Vísir - 02.11.1928, Side 2

VÍSIR
Kalíáburð
þarf að bera á að haustÍQU.
Gleymið ekki að fá ybur hann á túnin og í kál-
garðana.

NKK KMCMNDfKMKM*
Símskeyti
—o---
Khöfn, I. nóv. FB.
Zeppelin greifi kominn heim
heilu og höldnu.
Frá Berlin er símað: Vegna
storms vestan viö Bretlandseyjar
neyddist loftskipiö Graf Zeppelin
tjl þess aö víkja frá stystu leiö og
stefna í suö-austur og yfir Biscaya-
flóa. Flaug loftskipiö síödegis i
gær inn yfir Frakkland.fyrir sunn-
an Brest og lenti í morgun kl. 7 i
Friedrichshaven, eftir 71 klukku-
slundar flug frá Lakehurst i New
jersey. Höfðu menn safnast sam-
an i tugþúsundatali til þess aö
fagna loftskipinu í Friedrichs-
havén.
Mynda-útvarp.
Frá London er símað: Fyrsta
opinl>ert myndaútvarp í Bretlandi
fór fram i gær. Er nú talið, að
myndaútvarpið sé koinið yfir til-
raunastigið. Verður myndum fram-
vegis útvarpað daglega. Móttöku-
tækin kosta 23 sterlingspund.
Sæuski eldspýtnahringurinn færir
út kvíarnar.
Frá Stokkhólmi er símað: Fjár-
málaráðherraftn i Júgóslaviu og
sætnski eldspýtnahringurinn hafa
undirskrifað samning, sem veitir
eldspýtnahringnum 30 ára einka-
leyfi til þess að framleiða og selja
eldspýtur i Júgóslaviu. Hins vegar
skuldhindur eldspýtnahringuriinn
sig til þess að útvega Júgóslavíu
lárii að upphæð 22 miljónir dollara.
Khöfn 2. nóv. FB.
Ágreiningur um kirkjumál
í Frakklandi.
Frá París er símað: Ráðherra-
fundur hefir tekið til umræðu til-
lögur ]>ær, senr Poincaré hefir bor-
ið fram viðvikjandi kennimannafé-
lögunum, sem landræk voru gerð
fyrr á árum. Tillögurnar mættu
míkilli mótspyrnu ráðherranna,
einkanlega Ilerriots. Samt búast
menn við því, að samkomulag ná-
ist í málinu innan stjórnarinnar.
ftalskir njósnarmenn handteknir
í Frakklandi.
Frá París er símað: Tveir ítalir
hafa verið handteknir í Suður-
Frakklandi fyrir að njósna um
herbúnað Frakka við landamæri
Frakklands og Ítalíu. Báðir menn-
irnir hafa meðgengið.
Utan af landi.
—x—
Borgarnesi, 1. nóv. FB.
Jivitárbrúin var vígð í dag. —
Vígsluathöfnin liófst kl. rúmlega
j. Forsætisráðherra flutti snjalla
tiilu, vestan megin árinnar, í Mýra-
sýslu. Hafði margt manna safnast
þar saman, úr búðum sýslunum,
líklega um 500 manns. Var veður
ekki gott, gekk á með éljagangi,
befði ella verið þarna langtum
fleira um mánninn. Þá er lokið var
vígsluræðunni klipti forsætisráö-
heirafrúin streng, er þaninn var
yfir brúna. Voru flagglitimir i
strengnum. Gekk síðan mann-
tjöldinn suður yfir brúna. Þar
hélt Guðmundur Björnsson sýslu-
maður ræðu og því næst vega-
málastjóri. Halldór alþýðuskáld
Helgason flutti kvæði. Á undan
ræðunni og eftir var sungið.
Frá Hyanneyri að Hvitárbrúnni
er nú fært bifreiðum. Var vegur-
inn nýlega lagður.
Slátrun heldur enn áfram, í
Borgarnesi. Sennilega verður
slátrað alls hér í haust um 32000
þar af helmingurinn hjá kaup-
mönmun og kaupfélaginu, hitt hjá
Sláturfélaginu.
Fornritaátgáfan.
—o—
í fyrravetur birtist ávarjj frá
nokkurum mönnum, þar sem
leitað var fjárframlaga til þess
að gefa út íslensk fornrit i vand-
aðri útgáfu. Siðan liefir verið
stofnað félag til þess að gang-
ast fyi'Ti' útgáfunni, og heilir
það Hið íslenska fornritafélag.
1 stjórn þess eru Jón Ásbjörns-
son, Mattlúas pórðarson, Ólaf-
ur Lárusson, Pétur Halldórsson
og Tryggvi ]?órhaIIsson. En í
fulltrúaráði félagsins eru auk
þeirra: Sig. Nordal, Jón Þor-
láksson, Jón Ófeigsson, Hann-
es þorsteinsson, Árni Pálsson,
Haukur Thors, Einar Jónsson,
Guðmundur Finnbogason, Ge-
org Ólafsson, porsteinn por-
steinsson og Bogi Ólafsson.
