Alþýðublaðið - 20.06.1928, Qupperneq 2

e
ALÞÝÐUBLAÐIÐ í
kemur út á hverjum virkum degi. I
Afgreiðsla í Alpýðuhúsinu við f
Hverfisgötu 8 opin frA kl. 9 árd. j
ti) kl. 7 síðd.
Sftrifstofa ö sama staö opin kl. j
9V, —10‘/a árd. og k!. 8—9 siðd. j
Simar: 988 (afgreiðslan) og 2394 >
(skrifstofan). [
Vörfilag: Áskriftai verð kr. 1,50 á ►
mánuði. Auglýsingarverðkr.0,15 t
hver mm. eindálka. >
Prentsmiðja: Alpýðuprentsmiðjan í
(í sama húsi, simi 1294). >
Launadella
sjómanna.
Viðtal við Sormann Sjó-
mannafélags Reykjavíkur,
Sigur|ón Á. Ólaf sson
alþingismann.
Samningatilraunir hafa staðfö
undaní'arna daga milli sjómainina
og útgerðarmanna um launakjör
á í hönd farandi síldvejðitima. Ekk-
ert samkomulag varö milli a'ð-
ila á samningafundum peirra, og
slitnaði alveg upp úr tilraunumim
i fyrradag, eins og sjá mátti á til-
kynningum sjómannafélaganma í
Rvík og Hafnarfirði, sem birtíst
hér i blaðiinu í gaer.
Þegar fullvíst var um að samn-
.ingar voru strandaðir, snéru út-
gerðarmenn sér til ríkisstjórnar-
innar og skipaði hún Georg Ólafs-
ison sáittasemjara í dailunm í stað
Bjöms Þórðarsonar, sem, dvelur
nú erlendiis.
Georg Ólafisson kallaði í gær
síðdegis á fimd sinn einn nrann
frá hvorum aðila, pá Sigurjón,
Á. Óilafisson og Kjartan Tho,rs.
Síðaist í gærkveldi tókst tíð-
indamanni Alpýðublaðsins að ná
tali af Sigurjóni.
Hvaða kröfur bera sjómenn
fram í launadeilunni ?, spýr tíð-
iudamaðurinn.
Kröfurnar eru í édnu lagi pess-
ar, eins og pær hafa verið lagð-
ar fyrjr sáittasemjara:
A. Togarar.
1. Mánaðarkaup, lágmark 196,70.
Báitsmenn og netamenn sama
kaup og á poriskveiðum, mat-
sveiina 258,64, kyndara 281,24 og
byrjunarkyndara 251,10. Aðstoð-
armenn í vél 301,32.
2. Auk mánaðarkaupsins skal
hásetum, matsveinum og neta-
mönnurn greidd aultapóknun 6 —
sex — aurar af hverju itíáli síld-
ar 150 litra, eða ef vegið er 135
kg., isem veitt er til bræðslu, og
6 — sex — aurar af hverri fisk-
pakkaðri tunnu, sem söltuð er af
afla skips.
3. Skipverjar fái frítt fæði og
eigí fisk pann, er peir draga, og
fái nothæft salt í hann svo fisk-
urinn verði fullgild vara.
4. Verði síld kverjtuð og sölt-
uð í tunnur um borð í skipuni-
um skal greidd fyrir pað ein
*Bð?ÐUBBAÐIÐ
króna fyrir hverja tunnu, sem
skifitist jafint mil|i peirra manna,
er pau verk vinna.
5. Skipverjar vinni að eins á
skipsfjöl við losun síldarinnar, en
trúnaðannaður við mælingu eða
viktun síldarinniar sé einin5 af há-
setum.
6. Hásetar séu lausir við að flytja
kol í iskipið eða úr pví, emnfrem-
ur að flytja kol úr lest í kola-
box. Þeir séu einnig lausir við
útskipun á salti, er notaðl er í
síldina.
B. Línu-gufuskip.
1. Kaup háseta 100 kr. á mán-
uði og 12 aur. premíu af hverri
tunnu sem söltuð er, eða síldar-
rnáli 150 lítra eða 135 kg. ef
viktað er, sem selt er tii bræðslu.
