Vísir - 29.11.1934, Síða 2

VISIR
ALLAR
húsmæður ljúka upp
einum munni um það,
að
99
VIKING-
HAFRAHJOL

sé það hesta.
Óttinn við endurvíg-
búnað Þjóðverja.
Winston ChurchíIT flirtti ræðu í neðri mál-
stofunni í gær, um íoftvarnir Breta og víg-
búnað Þjóðverja. — Síanley 'Baldwin villr a-ð
Þjóðverjar gangi aftur í Þjóðabandalagið, ea
telur Breta ekki varbdna, hvað sem fyrir
kann að koma.
Londón 28. nóv. — ‘FB.
Landvarnir voru ræddar i ne'öri
málstofunni í dag. Winston Churc-
liill lýsti á áhrifamikinn hátt
hvernig fara myndi, ef til nýrrar
styrjaldar kæmi. Einkum ræddi
hann um þaö, ef loftárásir yröi
gerðar á borgir Bretlands, en
kæmist flugvélafloti óvinaþjóSar
inn yfir Bretland, sagöi hann,
myndu 30,000—40,000 manna biöa
bana eöa limlestast. Hann kvaö
Þjó'överja mundu verða búna að
koma sér upp öflugri flugflota en
Breta 1936 og áriö 1937 yröi flug-
vélafloti þeirra helmingi öflugri en
Breta. Hvatti hann ríkisstjórnina
eindregið til þess a'ö efla loftvarn-
irnar og.koma upp flota, sem væri
•öflugri en Þjó'överja.
Stanley Bakhvin giskáöi á, a'ö
Þjóöverjar hcföi aö likinduni
fioo—1000 flugvélar, en hann taldi
enga yfirvofandi hættu á ferðum.
En jafnvel þott eitthvaö óvænt
gerðist mundi ríkisstjórnin ekki
veröa óundirbúin. Stanley Baldwin
hvatti þýsku ríkisstjórnina til ])ess
að taka ]>egar til athugunar aö
Þýskaland gengi i Þjóöabandalag-
iö á ný, „Þjóðverjar ætti a'ð hefja
þátttöku á ný i afvopnunarmála-
ráöstefnunni. Meöan Þjóöverjar |
De Valera
og frumvarp hans um
borgararéttindi í frí-
ríkinu.
Dublin 29. nóv.— FB.
Frumvarp ‘til laga um borgara-
réttindi í friríkinu voru til annar-
ar umræöu á þingi irska friríkis-
ins i gær. De Valéra flutti ræöu
og lét m. a. svó um mælt, aö þegar
frumvarpiö væri orðiö aö lögum,
yröi allir, sem í fríríkinu búa, irsk-
ir en ekki breskir þegnar. (United
Press).
Konangsmorðið.
Júgóslavar ákæra Ung-
verja, en fulltrúi þeirra
í Genf segir ásakanirn-
ar á engum rökum
bygðar.
Genf 29. nóv. — FB.
]Glf iss]jp.rUÍn; í Jugoslaviu hefir
lagt fyrir Þjóöabándalagiö langa
skýrsht ;iíni rantisóknir sínar út af
eru einangfaöir eykst tortrygnin E
þeirra garö æ nj»táira.“' — ((Unitedi
Press).
Londou ii gærkveldi. FÚ.
í uniræðununi uni auk.dngtr.
breska loftflotans, í neöri deild
breska þingsins í gær, heli
Lloyd George ræ'ðu, þegar Mr.
Baldwin liafði lokið máb sinu.
Hann deildi á þjöðimar fyrir
að hafa ekki getað afstýrt þvi,
að friðarmálin lentu í þvi öng-
þveiti, sem raun væri nu á. Sir
Jolm Simon talaði af liálfu
stjórnarinnar Og sagði, að ef til
striðs kæmi, væru tirelar reiðu-
húnir, livenær sem væri. Hann
sagði, að milcið liefði orðið á-
gengl með visindalegar rann-
sóknir um vamir gegn loftárás-
um, en • stjórnin stendur fyrir
þcim rannsóknum.
Lansbury talaði einnig. Hann
sagði, að jafnaðarmannaflokk-
urinn vildi ógjarnan gera frið-
armálin að flokksmálum, en
þrátt fyrir ]>að, yrði hann fyrir
hönd flokks síns, að víta mjög
liar'ðlega þann undirhúning und-
ir stríð, sem stjórnin léti 11 ú
fara fram ljóst og leynt.
konungsmoröinu og er í' skýrslu
])essari ítarlega skýrt frá öllu því,
sem Júgóslavar teija sanna það a'ö
fullu, aö Ungverjar sé samsekir-
um konungsmorðið. — Ecbardt,.
fulltrúi Ungverjalands í Genf, hef-
ir þegar neitað harölega, aö þessar
ákærur hafi viö nokkuð að styöj-
ast. Ríkisstjórninni liafi veriö meö.
