Vísir - 07.10.1928, Blaðsíða 2

Ví SIR
)) Hmnm & Qlsen C
Rúgmjöl
frá Havnemöllen og Blegdamsmöllen.
Hálfsigtimjöl,
Kaupmannahafnar og ÁlaborgaF.
Mveiti;
Cream of Manitoba, Glenora,
Canadian Maid.
Fyj»Miggjandi:
Pi’ima svissneskup ostur í
öskjum með 6 ©tk, Grand
St. Bepnhard Petit Gruyére.
A. Obentiámpt.
Símskeyti
Khöfn, 6. okt. F. B.
Yfirvofandi óeirðir í Wínar-
borg.
FráWínarborg er símað: Til-
raunir til þess að hindra hersýn-
ingu, sem liernaðarfélög Fac-
ista, svo kölluð „heim\velirs“-
félög, höfðu ákveðið að halda á
morgun í iðnaðarbænum
Wienerneustadt, hafa mishepn-
ast. Socialistar líta svo á, að
hersýningin sé látin fara fram í
ögrunarskyni við verkamenn og
hafa kallað saman varnarlið
socialista, svo kölluð „Schutz-
bund“, á sama slað og tíma.
Facistar og verkamenn fóru að
streyma til bæjarins í gær. Ótt-
ast margir, að þarna dragi til
alvarlegra óeirða. Konur og
börn liafa verið flutt úr bænum.
Ríkisstjórnin dregur saman her-
lið, sem einnig er á leiðinni til
bæjarins.
Ráðagerðir um áveitur í Grikk-
landi.
Frá London er símað: Veni-
zelos liefir samið við enskt verk-
fræðingafirma um að veita
vatni á slétturnar í pessalíu og
Epírus, í frjóvgunar skyni. Er
hugmyndin, að flytja þangað 2
miljónir grískra flóttamanna
frá Litlu-Asíu, til þess að stunda
þar jarðrækt. Kostnaðurinn á-
ætlaður 10 milj. sterlpd.
Kelloggs sáttmáli, Island og
önnur lönd.
Frá Washington er símað:
Aðeins níu ríki liafa enn ekki
fallist á að skrifa undir ófrið-
arbannssamninginn, nefnilega
ísland, Ungverjalandi, Afghan-
istan og sex latnesk-amerísk
ríki.
Áveitur í Suður-Afríku.
Frá Cape Town er símað:
Stjórnin í Suður-Afriku ráð-
gerir að hefjast handa innan
skamms um miklar vatnsveitu-
gerðir til þess að gera mikinn
hluta Suður-Afríku-nýlendn-
anna að frjósömu landi. Er
liugmyndin að leiða Oranje-
fljótið inn yfir Karroo-héruðin
og Vaalfljótið yfir sljetturnar
í vestur Jduta Suður-Afríku.
Kostnaðurin við verkið er áætl-
aður tiu miljónir sterlings-
punda.
Forsetakosningin
í Bandaríkjunum.
Samkvæmt annari talningu
í reynslukosningu tímaritsins
Literary Digest höfðu forseta-
efnin fengið þessa atkvæða-
tölu:
Hoover (repuhlican).. 198.292
Smitli (democrat) — 92.855
Th'omas (socialisti) .. 1.774
Foster (verkam.)------ 811
Varney (hannm.)_______ 515
(FB.
J áfnbpautln.
I samhandi við umsókn „Tít-
ans“, um sérlevfi til fossavirkj-
unar og járnbrautarlagningar,
var því haldið fram af ýmsum,
að veiting slíks sérleyfis yrði
aðeins til þess að tefja fyrir
járnhrautarmálinu. petta munu
ýmsir járnbrautarsinnar telja
að hafi rætst, þó að engar lílc-
ur séu til þess að visu, að járn-
hrautarmálið væri nú komið
lengra áleiðis, þó að ekki liefði
verið samþykt að veita þetta
sérleyfi. pað eru sem sé Jiarla
lillar líkur til þess, að Alþingi
fallist nokkuru sinni á það, að
leggja fé í járnbrautarlagningu
auslui' yfir f jall eða að rikissjóð-
ur taki á sig nokkura áhyrgð á
slílvii fyrirtæki. Hins vegar cr
ekki vafi á því, að allar ráða-
gerðir um járnbrautarlagningu,
hvort sem er af hálfu „Titans“,
ríkisins eða annara, verða til
þess eins að tefja fyrir því, að
ráðið verði sæmilega fram úr
samgöngumáli Sunnlendinga.