Ef skipið vföiðir meira en 1500
tunnur í salt eða 1500 mlál í
bræðslu hækkar pnemían um 3
aura á tunnu í salt eða mál í
bræðslu. Matsveinar hafi sömu
kjör og hásetar og auk pess 50
kr. á mánuði. Skipverjar fæði sig
sjálfir.
2. 33 o/o af veiðinni, er skifitist
pannig:
Línugufuhátar yfir 100 smál.
skifti í 17 staði.
Línugufubátar undir 100 smál.
skilfti í 16 staði.
Matsveinar fáí sinn hlut og auk
pess 50 kr. á mánuði. Skipverj-
ar fæði sig sjálfir. — Hááetar
eiga pann fisk er peir draga á
færi, og fá peir frítt nothæft salt
í hann, svo fiskurinn sé fullgild
vara.
Hið rétta söluverð aflans liggi
fyrir pegar skifti fara fram.
Beri nauðsyn til að salta síld
um borð til að verja hana skemd-
um greiði útgerðarmaður eina kr.
í isöltunarlaun fyrir hverja kverk-
aða og pakkaða tunnu, er skift-
ist á milli peirra er verkið vinna.
Hásetar eru lausir við að vinna
að flutningi kola í skip og úr,
sömuleiðis úr fest í kolahox.
Báðum aðilum sé skylt að ræða
að afloknum síldveiðum samn-
inga um kaupgreiðslur á porsk-
veiðum, er hefjist eftir 1. okt.
n. k. i
Aths. Réttur skilningur viðvíkj-
andi stafl. 1 er, að eftir að skip-
ið . hefir ■ veitt samanlagt tuunu-
íjölda í salt og málafjölda í
bræðslu hækki premían u!m 3
aura. T. d. 1000 tn. í salt, 500
mál í bræðslu, pá hækkar prem-
ían.
Hvernig voru launakjörin í
fyrra ?
Þá var lágmarkskaup á tog-
ururn 211,50 kr. og 3 aurar af
hverju rnáli í bræðslu. Á línu-
bátum voru kjörin tvetíniskonar.
Fyrst Vs af afla, sem skiftist í
17 staði á skipum, sem voru upp
að 100 smál. að stærð, en í 18
staði á skipum, sem voru yfir
100 smál., eða 100 krónur á mán-
uði og 12 aurar af 1500 tunnum
til söltunar eða 1500 miálum til
bræðslu, er hækkaði svo upp í
15 aura af afla par fram yfir,
og isjómenn fæddu sig sjálfir.
„Premían“ á togurum er hækk-
un frá pví í fyrra?
Já, krafan um mánaðarkaupið
er lægri nú en í fyrra, og reynsfa
manna af .síldveiðunum á tog-
urunum í fyrra er sú, að pað
væri einhver sú erfiðasta vinina,
sem peir hefðu unnið, og pað
fyrir lítið og ákveðdð kaup. Dæmi
eru til, að menn unnu í fyrra
sleitulaust hátt á annan sólar-
hring. „Premían“ er pví upphót
á petta lága mánaðarkaup, og
tekjurniar verða poss meiri, pví
meira, isem fiskast.
Fimta og sjötta krafan, sem
snertir togaraháseta, snúast um
atvinnuhættina. Hvernig taka út-
gerðarmenn peim?
Otgerðarmenn taka peim mjög
illa. Þeir vilja vera einráðir um
alla vinnuhætti.
Hver eru boð útgerðarmanna ?
Síðustu boð peirra voru
fyrir togaraháseta, að lág-
markis mánaðarkaup yrði kr.
196,70 og 4 aurar af hverju miálii
til briæðslu, eða 3 aurar af 3000
málum, er færi hækkandi um 1
eyri upp í 6 aura. Og á línu-
bátuni 100 krónur á mánuði og
12 aura af fyristu 1500 tunnum
eða málum og 13 aurar af næstu
1500, og 15 aurar úr pví; eða
V* aflans, er skiftist í 18 staði
á öllum skipum.
Þessum boðum var einhuga
hafnað af fulltrúum sjómatína?
Já, enda voru bæði tilboðin
bundin hvort öðru, og aranaðhvort
var að gera að taka báðum eða
hvorugu.
