Alþýðublaðið - 09.07.1928, Blaðsíða 2

2
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
kennir út á hverjum virkum degi.
; AífreiSsla i Aípýðuhúsinu við S
' Hvertisgötu 8 opin SrA kl. 9 árd. í
; tíi ki. 7 siðd.
< Sk.rifetoia á sama stað opin ki. |
i 9Vb — ÍOV'-j Ard. og ki. 8—9 síðd. I
• S'inwili': 988 íaigreiðsian) og 2394 ►
; iskrifstofan). \
• Verðlags Áskriftarverð kr. 1,50 á |
; mánuði. A.uglýsingarverðkr.0,15 [
j hver rnm. eindálka. [
j Prentsmiðja: Alpýðuprentsmi&jan |
j (i sama húsi, simi 1294). [
Aðstaða lafnaðamaBBi
í fmsnin liÉiiií.
KQS«áI^íJííI• staKíia Syflr djrr-
nm í Eiagíasidá, Swí|»|«Sð, ®aa-
miirkn, o® MQreHÍ.
Siðc.;stn sicfrar jafnaðar-
maœna.
Ihaldsmemi rejna að sam-
eiaast á íSóítaíiujii.
Eftir fáa mánuði fara fram al-
mennar kosningar í Englandi og
Svípjóð, Landsþingskosningar í
Danmörku og bæja- og sveita-
stjórnakosningar í Noregi. — Ei
nú svæsin og harðvítug kosninga*
barátta að hefjast í þessum land-
um, og er eftirtektarvert að sjá,
hvermig blöð hinna ýmsu stjórn-
málaflokka hefja bardagann.
Fyrir .skömmu fóru fram kosn-
Jngar í Frákklandi og Þýzkalandi.
Við úrslit kosninganna í báðum
löndum .sýndi pað sig, að pjóð-
irnar höfðu færst mjög til vinstri,
p. e. skoðanir peirra orðið róttæk-
ari.
1 Frakklandi unnu jafnaðarmcnn
mikið á í atkvæðatölu, e:n' litlu
bættu p;ir við sig af atkvæðum
á pingi; olli pví hin rangtóta kjör-
dæmaskipun, sem nú er í Frakk-
landi.
f Þýzkalandi bættu jafnaðar-
menn við sig 1200000 — ei'nni mi'Uj-
ón og tvö hundfuð púsund — at-
kvæðum og 21 pingsæti, og kom-
munistar bættu einnig við sig
hárri atkvæðatölu og 9 pingsæt-'
um. Og pó að pessir tveir flokk-
ar vinni par lítið saman, pá sýna
atkvæðatölur peirra, að pjóðin
flýr auðvaldsflokkana og hyllir
verkiýðsfiokkana.
Við aukakosnlngar í ýmsum
kjördæmum í Englandi hafa jafin-
aðarmenn unnið hvert piingsætið á
fætur öðru, bæði af íhald.sflokkn-
um og Frjálslynda flokknum.
Síðustu kosningar í Noregi
veittu jafnaðarmöinnum einn hinn
glæ.silegasta kosningasigur, sem
sögur fara af, par sem peir tvö-
földuðu atkvæðatölu sína á pingi.
Aliar pessar kosningar sýna eitt
og hið isama, a,ð alpýða dllra
laiyiq fylhi ' sér undir fám jrifn-
aðarstefmmmr, fWr íhatdið ocj
samkeppnissk! pul vg’ð.
Auðvaldsdrottnum landanna er
og petta Ijóst. Þeir finna, að fólk-
ið flýr úr hinum gamla „helgi-
dómi" peirra út í sólskinið, und-
ir fána menningarstefnu nútím-
ans — jafnaðarstefnunnar. En peir
trúa pví ekki, að petta sé eðii-
leg og óhjákvæmileg afleiðing af
auðvaldspróuninni. Þeir hafa
ekki augun opin fyrir rás við-
burðanna. Þeir hugsa að pessir
glæsilegu sigrar jafnaðarmianua
séu bólur, er muni hjaðna, og pví
er ekki að undra pótt peir búi
sig til orrustu alt af á ný, jafn-
ákveðnir íhaldsmenn og peir áð-
ur hafa verið. En peir finna pó
eitt, og pað er, að ef peir eiga
að hrinda af höndum sínum þess-
um jafnaðarlýð, öreigunum, er
vinna í verksmiðjum þeirra, i
skrifstofum peirra, á jörðum
peirra, þá purfi peir allir að
standa sameinaðir gegn „rauða
iiðinu", óvinum pjóðskipUiagsins.
