Vísir - 07.08.1934, Side 2

VlSIR
IKRAFA
neytenda er að kjötið sé
flutt í kjötpokum til
kaupmannsins.
KJ0TPOKANA*
fáið þið hjá okkur.
: Sími 1-2-3-4
ílllllllfiBBIIIIIIIIIIIEIIIIII
Atfðr Hindenbnrgs forseta
fer fram i dag.
Minningarathöfn fór fram í Krollóperu-
húsinu í gær og húskveðja í Neudeck-kast-
ala, í viðurvist nánustu ættingja og vina.
Kaupfélagsstj órinn
og bóndinn.
Berlín, ti. ágúst. FB.
Fjöltii verkamanna, þar af
200 trésmiðir, vinna að því af
kappi að Ijúka við að setja u'pp
áheyrendapalla í nánd við
Hindenburg-minnismerkið í
Tánnenberg, þar sem lík Hind-
enburgs forseta verður jarð-
sett. Eru menn þegar farnir að
flykkjast til Tannenberg í þús-
undatali úr hinuin ýmsu borg-
urn og héruðum Þýskalands.
Minnismerkið sjálft hefir alt
verið hjúpað svörtu klæði, en
á það mitt liefir verið festur
afar stór járnkross. — Seinasti
þáttur sorgarathafnarinnar í
Neudeck-kastala fer fram í dag'
í viðurvist nánústu skyldmenna
og vina hins látna forseta. Á
miðnætti verður kistan sett á
fallbyssuvagn og flutt til Tánn-
enberg í viðurvist fjölmenns
riddaraliðs.
Síðari fregn: Minningarat-
höfn fór fram í dag í Kroll-
óperuhúsinu, þar sem fundir
Ríkisþingsins hafa verið lialdn-
ir frá því þinghúsbruninn átti
sér stað. -— Hitler fþitti 15 mín-
útna ræðu um Hindenlmrg og
ræddi m. a. um sigur lians við
Tannenberg. Kvað Hitler svo
að orði, að ef stjórnmála-
forusta Þjóðverja befði verið
eins örugg og viturleg og her-
stjórn Hindenburgs hefði
þjóðinni verið hjargað frá
óláni. (United Press).
Berlin 7. ágúst FB.
Ilúskveðjan í Neudeck-kast-
ala fór fram án'viðhafnar og
Stormjakkar
Reiðjakkar, 2 teg.
Sportföt.
Sporlskyrlur.
Sportsokkar.
voru aðeins skyldmenni Ilind-
enburgs viðstödd og nokkrir
vinir hans. Átta jdirforingjar
báru kistuna frá kastalanum
að fallbyssuvagninum og var
lnin lijúpuð Íivítu klæði. Lík-
fylgdin lagði af stað áleiðis til
Tannenberg kl. 8,30 e. li. og
var komin til Holienstein kl.
3,45 f. li. Á hæðinni, þar sem
Hindenburg dvaldist meðan
hann gaf mikilvægustu fyrir-
skipanir sínar í Tannenberg-
orustunni, var staðnæmst -í 2
mínútur og var fáninn, sem
Hindenburg notaði í orustunni
látinii blakta yfir kistunni. Um
leið og líkfylgdin lagði af stað
frá Neudeck var kveikt á blys-
um á turnum Tannenberg
minnismerkisins. Verða blys
látin loga við hinsta hyildar-
slað hins látna forseta næsta
liálfan mánuð. (United Press).
Byltingarsinnar
í Júgðslavín
stofna tii
hryðjnverka.
Zagrcb, G. ágúst. FB.
Byltingarsinnar meðal and-
stæðinga serbnesku stjórn-
málaflokkanna liafa stofnað til
liryðjuverka með því að varpa
sprengikúlum á aðalbækistöð
lögreglunnar. Einnig var gerð
tilraún til þess að fela vítisvél
á „Sokol Stadium“ skömmu
áður en þangað var von þátt-
takenda í al-serbneska lands-
fundinum. Lögreglan liefir tek-
ið málið til rannsóknar og gert
húsrannsóknir hjá ýmsum,
sem líkur þóttu benda til, að
væri við málið riðnir, og liafa
fundist i fórum þeirra hand-
sprengjur og vítisvél. (United
Press).
