Vísir - 14.06.1934, Qupperneq 2

VlSIR
liD) telffilH] 1 lÖLSEINlll
ÚTRÝl flugu „AER0X0N“fln WIÐ num með paveiðarum.
la
Heimspekin
i óreifln!
„Heimspeki svindlaranna“,
heitir grein, sem birtist i Alþbl.
í gær. Dásamar blaðið mjög
sjálft sig fyrir það, að það láii
reiði sína ganga jafnt yfir „rétt-
láta og rangláta“, flokksmenn
sína sem andstæðinga, þegar
það átelji það, sem miður fari,
svo sem misfellur þær, sem
séu á meðferð Halldórs
Stefánssonar á fé Bruna-
bótafélagsins. En í sömu and-
ránni er blaðið að revna að
klóra yfir það, sem það liefir
áður upplýst um hlutdeild eins
flokksmanns síns i þessum mis-
fellum! Blaðið segir um Pétur,
son H. St., að hann sé viður-
kendur reglumaður i einu og
öllu og njóti mikils trausts fé-
laga sinna, en skyldleiki hans
við H. St. hafi engin áhrif á af-
stöðu blaðsins til af brota H. St.!
Á dögunum taldi bíaðið Pét-
ur samsekan föður sínum, að
minsta kosti að einhverju leyti,
vegna láns þess, er hanh hafði
fengið hjá Brunabótafélaginu.
Nú hefir blaðinu verið bent á
það, að það væri óviðfeldið fyr-
ir alþýðuflokkinn, að hafa í
kjöri við þingkosningar, í bar-
áttusæti á lista hér í Reykjavík,
mann, sem blað flokksins teldi
samsekan um refsiverða með-
ferð á opinberu fé. Þessu snýr
nú Alþýðublaðið þannig við, að
blöð sjálfstæðismanna telji það
„óviðfeldið af Alþýðublaðinu að
skýra frá afbrotum H. St.“,
vegna skyldleika feðganna! —
Nú læst blaðið ekkert vita um
þá samsekt þeirra, sem það var
að átelja á dögunum. Er það af
því, að það var aðalritstjóri
blaðsins, keppinautur Péturs
um fjórða sætið á lista alþýðu-
flokksins, sem skrifaði fyrri
greinina, en „hjálparkokkur-
inn“, V. S. V., er liöfundur
þeirrar síðari?
Væri ekki réttast fvrir Al-
þýðublaðið, að reyna að komast
að ákveðinni niðurstöðu um
það, livort Pétur sé samsekur
föður sínum eða ekki? Þá fyrst
er hægt að mynda sér skoðun
um það, livort það muni ekki
einmitt eiga við alþýðuflokkinn,
sem sagt er í blaðinu í gær, að
ef maður sem „missjái sig á fé
almennings“ sé flokksmaður,
„þá sé ekkert að því að finna“.
— Hefir P. H. misséð sig á fé
almennings, með því að fá hjá
Brunabótafélaginu lán það, sem
hann hefir fengið með atbéina
föður síns?
Þessari spurningu verður Al-
þýðublaðið að svara alveg á-
kveðið. — Og þegar ])að svar
er fengið, væri ef til vill ekki úr
vegi að grenslast eftir afstöðu
blaðsins til annara flokks-
maiina þess, sem Iiafa liaft með
höndum opinbera sjóði, svo að
enn betur verði gengið úr
skugga um það hvaða „heim-
spcki“ blaðið aðhyllist, þegar
um hátterni flokksmanna þess
er að ræða.
Símskeyti
—o—
Utanríkisverslun Breta.
London, FB. 14. júní.
Bráöabirgöarksýrslur um inn>.
og útflutning í maímánuöi hafa
veriö birtar. Samkvæmt þeim hefir
innflutningurinn numið 61.7 milj.
sterlingspunda og nemur aukning-
in frá því er var í aprílmánuöi
5.4 milj. stpd. — Útflutningurinn
í maímánuöi nam 32.7 milj. stpd.
eöa 2.6 milj. stpd. aukning frá
því er var í apríl. (United Press).
Utanríkisverslun Þjóðverja.
Berlín, FB. 14. júni.
Innflutningurinn í maímánuði s.
1. nam 379.6 miljónum marka en i
aprilmánuði nam hann 398.2 milj.
rm. Útflutningurinn nam 3374
milj. rm., en í aprí! 315.8 milj. rm.
(United Press).
t
i
Skilnaðarbarátta Kataloníu.
Ummæli Company’s.
