Vísir - 18.12.1928, Blaðsíða 3

V 1 S I R
Þriöjudaginn 18. desember 1928.
Brunatrjggingar liæjar-
ins og skattamál.
Frá fundinum í Nýja Bíó.
•Fasteigfnaeigendáfélag Reykja-
vikur boöaöi til framhaldsfundar
siöastl. sunnudag uin brunatrygg-
ingar bæjarins og stofnun skatt-
þegnafélags. Á fyrra fundinum,
laugardaginn 8. des., voru fram
bornar af fundarboöenda hálfu
svohljóöandi tillögur:
1 Fundurinn mælir meö 4. liö
ulboösins sem tryggingargrund-
velli, og því tilboöi, sem best kjör
býöur á þeim lið.
2. a. Lagðar séu fram úr bæjar-
sjóöi 50—60 þús. kr. til stofnunar
varasjóðs fyrir trygginguna, en
1). húseigendur gangist undir aö
greiöa sama meðaliðgjald cg áður
i 5—10 ár, og leggist mismunurinn
á þessu iðgjaldi og því meðalið-
gjaldi, senr boðið er, í sama sjóð
og sé hann algerlega óháður öðr-
urn sjóðum bæjarins (og sameigin-
leg eign húseigenda).
3. Tryggingarstarfsemi þessari
er ætlað að veröa sérstök stofnun,
og er bæjarstjórn falið að koma
því í kring lagalega, að bærinn
geti tekið þátt i tryggingunjii.
4. Aftur á móti vill fundurinn
leggja það til, að önnur gjöld til
bæjarsjóðs, svo sem húsaskattur,
vatnsskattur, gasverð og raf-
magnsverð færist niður.
Áhættugrundvöllur sá, sem 4,
liöur útlroðsins gerir ráð fyrir, er
á þá leið, að öllum bænum sé skift
niður í „áhættureiti". Taki bæjar-
sjóður, eða sérstök tryggingastofn-
un bæjarins, siðan á sig 5 þúsund
króna áhættu í hverjum þessara
reita. En áhættureitirnir eru nris-
stórir. f hinum nýrri hluta bæjar-
ins og á þeirn svæðum, þar sem
litlar líkur eru til þess, að eldur
breiðist út frá einu húsi til ann-
ars, væri eitt hús í hverjum reit.
En þar sem rneiri hætta er á stór-
brunum og að rnörg hús færi í
senn, t. & í miðbænum, eru áhættu-
reitirnir miklu stærri. Öllurn þeirn
hluta bæjarins, sem hættulegastur
■ er í þessu efni, yrði skift i 8—10
reiti samtals. Þetta mundi auðvit-
að draga stórkostlega úr áhættu
bæjarins viö að taka þátt í trygg-
ingunum. — Vátryggingarfélag
það, sem best kjör hefir boðið eft-
ir þessum lið, er þýskt og nefnist
Albingia.
Tillögum þeim, sem hér var frá
skýrt, var frestað á fyrri fundin-
urn, meðfram sakir þess, hve fái-
sóttur hann var og meðfram fyrir
hitt, að þær voru ekki útræddar.
Fundarmenn voru nú sennilega
talsvert á anmað hundrað, og var
Pétur Halldórsson bók.sali kjörinn
fundarstjóri, en Sighvatur Brynj
ólfsson ritari.
Prófessor Ágúst H. Bjarnason
dr. phil., hóf umræður og skýrði
stuttlega frá hinum fyrra fundi,
en ræddi aðallega um þann hlut-
ann af dágskrá fundarins, sem
vissi að stofnun skattþegnasam-
bands. Taldi hann það hina mestu
nauðsyn, þar sem opinber gjöld
færi sivaxandi, t. d. mundu gjöld
Reykvíkinga til rikis og bæjar y2
miljón króna hærri í ár en í íyrra.
Taldi hann það aðalhlutverk skatt-
þegnafélagsins, að veita aðhald um
það, hve mikilla skatta væri krafist
hversu þeim væri varið. Þar
sem slík félög væri x útlöndum.
hefði þau miklu góðu til leiðar
komið. — Ræðumaður kvað skatt-
ana hafa meira en tífaldast á néf
hvert hér á landi frá 1914 til 1925, JVyj
og síðan hefði þeir þó enn hækkað.