Shirley Temple
heitir yngsta kvikmyndastjarn-
an í Hollywood og haföi hún í
vikulaun i5o dollara til skannns
tíma, en nú hafa þau veriö hækk-
uð upp í iooo dollara.
Það er líklega víðar en hér
á landi, sem orð leikur á því,
að kaupfélögin sé notuð lil
þess, að kúga skulduga menn
til að kjósa, eins og kaupfélags-
stjórarnir mæla fyrir. —
Smágreinin, sem fer hér á
eftir, ber þvi vitni, að víðar sé
„pottur brotinn“ í þessum efn-
um. Hún er tekin úr útlendu
blaði og getur orðið til um-
hugsunar þeim mönnum, sem
líkt slendur á fyrir hér á landi:
„Bóndi kemur lil kaupfélags-
stjóra og biður um vöruúttekt.
Kaupfélagsstjórinn tekur
honum ljúfmannlega, en lætur
þess getið, að bóndinn muní
vera orðinn nokkuð skuldugur.
— Já, segir bóndi. Það er víst
alveg satt, en mér skildist á þér
í fyrra, að það gerði lireint ekk-
ert til með þessa skuld. Eg þyrfti
ckki að borga bana fyr en betur
léti í ári og vel stæði á fyrir
mér.
— Jæja, skildist þér það. Ójá,
það kann nú að vera, að eg hafi
sagt eitlhvað í þá áttina. Mað-
ur hnitmiðar ekki orð sín, eins
og þú vcist. — Það er annars
best, að þú komir liérna inn fyr-
ir með mér. Við skulum athuga
hvað bókin segir.
Þeir ganga inn í skrifstofuna
og kaupfélagsstjórinn gefur
bóndanum vindil. — Þeir eru
úr betri kassanum þessir, segir
kaupfélagsstjórinn, og réttir
honum vindilinn. — Eg liefi
tvo kassa, skilurðu, og það er
nú svona, þó að þú sért fátæk-
ur og skuldugur, að eg kunni
ekki við að bjóða þér lakari
tcgundina.------
En svo að eg' víki að úttekt-
inni þinni og skuldinni — já,
látum okkur nú sjá, hérna
mundi hún nú vera — blaðsíða
159 — liérna mundi nú skuldin
þín vera, og gerðu nú svo vel
og líttu á liana. —
Hann sýnir hóndanum töl-
urnar og gefur Iionum góðan
tíma til þess, að virða þær fyrir
sér.
— Já, ekki er það efnilegt,
segir bóndinn og þeytir út úr
sér miklum reykjarmekki.
— Nei — og sei — sei — nei
— livergi nærri efnilegt, segir
kaupfélagsstjórinn. — — En þú
horgar náttúrlega góðan slump
núna fyrir mánaðamótin. — Já,
eg spyr ckki að því — þú ert
ekkert nema blessuð skilsemin.
Getum við ekki orðið ásáttir
um, að þú borgir helminginn
núna í vikulokin? —
Nei — eg gel ckkert borgað,
segir bóndi — ekki í bráðina
-— ekki fyrr en í hausl — og
óvíst að cg geti það þá. Og
liann reykir í ákafa.
— Eg hefi fengið ströng fyrir-
mæli mn það, segir kaupfélags-
sljórinn með hægð, að inn-
heimta scm allra mcst af skuld-
unum núna^í þessum mánuði.
Eg tek nærri mér að skýra
bændmn frá þessu, en maður
verður stundum að gera fleira
en golt þykir. Og úttekt getur
líklega ekki komið lil mála —
því er nú ver og miður — fyrr
en einhver skil hafa verið gerð.
—; Jæja, segir bóndi. Eg verð
þá hklega að reyna að snúa mér
eitthvað annað.