Félagið hefir þegar fengið
loforð um hér um bil 25 þús.
kr., og auk þess hefir h. f.
Kveldúlfur lofað að bera allan
kostnað af útgáfu Egils sögu
Skallagrímssonar.
Ráðgert er, að ritin verði gef-
in úl í 32 bindum, og verður
hvert um 30 arkir. Ótgáfan
verður mjög vönduð og bæði
með myndum og uppdráttum.
Nú er farið að undirbúa
útgáfu tveggja binda, sem út
eiga að koma árið 1930. í öðru
þeirra verður Egils saga, Gunn-
laugs saga ormstungu, Gísls
þáttur Illugasonar, Hænsa-pór-
is saga og Bjarnar saga Hít-
dælakappa, og sér Sigurður
Nordal um útgáfu þess bindis.
— I liinu bindinu verður Eyr-
byggja, Halldórs þáttur Snorra-
sonar, Laxdæla og Stúfs saga.
— Ætlar Einar Ól. Sveinsson
magister að sjá um útgáfu þess
bindis.
Forgöngumenn fornritafé-
lagsins hafa hug á að flýta út-
gáfunni svo sem efni og ástæð-
ur leyfa, en til þess þarf mikið
fé, einkum í upphafi, á meðan
félagið nýtur Iítilla eða engra
tekna af útgáfunni.
pó að félagsstjórnin sjái sér
nú fært að liefja útgáfuna, þá
skortir hana mikið fé> til þess
að halda útgáfunni áfram með
sæmilegum hraða, og eru það
vinsamleg tilmæli hennar, að
þeir menn, sem fengið hafa
boðsbréf hennar, en engu svar-
að, láti hana vita hið bráðasta,
hvers styrks megi vænta frá
þeim.
Umferðin í bænum.
—O—
Það er óneitanlega að bera i
bakkafullan lækinn að fara að
skrifa um, umferðina hér í bænum,
Margir hafa þar lagt orð í belg,
sumir skrafað fram og aftur um
ástandið, án þess að bénda á nokk-
urar leiðir til bóta, en aðrir bent
á ýmislegt, er þeir hugðu að betur
mætti fara. Lo'ks eru enn aðrir,
sem ekki hafa annað til málanna
lagt, en skammir og skæting til
bifreiðastjóra, hjólreiðamanna og
lögreglunnar. Telja þessir menn
bifreiðastjóra glannafengna og ó-
gætna, en eftirlit lögreglunnar
allsendis ófullnægjandi.
Eg er nú gróflega hræddur um,
að eftirlit lögreglunnar með götu-
umferð i bænum sé næsta ófull-
komið. Þó hygg eg sönntt nær, að
hver einstakur lögreglumaður hafi
fullan hug á að verða að liði í
þessuni efnum sem öðrum og
reyni að gera skyldu sína. En lög-
regluþjónarnir eru fáir og bærinn
stór. Þeim mundi því ókleift að
hafa eftirlit um' allan bæ, þó að
þeir væri allir af vilja gerðir. Nú
er þess að gæta, að eftirlitsþörfin
er mjög misjöfn á hinum einstöku
götum. Sumstaðar er þörfin á eft-
irliti tiltölulega lítil, að því er
umíerðina snertir, en á öðrutn
stöðum mjög rnikil. En það þykir
því miður vilja brenna við nokk-
uð oft, að enginn lögregluþjónn
sé sjáanlegur á fjölförnustu göt>-
um bæjarins tímunúm saman, Er-
lendis ber það vist aldrei við, í
bæjum á stærð við Reykjavík, að
ekki sé lögregluþjónar jafnan á
vakki þar sem umferðin er mest.
Og þeir hafa sífelt vakandi auga
á umferðinni og láta mikið til sín
taka, þegar þeim finst ástæða til.
Og fólkið hlýðir þeim, bæði gang-
andi fólk og akandi. Hér hlýðir
enginn, og mun það mestmegnis
stafa af ]>ví, að hér kann enginn
«ð skipa fyrir, eða fer þá svo dult
neð þann hæfileika sinn, að eng-
inn verður hans var. En þetta má
ekki svo til ganga. Agaleysið er
báskalegt, en ]>að er langoftast
afleiðing stjórnleysisins. — Þar
sem van-skörungar stjórna fer alt
í ólestri. —
^ „Valet“ rakvél gefins.
8 Ef þér kaupið „Valet“ rakcrem,
3
.gg slípól og blað, alls á 3.25, þá fáið
8 þér eina af hinum frægu „Valet“-
8
O rakvélum í kaupbæti.