öllu ókunnugt um moröingja Atex-
anders og Barthou’s og hún viti
ekki til ])ess, aö hann haíi nokkrtt
sinni átt heima J)ar í landi. (United
Press).
Vinnudeila í Álasundi.
Oslo 28: nóv. — FB.
Frá Álasundi er símaö til blaös-
ins Nationen, aö útlit sé fyrir, aö
vinnudeilan, sem þar stendur yfir,
veröi alvarleg. 'Fiskimenn hafa
meö miklum atkvæöamun felt
málamiölunartillögur þær, sem
frarn hafa komið. Litlar líkur eru
til, aö frekari samkomulagstil-
raunir veröi geröar í bráö.
Frá Alþingl
í gær.
Efri deild.
Alltnikiö var rætt um frv. til
hafnarlaga fyrir Siglufjörö. Á-
kvæöi það, sem olli þessum Umr.
er þaö, aö heimila skal Siglufj.-
kaupstaö aö hækka vörugjald af
innfluttum og útfluttum vörum um
100% og skal þessi tollauki gauga
í bæjarsjóö. Sækir bæjarstjórn
.Siglufj. ])etta fast. með þeim rök-
suuöníngí, aö hinn eldri gjaldstofn,
útsvörin, sé að bregðast, og nægi
ekfeii fyrír gjölduni bæjarsjóös. —
Me-uini gt'ta gert sér í hugarlund
,hvert stefnír; útsvörín hregöast
n ieö þeim hækkunum, seirt verið
Inifa undanfarin ár á tekju og
cif'narskattiinum, 23%—40%.. Nú
ætlar rauöa stjómin aö hækka
hann uqv i00% !. Hvaö veröa bæj-
ar- «og sweitárfelögia liengr aö ffara
<á höfuöúi'?'—Máiit') var samþykt
meö þeirrir breytingu: að fyrst cnn
sinn skylií heimildin' til lrækkisn-
ar vör.ugjalds aöeins gilda eitt ár,.
hitt ])arf engnni! aö löynast,. ;vö-
þaö veröur sö ínamiengja ])aö og
aö önnur bæjarfélög og sveitarfé-
lög koma. á efiár. SociaSstar
greiddu atkvæði á móti' breytáng-
unni. — AtkvæðagreiðsFa' var qm
frv. til I. um útvarpifrekstur rífiis-
ins. Voru breytingcn'tillögur al’ar 1
feldar ; frá Þorst. Þerst. till. um
aö laun útvarpsstjió'ca’. skyd'du veia
6000 kr. og frá Magn.. Jonssynii
tillögnr um sk’ipaii' útvarpsráös cag
tillaga um aö' ekki! skyJdi: aö svo<
stöddu lögfesta1 láunaliæö útvarps- I
stj. — Frv. til 1? um: aldúrsöámarfc
opinberra embættismannæ. or s.. firv.
var tékiö út af dagskr.á, j)ar e?v
allsherjarnefnd hafði von: mir a'S
ná samkomulagi' unu br.ey.tiiig.artif-
lögur við þaö. <
Neðri deild.
Fyrstu málin á dagskránnr vorit !
frv. um fiskiinálanefhdl ((21 ffitir.) i
og frv. um síldarútvegsnéfnd (1.
umr.). Bæöi þessi. frumvöqv eru j
flutt af meiffi hluta sjáværírtvegs-
nefndar og- bæöi steypt í sama
móti. Figa nefndimar aö sam-
þýkkja eða löggifda útflytjendur
fiskjar og ■ síldar, ett síöan mega
þessir ú.tflytjendur ekki gera
nokkra ráö'stöfun án leyfis nefnd-
armanna. Um bæöi þessi mál uröu
nokkrar umræöur. LTm fyrra mál-
iö aöallega ttm þaö, hvort vísa ætti
því til nefndar. Voru stjórnarliðar
því mjög andvígir, að þvi yröi
vísaö tif nefndar, af því aö þaö
væri flutt af nefnd. En þar var þá
upplýst. aö máliö haföi ekkcrt ver-
iö rætt í nefndinni, heldur a'öéins
boriö undir atkvæöi hvort þaö
skyldi flutt i nafni hennar. Um
einstok atriöi eöa um hugsanlegar
lireytihgar á frv. haföi aftur á
móti ekkert veriö rætt. — Jafji-
framt var svo rætt nokkuö uni efhi
frumvarpsins og vakti Jak. M.. at-
Isygli á þvi, aö' fruntvarpið færii
frani á raunveffulega einkasölu- á
saltfiski, þó aö það væri ekkii liát-
,iö heita svo. Útflytjéndur þeir,
sem löggilda ætti yröu emskonar
undirtyllur fiskimálanefndarinnar
og mættu enga sölúsamninga gera
nema með hennar levfi. Aí því
leiddi aftu.r, aö énginn gæti skift
við ])essa útflytjéndur án þess aö
fullvissa sig uni þaö hverju sinni,
aö samþykki nefndarinnar væri
fengið. Nú viröast jafnvel meö-
mælendur frumvarpsins hafa ein-
hvern ótta af einkasölu og væri
þeim því nauðsynlegt að gera sér
grein fyr'r þvi, hvaö i frv. fælist.