— Þú um það, vinur, segir
kaupfélagsstjóri. — En gerirðu
það, ]iá neyðist eg til að ganga
að veðinu.
— Veðinu! Hvaða veði? Eg
veit ekki til að eg hafi veðsett
þér neitt. —
.Tæja, svo að þú liefir gleymt
því, vinur minn! - Látum okkur
sjá. Eg ætla að eg geymi hlað-
sneypuna hérna i skápnum. Og
liún er með undirskrift þinni,
vottum og öllu saman. — Rek-
tir þig ekki minni til, að þú
skrifaðir undir eittlivað liérna
inni hjá mér í fyrra haust?
— Jú, segir bóndi. En það
var bara viðurkenning — við-
Urkenning þess, að eg skuldaði
kaupfélaginu. —
— Ofurlítið meira, vinur —
ofurlitla ögn meira. — Þú veð-
setlir kailpfélaginu jörðina með
allri áliöfn. —
— Þú sagðir að það væri bara
formsatriði — þú þyrftir að
Iiafa viðurkenningu mína fyrir
því, að eg skuldaði þetta. —
Sagði eg það? Sagði cg ekki
ofurlítið meira?
— Nei, þú sagðir ekki meira
— andskota-hætið þú sagðir
annað en þelta!-------Og svo
hefirðu verið að narra mig —
ginna mig til þess að veðsetja
jörðina.—
— Og skepnurnar líka, vinur
minn!
— Já, og skepnurnar í þokka-
bót.------Eg krefst þess að fá
skjalið aftur. — Hevrirðu það!
Eg krefst þcss að fá skjalið
aftur!
— Hcfirðu lilið á skápinn
þann arna? Hefir þér ekki
dottið í lmg, að liann muni
geyma sitt all-sæmilega ? — Þar
inni liggur skjalið þitt. — Eg
býst ekki við, að þú fáir að sjá
það í þetta sinn, nema því að-
eins, að þú greiðir skuldina upp
i topp, áður en við skiljum.
— Eg ælla ekki að greiða
skuldina í dag, segir bóndi.
Og eg ætla ekki að fara liéðan,
án þess að fá þær vörur, sem
mig vanhagar uin. — Þú bend-
ir mér á hinn trausta skáp og
segir að þar inni sé skjalið
geymt — veðsetningarskjalið,
sem þú gintir mig til að skrifa
undir. — En líttu á þessa
krumlu, lierra kaupfélagsstjóri.
Hún cr sjálfsagt of þróttlaus til
þess, að opna skápinn. En liún
gæti kannske stutt ónotalega að
liálsinum á þér, cf eg gæfi lienni
leyfi til þess. Og hérna er önn-
ur, engu mýkri, og liún mundi
reynast fús til lijálpar, ef á
þyrfli að halda. — Langar þig
til þcss, herra kaupfélagsstjóri,
að komasl í kynni við þær syst-
ur? — — — Eg er rólyndur
maður, eins og þú veist. En
missi eg stjórnina á þessum
hörðu vinnu-lúkum, þá er úti
um þig', kaupfélagsstjóri! — Og
það ætla eg að segja þér, að ef
það er meiningin að ganga að
mér fyrir skuldina og flæma
mig af jörðinni, þá er eg reiðu-
búinn til þess, að senda þig til
helvílis þegar i stað og fara síð-
an rakleitt til yfirvaldanna. —
Bóndi sat kyr og heið átekta.
Og kaupfélagsstjórinn Jiagði
lengi. — En að lokum tók hann
til máls:
— Eg geri það ekki að ganmi
minu, vinur, að krefja þig um
skuldina. -— En sannleikurinn
er sá, að kaupfélagið er orðið
stórskuldugt og slendur höllum
fæti. —
— Það er ekki mín sök, svar-
aði bóndi með nokkurum þjósti.
