Vísir - 10.04.1929, Side 2

VlSIR
gúmmísólap og hæla?
endast þpetalt á við leðup.
Vatnstaeldir - Þægilegir — Údýrir.
Nauðsynlegli* fyrir alla, sem
slíta miklu skóleðpi.
Með myndum úr
fslendingasðgnm. §
20 stk. 1 króna.
Ungliogastttkan „Bylgja" nr. 87
heldur hátíðlegt afmæli sitt næstkomandi föstudagskveld kL 6
e. h. í Goodtemplarahúsinu.
Til skemtunar Verður: Leikfimi (ungmeyjaflokkur), Sóló-
dans, danssýning, santfal, upplestur, skrautsýning, leikið. —
Stiginn dans að skemtiatriðunum loknum.
Aðgöngumiðar afhentir á morgun (fimtudag) frá kl. 1 e.
h. í Goodtemplarahúsinu og kosta 50 aura.
Aðeins skuldlausir félagar fá aðgang að skemtuninni. —
Meðlimum Drafnar er heimilaður aðgangur að skemtuninni
svo lengi sem húsrúm leyfir og verða þeir ásamt félögum stúk-
unnar að vitja aðgöngumiða frá kl. 1—7 á morgun.
GÆSLUMAÐUR.
Þoríelfnr Jónsson
póstmeistari.
Hann var fæddur 26. apríl 1855
a‘ð Sólheimum í Svínadal í Húna-
vatnssýslu. Voru foreldrar hans
Jón Pálmason (f. 1826, d. 1886),
bóndi í Sólheimum og síöar í
Stóradal, og kona haus Ingibjörg
Salóme Þorleifsdóttir (f. 1826, d.
1909). Jón bóndi í Stóradal var
talinn hinn merkasti rnaður á sinni
tið, framkvæmdarmaður miikill í
búnaði og félagsmálum, þingmað-
ur Húnvetninga um skei'ö (1863—
1865), og mjög beitt fyrir málefni
sveitarinnaiv gegndi lengi hrepp-
stjórn og oddvitastörfum i Svína-
vatnshreppi. Faöir hans var Pálmi
Jónsson, -bónda Benediktssonar í
Sólheimum. Kona Pálma var Ósk
Erlendsdóttir, bónda að Holtastöö-
um, en móöir hans var Ingiríður
Jónsdóttir bónda á Skeggstöðum
(f. 1709) Jónssonar, sem hin al-
kunna Skeggstaðaætt er frá kom-
in. — Salóme móðir Þorleifs póst-
nreistara var dóttir Þorleifs hrepp-
stjóra í Stóradal, Þorkelssonar
bónda i Eiríksstaðakoti, en móðir
Salómear var Ingibjörg Guð-
mundsdóttir bónda í Stóradal (f.
1749) Jónssonar bónda á Skegg-
stöðum .— Stóðu góðar ættir að
Þorleifi Jónssyni til beggja handa.
Þorleifur póstmeistari ólst upp
með foreldrum sínum og vandist
allri algengri sveitavinnu. Lærði
undir skóla hjá sira Jóni heitnum
Þorlákssyni að Tjörni á Vatnsnesi,
settist í annan bekk lærða skólans
1876 og lauk stúdentsprófi vorið
1S81, með ágætum vitnisburði.
Þótti hann prýðilegur námsmaður
i skóla, kappsamur við lestur og
jafnvígur á flestar námsgreinir.
Að loknu stúdentsprólfi sigldi hann
til háskólanáms í Kaupmannahöfn
og lagði stund á lögfræði. Lauk
prófi í forspjallsvísindum 30. janú-
ar 1883, en sýktist hættulega næsta
vor og lá árlangt i sjúkrahúsi í
Kaupmannahöfn, oft þungt hald-
inn. Mun hann aldrei hafa náð
sér til fulls eftir þá legu. Hvarf
heim til íslands vorið 1884 og
dvaldist árlangt eða lengur með
ioreldrum sínum í Stóradal. Keypti
„Þjóðólf“ 1886 og var ritstjóri
hans og eigandi um 6 ára skeið
(1886—1891). Lét þá af ritstjórn,
scldi dr. Þlannesi Þorsteinssyni
„Þjóðólf“ og fluttist skömmu síð-
ar úr bænum.
Hann átti sæti á Alþingi sem
fulltrúi Húnvetninga 1886—1900.
