Vísir - 03.07.1934, Qupperneq 2

VlSIK*
AppelsíMf „Sanklst’*
— — „BrasH“
Epll „JonaíMBí*
Grapefruit
Sítrónnr
Lankur

Uppreistartilraunin
í Þýskalandi.
Hindenburg þakkar Hitler og Göhring. Samkvæmt
opinberri tilkynningu hafa 20 menn verið teknir af
lífi fyrir þátttöku í uppreistinni. — von Papen
frjáls ferða sinna.
Osló, 2. júlí. — FB.
Á laugardagskveld, aðfara-
nótt sunnudags og í gær hafa
gerst mjög alvarlegir atburðir í
Þýskalandi, sem ógerlegt er að
segja um að svo stöddu hverjar
afleiðingar liafa. Hitler og
Göhring liafa harðri hendi hælt
niður uppreistartilraun gegn
„þriðja ríkinu“ og hafa ýiiisir
kunnir menn verið tcknir af
lífi. Þannig var von Schleiclier
fyrverandi kanslari skotinn til
bana og kona hans, er Schlei-
cher bjóst til varnar er átti að
taka hann höndum. Rölnn kap-
teinn, liöfuðmaður S. A. liðsins,
var liandtekinn af Hitlcr sjálf-
um og því næst slcotinn. Sjö
aðrir árásarleiðtogar voru
handteknir og dæmdir til lífláts
og skolnir. Símskeyti frá Berlín
herma, að alls hafi um 40 árás-
arliðsleiðtogar verið skotnir og
um 3000 menn handteknir.
Fullyrt er, að þcir, sem skotnir
hafa verið, og liinir handteknu,
liafi verið í þann veginn að gera
uppreist til þess að stevpa Hitl-
er af valdastóli. Hitler, Göliring
og Göbhels hafa, með þvi að
hregða við'þegar, kæft hylting-
artilraunina í fæðingunni. Blöð-
in i London og New York eru
harðorð i ummælum sínum um
þessa hroðalegu atburði i
Þýskalandi, sem verkalýðsblaðið
Daily Herald í London kallar
„blóðbaðið“, er liljóti að vera
„upphafið að lokaþættinum".
Berlín, 2. júlí. FB.
Samkvæmt opinberri til-
kynningu hefir Hindenburg
forseti simað Hitler og Göliring.
I skeyti sínu kveðst forsetinn
vera samþykkur gerðum þeirra
og þakkar þeim fyrir að hafa
bælt niður uppreistartilraunina.
Að síðustu ber Hindenburg for-
seti fram heillaóskir til þeirra i
tilefni af því, að þeim tókst að
koma í veg fyrir, að byltingar-
áformin hepnuðust.
$amkvæmt áreiðanlegum
heimildum hafa allir starfs-
menn von Papens, að 1—2 und-
anteknum, verið handteknir, en
von Papen sjálfur hefir ekki
verið tekinn fastur. (United
Press).
Berlin, 3. júlí. FB.
Tilkynt liefir verið opinber-
lega, að til kl. 11,30 í gærkvöldi
hefði tultugu aftökur farið
fram. Þvi er harðlega neitað, að
yfir 60 menn, sem við bylting-
artilraunina voru riðnir hafi
verið teknir af lífi, en hinsvegar
er. játað, að um fleiri aftökur
verði að ræða og að þær verði
alls eitthvað yfir 20.
Varðliðið, sem var við hús
von Papen, liefir nú verið flutt
þaðan, og er von Papen frjáls
ferða sinna. (United Press).
London, 2. júlí. FÚ.
Göliring tilkynti í gær, að
síðan stjórnin á sunnudag-
inn greip til þeirra örþrifa-
ráða, er henni þótti með þurfa,
sé all með kyrrum kjörum, og
uppreistin að fullu bæld niður.
„Örþrifaráð“ þau', er Göhr-
ing á við, er aftaka von Schlei-
chers og Röhms. von Sclileicher
og kona lians voru skotin, og
Röhrn var skotinn, eftir að
liann liafði neitað að fremja
sjálfsmorð.
