Alþýðublaðið - 22.06.1928, Blaðsíða 2

B
HEBÝÐUBBAÐIÐ
Umræðurnar um virkjun Sogsins
á bæjarstjörnarfundi í gær.
Borgarstjórilýsir sig mótfallinn því, að Reykja-
víkurbær virki raforkustöð við Sogið.
íhaldið sker niður umræður.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
; kemur út á ttverjum virkum degi.
; ASgreiðsla i Alpýðuhúsinu við
• Hverfisgötu 8 opin irá kl. 9 árd.
: ti) kl. 7 siðd.
'< Skrilstofa á sama stað opin kl.
i 9 >/*—10 V« árd. og kl. 8 - 9 síðd.
• Slmar: 988 (afgreiðslan) og 2394
; (skrifstofan).
; Verðlag: Áskriftarverö kr. 1,50 á
; mánuði. Auglýsingarverðkr.0,15
hver mm. eindálka.
Prentsmiðja: Alpýðuprentsmi&jan
(i sama húsi, simi 1294).
Bæjarstjórain.
Frá fandinum í gær.
Fátækramálin.
í sambandi við fundargerð fá-
tækranefndar mtati St. J. St á,
að sampykt hefði verið á
síðasta fundi ályktun um það, að
feJa borgarstjóra og fátækranefnd
að semja fyrir þennan fund
skýrslu yfir þá mienn, er stæðu
í skuld fyrir þeginn sveitastyrk,
en hefðu hins vegar engan styrk
fengið 2 síðustu árin, íneð það
fyrir augum að gefa eftir slíkan
styrk, en að skýrsla þessi hefði
enn ekki fram komið. Vítti ræðu-
maður þetta framferði borgar-
stjóra og eins að ekki skyldi enn
vera farið að gera gangskör að
því að ákveða, hvort að þeginn
sveitarstyrkur yrði afturkræfur
eða ekki, eftir ákvæðum fátækra-
laganna frá 1927; væri það óaf-
sakaniegt skeytingarleysi að hafa
Itrassað þetta í 6 miánuði, og yrði
nú að vinda bráðan bug að því
að framfylgja þessum ákvæðum
fátækraiaganna.
Borgarstjóri hafði litlar afsak-
anir fram að færa fyrir þessu að-
gerðaleysi sínu, en kvártaði um
annríki á skrifstofum bæjartas.
Var syo helzt aö heyra á honum
að ekkert lægi á í þessu efni,
og að honum stæði á sama, þó
hópar manna hér í bænum væru
sviftir mannréttindum fýrir errg-
ar sakir.
Byggingarleifi.
Átta byggingarleyfi voru veitt.
Þar af S. í. S. til að byggja bif-
reiðaskúr við Rauðarárstíg og
British Petroleum að byggja af-
greiðsiu og skrifstofuhús á stein-
olíugeymslu'óðinni við Skúlágötu.
Kosning skólanefndar.
Borgarstjóri fékk Jón Ölafsson
til þess að leggja til að kosningu
skólanefndar skyldi freste; sagði
St J. St. að hann gerði það vegna
þess að borgarstjórl væri fálið-
aðri á þessum fundi en vanaiega,
og fyndist því að ekki væri hægt
að beita jafnaðarmenn na;gilegu
gerræði að dómi íhaldsins. Öl. Fr.
spurðí, hvort ósamkomulag íhalds-
liðsins um það hverjir ættu að
fara í skólanefnd ylli þvi, að
kosning gæti e'gi farið fram nú.
Tillaga Jóns var' feld og í
Á bæjarstjórnarfundi í gær bar
Sigurður Jónasson fram tillögu
um að Reykjavíkurbær ákvæði að
liáðast strax í virkjun 15 þús.