Barcelona, FB. 14. júní.
Company hefir í viðtali við Unit-
ed Press sagt: „Við framkvæm-
um lögin, sem dómstóllinn í Mad-
rid úrskuröaði ógild — án tillits
til þess, hverjar afleiðingarnar
verða.“
Frakkar óttast Þjóðverja.
París i maí. FB.
Frakknesk blöð ræða nú mikið
um það, að Þjóðverjar séu að
koma sér upp stoðvum í þrjátíu
kílómetra fjarlægð frá þýskfrakk-
nesku landamærunum, til þess að
skjóta frá „rakeftum“, ef til ófrið-
ar kemur milli Fraklca og Þjóð-
verja. Fullyrða Idöðin, aö frá
♦stöðvum þessum verði hægt að
senda rakettu-skot 200 kílometra
vegalengd og sé útbúnaðurinn orð-
inn svo fullkominn, að hægt sé að
miða á vissa staði, t. d. járnbraut-
arstöðvar, skotfæraverksmiðjur o.
s frv. Eitt blaðið heldur því fram,
að þjóðverjar ætli sér að hafa
5000 rakettubyssur á landamæra-
linunni frá Belgíu til Svisslands
og verði liægt á einni nóttu að
senda inn yfir Frakkland úr, þeim
skot, sem samtals vegi 50,000 smá-
lestir. — Ef þetta reyndist rétt,
segja frakknesku blöðin, korna
hinar dýru víggirðingar Frakka á
vesturlandamærunum að litlum
eða engum notum. Hvetja blöðin
mjög hermálaráðuneytið til þess
að gefa þessu máli gaurn. (United
Press).
E-listinn
er listi sjálfstæðismanna.
Dpp komast svik
am síðir.
Menn muna þaðT að er kosn-
ingaúrslilurðukunn í fyrrasum-
ar, báru sjálfstæðismenn fram
þá kröfu, að Alþingi yrði þegar
kallað saman til aukafundar og
kosningar færu fram þá þegar
um liaustið. Eftir mikið þóf
varð það ofan áT að aukaþingið
var haldið í fyrra liaust ogþann-
ig fullnægt þeirri sjálfsögðu
kröfu, að fjárlög yrðu ekki af-
greidd fyrr en húið væri að
kjósa alþingismenn skv. nýju
stjórnarskránni. Hinu, að kosp-
ingar færu fram þá þegar um
hauslið var algerlega neitað af
forsætisráðlierra. Bar hann það
einkum fyrir sig, að þar sem
ekki væri ákvæði um það í
stjórnarskrárfrumvarpinu, hve-
nær hún skvldi öðlast gildi, þá
yrði það ekki skv. þar um gild-
andi ákvæðunK i lögum frá 24.
ágúst 1877, fyrr en 12 vikum
eftir, að birl liefði verið i B-
deild stjórnartíðinda, að hún
væri komin út í A-deild þeirra.
Þetta lilyti hinsvegar að leiða
til þess, að kosningar gætu ekki
farið fram fyr en um liávelur.
Sjálfstæðismenn sýndu þegar
i stað fram á, að ekkert væri
hægara en að breyta á auka-
þinginu ákvæðunum um gildis-
töku laga,- annaðhvort alment
eða í þessu sérstaka tilfelli.
Væri með því móti hægurinn
hjá, að láta stjórnarskrána
ganga svo snemma í gildi, að
kosningar gætu hennar vegna
farið fram þá þegar um Iiaustið,
löngu áður en vetur gengi í
garð.
Gegn þessu risu framsóknar-
menn öndverðir, með forsætis-
ráðherra i broddi fylkingar.
Löghlýðni þeirra var nú orðin
svo mikil, að þeir töldu með
öllu óheimilt, að breyta í þessu
skyni ákvæðunum um birtingu
laga! Töldu þeir, að sjálfstæðis-
mönnum hefði frá upphafi ver-
ið þetta ljóst, sögðu þá stefna
að því að svifta allan bændalýð
landsins kosningarrétti með því
að láta kosningar fara fram um
hávetur. Varð það því úr, vegna
þessara gömlu ákvæða um birt-
ingu laga, að kosningunum var
frestað fram til vorsins til þess
að alt gæti þá farið löglega
fram.