Göhring segir í tilkynningu
sinni: „Hreiður glæpamann-
anna er sundurtætt, og þeim
útrýmt. Lífi Hitlers hefir verið
bjargáð fyrir þjóðina. Hann er
mildur og kærleiksríkur, en
hann er líka miskunnarlaus,
þegar vegið cr að föðurland-
inu. Þeim, sem á þann hátt
vinna til hegningar, mun ekki
verða hlíft.
„Erlend hlöð flytja ósannar
fregnir um uppreistina, og
telja, að nú sé ríki .IIitlers lok-
ið. En máttur hans og vald er
nú meira en noklcru sinni fyr.
Enginn þjóðhöfðingi er jafn
sterkur og liann, og enginn hef-
ir fullkomnara vald á stjórn-
artaumunum.“
Þá segir Göhring, að nú, þcg-
ar búið sé að bæla niður upp-
reistina, ætli Hitler sér að
ganga i berhögg við siðspill-
ingu, sem vitanlegt sé að eigi
sér stað meðal nokkurra
þeirra, er með völdin fara, á-
samt honum í Þýskalandi. Alla
siðspillingu og óhófsemi í lifn-
aði verði að uppræta, og skapa
í þess stað hreint líf og ein-
falda lifnaðarháttu.
i
Spvenging
í þýskri
vararæöismanns-
skpifstofu.
Valencia, 3. júlí. FB.
Sprenging varð í þýsku ræðis-
mannsskrifstofunni hér og varð
af nokkurt tjón, einkum á
gluggum. Enginn maður meidd-
ist við sprenginguna. — Talið
er, að vél, samskonar og þær,
sem notaðar eru í hernum til
þess að sprengja liúsveggi o. fl.,
hafi verið fyrir komið í liúsinu.
(Uniled Press).
VÍSIS KAFFIÐ
gerir alla glaða.
Stjúínarsklfti í Japan.
Tokio, 3é ,j.uiL FB.
Ríkissí/jörnin Ircí'ir beðist
lausnar. Bar forsæSisráðherr-
ann fram Ikusnárbeiðriösína urn
leið og út: kom skýrstá: dóms-
málaráðuneytisins um liið svo>
kallaða Tai-Wanrbankalmeyksli,
sem fvrir skommu vakti rnikla
eftirtekt og léiddi til þess,. að
Kuroda, vara-fjármálaráðherra,
var tekinn fastúr. — (United!
Press).
Reykjavík og
ðnnnr sveitarfélðg.
Eg rakst af hendíngu á>
„Reikning Reykjavíkur-kaup-
staðar árið 1932“ núna fvrir
skömmu.
Það er gleðilegt að sjá, að bú-
skapur höfuðslaðarins er prýði-
legur. Framkvæmdirnar hafa
verið miklar, sem kunnugt er.
Og efnaliaguriim má teljast á-
gætur, enda hafa rauðu ejrðslu-
klærnar ekki komist í bæjar-
sjóðinn enn þá. Það er og von-
andi, að höfuðstaðurinn verði
aldrei fyrir jieir'ri ógæfu, að
málefnum lians verði sljórnað
á líkan liátt og málefnum ísa-
fjarðar og Hafnarfjarðar, en
þar liafa rauðu mennirnir rásk-
að árum saman. Og þar ér á-
standið svo (að minsta kosti í
Hafnarfirði), að stundum liefir
ekki verið liægt að greiða láun
nema með ávísanasneplunum
frægu. Fólk hefir orðið að kné-
krjúpa verslunum og öðr-
um, sem það liefir þurft að
horga eitthvað, til að taka þessa
lapjia, og sénnilega stundum
orðið að láta þá fneð afföllum.
Talið er í reikningnum, að aff-
ar cignir Reykjavikurkaupstað-
ar nemi hér um bil 22%: mfl.-
jón króna (22.418.998.24), en
skuldir rúmum 9 milj. króna
(9.087.700.08). — Skuldlausar
eignir hæjarsjóðs og hafiiar-
sjóðs nema því, sanikvæmt
þessu, 13.3 milj. kr. (13.331.-
298.16).