hestafia aflstöðvar við Sogið til
naforkuframleiðslu fylir Reykja-
vík og nágrenni. Skýrði hánin í
byrjun ræðu sinnar frá því að
ránnsókn þeirri, sem rafmagns-
stjóra hefði verið falin að gera
um virkjun Sogsins, hefði verið
að fullu lokið fyrir rúmum hálf-
um mánuði og fyrir 6 dögum
hefði skýrsla rafmagnsstjóra leg-
ið fyrir fjölrituð. Þrátt fyrir það
hefði rafmagnsstjórn ekki enn
verið kölluð saman á fund um
þetta mál.enda þótt þess hefð'i
verið beiðst og borgarstjóri jafn-
vel lofað að fundur skyldi hald-
tan í rafmagnsstjórninni fyrir
þennan bæjarstjórnarfund. Þegar
á þetta væri litið samhliða þeirri
mótstöðu, sem borgarstjóri hefði
áður sýnt þessu máli, sagði Sig-
urður, að sér hefði eigi þótt fært
að málið .væri dregið lengur á
langinn og þ-ví afráðið að það
skyldi tekið á dagskrá þessa bæj-
skólanefnd voru kosnir: Ólafur
Friðriksson, Hallbjörn Halldórs-
wn, Pétur Halldórsson og Guðm.
Ásibjörnsson.
Erindi lóöaspekúlanta rekið að
fullu í bæjarstjörninni.
íhaldið samtaka um að selja
bæjarlóðirnar.
Frumvarp um sölu bæjarlóð-
anna var til síðari umræðu á
fundinum í gær. Höfðu nokkrar
breytingartillögur komið fram við
þaö frá Jóni Ásbjörnssyni, Jóni
Ólafssyni, borgarstjóra og Stefáni
Jóhanni StefánSsyni. Lýsti Stefán
þvi yfir, að þótt hann gerði breyt-
ingartillögur við frumvarpið, þá
væri afstaða hans að engu breytt.
Hann áiiti að mjög misráðið væri
að lóðirnar væru seldar, og full-
yrti að íhalds- og borgarstjóra-
liðið í bæjaxstjórninni væri beiin-
linis að reka erindi lóðaspekúl-
anta. Sagði hann að fra'intíðin
mundi sanna, að íhaldsmenn hefðu
með því að samþykkja frumvarp-
ið unnið bænum og þar með bæj-
arbúum ómetanlegt tjón. Ól. Fr.
sagði að svo mundi fara með
sumar þær lóðir, sem íhaldið æt’-
aði nú að fara að selja, sem
farið hefði um lóðir þær, er bær-
inn lét úreigu sinni fyrir no'kkr-
um árum í hendur einstakra
manna, að hann yrði að kaupa
þær síðar við rándýru verði.
Breytingartillögur St. J. St. voru
feldar, en hinar samþyktar.
arstjórnarfundar. Málið hefði ver-
ið njjög rætt í blöðum nú undan-
farið og bæjarfulltrúarnir væru
aðalmálavöxtum því sjálfsagt að
mestu kunnugir. Ef hins vegar
þætti skorta á upplýsingar um
málið, þá væri sökin borgarstjóra
að hafia ekki látið útbýta til allra
bæjarfulltrúanna skýrslu raf-
magnsstjóra. Þetta mál þyldi hins
vegar ekki mikla bið. Ákvörðun
væri nauðsynlegt að taka' mjög
bnáðlega, svo unt væri að fram-
kvæma nauðsynlegan undirbúning
í sumar og næsfa vetur undir það
að verkið yrði hafið vorið 1929.
Lýsti Sigurður síðan allítarlega
helztu atriðunum úr skýrslu raf-
magnsstjóra. Eftir þeirri tilhög-
un, sem tiltækilegust þykir, sé
virkjuð 15 þús. hestafla stöð við
hið svonefnda „efra fall“ í Sog-
inu. Vatnið verði tekið úr Þing-
vallavatni og leitt í jarðgöngum
gegn um svonefnda Difáttarhlíð
og standi rafstöðin niðri við Olf-
ijótsvatn. Allur kostnaðuf við
virkjun ' þessa að meðtöldum
kostnaði við leiðslu til Rvíkur og
afspennistöð við Elliðaár er áætl-
aður að eins 4 millj. 86 þús.
Sóu að eins settar upp vélar fyrir
10 þús. hestöfl fyrst, en virkjunin
að öðru leyti eins, verður kostn-
aðturinn aö eins 4 millj. 440 þús.