Þórður Bjarnason kaupmaður
benti á það, að margir húseigend-
ur þyrfti að greiða hærra iðgald
af húsum sínum en sem svaraði
þeirri upphæð, er þeir fengi í
skaðabætur, ef húsin brynni. Staf-
ar þetta af því, að byggingarkostn-
xður húsa hefir lækkað til muna
frá því, er flest hús voru virt til
brunabóta, en enginn fær bættan
meiri skaða en þann, sem hús hans
er virt á þeim; tírna, er bruni verð-
Bar Þórður fram tillögu um
að skora á bæjarstjórn að leiðrétta
þetta í-anglæti.
Jón Þorláksson alþm. talaöi þessu
næst og fanti rnargt til foráttu til-
iögum fundarboðenda. Varaði
hann menn við að vátryggja eig-
ur sínar hjá sjálfum sér, því að
það væri sama sem að vátryggja
alls ekki. Taldi sennilegt, að veð-
hæfi fasteignanna mundi minka
við þessar aðfarir, en þótt svo færi
ekki, mundi þær spilla lánstrausti
bæjarins. Ef bærinn stofnaði vá-
tryg-gingasjóð og hann tæki að sér
verulegan hluta trygginganna,
mundi minka áhugi bæjai-stjónxar
fyrir þvi að halda niðri iðgjöldun-
um. — Jón varaði við því, að vá-
tryggja bæinn hjá þýsku félagi,
sagði að ómögulegt væri að vita á
hvaða fjárhagsgrundvelli nokkurt
jjýskt félag- stæði, fyr en búið væri
að ákveða endanlega hernaðar
skaðabætur Þjóðverja til banda-
manna. — Jón bar fram svohljóð
andi tillögu:
„Fundurinn skorar á bæjar-
stjórnina að ráða brunatrygging-
um fasteigna í bænum til lykta á
þann hátt: 1) Að samið sé við al
veg trygt félag, 2) að iðgjöldin
verði sem lægst, 3) að sem minst
cöa helst ekkert verði; á eigin
áhættu bæjarins.
Brynjólfur H. Bjarnason kaup-
maður tók mjög : streng með J. Þ.
um vátryggingarnar og var þess
einnig eindregið hvetjandi, að
stofnað væri skattþegnafélag, er
hefði vakandi auga á því, hve
langt væri seilst niður í vasa boi*g-
aranna.
Brynjólfur Sefánsson vátrygg-
ingafræðingur talaði fyrir tillög-
unx fundarboðenda. Kvað nauðsyn-
legt að leggja nokkurn skatt á
bæj arbúa í upphafi til þess að vá-
tryggingu bæjarins mætti fyr
vaxa fiskur um hi-ygg. Féð sem til
þessa gengi, væri engan veginn
glatað. Taldi B. St. það hina mestu
fjarstæðu hjá Jóni Þorlákssyni, að
telja húsin sama sem óvátrygð að
því leyti, sem bæjarsjóður hefði
trygginguna sjálfur með höndum.
Yfir 2000 hús væi*i í bænum og
ljóst, að þar væri ékki lítil áhættu-
s°%
REYKJAVÍK. SÍMI: 249.
Niðursoðið: Ný framleiðsla.
Kjöt í 1 kg.'og % kg. dósum.
Kæfa i 1 kg. og % kg. dósum.
Bæjarabjúgu í 1 kg. og y2 kg.
dósum.
Fiskbollur í 1 kg. og % kg.
dósum.
Lax í kg. dósum.
Kaupið og notið þessar innlendu
vörur.
Gæðin eru Viðurkend og alþekt.
dreifing. Það væri lítt hugsanlegt, •
að fleiri en 3—4 áhættureitir
brynni algerlega á einu ári, og
þyrfti bærinn þá ekki að greiða
meira en 15—20 þús. krónur úr
sínum sjóði í brunabætui*.
Jón Þorláksson áleit Brynjólf of
bjartsýnan, því að hugsanlegt væri
að mikill hluti bæjarins brynni á
einu ári, jafnvel gæti hann farið
a'lur. Slíkt hefði komið fyrir er-
lendis og gæti því eins orðið hér.