— Ekki beinlínis. — Nei, mik-
il ósköp — það væri rangt af
mér að staðhæfa, að sökin væri
þin. En þú skuldar mikið, eins
og sumir aðrir.---------Og fari
nú kosningarnar illa, svo að
okkar flokkur verði í minni-
hluta, þá má guð vita, hvernig
fyrir okkur fer. Komist óvinir
okkar til valda, þá skípa þeir
bönkunum að ganga að kaup-
félögunum og þá verður gengið
að ykkur bændunum — alt tek-
ið af ykkur og seit. Þá verða
margir flæmdir af jörðum sín-
um og margir gjaldþrota.-------
Þú liefir stundum verið þver-
brotinn og ekki fengist lil að
kjósa, eins og við höfum lxeiml-
að af þér.-------- Þú skilur það
kannske ekki, vinur minn, að
það er ekki hvað síst þver-
móðskunni þinni að kenna eða
þakka, að eg hefi hvatt þig til
að leggja í ýmsan kostnað
heima fyrir og lánað þér fé
alveg takmarkalaust. —---------
Og svo .... svo þegar kosn-
ingarnar nálguðust lét eg þig
veðsetja mér alt saman.--------
Bóndinn rekur hnefann í
borðið af því líku afli, að kaup-
félagsstjórinn lirekkur í kút og
missir vindilinn úr kjaftinum.
— Þú ættir skilið, að eg
hengdi þig í greip minni, segir
hann og rykkir sér upp úr sæt-
inu. —
Hægan — hægan, segir kaup-
félagsstjórinn blíðlega. — Við
verðum að sigra núna í kosn-
ingunum. Þá er öllu borgið og
þá verður ekki að þér gengíð.
—--------Eg skrifa þig liérna,
sem einn af þeim vissu.
Hann flettir liöfuðbókinni,
tekur þaðan samanbrotinn lista
og skrifar nafn bóndans. —
— Eg skrifa þig liérna. Eg
vona að við sigrum, með guðs
hjálp, og í trausti þess að það
verði, er ])ér lieimil úttekt eftir
þörfum.-------Eg hætti á þetta,
vinur minn, en ef við töpum, þá
er efnahagslegur dauði yfir
okkur öllum.
-— Eg neyðist til að þiggja boð
þitt, kaupfélagsstjóri, hvað sem
á bak kemur. -----Og láttu mig
svo liafa skjalið. Þá skiljum við
sáttir og sigurinn verður okkar.
— Eg treysti þér ekki alls-
kostar. En ef við sigrum, þá
verður alt auðvcldara. Og þá
skaltu koma til min og tala um
veðsetninguna.
— Hittumst heilir að kosn-
ingu lokinui, segir bóndi og
glottir um tönn. —
Láttu hagsvonina — gróða-
vonina — ráða,’segirkaupfélags-
stjóri og I)ýður hónda nýjan
vindil.------Ilvað er sannfær-
ing og samviska móts við veð-
setningarskjalið — móts við
heila jörð — gæða jörð með
allri áliöfn!
— Kosningin er leynileg, segir
bóndi og ætlar að fara.
— Drottinn þekkir sína, segir
kaupfélagsstjórinn, eða svo er
okkur kent að minsta kosti. Og
eins er um mig. Hér er listinn
yfir þá, sem lofað hafa að stvðja
okkur núna í kosningunum.
Samkvæmt honum eigum við
að hafa örlítinn meiri hluta, þó
að allir andstæðingarnir kjósi,
þeir er nokkur líkindi eru til,‘
að sæki kjörfund. — Eg hefi
lagt fyrir hvern einasta bónda
í okkar liði, að sjá um heima-
fólk sitt, reka það á kjörstað og
fjjdpa því að kjösa rétt. Eg licfi
engum slept, nema þremur
kerlingum, sem legið hafa í kör
árum sanian. — Eg krefst þess,
að hver og einn, sem talinn er
á þessum lisla, sæki kjörfund og
kjósi — kjósi rétt. — Kosning-
in er leynileg, eins og þú sagð-
ir. Það er því ekki auðhlaupið