Því fór þó fjarri, sem siðar
mun lýst verða, að umhyggja
fvrir lögunum liafi ráðið af-
stöðu framsókuarmanna til
málsins. Hin raunverulega á-
stæða var sú, að í fyrrasumar
eftir kosningarnar töldu ráð-
andi 'menn l’ramsóknarflokks-
ins, að kosningar þá slrax um
haustið mundu ríða flokknum
alveg að fullu, þar sem flokks-
menn mundu ganga sundraðir
og lausir til bardagans, eftir
hinn liörmulega ósigur þeirra
þá um sumarið. Ráðagerð
þeirra var því sú, að reyna að
hrifsa völdin í landinu undir
sig í vetur ásamt sócíalistum
og rcyria síðan að sameina liina
sundruðu flokkshjörð með þvi
að setja upp allsherjar „beina-
verksmiðju“ lianda flokks-
mönnum, fvrir ríkisins fé. Til
þess að koma þessari þokkalegu
ráðagerð fram þurfti liins veg-
ar að koma i veg fyrir, að
kosningar færi fram þá þegar.
Það var i þessu skyni, sem
fx'amsóknarmenn gerðusl
skyndilega verðir löghlýðninn-
ar. í skjóli liennar fengu þeir
og kosningunum frestað og
Verzlnn Ben. S. Þúrarinssonar bfðr bezt kaup.
Ljáblöðin bjöðfrægn,
sem eru Iandskunn að því að
bíta allra blaða best. Carbo-
rundumbrýnin óviðjafnanlegu
sem reynst hafá að vera bestu
Ijábrýnin hvarvetna í heimin-
um. Hverfisteinar, margar
stærðir. Norsku Kvernalandsljá-
ina, Dengingasteðja, Ljáklöpp-
ur, Mjólkurbrúsa, Nautabönd,
Nasahringi og alt annað sem
hver búandi þarfnast, verður
nú sem fyrr heppilegast að
kaupa í
VERSL. B. H. BJARNASON.
liugðust þannig vel á veg komn-
ir með sitt dufda ráðabrugg.
En það varð jafnsnemma, að
samsæri framsóknar-forkólf-
anna og sócíalista fór út um
þúfur og forsætisráðherrann
glej’in.di löglxlýðninni. Enn eru
þau í fullu gildi ákvæðin frá
1877 um, að 12 vlkur þurfi að
líða frá birtingu laga og þar til
þau‘taka gildi, ef ekkert annað
er um það ákveðið i Iögunum
sjálfum; og enn gildir þetta
jafnt um stjórnarskrána og
önnur lög. En livernig fer nú
forsælisráðherrann að um birt-
ingu þessara laga, sem velferð
þjóðarinnar átti að vera komin
undir í fyrra, að lialdið yrði í
gildi? Hann lætur það dragast
fram i marslok að staðfesta
stjómarskrána, þótt ekkert
hefði verið hægara en að fá
hana staðfesta þegar fyrir ára-
mót. Það er því ekki fyrr en 24.
mars að staðfesting hennar og
úlkoma í A-deild er birt íB-deild
stjórnartíðindanna. 12 vikur
þurfa að líða frá þeim degi til
þess að húu taki gildi, og verð-
ur það því eklci fyrr en 16. júní
n. k., eða rétlri viku áður en
kosningar fara fram! Nú er það
að vísu svo, að ef um stjórnar-
skrána eina væri að ræða, þá
væri þetta fullnægjandi, en liér
fylgir Ixöggull skammrifi. Sakir
breytinga þeirra, sem í stj.skr.
eru á kosningarrétti, kosningar-
aðferð o. fl., þurfti einnig að
breyta kosningalögunum til Al-
þingis. Þetla var og gert sem
kunnugt er. Hitt leiðir af sjálfu
sér, að þessi breyttu kosninga-
lög gátu ekki öðlast gildi fyrr
en, stjórnarskráin, sem þau
hvíla á. Þess vegna mælir einn-
ig 152. gr. kosningalaganna
nýju svo fyrir: „Lög þessi öðl-
ast gildi samtímis stjórnar-
skrárbreytingu þeirri, sem sam-
þykt er af Alþingi haustið 1933,
og falla þá jafnframt úr gildi“
liin eldri kosningalög. Skv.
framansögðu efu þvi , gömlu
kósningalögin enn í gildi, og’
hin nýju ganga ekki í gildi fjn-r
en þann 16. júní n. k. Nú er það
vitað, að allur undirbúningur
kosninganna fer — og verð-
ur að fara, skv. eðli málsins —
fram eftir nýju lögunum. En
forsætisráðherrann hefir séð
svo fvrir, með því að draga ó-
hæfilega lengi að láta staðfesta
stjórnarskrána, að allur þessi
undirbúningur er ólöglegur.
