Alþýðublaðið - 04.07.1928, Page 3

& L Þ Y Ð U B L A Ð I Ð
3
'\ *V T
\(t ji 'V; K\ mrí?íuimú W t)\
I ^ UJ ^ & iriiinlíN m
s
...
ittr
MSMk\
m
u
vornr
sfhnar tefgusidaB*,
sem fáaiglegai* ersa.
Gefa aJdrei ástæðu lil umkvartana.
iM
Kk
w
um það, að flokkurinn ' ætti BíB
taka að sir stjórnarmyndun þeg-
ar færi gæfíst, me ðþað fyrir
augum að konr.i fram umiböta-
mólum verkalýðsins, þó á tak-
mörkucu sviði væri. Minni hluti
flokksstjó r.arinnar, Arthur Eng-
berg^ ritstjó i aðaljafna’ðarmanna-
blaðsins í Svíþjóð, og luar Ven-
m $tröm rikisþingsmaður og rit-
fiöfundur, sem eins og margir
vita hefir tvisvar komið hingað
til lands, og er kvæntur íslenzkri
konu, Lóu Guðmundsdóttur frá
Nesi, lögðu til, að flokkurinn
myndaði því að eins stjörn, að
hann hefði hreinajn meiri hluta
í neðri deildinni (andra kaminar-
en). Minni hlutinn (Engberg og
Vennerström) tóku þó síðar á
þinginu aftur þessa tillögu sína,
og var tillaga flokksstjörnarinn-
’ar þá samþykti eftir langar um-
ræður.
Allmiklar umræður urðu um
stefnuskrá ílokksins, og komu
þar fram nokkrar breytingartil-
lögur, einkum frá hinum fræga
friðarvini Ch/l Undhagen, borgar-
stjóra í Stokkhólmi. En flestar
b rey t in ga rt il 1 ögu ruar náðu ekki
fram að ganga.
Talsvert var rætt um almenn-
ar kosningar, sem nú standa fyr-
ir dyrum í Svíþjóð. Eiga þær
ffram að fara í sleptemibier í haust.
Gtera jafnaðarmenn sér góðar
vonir um að ná þá hreinum nieiri
hluta í neðri deild þingsins. Eins
og nú standa sakir, þurfa þeir
að eins að vinna 7 þingsæti í
viðböt til þess að ná meiri hlut-
anum. Væri þess óskandi, að
flokksbræðrum okkar í Svíþjóð
auðnaðist að vinna slíkan sigur.
Myndi það án efa hafa í för með
sér störfeldar breYtingar til batn-
aðar .fyrir allan almenning þar í
landi, umtleið og það efldi flokka
nágrannalandannia til ótrauðrar
orrustu að sama marki.
í lok þingsins var formaður
flokksins valinn í einu hljóði Per
Albti Hansson og ritari GmtaU
Möller. Auk þess voru kosnir í
framkvæmdastjórn: Emst Wig-
for&s, Arlhur Engberg, Rickard
Sandler, Arvid Thorberg og Zeth
Höglufid. Eins og kunnugt er, var
Rickard Sander forsætisráðherra
í síðasta jafnaðarmannaráðimeyti
Svíþjöðar eftir dauða Brantings.
Auk þess áttu margir, sem nú
voru endurkosnir í flokksstjörn-
ina, sæti í ráðuneytum Brantings,
þar á meða.1 P. Alb. Hansson,
Gustav Möller og Ernst Wigforss.
Eins og að líkindum lætur hef-
ir mikið verið rætt um flókks-
þing þetta í sænskum blöðtim.
Jafnaðarmnanablöðin eru yfirleitt
mjög ánægð yfir þinginu. For-
ingi jafnaðarmanna, P. Alb. Hans-
son, hefir meðal annars sagt um
þing þetta í jafnaðarmannablað-
inu „Ny Tid“: „Þingið hefir á-
kveðið, að flokkurinn héldi áfram
hagnýtri umbÖtastarfsemi sinni,
um leið og ösleitilega væri unn-
ið að langþráðu stefnumarki." f
„Socic,l-Demokmten“ hefir Arthur
Engberg lýst þinginu þannig: „í
fám'orðum sagt: Þingið var á-
gætt og öll samvinna í bezta lagi.