Og nú, pessa dagana, hrópa
auðvaidsblöðin í Englandi, Sví-
pjóð, Danmörku og Noregi hvort
til annars um sameinimgu og
samstarf gegn „rauða liðinu".
1 Danmörku vantar jafmaðar-
menn og „radikaia" að eims 3
atkvæði til að ná meiri hluta í
Landspinginu. Er talið fuilvíst, að
jafnaðarmenn muni að minsta
kosti bæta við sig þremur at-
kvæðum við kosningarnar. Það er
því ekki að furða, þótt auðvaldið
skjálfi, því hver verður aflieið-
;ngin af peim sigri jafnaðar-
manna? Ríkispingið verður rof-
ið og jafnaðarmenn, sem nú eru
stærsti fiokkurinn í Ríkispinginiu,
munu vinna fjölda atkvæða. Er
pá e. t. v. ekki langt aö báða
pess, að meira en helmingur allra
danskra kjósenda kjósi með jafn-
aöarmönnum. Og auðvaldið, í-
haidið, sér, að pá eru dagar pess,
sem yfirráðastéttar, taldir.
1 Noregi sigruðu jafnaðarmenn
svo glæsilega við síðustu þing-
kosningar, að fullséð er, að peir
nái nú m-airi hluta í fjölda bæja
og sVeitastjórna. Fer pá að
prengjast um fyrir íhaldinu og
yíirráð pes-s og áhrif verða veik-
ari. Gefast pá jafnaðarmönnum
bitur vopn, er við næstu þing-
kosningar munu ríða banka-, stór-
iðnaðar- og stórútgerðar-valdinu
norska að fullu.
1 Svípjóð vantar jafnaðarmenn
að eins 7 — sjö — atkvæði til
að ná hreinum meirihluta í piing-
inu, og ef dæma má eftir skrif-
um óvinabiaðanna, pá er íhald-
ið hrætt um að jafnaðarmemn
muni vinna þessi 7, og jafnvel
fieiri. En verði sú rauniin, pá er
jafnaðarmannastjórn komin til
vaida í Svíþjóð með hrpimn
meiri liluía á bak við sig, en
pað hafa jaínaðarmenn aidrei
haft áður, pó að þeir hafi setið
við stjórn.
Þannig er stjórnmálaástandið i
iöndunum. Jafnaðarmenn vimna
hvern sigurinn á fætur öðrum,
■en íhaldið tapar.
Mennirmir vilja sameinast hver
öðrum. Þeir hafa verið sundraðir,
og auðvaidið hefir aukið sundr_
ungina. Það hefir verið gegnsýrt
af yfirdrotnun, hernaðarstefnu og
samkeppni. Það hefir spilt sam-
félagstilfinnijngum mannsins og
gert honum lífið að píslargöngu
hungurs, vonbrigða, atviininuleys-
is og fátæktar — frá vöggu til
grafar.