Fjarri fer því, áð Yísir vilji
lialda því fram, að fyrir þessar
formlegu ástæður sé kosning-
arnar ógildanlégar. Hið lifandi
líf og eðli málsins kreí'st þess
vitanlega, að iitið sé frarn hjá.
liinum formlega galla. — En
— skýrari sönnun fyrir yfir-
dre])ska]i framsóknarmanna í
sambandi við kröl’una um kosn-
ingarnar i fyrra haust, væri
ekki iiægt að fá.
Ofriðarbættao.
Samvinnu Frakka og Belgíumanna
í herttaðarmáTuin lokið ?
Frá Brússel er símaö þ. 22. maí
til amerískra bla'ða, að birt hafi
verið fregn, sem hafi vakið fá-
clæma athygli, fyrst af öllu vegna
þess, að hún er talin frá stjóm-
inni komin en' einnig vegna þess,
að í henni er gefið í skyn, að
Frakkar vi’nni að því að koma á
lxandalagi gegn Þjóðverjum, með
tilstyrk Sovét-Rússlands og Litla
bandalagsins. Áður hafði forsætis-
ráðherra Belgíu, de Broqueville
greifi, tekið aðra stefnu í af-
vopnunarmál'unum en Frakkar,
einkanlega að því er snertir víg-
búnaðarkröfur ÞiÖðverja. Eftir
þessu hafa Belgíumenn hallast
frekara að Englendingum í þess-
um málúm að undanfömu, en eins
og kunnugt er, liefir verið mjög
náin samvinna : hernaðarmálum
miTl'i Frakka og Belgíumanna
frani að þessu. Eregn sú, senx hér
um ræðir, er birt í blaði,
sem hefir styrk frá stjóminni, en
í tilkynningunni segir, að Belgíu-
rnenn ætli sér ekki að taka þátt í
styrjöld milli Frakka og Þjóð-
verja. Ennfremur er sagt, að
Belgíumenn vilji ekki taka þátt í
bandalagi Frakkíands, Sovét-Rúss-
Iands og Litla bandalagsins, en
hugmyndina að því fékk Herriot,
þá er hann öðru sinni hafði verið
á ferðalagf í Sovét-Rússlandi. í
fregninni segir, að Belgíu sé engin
trygging i bandalagi þessu, oglögð
áhersla á, að Belgíumönnum væri
affarasælast að vei'a hlutlausir, ef
til styrjaldar kæmi. Er bent á ýms-
ar yfirvofandi hættur, svo sem í J
sambandi við Saar-atkvæðagreiðsl-
una, t. d. að ef til óeirða kæmi þar
myndi Frakkar án efa senda þang-
að her nxanna til verndar þeim 10.-
000 Frökkum, er þar eru búsettir.
— Þá er að því vikiö í skrifum um
þetta að Frakkar stefni og að því,
að íá stuðning Balkanskagaríkj-
anna og smáríkj^nna við Eystra-
salt og ér þetta alt gert í þeim til-
gangi, að koma í veg fyrir að
Þýskaland geti ^flst hernaðarlega
og á annan hátt undir -stjórn naz-
istanna. Að Jxessum málum hefir
lítilsháttar verið vikið í skeytum
og segir þarf eins og mönnum mun
í fersku .minni, að Frökkum hafi
orðið mikið ágengt meö þessi á-
form sín, en Englendingar hafi
reynt að konxa í veg fyrir þau, án
árang'urs.
Trúarbragðafrelsi
I Rússlandi.
Blaðið „Observatore Romano“
skýrir svo frá: Grísk-kaþólskur
söfnuður í þorpi nokkru í Rú-
meníu, rétt við fljótið Djestr, var
að halda páskasamkomu aðfaranótt
þess 8. apríl s. !. — Páskar grísk-
kaþólsku kirk'junnar voru viku
síðar en páskahátíð vestrænna
þjóða. — Á fljótsbakkanum Rúss-
lands megin, söfnuðust saman þús->
undir Rússa til að hlustaxiklukkna-
hringingar og sálmasöng yfir fljót-
ið ; féllu þeir á kné og gerðu bænir
sínar í hljóði meðan Rúmenar
sungu. — Það var átakanlegt sýn-
ishorn ]æss að tilbeiðsluþrá var
ekki horfin Rússa megin. — Rúm-
enum þótti vænt um aö geta sung-
iö páskasálma fyrir trúbræður
.sína, — én alt í einu fór kyrðin og