Það gaf góðar vonir um að flokk-
ur vor geti unnið ágætan sigur á
borgaraflokkunum." f sama streng
tekur „ östergötelands Folkblad“.
Það segir: „Heildarálit vort er,
að hið 13. þing flokksins sé á-
gætt áframhald undanfarinna
góðra þinga, sem vér jafnaðar-
menn minnumst imeð gleði.“
Annað hljöð er í strokki and-
stæðingáblaðanna. Ihaldsb/a’ðið
„Nya Daggligt Allehandn“ segir
það engum vafa bundið, að
sænskir jafnaðarmenn gangi til
kosninga með efldum fjandskap
til ríkjandi þjóðskipulags. Eftir
þinginu að dæma, muni „rauður“
meiri hluti í neðri deild einskis
svífast til þess að leggja í rústir
auðvaldsskipulagið, og ekki verða
vandur að meðölum. Á svipaðan
hátt minnast önnur íhaldsblöð í
Svíþjóð þingsins.
Flokksþing skoðanabræðra okk-
ár í SVíþjóð er sannarlegt gléði-
efni. Það sýnir að alþýðusam-
tökin þar í landi aukast og efl-
ast og að skamt muni þurfa a?$
bíöa þess tíma, að jafnaðarmenn
nái hreinum meiri hluta. Vel
mætti svo fara, að kosningarn-
ar í haust yrðu stórfeld stefnu-
mót í sögu Svíþjóðar, og að þær
yrðu til þess, að alþýðan tæki
völdin í sínar hendur. ELnskis
betra geta íslenzkir alþýðumenn
óskað sænsku þjóðinní.
St. J. St,i
„Litla bandalagiðu.
Svo kalía menn bandalag Rú-
meníu, Tsjekkóslóvakíu og Júgó-
slavíu. Er það áhrifarikt um á-
standið í Mið- og Suður-Evrópu
— og hafa Frakkar mjög hlynt
að því, að bandalagið yrði sem
traustast.
Bandalaggið var meðal ann-
ars stofnað í þeim til-
gangi að tryggja það, að ekld .
yrði gerð tilraun til þess af Þjóð-
verja hálfu, að breyta með valdi
landamiærum þýzka ríkisins mót
austri frá þvi, sem ákveðið var
í friðarsamningunum. En fyrst og
fremst á „Litla bandalagið" að
standa gegn því af öllum mætti,
að Þjóðverjum takist að koma
því til leiðar, að Austurríki sam-
einist Þýzkalandi. Þá ætlast og
Frakkar til þess, að „Litla banda-
lagið“ sé eins konar Varnargarð-
ur, er hefti framgang .Rússa. I
sama tilgangi hafa Frakkar haldið
vináttu við Pólverja, er bæði ótt-
ast Rússa og Þjóðverja.
„Litla bandalagið" hefir mjög
svo trúlega staðið á verði. En
samband ríkjanna innan þess er
þö ekki talið fyllilega trygt. Þó
að þau eigi sömu hagsmuna að
gæta að ýmsu Ieyti, þá rekast
hagsmunir þeirra á sums staðar.
Og þau vinna að eins saman með-
an þau sjá sár beinan hag að því.
Hjá ríkjum þessum er ekki um
nein sameiginleg hugsjöniamál að
ræðá, héldur að éins um hags-
muni,
Styrkasta ríkið í bandalaginu
er óefað Tsjekkóslóvakía. Þvi hef-
ir líka verið betur stjörnað en
hinum tveim rikjunum — og á-
valt með fast markmið fyrir aug-
um. Utanríkisráðherrann, Benes,
er mjög duglegur og vitur stjórn-
málamaður. Þess vegna er orðum
hans og gerðum fylgt með mestu
athygli.