Því verður nú ekki neitað, að
umferðiiu hér i bænum er orðin
mjög rnikil, en göturnar eru flest-
ar þröngar, eins og menn vita. Er
því einatt hætt við árekstrum og
siysum, enda eru þau nú íarin að
aukast ískyggilega mikið, því
miður. Ilér ægir öllu saman á fjöl-
förnustu götunum : bifreiðum, bif-
hjólum, reiðhjólum, riðandi fólki
og gangandi. Og sumt af hinum
ganganda lýð er ellihrumt fólk og
1/örn á óvita-aldri. Er engi vafi á
því, að sumt gamla fólkið kann
ckki að umgangast hin nýjuí farar-
tæki og vitanlega gildir það
sama um börnin. En þau eru oft,
svolitlir angar, að hrekjast um
göturnar, eiiu síns liðs og án alls
eftirlits. Hlaupa Jjessir óvitar oft
þvert yfir göturnar, þó að bifreið-
ir eða reiðhjól stefni á þau úr
tveim áttum í senn, og má í raun
réttri merkilegt heita, að slys
skuli ekki vera taiklu tíðari, en
raun ber vitni. Þá er og ellihrumt
fólk og lasburða, sjóndapurt og
heyrnarlítið, oft að staulast um
þverar götur, þó að voðinni steðji
að því úr öllúm áttum. Slíkir veg-
farendiur ætti æfinlega að halda
sig á gangstéttunum, og þurfi þeir
nauðsynlega um þvera götu, ætti
]>eir helst að vera í fylgd með öðr-
um eða sæta lagi, ef á m'illi verður
um umferðina..En á þessu vill ein-
att verða taikill misbrestur. Hinn
gamli og góði borgari áttar sig
ekki á hraða hinna nýju flutninga-
tækja og hugsar auk þess, ef til
vill sem svo, að bifreiðirnar sé
ekki of góðar til að doka við, rétt
á meðan hann smeygi sér fram
hjá. En því er nú einmitt þannig
háttað, að bifreiðir geta ekki
numið staðar alt í éinu. Þær verða
jafnan að hafa nokkurt svigrúm1
til þess.
Eg býst nú tæplega við þvi, að
bægt verði fyrst um sinnl að
koma við nægilegu eftirliti á öll-
um götum borga^innar. Til þess
þvrfti sæg eftirlitstaanna. — En
sennilega væri ekki frágangssök,
að haga bifreiðaumferðinni nokk-
tvð á annan veg, en nú er gert. —
Mér ííefir skilist svo, sem ekki
ætti að vera ókleift með öllu, að
l>ægj a vöruf lutninga-bif reiðunum
að ntiklu leyti frá sumum aðalgöt-
unuta. Þetta mun að vísu órann-
sakað mál, eit mér þykir sennilegt,
að nokkuð mætti taktaarka vöru-
flutninga á bifreiðunt um sumar
höfuðgöturnar, án tilfinnanlegra
óþæginda fyrir ökumenn eða aðra.
Það mun óvíða tíðkast í borgunt
erlendis, að vöruflutningabifreiðir
þeytist aftur og fram um aðal-
strætin. Þeint farartækjum er yf-
irlejtt beint inn á þær götur, ]>ar
sem úmferðin af gangandi fólki er
minni. En korni það ]>ó fyrir, að
flutningatæki þessi fari um mann-
flestu strætin, þá fara þau alla-
jafna hægt og gætilega.* En eg
liygg, að ekki verði með sanlni
sagt, að vöruflutningabifreiðir fari
æfinlega gætilega hér um göturn-
ar..— Og sama má að vísu segja
um mannflutningabifreiðirnar sum-
ar. En þó finst mér eins og öllu
meira beri á hraða og gauragangi
flutniingabifreiðanna að öllumjafn-
aði. Annars er ]>að eftirtektar-
vert hér í þessum bæ, þar sem all-
ir fara i hægðum sínúm, jjegar
þeir eru gangandi á ferð, hversu
mjög þeir þurfa að hraða sér, er
þeir taka sér fari í bifreið. Þá er
eins og allir eigi lífið að leysa og
þurfi að bruna áfram i loftinu, þó
að þeir lötri oftast í hægðum sín-
um, er þeir nota „tvo jafnfljóta".
Að lokum vildi eg mega vekja
athygli á því, áð bannað mun hafa
verið að aka bifreiðum uni nokkr-
ar tilteknar götur hér í bæ, þær
er þröngar eru umferðar og gang-
stéttalausar. Veit eg ekki til, að
]>að bann hafi verið úr gildi num-
ið, enda þykir mér næsta ólíklegt,
að það hafi verið gert. En sé það
enn í gildi, þá er því ekki hlýtt.
Það er áreiðanlega brotið dags
daglega. —- Sá eg síðast í gær, að