleg.
S! REGNFRAKKAR,
S sem fá almannalof.
*•*
Vandaðar vörur. — Lágt verð.
íí G. Bjarnason & Fjeldsted.
ÍÍS!S!5!SCCCC!S!S!S!S!S!S!S!SCC!SCCCCC!
Nú reynir stjórnin að ná vinsæld-
urn bænda. Þeim er leyít að selja
alt', sem þeir rækta, og eru hvattir
til að auka akuryrkju sína. Stjórniii
fær ekki fé til nauðsynlegra út-
gjalda, nerna bændur rækti korn,
bæði til heimanotktinar og útflutn-
ings.
Bændum veitir að ])essu leyti bet-
ur nú, í baráttunni við stjórnina,
og margir ætla, að þeir muni jafn-
an bera hærra hlut í þeim viðskift-
um. Þeir segjast ekki vilja vinna
baki brotnu til þess að ala önn fyrir
letingjum borganna, en það sannast
á sínum tíma, hvort þeir koma sínu
•fram. (Lausl. Þýtt).
I.O.O.F. 3 = 1109248 =
Guðsþjónusta.
í Hafnarfjarðarkirkju (þjóð-
lcirkjunni) heldur IÍFUM sam-
koinu kl. 8 (é> í kveld. Hr. Nor-
heim frá Haugasundi og cand.
theol. Sigurbjörn Á. Gíslason
tala. Allir velkomnir.
Yeðurhorfur.
1 gærkveldi var mjög lilýtt í
veðri, víða um 13 st. á Norður-
landi, en 16 st. á Seyðisfirði og
10—12 st. sunnan lands. Suð-
vestan og vestan gola var þá
um land alt, neina á Raufar-
liöfn. par var norðvestan hvass-
viðri, sem stafar af lægð, er
kom norðan með austurströnd
Grænlands á föstudagskveld,
en er nú komin milli Jan Mayen
og Lóféiten i Noregi. Lægðin fer
vaxandi og má því búast við,
að vindur verði smámsaman
norðlægari eftir því sem á dag-
inn liður, en sennilega verður
úrkomulitið, nema lielst á norð-
austurlandi.
Guðm. Einarsson
lieldur sýningu þessa daga í
litla salnum lijá Rosenberg.
J?ar eru 33 málverk, flest af
öræfuin, 8 „raderingar“, ein
brons-mynd og citt líkneski,
höggvið i grástein. — Aðsókn
Wlíí'f* WMKMKSOOöööf »Öt
^Nýjar vandaðar vörur:
SvöPt silki 1
í svuntup, 8 iallegai* gepðir. g
Verð aðeins 11,75 í svuntuna. M