Ef svo færi að bærinn vátrygði
húseignirnar að mestu hjá sjálfum
Millennium
er besta hveiti sem fáanlegt
ex> til helmabökunar - -
Fæst hvapvetna.
ser, væri lxann illa staddur. Það
væri lítið gagn í því, er staðið
væri yfir rústunum, að eiga kröf-
ur á aðra, sem nákvænxlega jafn-
illa væri staddir.
Þeir svöruðn Jóni Brynjólfur
Stefánsson og Ágúst H. Bjarnason.
Bentu á það, aö ekki væri ætlast
til ]xess að bærinn vátrygði hjá
sjálfum sér nema lítinn hluta af
öllu verðmæti húsa í bænum. Auð-
vilað væri hægt að hugsa sér það,
að öll Reykjavik færist á einni
nóttu, en slík hætta væri svo óend-
aulega fjarri, áö ómögulegt væri
að reikna nxeð henni í mannle
um viðskiftum. En þótt t. d. allur
miðbærinn brynni á einu ári, þyrfti
bærinn ekki að gi*eiða nema 40—
50 þús. kr. af bótunum. —
Magnús Kjaran bæjarfulltrúi
tók í sama streng. Kvaðst hlyntur
þvi aö bærinn tæki þátt i trygg-
iugunum 'sakir jiess, að það hlyti
að borga sig þegar til lengdar léti
Á þvi væri öll vátryggingarstarf-
semi bygð. Var hann andvígur ár
gjaldi úr bæjarsjóði til að standast
ahættuna af tryggingunni. Hagan-
lcgra væri að taka lán erlendis og
hafa það fyrir varasjóð. Það þyrfti
ck'kert að kosta bæinn, því' að
hann gæti lánað það út aftur með
sömu kjörum, en þó fengið féð, er
hann þyrfti þess með. — Ekki
kvaðst M. K. hafa kynt sér ræki-
lega, hvert vátryggingartilboðanna
væri haganlegast. En mótbárur
Jóns Þorlákssonar gegn þýska fé-
laginu væri einskis virði. A. m. k.
ætti að vera óhætt að skifta við
stórt þýskt. félag-, sem hefði banka-
meðmæli frá einum helsta banka
landsins, móts við það að hafa áð-
ur haft bæinn vátrygðan í smá-
ríki eins og Danmörku, þar sem
bankahrun væri svo tíð, að þau
væri eins lamandi fyrir landið og
það hefði átt í löngum ófriði.
Entii voru gerðar nokkrar árétt-
ingar á ræðum, og síðan gengið
til atkvæða um tillögur.
Fyrst voru greidd atkvæði um
tillögu Jóns Þorláksscnar og vaf
hún samþykt með 77: 4 atkv. —
Tillögur fundarboðenda voru því
álitnar fallnar. — Ennfremur var
samþykt tillaga Þórðar Bjarna-
sonar.
Um skattþegnasamliandið var
samþykt svolátandi tillaga frá Á.
H. B.:
„Fundurinn er því meðmæltur,
að stofnað verði til almeijns skatt-
Jiegnasamliands hér í bænum og
um land alt.“
Heiðruðu viðskiftavinir!
Gjörið svo vel og sendið sem
fyrst pantanir yðar á öli til jól-
anna ,svo að hægt verði að af-
grciða þær í tæka tíð.
OLGERÐIN
EGILL SKALLÁGRlMSSON
Frakkastíg lð.
Símar: 390 og 1390.
Landsins mesta úrval af rammalistum.
Myndir innraminaðar fljótt og rel. — Hvergi eins ódýit
Guðmundnr Ásbjörnsson.
Laugaveg 1.
Yeggfódur.
Fjölbreytt úrval mjög ódýrt, nýkomið.
Guðmundur Ásbjörnsson
SlMI: 170 0.
LAUGAVEG 1.
Tll Vífilsstaöa
ag Hafnarfjarðar
alla ðaga með
Buick-drossium frá
Steindö ri
Sími 581.
Ijiii-i ililíi
er viDsælast.
Regnfrakkar
i mftvgum htum, með nýju
smði, sérleira fallegir, eru
uýko'unir. — Einnig vetrar
frakkar mjftg odýrir.
Guðm. B. Vikar.
klæðskeri. Laugaveg 21.
isgaiður,
Eins og endranær
vecður best að kaupa
jóiafötin í
Fatabúðinni.