* NPú í vor kom frá Bretum rödd,
sem óróaði stjórnmálamennina
víöa um Evrópu. Röddin kom
ekki úr stjórnarhöllum Breta,
heldur úr barka blaðakonungs-
ins Rothermerés lávarðar. En
blaðakóngarnir eru piltar, sem að
eíns hugsa um sjálfa sig. Lávárð-
inum fanst nú nauðsynlegt fyrir
blöð sín að finna eitthvað það,
er vékti almenna æsingu. Hainin
tók að svipast um á Evröpu-
kortinu og festi augun á Ung-
verjalandi. Jú, þarna var æsinga-
efni. Og hann höf mikil skrif um
það, að Trianonsanmingnum
þyrfti að breyta. Ungvérjaland
hefði orðið fyrir geysilegum ó-
rétti.
Nú er það satt, að Ungverja-
land var órétti beitt. En ef farið
væri að breyta landamærum Ung-
verjalands, þá er áreiöanlégt, að
margair þjóðir létu til sín heyra,
bæði í Mið- Suður- og Vestur-
Evrópu. Og umræður um þessi
mál, hvað þá gagngerð breyt-
ing á gerðum samningum, er eitur
í blóði Frakka.
Þá er Benes, utanríkisráðherra
Tsjekkóslóvaka, var á ferð í
Þýzkalandi og Bretlandi í vor,
var Frökkum afar órótt. En svo
lýsti hann því yfir, að hann vildí
frið og ró og engar breytingair,
•— og þá komst aftur jafnvægi á
skap Frakkanna.
En hvers má vænta?
Ungverjar eiga við illa stjörn
að búa, en várt mun þá skorta
vilja til að bæta við sig löndum
og lýðum. Og ef í hart færi á
milli Júgóslava og ítala, mundu
þá ekki Ungverjar halla sér að
Itölum og reyna að fá hlut í her-
fanginu, er þeir tefdu víst að
ftalir hlytu, í fíkulegum mæli 7
Og færi þá ekki alt í bál og
brand í Evrópu á ný?
Frá
Mentamálaráðinn
Styrkur tíl stúdenta.
FB., 3. júlí.
Á fundi sínum 2. þ. m. ákvað
Mentamálaráðið að úthluta eftir-
töldum stúdentum styrk til þess
að stunda nám • erlendis: Fintt-
boga R. Valdimarssyni, Rvík, til
þess að lesa þjóðarrétt (alþjóða-
lög) við franskan háskóla. Sigurði
Líndal Pálssyni, Reykjavík, tii
þess að ,lesa ensku sem aðal-
námsgrein, en ;Iatínu og frönsku
sem aukanámsgreinar, við Sor-
bonne-háskólann í París. Haukl
Þorjleifssyni, Hólum, til þess að
Jesá • stærðfræði og einttig upp-
eldisfræði. Öláfi Hanssyni, Rvík,
tijl þess að lesa almenna sagn-
fræði, sem aðalgrein og þjóð-
skiþulagsfræði (Sodiologi), sem
aukagrein.
Innlenð tiðlradi.
ísafirði, FB„ 3. júlí.
Sláturfélag
var stofnað hér þ. 28. júnL
Bráðabirgðastjórn var kosin og
hlutu þeir kosningu:
Ólafur Pál'sson, Tryggvi Páls-
son, Arngr. Bjamason. Áformað
var að koma sláturhúsinú upp
í haust. ■
Sundpróf
fór fram á Reykjánesi þ. 1. júlí.
Var þar ' margt manna saman
komið. Rúmum 1600 krónum var
safnað hér í bænum til sund-
skálábyggingar þar.
Afíabrögð.
Sártregur afli undanfarið. Róðr-
ar nær ekkert stundaðir í veiði-
stöðvunlum hér nærlendis. Vor-
vertíðaraflinn þó með langbezta
móti, hlutir taldir helmingi hærri
en í fyrtá.
Sláttur
byrjaður fyrir nokkm hér í ná-