Þetta er góður búskapur og
auðséð, að ráðdeildarsamir
menn liafa liaft stjórn bæjarins
með höndum. En þá er vel, jieg-
ar saman fara miklar fram-
kvæmdir og að ckki er gcngið
of nærri gjaldþoli skattþegn-
anna. Og þrátt fyrir hinar miklu
framkvæmdir og það, að mönn-
um hefir ekki verið ofboðið
stórkostlega með útsvörum,
mega skuldirnar lieita fremur
litlar.
En það var einn liður eða tveir
öllu lieldur, i bæjarreikningun-
um þelta ár (1932), scm vöktu
undrun mína. Þar er talið með-
al útistandandi skulda: Óendur-
greiddur fátækrastyrkur frá
öðrum sveitum kr. 226.495.74
og óendurgreiddur sjúkrastyrk-
ur frá öðrum sveitum kr. 42.-
460.91. Þelta eru samtals kr.
268.956.65.
Þessar skuldir eru víst þann-
ig til komnar, að Reykjavíkur-
kaupstaður liefir orðið að
hlaupa undir bagga með þurfa-
mönnum amiara sveita, sem
hér hafa dvalist, upp á væntan-
lega endurgreiðslu frá fram-
færslusveilum hlutaðeiganda,
en þær endurgreiðslur sumar
hafa farist fyrir.
Væntanlega eiga slíkar cndur-
greiðslur að fara fram, þegar er
borgunar er krafist, cn Iiér virð-
Verzlun Ben: S. Þðrartnssooar býðr bezt kaup.
Ljáblödin
þj óðfrægu,
Kvernelandsljáina, breiða
hverfisteina 15—18— «g 21
þuml. Carborundumbrýnin ó-
viðjafnanlegu, og alt sem tiver
búandi þarfnast, seljum viS
allra manna ódvrast.
Heíld- og smásala.
VERSL. B. H. BJARNASOS.
ist hafa verið gengið linlega eft-
ir. Og Iíklcga eru sumar þess-
ara skulda stofnaðar fyrii"
löngu.
Eg Iiefi ekki séð þess nein
merki í réikningi bæjarins fyr-
ir urnrætt ár, að bæjarsjóði hafi
verið greiddir vextir af því, sem
lianii á lijá öðrum sveitarfélög-
um, og væri þó sanngjarnt, að
vextir væri greiddir af slíkum
skuMum.
Það getur vel verið, að sum
sveitarfélög eigi örðugt með að
standa í skilum. En svo aum
eru þau þó varla, að þau geti
ekki greitt vexti af skuldum sin-
um. —-
Mér finst ckki geta komið til
mála, áð bæiarsjóður Reykja-
víkur sé notaður sem lánsstofn-
un, ér veiti vaxtalaus lán, þ. e.
að ]iar geti hin ýmsu sveitar-
félög liaft ókeypis lán árum
saman. Eg geri ráð fyrir, að
bæjarsjóður verði að greiða
vexti af þvi fé, sem aðrir eiga
hjá honum, eins og títt er um
skuldunauta. Og liví skyldi hann
þá.veita öðrum ókeypis Ián? —
Eg fæ ekki séð, að nein sann-
girni mæli með þvi.
Það kann að þykja fullgolt
handa okkur, borgurunum liér
í Reykjavík, að vera eltir á
röndum af lögtaksmönnum
hæjarins, ef við getum ekki
staðið í skilum með útsvars-
greiðslur, En eg segi fyrir mig,
að mér þykir næsta ósanrigjarnt,
að húsgögnin mín sé tekin upp í
útsvar og scld á nauðungarup'p-
boði, á sama tíma og bæjarsjóð-
ur sýnir óviðkomandi sveitar-
félögum það örlæti og rausn, að
láta þeim haldast uppi að greiða
ekki vexti af skuldum sírium.