—- ‘Eitthvaö voru stjórnarliöar aö
andmæla þessu, en þau andmæti
féllu máttlaus niður. — Að lokum
var svo málinu vísaö tíl Utlir,
með atkvæöum stjórnarliöa; en'
samkomulag náösst um þaö; að
sjávarútvegsnofnd skyldi taka þaö
til rækilegrar athugunar milli um+
ræöna, án; þess þó aö því yrði
formlega vísaö- til. nefndarinnar.
— Um frumv. unr síldarútvegs-
nefndina sagöi Finnur Jónsson, aö<
það væri eftirtektarvort, aö tillög-
ur þær, sem þaö fæli í sér, væri
alveg eins og tillögitr sem komiö
heföu frá nefnd, sem skipuö hefði
verið í Bretlandi til aö gera tillög-
ur um síldarútvegsmáli Breta. Síö-
an sagði hann frá ýmsu, sem lagt
væri til, aö faliö yrtn slíkri nefnd
aö skipa fyrir um í Bretlandi, en
svo ólánlega vildi þa til, aö engin
tilsvarandi ákvæði vorer finnanleg í
frumvarpi ]>ví sem Fiunur var aö
iíiæla fyrir og hér á aíö leiöa i lög.
Gekk nú Jak. M. á Einri uni að
gera greín fyrir ]>ví, hvcírt aöalákv.
frumvarpsíns væri þá: fímianíeg í
tíilögum Bretanna, og^'vafðist þaö
mjög" fyrir Finni og drió> Jak. M.
af því ]>á ályktuu. aö. j)aö eítt
íruindi vera sameiginlegt íMe® þess-
urn tillögtnn og tillögunm IBretæ. aö
þær fj&Húöu um þaö,. a® kcorna
einhverrí skípun á stldarírtvegs-
málin. — Aö lokum var-málSsmi svo
vísaö til annarar umræöui
Atkvæöagreiösla fóir fraan ttm f
frv. um bifreiðaeinkasöliiT. og um
frv. um síldarverksmiöjúr ríkísins. ,
Var bifrétðaeinkasöluírv. vísaö tili,
2. umr. og fjárhagsneffhdar. Frv.
11111 sildarverksniiöjurnac vax vísaö
til 3. umr. meö þeirri: hireytingu,:
aö 5 menn, kosnir a£ sameinuöu
Alþingi skuli skipa stjióm þeirra
• tskv. till. minni hlut'a sjávarút-
vegsnefndar. Með lieinri hreytingu
greiddu atkvæöi, auk allra sjálf-
stæðismanna: Hanmss Jónsson,
Magnús Torfason ag; Asgein Ás-
geirsson.
Rjéminn
og „landian^.
Svo segja þtriir, sem , gersi
mega vita, að kurr allniikill se
í bændum auaian fjalls út af
mjólkurbraskii rauða liðsiits.
Þeir segjast eJéki hafa orðið
þess varir, að þeir hafi haft
jiokkurn liuguað af því
lieimskuhra.sk) enn sem komið
cr, og húast ekki heldur við
neiuum i hagnaði. — Þeiíreru
minnugir þess, að blöð stjorn-
arinnar lietxi þeim mikilli hækk-
un á mjólkurverðinu,:. edmini
7 eða 8:a«rttm á hverjiuu lítra,
en nú aegja þeir, að flés.tlf sé að
verða vontEtlir um, að nh Jjeim
lofórðum verði aimaðn eit hcl-
i lier asdJfc-
Hill segjast þeir i'inna, bænd-
i urni'r eystra, og rejkæ sijg á dags
i dagiega, að einoktuiarbraskið
| in.eð mjólkina valdþ miklum og
! margvislegum óþægindum.
Visir liitti að\ ntáli hóndj*>
ei'nn að austan alveg nýlega.
Talið barst ttiS' mjólluirsöíú-
farganinu og sagðist hónda firá
á þessa leið:
— K>g hygg að margir liafi
gerl sér vottir tun jiað í traust,
að mjólktrrsölulögin mtvndn
verða okkur bændum eða svcit-
unum eystra heldur til gagns.