Afilið úr hinni nýju stöð verður
a. m. k.. 40 millj. kwst. á móti
6 millj. kwst, nú eða 7 sinnium
meira, en kosttsir þó ekki heim-
ingi meira en afl það, sem Reyk-
víkingar eiga nú við að búa. f
skýrslu rafmagnsstjóra er það
tekiið fram að ekkert fallvatn ann-
að en Sogið geti komið til mjála
að virkja fyrir Rvíkurbæ. Síðan
taldi Sigurður upp margvísleg
rök, sem lægju að þeirri brýnu
nauðsyn, að bærinn hiefðist þegar
handa um þessa virkjun. Marg-
víslegur nýr íslenzkur iðnaður
myndi rísa upp, er töfc yrðu á
ódýrri raforku, trygging sú, sem
væri fólgin í því fyrir Rvíkurbæ
að rafmágn þryti aldriei, væri ó-
metanleg, 1/2 milljón króna rnyndi
irlega sparast fyrir minni notkun
kola og olíu o. s. frv. Taldi hann
fullvíst að auðvelt myndi að fá
lán til að reisa fyrirtæki eins og
þetta, fyrirtæki, sem áreiðanilega
myndi borga sig sjáift upp á
15—20 árum, og líkiega væri
þetta nresta gróðafyrirtæki, sem
hugsanlegt væri að bærinn gæti
ráðist í. Æskiilegt væri að fá inn-
anlands lán að einhverju leyti
til virkjunarinnar. Það virtist t.
d. vera mjög eðlilegt að Lands-
bankinn veitti ián til þeirra franr-
kvæmda, sem um yrði að ræða
Hafnfirzkar
hnsm æðnr!
Ofian á brauð:
Isl. smjör,
Mjólkurostur,
Misuostur,
Pilsur
lifirarkæfia I
dósnm,
Sardinur,
Sultutau
o. fil.,
fiáið ]>ið bezt og ódýrast i
i minni nýju búð
Gannlangnr Stefánsson,
Austurgotu 25. Simi 189.
fyrstu tvö árin, væri sá kostnað-
ur að mestu falinn í vinnulauti-
um o. þ. h. og myndi líklega
nema um 13A millj. króna.
Borgarstjóri Knútua Zimsen
brást iilla við tillögu og ræðu
Sigurðar. Kvaðst hann sjálfur
ekki hafa haft tíma til að lesai
skýrslu rafmagnsstjóra og engarj
tíma til að kalla saman fundi í
ra'fmagnsstjórninni. Neitaði hann
því að þörf væri fyrir meira raf-i
magn í þessum bæ og dró loks í
efa hvort unt myndi að fram-
leiða svo ódýrt rafafl úr Soginui,
að hægt væri að selja öllum noÞ
endum hér það jafnódýrt og þeir
gætu framleitt það sjálfir, t. d,
sænska frystihúsinu. Gekk hann
jafnvel svo langt að segja, áð
drepa skyldi tillögu Sigurðar, og
dró í efa að slík tillaga yrði þá
nokkurntíma samþykt í bæjar-
stjórninni. Með þessu lýsti ba'nin
pig í raun og veru andstæðan því
að bærinn virki nú rafstöð viö
Sogið, og virðist hann enn vera
sama sinnis og fyrir nýjár í vet-
ur, er hann sagði í bæjarstjóm-
inni að hann hefði alt af verið á
mióti virkjun Sogsins. Þótti borg-
arstjóra sýnilega miður, að hann
skyldi ekki fá ao salta mál þetta
í friði eins og hans ;er vandi um
mál þau, sem hann er ^nótfallinn
að nái fram að ganga. *
Aðrir flokksbræður Knúts
treystust þó ekki að ganga svo1
langt að fella tillögu Sigurðar,
en báru fram dagskrá í þá átt,
að þar sem búast mætti við
bráðri afgreiðslu málsins frá raf-
magnsstjórn, skyldi tekið fyrir
næsta mál á dagskrá (sem traun-
ar ekkert var, því virkjunartil-
lagan var síðust á dagskránni).
Óla'fur Friðriksson vitti borgar-
stjóra harðlega fyrir mótspyrnu
.hians gegn þessu máli og spurði
Iborgarstjóra, hvortþað væri virki-
lega meining hans, að hann teldi
!aö h,ægt væri að framleiöa ódýr-
ara rafafl með „mótorum" hér en
með vatnsáfli úr Soginu. Ef þetta
væri meining borgarstjóra, þá
skildi hann vel að ,hann vildi
heldur, láta reisa mótorstöð við
Elliðaár í viðbót við stöðina þar,