Það virðist vera orðin skoð-
un æðinnargra manna viðsvegar
um landið, að rétt sé að nota
Reykjavík til þrautar — láta
hana, eða horgarana liér, bera
sem allra mest af byrðum þjóð-
félagsins, án þess að hún eða
þeir fái neitt í staðinn, annað
en fjandskap og svívirðingar af
liálfu pólitískra óknyttamanna,’
sení liingað hafa ruðst í því
skyni, að drepa atvinnurekstur
bæjarbúa og sölsa undir sig
eignir þeirra. — Þess verður nú
litið vart, að reynt sé að reisa
rönd við níðingum þessum og
því síður, að þeir sé teknir þeim
tökum, sem þeir verðskulda. En
einhverntíma brestur þolin-
mæðin og kannske fyrr en varir,
enda liggur nú fyrir alveg ný
yfirlýsing og játning hlutaðeig-
anda um það, að hér .sé um
raunverulega fjandmenn hæjar-
ins að ræða.
En livað sem um þetta er, þá
skal eg nú að lokum benda rétt-
um aðiljum á það, að fjölmörg-:
um borgurum bæjarins finst
ekkert vit í því og engin sann-
girni, að bæjarsjóður heimti
ekki fulla vexti af fé því, sem
; SandL— og
Sementsigíin,
góðkunnu — allar möskva-
síærðir — eru komin aftur til
VERSH B. H. BJARNASON.
allar Iengdir,
Þakpaprpa „Samson sterki“,
Gólfpappa, þaksaum og- alt ann-
að til bygginga, verður hvað
sem hver tautar ávalt heppileg-
ast að kaupa í
VERSL.. B. H. BJARNASON.
Iiami á lijá öðrum sveitarfélög-
um, þö að fallast megi á, að
iiinheihifu höfuðstöls sé frest-
að, eins og sakir standa. Árs-
vextir (6%) af skuld þeirri, sem
bærinn átti hjá öðrum sveitar-
félögum 31. desember 1932
íienra fúflum 16 þúsund krón-
um. — Gg það eru líka pen-
irrgar.
Skattþegn.
SíldL sem
fóöurbætip.
Sumarið 1933 er eill með
mestu óþurka sumrum, sem
nienn niuna hér á Suðurlandi.
Spretta víðast ágæt, en grasið ó-
nýtt vegna vætu og sólarleysis,
og síðan stöðugir óþurkar, svo
fiey voru víst víðast livar með
allra versla móti. Eg heyjaði
þetía suinar hæði hér i Reykja-
vik (töðu), og einnig austur í
Flóa (úthey) og fékk ákaflega
vond hey, bæði vegna liins
stjrða tíðarfars, vankunnáttu
við heývinnu og lítils tíma.
Eg álti 23 ær, sem mig lang-
aði til að hafa um veturinn, og
setti þær á þessiJitlu og lítil-
fjörlegu, licy — já, svo lítilfjör-
leg voru þau, að fáir, að minsta
kosti liér í Rvík, liefðu látið sér
detta í hug að gefa þau nokk-
urri skepnu.
Eg frétti um haustið, að Sild-
areinkasalan ætti nokkrar tunn-
ur af tveggja ára gamalli síldt),
sem kostaði 5 kr. tunnan og
fékk eg mér strax 5 tunnur. Þó
ætlaði eg ekki að gefa ánuni
alt þetta, því hð mér Iiafði ver-
ið sagt af mörinum, sem þóttust
liafa reynshi i þessu efni, að
ekki mætti g'efa fé meira af
síld, en sem svaraði einni síld á
dag handa þrem kindum, og
það þvi aðeins, að fénu væri,
altaf beitt. Eg ætlaði því að gefa
liestum líka af þessum 5 tunn-
um niínum, því að eg vissi lil
þess, að Dan. Dan. liafði gefið
síld reiðhestum sínum með
góðum árangri.
Eg tók ærnar i hús seint í
nóvembermánúði; gaf þeim
lieyruddann, sem þær tóku
lieldur dauft í, og hjæjaði svo
á síldinni. Fyrst saxaði eg tíu
1) Um að gera að síldin sé
svo vel söltuð að ekki sé vottur
af þráa, en brimsölt á bragðið,