Hvað heldurðu að margir menn
taki pátt í pessari deilu, og hafi
beinna hagsmuraa að gæta í sam-
bandi við ha-raa?
27 skipshafnir héðan af Suður-
lan,di, eða um 560 mantí® bíða
eítir úrslitum deilunnar, og hún
snertir hagsmuni peirra beinlíinis,
og par að auki snertir hún fjölda
manna, sem koma til að vinna
undir sömu kjörum viðs vegar
um landið.
Það, sem ríður nú á er, að sjó-
menn standi allir sem eiran bak
við krö'fur sínar. Enda eru peir
ákveðnir í pví að bæta kjör sín
að mun frá pví sem var í fyrra,
pví pá voru pau mjög lág, mið-
að við pað mikla erfiði, er peir
lögðu á sig og pann mikla
afla, er peir fengu og skiluðu á
land.
Ég er sannfærður um, að sjó-
menn virana deiluna að fullu —
pví peir eru fullkomlega samtaka
um að láta sig ekkd.
Virkjuire Sogsins
verður tU umræðu á bæjár-
istjómarfundi á morgun.
vsm mm mm mm mm ma
Úíbreiðið Alpýðoblaðið.
mm wm ms eés m n
Frá allsherjarmótmn
Vegna regnisins í gærkveldí
varð að fresta reipdrættinum og
danzinum, en kept var prátt fyrir
ohagstætt veður í 800 metra
hlaupi, í pví voru pátttakendur
9. Geir Gígja varð fynstur að
markinu; raran haran skeiðið á 2
min. 5,4 sek. (ísl. met 2 mín.
2,4 isek.). Næstur honum varð
Stefán Bjarnason 2 mín. 9,6 sek.
og par næstur Þorbrandur Sig-
urðsson, 2 mín. 13,7 sek. í kvöld
kl. 8V2 verður kept í 200 metra
hlaupi, 1500 metra boðhlaupi, 110
metra grindahlaupi, 5000 metra.
kappgöngu og kúluvarpi. Iprótta-
vinir! Fjöimenniið á völliimn í
kvöld. Þetta verður einn skemti'"
legasti dagur mótsins.
Khöfn, FB. 19. júní.
Kona flýgur yfir Atlantshafið.
Frá Lundánum er símað:
Schultz og Miss Earhart lentu f
gær nálægt Llainelly (í Carmart-
henshire í Suður-Wales). Benzín-
forðinn var að protum komiran,
er pau Jentu. Lincoln Ellsworth
flaug með sem farpegi. Miss Ear-
haxt er fyrsti kvenmaðurinn, sem
flogíð heíir yfir Atlantshafið. —
Mitóll1 fögnuður í Ameríku yfir
pví, áð flugið heppnaðist.
Leitarmenn finna ekki Nobile
en hann sér flugvélarnar
Frá Oislo er símað: Riiser-Lar-
sen og Lutzow Holm flugu í gær
yfir Foyneyjuna og par í 'kring,
en sáu ekkert til Nobile og flokks
hans. Skeyti hefir borist frá No-
bile og kveðst hann hafa séð til
flugvélanna. Flugvélarnar Ieggjá
líklega aftur af stað i dag.
Amundsen er floginin af stað
til Spitzbergen.
Kvenfólk fær jafnan kosninga-
rétt og karlmenn i Englandi.
Frá Lundúnum er símað: Laga-
frumvarpið, ,sem veitir kven-
mönnum sama kosningarrétt og
karlmönnum, hefir nú verið sam-
pykt í efri málstofunni. Gengur
pað strax í gildi.
Mýjsasifii fréttlaN,
Borgarnesi, FB., 20. juní.
Talsverð úrkoma í gær eftir
langvarandi purka og svalviðri.
Hlýtt og gott veður í dag. Gras-
vöxtur hefir beðið stórkostlegan
hnekki undan farið vegna purlía.
Hefir sums staðar brent af túnum
og skemst í kartöflugörðúm.
Smíði Hvítárbrúarinnar m,i ðar
vel áfram og mun nálega ált efni
komið upp eftir.
Framsóknarfélag Borgfirðinga,
isem starfar bæði í Mýra- og
BorgarfjarðarJsýs 1 u, hefir boðað
til tveggja landsmálafunda. Verð-