Naut hann lengi fullkomins trausts
mikils meiri hluta kjósanda. Var
og almannadómur nyrðra, er eg
var að alast þar upp, að Þorleifur
Jónsson stæði framarlega i fylk-
ing hinna bestu þingmanna, sakir
drengskapar síns, einlægni í öllum
störfum og fágætrar samvisku-
semi. Þótti jaJfnan örugglega mega
treysta því, að hann legði það eitt
til málanna, er hann teldi heilla-
vænlegast landi og lýð. — En er
„Valtýskan“ kom til sögunnar og
hugir rnanna tóku að ruglast í
í jálfstæðismálunum, rofnuðu nokk-
uð fornar trygðir Húnvetninga við
Þorleif, því að hann hallaðist þá
á sveif með Valtýingum, en þorri
kjósanda i Húnavatnsþingi var
andvígur stjórnmálastefnu Valtýs
og þeirra ifélaga. Leitaði Þorleifur
ekki kjörfylgis upp frá þvi, enda
íluttist hann úr héraðinu áður en
kosningar færi fram.
Þorleifur kvæntist 9. sept. 1893
Ragnheiði Bjarnadóttur, bónda
Þórðarsonar að Reykjahólum, og
konu lians, Þóreyjar Pálsdóttur.
Dvaldist hann með tengdaforeldr-
urn sínum næsta vetur, en fluttist
þá (1894) norður í átthagana og
reisti.bú í Stóradal í Svínavatns-
hreppi. Fluttist ári síðar að Syðri-
Langamýri og bjó þar eitt ár, 'en
þá að Sólheimum og bjó þar til
vors 1900. — Hann var skipaður
póstafgreiðslumaður í Reykjavík
ij. april árið 1900, fluttist suður
þá um vorið og sá ekki æskustöðv-
arnar eftir það. Gegndi póstaf-
greiðslustörfum til ársloka 1919,
en var þá skipaður póstmeistari i
Reykjavík og sat í þvi embætti til
síðustu áramóta.
Þeim hjónum varð fimrn barna
auðið og eru þessi fjögur á lífi:
Þórey, verslunarmær, Salóme,
bama-hjúkrunarkona í Þýska-
landi, Jón Leilfs, tónskáld, og Páll,
verslunarmaður. Elsti sonur þeirra,
Bjanii, andaðist 1913, vart tvítug-
ur að aldri.
Þorleifur Jónsson var framsæk-
inn máður að eðlisfari, frjálslynd-
ur í skoðunum, gerhugall og fylg-
inn sér. Bera því vitni ýmsar rit-
gerðir haris og fillögur i „Þjóð-
ólfi“. Eftir að hann hóf búskap
nyrðra, beitti hann sér mjög fyrir
ýmis framfaramál sveitar og
sýslu. Plahn var kjörinn hrepps-
nefndaroddviti Svínavatnshrepps
1895 oggegndi því starfi uns hann
fluttist suður. Síðla árs 1895 gekst
hanin fyrir stofnun „Kaupfélags
Húnvetninga" og var formaður
þess, meðan hann dvaldist í hér-
?ðinu. — Lagði hann mikla alúð
og rækt við félagið, eins og allt
annað, sem hann tók sér fyrir
hendui", markaði því í upphafi
traustaní grundvöll og rækti stjórn
þess með mikilli prýði og fyrir-
hyggju.
Þ. J. var orðinn hálf-finnmtugur
að aldri, er hann tókst á hendur
póststörf hér 5 Reykjavik, og síð-
an vann hann að þeim óslitið um
nærfelt 29 ára skeið. Það er lang-
ur. tími og örðugur. Launin ótrú-
lega lítil mestan hluta tímanis, i
vinnan oft langt úr hófi. Mun fæst-
um kumnugt, hversu vinnubrögð-
um var háttað í pósthúsinu allan
fyrri hluta þessa tímabils og verð-
ur það ekki heldur rakið hér. Geta
má þó þess, að póstmenn urðu oft
að vinna nótt með degi. Kom iðu-
lega fyrir, að þeir væri rifnir
upp um miðjar nætur, stundum
skömmu eftir háttatima, er land'-
§ Pefsufatakápui’
Ibláar og mislitar, fyrirliggj-
andi. Einnig falleg efni í þær.