pað er vafalaust liægt að fá
Alþingi til að heimila járn
brautarlagningu án ábyrgðar
ríkissjóðs. — En hver mundi
vilja takast á hendur að leg'gja
liana án slíkrar á'hyrgðar? —
Elcki nokkur einstaklingur,
ckki nokkurt fésýslufélag um
víða veröld! Elvki nokkur þeirra
manna, sem þó kunna að fleipra
um það hér á mannfundum, að
járnbraut austur yfir fjall yrði
áreiðanlega „þjóðþrifa- og
gróðafyrirtæki“, hefir náð því
hámarki heimskunnar, að liann
mundi vilja leggja eigur sínar í
slíkt fyrirtæki í von um gróða.
Og trúin á þjóðþrifin er ekki
meiri en svo, að gersamlega
vonlaust er talið um, að fé svo
nokkuru nemi yrði lagt fram
til járnbrautarlagningar af ein-
stökum mönnum, af áliuga
fyrir málinu, svo sem átti sér
slað um stofnun Eimskipafélags
íslands. Eru þó ýmsir áliuga-
mestu járnbrautarsinnarnir all-
vel efnum búnir, og mætti ætla,
að þeir vildu sýna trú sína í
verkum sinum. — Til þess að
erlendir fjársýslumenn fáist til
að leggja fé í járnbraut Iiér á
landi, er auðvitað eldd noklcur
von, nema sýnt væri fram á, að
slílý járnbraut yrði gróðafyrir-
tæki, eða þá að þeir fengi ein-
liver önnur friðindi, sem þeir
gæti gert sér að féþúfu. En eft-
ir ófarir „Titans“ verður vænt-
anlega erfitt að færa líkur fyrir
því, að það geti tekist. pví að
ekkert stoðar að halda þvi fram,
að „Titan“ liafi ekki fengið að
reyna sig til þrautar, af því að
félagið Iiafi ekki fengið sérleyf-
ið. Alþingi liafði samþykt að
veita því sérleyfi, og það lilaut
að nægja því til þess að afla
fjárins, ef til þess hefði verið
nokkur leið. Annað félag liafði
fengið sérleyfi til fossavirlcjun-
ar samþykt á Alþingi. Stjórn
þess þóttist þó ekki þurfa að
liafa sjálft sérleyfið i höndun-
um, en gerði án þess ýmsar til-
raunir til að afla fjár til fram-
kvæmda en gafst að lokum upp,
án þess að fá sérleyfi, eða biðja
um það. Og auðvitað er, að
„Titan“ hefði hvorki verið bet-
ur eða ver farinn, þó að liann
hefði liaft sérleyfið í höndun-
um. pað var alt annað, sem lil-
raunir hans lil að fá fé, strönd-
uðu á, sem sé ótrú á fyrirtæki
því, sem stofna átti til, og var
það að vonum.
En eru þá noklcurar líkur til
þess, að Alþingi fallist á, að
járnbrautin verði lögð fyrir
ríkisfé?
Eins og nú er liáttað kjör-
dæmaskipuninni, eiga þau kjör-
dæmi, sem til mála gæti lcomið,
að liag gætu haft af járnbraut-
arlagningu austur yfir fjall, 11
menn á þingi. Raunar er aug-
ljóst, að eitt þessara kjördæma,
Kjósar- og Gullbringusýsla,
getur engan hag liafi af járn-
Nytsamar bækur:
verð 1,00.
ver3 4,75
i bandi 6,50.
Heilsuíræði hjóna,
verð 3,75.
hraut, en miklu fremur tjón.