Þetta raðgerða fyrirkomulag
var gyft fyrir okkttr á allar
lundir og ýmsir urðu; til ])ess að
Irúa fagurgalanum. Bændum
var sagt, að útborgun til þeirra
fyrir mjólkina mundi hækka
til stórra muna. Einn þeirra
manna, sem hingað voru scnd-
ir þeirra erinda, að gylla hið
væntanlega „skipulag“, hafði
Alþýðuþíaðið (frá þvi laust
fvTir luiðjan s.epteniher] \ vas-
anumi og sagðí, að þarna’ gsetuiw
við séð']>að svart á livitu, hvort
mjólkurpenihgamir, sem: vi&
fengim útborgaða, yrði ekki
ögn‘ meári! framvegis, en verið
liefði hingað til.. — Þarna stæði
skýrum stöfúm, að mjólkin ættii
að lækka í verði í Revkjavík
um 7—8 aura hver lítri. Og
jafnffamt st;eði. þarna í hlað-
inu, að mjólkurpeninga-útborg-
un til okkar, framleiðandanna.
ætti að hækka uin svipaða upp-
hæð, þ. e. 7—8 aura hver lítri.
Mörgum þótti ■ þ'esttá álitlegt,
en sumir efúðust þó um; að
þetta gæti orðið svona: — Pilt-
urinn tók þá Máðið> upp úr
vasa sinum öðru sinni, fletti
því og sagði: Hérna stendur
það og sjái þið nú til. Og hann
henti okkur á orðin. Jú —
inikil ósköþ ‘-----þau: stöðu
'þarna! — Og pilturiiin sagði
ennfremur: Þétta stendur í
aðalmálgagni stjórnarinnar: og
ykkur er alveg óhætt að trúa
því. — Þetta er ekki Tímihnl
Það er Alþýðublaðið lians Héð-
ins og hann stjóúnar stjórninniF
En við höfum ekki orðið
varir við efndirnar. Hins veg-
ar höfum við orðið varir við
óþægindin. Það er nú til dæm-
is að taka eitt út af i'yrir sig«
að ýmsir ])eir, sem kunningja
eiga hér:í bíenum, og gistádijái
þeim, þegar þeir eru á ferð,
hafa gert sér.það að venju,.að
skjóta að þessum vinum sín-
um rjómaflösku eða smjör-
sköfu, ,svo semi 1 tif endúrgjáldss
fvrir næturgreiða eða annað.
Þettaihefir komið scr vel. á
báðar hliðar. Gistingin hjá
venslafólki og viimmii Reykjá-
vík liefir verið velkomih og
sjálfsög'ð og ekkii ininst á hdrg-
un. Rjómafláskan hefir og
ekki verið reik'nuð eða sinjör-
skafan. Þarna- liefirrríkt! gpgn--
kvæmur skllningur:' og vinT-
semd á, háða h.óga;.
En nú er okkur hannað.að
flytjá: -rjómaiögg; tili liöfuðstað-
arins. Okk.ur. or, hútað sekttim.
og öUu iflu,, eí. við höfum:
rjómapelaa í va&anum, þegar
við komuni; liihgað til hæjar-
ins. Lógreglúþjóhum er skiþað)
að sitja fyrir. okkur á vegum
úli og leita i; farangri oklcar.
Þeir eiga að koina í veg fýrir
annað eins ódæði og- það, aS
sveitamaður- ha/i, meðferðis
rjómapela hanáa kunningja
sínurn. og akjftíuvini hér í bæn-
unsu Og i'jjinisíi einliven- rjóma-
lögís .er li tm óðára tekiumg ekið-
með lnina eða hlaupið til vfir-
vaidamm,!: Smna ei> kúgunin
og þrælkuniui. Það e,r að veröa:
nj jög svJ])að- því sem, tiðkaðist
: i’i mesta níðiurlægiogartím.abiJii
j þjöðarinnar, þegarhún var að
| merjásl samdur nadir nosahull-
um Bessasstaða-valdsius.
Hversöt lengi ætla menn að
þoki annað eins og þetta? —
Þannig spyrjai hændur og
þannig hlýtur hver og einn
frjáfshorinn tnaðnr að spyrja.
Hér er sí og æ verið að gaspra
um frelsi og lýðræði, og svo
eru menn ekki einu sinni
frjálsir ferða sinna. Það er set-
ið fyrir „sktkkanlegu“ sveita-
fólki á vegum þeim, cr til bæj-
arins hggja, og farangur þeirra
rannsakaður! Hverníg geta
nietm búist við því, að slík kúg-
nn verði þoluð til lengdar?
E11 þó að um okkur sé setið
og' af okkur teknar rjóma->
flöskurnar með valdi, ]>á er eg
n ú gróflega hræddur um, að
annar ~ varningnr og ckki
heilsusamlegri komist hindr-
unarlítið lif þæjarins. Eg á við
„landann“- ^ðg, þ^þiiabruggáða