6. Bjarnason & Fjðlústeð.
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
póstar komu eða póstskip frá út-
löndum. Var þá unnið hvíldarlaust
til morguns og allan næsta dag,
oft langt fram á kveld. Bar þá
stundum við, að vinnudagurinn
yrði 20 stundir eða jafnvel meira,
og mundi það þykja mikið nú. En
ekki var um að ræða neina sér-
staka þóknun fyrir „aukavinnu“.
Hún var ekki nefnd á nalflnJ á þeim
árum, en launin skorin svo við
neglur, að vissa væri fyrir, að eng-
inn gæti af þeim lifað sómasam-
lega. —
Eg var samverkamaður Þorleifs
í pósthúsinu hér í Reykjavík fiull
20 ár og get því um það borið,
hversu hann rækti störf. sín þar.
Kr þar skemst frá að segja, að
iðjusamari manni, samviskusamari
og árvakrari hefi eg aldrei kynst.
— Störfum hans i pósthúsinu var
löngum þann veg háttað, að á hon-
um hvíldi ákaflega þung peninga-
ábyrgð. Hafði hann með höndum
póstávísanastarfið (þar til er hann
varð póstmeistari) og gengu um
hendur hans rnargar miljónir
króna árlega og fór sífelt vaxandi.
En engan eyri bar hann úr být-
um, auk hinna litlu launa, fyrir á-
byrgð á öllu þessu mikla fé, og
munu, sem betur fer, torfundin
dæmi þess, að nokkur starfsmaður
í svipaðri stöðu hafi verið beittur
þvílíkri rangsleitni. — Hann kvart-
aði þó lítt, en lagði fram alla orku
sina til þess, að inna starfið sem
best af höndum. Hann spurði ekki
fyrst 0g frernst um launin, en vann
af óvenjulegri elju og trúmensku
meðan dagur entist, og hvarf ekki
frá störfum, fyrr en heilsan var
ger-þrotin. Mun ekki of mælt, að
hann hafi verið einn hinn allra
vanuulausasti maður, sem starfað
hefir i þjónustu landsins á síðari
árum. Hitt er vafalaust, að hann
var stéttarliræðrum sinum ágæt
fyrirmynd í starfi sínu og dagfari.
Eftir að Þ. J. lét af þingmensku
og fluttist hingað suður, tók hann
litinn opinberan þátt í stjórnmál-
um. Kunnugir vissu þó, að hann
hugsaði all-mikið um þau efni, og
eins hitt, að hann fylgdi þeirn
mönnum jafnan einhuga að mál-
ura, er fylstar gerðu kröfurnar í
frelsismálum þjóðarinnar. — Þótti
honum að visu mikið fengið með
fellveldis-viðurkenningunni 1918,
en hitt duldist honum ekki, að eft-
ir væri þó enn örðugasti hjallinn,
og ósýnt, hversu íslendingar dygði
að lokum, þá er samning'stiminn
væri á enda. Mun hann að vonum
hafa verið þar svipaðrar skoðunar
og flestir gamlir sjálfstæðismenn
og landvarnarmenn. —
Heimilislíf Þorleifs Jónssonar
mun hafa verið rneð miklum ágæt-
um og þau hjónin einkar samhent
um það, að láta sem mest gotj: af
sér leiða í kyrþei. Veit eg með
sannindum, að rausn þeirra og
höfðingsskapur við munaðarleys-
ingja og snauða menn og vanheila
var miklu meiri en alment gerist,
og mun margur einstæðingurinn
bafa borið til þeirra hlýjan hug af
þeim sökum.
Þorleifur Jónsson var ekki skör-
ungur, sem kallað er, og sótti laust
eftir vegtyllum og öðrum hégóma.
— En hann var prýðilega gefiinn
maður, fyrirmynd! i öllu dagfari
og eitt hið mesta valmenni, sem
eg hefi kynst.
Páll Steingrímsson.
Símskeyti
-X--
Khöfn, 9. apr. FB.
Sprengikúlurnar 1 indverska
þinginu.