Og fullyrða má, að í Reykjavík
séu skoðanir manna svo skift-
ar um þetta mál, að litlar líkur
séu til þcss, að þingmenn hæjar-
ins ljái því óskift fylgi. Og önn-
ur kjördæmi landsins geta eng-
an liag haft af þessari járn-
braut. Mildu frekar gæti hún
orðið þeim til tjóns, ef hún yrði
lil þess að fólk flyktist úr þeim
til Suðurlandsundirlendisins,
svo sem sumir járnhrautarpost-
ularnir eru að spá. En slíkar
gyllingar eru lítl til þess fallnar
að ganga í augu annara lands-
manna. Er því auðsætt, að lík-
ur muni ekki miklar til þess, að
meiri hluti þingmanna mundi
verða fylgjandi járnhraut, jafn-
vel þó að hún væri talin hent-
ugasta samgönguhótin fyrir
Sunnlendinga, enda Jiefir það
mál átl allerfitt uppdráttar á
þingi fram að þessu. En þar við .
bætist, að þorra manna, víðs-
vegar um land, mun virðast það
liið mesta glapræði, að fara nú
að ráðast í jámbrautarlagningu,
íþegar fengin eru önnur sam-
göngutæki, sem reynst hafa
mildum mun ódýrari í notkun
heldur en noldcurar líkur eru
til að jámbraut geti orðið, og
ósýnt er, að járnbraut fullnægi
að öðru leyti betur þörfum
manna.
pað má búast við því, að
stjórnmálaflokkarnir reyni enn
um hríð að nota járnbrautina
sem vopn í baráttunni um fylgi
kjósenda á járnbrautarsvæðinu,
sem svo er kallað. En það Iíður
að þvi, að augu þessara hátt-
virtu lcjósenda hljóta að opnast
fyrir því, að sá leikur stjórn-
málaloddaranna er grár leikur
við þá. pví að á meðan vérður
ekkert greitt úr vandræðum
þeirra, svo að gagni komi, þó að
væntanlega verði varið tugum
þúsunda króna á liverju ári til
gagnslítilla bráðaliirgða endur-
hóta á gamla veginum. Hins-
vegar má þó húast við því, að
við þær endurhætur verði látið
sitja fyrst um sinn, þegar járn-
brautar-skollaleiknum loks
verður liætt.
Bæjarfréttir
I.O.O.F. 3= 1108108 =
Halldór Pálsson
verkfæSingur slasaöist í fyrra-
dag'; datt af bifhjóli lijá Tungu
og fótbrotnaSi. SlysiS atvikaSist
svo, aS kind hljóp fyrir hjóliS og
vildi hann forSa árekstri, en þá
rakst stýri hjólsins í bifréiS, seai
stóS á vegarbrúninni, og viS jiaö
fieygSist hann af hjólinu.
Veðurhorfur.
Stormsveipurinn, sem verið
hefir í liafi suður af Islandi, var
að mestu eyddur í gærkveldi, en
í lians stað var komin alldjúp
lægð suðveslur i hafi og virtist
stefna norðaustur, milli Fær-
eyja og íslands. Horfur i dag á
vaxandi noraustan átt og verð-
ur sennilega hvassviðri með
kveldinu. Úrkoma verður senni-
Iega dálítil, en helst varla lengi.
Vísír
er sex síður i dag. Sagan er i
aukablaSinu.
Jarðhita-rannsóknimar.
Flætt hefir nú verið í svip við
að dýpka jarðholuna við Laug-
arnar, sem orðin var um 9(>
metra djúp. Vatnsrensli úr
henni er um 10% lítrar á
klukkustund, eða ríflega eins
og í gömlu laugunum. Hiti á
ÍílOííOC
Jj3^Vefjargarn
"/ '> •//// „ 11; „ í: i:.
allir litir.
fl p"
Prj onagarn.
s
Silkigarn,
| Baðmnllargarn,
I Stoppugarn.
VJ
Enn ein stdr sending af
Vetrarkápum
fyrir ungllnga og konur
kom nú með G.s. Island.
Verðið afar iágt.
Ennfremur
Vetrarkáputau,
margar fallegar tegundir.
Kjólatau,
margskonar.