Fi’á Dehli er símað til Ritzau-
fréttastofunnar: Urn leið og
sprengikúlunum var varpað
niður' í þingsal Indlandsþings,
var og varpað niður yfirlýsingu
frá „hindú-socialistiskum lýð-
veldisher“. I yfirlýsingunni er
komist að orði á þessa leið:
„Á meðan Indverjar bíða óveru-
legra umbóta af störfum Simon-
nefndarinnar, reyrir stjórnin
þjóðina í nýja fjötra“. í yfir-
lýsingunni er einnig bent á í
þessu sambandi, lög um örygg-
isráðstafanir og vinnudeilur,
handtökur verkalýðsforingja
sýni hvert stefni, og liafi lýð-
veldisfélagið þess vegna látið
gera þessa árás til þess að binda
enda á auðmýkjandi skrípaleik
sem fram fari í þinginu.
Frá London er símað: Þegar
sprengikúlunum var varpað nið-
ur í sal Indlandsþings, særðust
finun þingmenn, nefnilega
George Sliuster, formaður
fjárliagsnefndar og fjórir inn-
fæddir þingmenn. Einn þeirra
særðist hættulega.
„Juan“-málið.
Frá Osló er símað: Norsku
blöðin telja framlcomu amer-
ísku tollvarðanna gagnvart
skipshöfninni á Juan óafsakan-
lega. Líta blöðin svo á, sam-
kvæmt upplýsingum í skeytum
um málið, er þau hafa fengið,
að tollverðirnir hefði hæglega
getað gefífe skipinu stöðvunar-
merki á venjulegan hátt. Norska
stjórnin bíður eftir opinberri
skýrslu frá Bandaríkjunum og
álcveður þá fyrst, er skýrslan er
komin, hvað gert verður í mál-
inu.
Bankahrun.
Frá Stokkhólmi er símað:
Almánna sparbanken í Stokk-
hólmi og Gautaborg og tveir
sparisjóðir í smábæjum liættu
fjárgreiðslum i gær vegna milc-
ils taps. Blöðin telja 20 miljónir
kr. tapað fé, en bankastjórn Al-
mánna sparbanken segir tajiið
minna.
Fi»á Alþtngi
í gær.
Efri deiid.
Frv. til 1. um loftferðir hefir
samgmn. haft til meðferðar.
Taldi hún allmikla erfiðleika á,
að setja hér slíka löggjöf, en
hitt þó ótækt, að hafa enga. —
Einkum taldi hún það erfitt, að
koma við umsjón og eftirliti
með því, að settum öryggisráð-
stöfunum yrði hlýtt. Fáeinár
brtt. gerði hún við frv. og voru
þær samþ. '
Frv. til 1. uni rekstur verk-
smiðju til bræðslu síldar. Við
frv. þetta komu fram 2 brtt. Var
önnur frá H. Steins. um að láta
útgerðarmenn fá fulltrúa i
stjórn verksmiðjunnar, en liin
frá J. Bald. um að láta bæði út-
gerðarmenn og Alþýðusam-
bandið fá fulltrúa í stjórninni.
Voru báðar feldar, en frv. af-
greitt til Nd.
Frv. til 1. um raforkuveitur
til almenningsþarfa var enn
rætt. Till. meiri hl. fjhn. var
samþ., um að vísa málinu til
stjórnarinnar vegna algerðs
undirbúningsleysis. Er ætlast
til að fé verði veitt á fjárlögum
íil rannsóknar á málinu.
Frv. til 1. um kvikmyndir var
afgreitt til Nd.
Neðri deild.
Frv. ti.1 1. um breytingu á yf-
irsetukvennalögum var til 3.
umr. Komu þeir Magnús Torfa-
son og Hannes fram með brtt.
um að lækka laun þeirra nokk-
uð frá því er ákveðið var í frv.;
var hún feld. En samþ. voru 2
brtt. frá Sig. Eggerz, er voru til
lagfæringar á frv. og var það
svo afgreitt til Ed.
Til Ed. var einnig afgreitt frv.
til 1. um kynbætur lirossa.
Laun farkennara. — Ásgeir
flytur frv. um að hækka laun
farkennara um 200 kr., eða upp
í 500 kr. á ári auk ókeypis fæð-
is og húsnæðis. Er orðið erfitt
að fá menn til þeirra starfa,
vegna hinna lágu launa. Ríkis-
sjóður á að borga launaliækk-
únina, enda er talið að sveit-
irnar verði nokkuð afskiftar
ríkissjóðsstyrk til barnafræðslu
sinnar. Útgjöld ríkissjóðs
mundu aukast um 20—25 þús.
kr árlega við þessa breytingu,
Búnaðarbankinn var til 3. umr.
Að till. landbn. var því ákvæði
bætt inn í frv. að úr bústofns-