Fátæka stéttin hefir bundist
samtökum til verndar lífi sín«
og barna sinna. Hún hefir skapað
með samtökum sínurn nýja stefinu
í heiminum, — stefnu, er nú sam-
einar fjöldanin í baráttumni fyrir
lífinu, í baráttunni geg-n vitis-
stefnu íhaldsins og auðvalds-
ins. Jafnaðarstefnan er nú að
brjótast tilvaida, og auödrottnarn-
ir eriu að miissa tökin, og pví
hrópa þeir hver til annars: Sam-
einiist! Sameinist! En ekki er tekið
undir pessi hróp peirra. Þeir
geía ekki sameinast. Samkeppnin
er peirra æðsta boðorð, hún er
goð þeirra, grundvöllur, er þeir
hafa -ekki að eins bygt á völd sín,
heldur og líf sitt alt. Og þeir finna
til vanmáttar síns, fiinna að brost-
inn er flótti í lið peirra. Þeitr
sjá haföldu jafnaðarstefnunnar
gnæfa við himinn, óttast, að hún
brotni • yfir pá og sópi á burtu
valdi þeirra. Þeir pekkja ekki
köllun sína. Þeir Víkja ekki. Þeir
pyrpast allir — auðdrottnarnÍT,
framkvæmdastjórarnir, prestarnir
og allur afturhaldsskarinn, gegn
pessari öldu. Þeir hyggjast að
stöðva hana, en peir orka því
ekki. Hún heldur áfram, gný-
mikil og tignarleg. Hróp og sköll
hins deyjandi íhalds, er anar út
í opinn dauðann, stöðva hana
ekki. Hún jafnar duðvaldspjóð-
félagið við jörðu.
Hær IfeinF'
austur í Flóa.
Þjórsá, FB., 9. júlí.
Bærinn að Hurðarbaki í Vill-
iingaholtshreppi brainn aðfarianótt
föstudags. Var pað timburbær og
eldhús og skúrar áfast. Brann það
alt. Töluverðu var bjargað út af
innanstokksmu'num. Haldið er,! að
kviknað hafi út frá ofnpíþu. Var
komið undir morgun, er eldsins
varð vart. Bóndinn að Hurðar-
baki heitir Guðmundur Gíslason,
ungur bóndi, á hann átta börn,
hvert öðru yngra. Byggingarnar
voru eitth\'að vátrygðar, en skað-
inn mikill og punghær, því efna-
lítið fólk á í hlut. [Skv. símtali,
er Alphl. átti við Ölfusá í morguu.
hafði kviknað í reykháfnum á
bænum á fimtudaginm, en eldur-
inn var þá þegar slöktur, en tók
sig upp aftur um nðttina.]
Veðrátta.
Orkoma síðan á aðfaranótt
föstudags austanfjálls. Hjálpar
vafalaust gróðri rnikið, og eru
menn ánægðir yfir að breytti íii
vætunnax.
Góð heimsókn.
Koma skozku knatt-
spyrnumaimaima.
Um- hádegi í gær safnaðist sam-
an múgur og margmenni niður
við höfnina, prátt fyrir riigningu
og súld. Gulílfoss var að koma.
Knattspyrnumenmirnir reykvíksku
stóðu á víð og dreif í smáhóp-
um og ræddu um gesti pá, er
þeir áttu von á með skipinu. Og
þegar Gullfoss seig hægt intt
höfnina, flýttu menn sér niður á!
uppfyllingu. Það kvað við söngur
um borð, og í lok hans húrra-óp.
Það voru skozku knattspyrnu-
mennirnir, er voru að heiisa ís-
lendingum. ípróttamenn vorir
svöruðu kveðjunni með ferföldu
íslenzku húrra-ópi. Eftir petta var
gestunum fylgt upp á Hótei
Skjaldbreið, par sem sest var að
snæðingi. Síðan skoðuðu peir 1-
próttavöliinn^ reyndu hann og litu
á bæinn.
Þessir skozku knattspyrnumenm
eru allir stúdentar. Hafa peir getið
sér hinn bezta orðstýr fyrir knatt-
spyrnu sína, bæði heima í Skot-
landi og erlendis, svo búast má
viö, að peir verði íslenzkum
knattspyrnumönnum hættulegir
keppinautar. En félögin hér munu
í engu láta sinn hlut, fyr en í
fulla hnefana, svo búast má við;
skemtilegum kappleikjum.
I kvöld gefst bæjarbúum kostur
á að sjá gesti vora leika, og er
pað K. R., er fyrst mætir þeim.
K. R. vann nýlega Islandsmótið'
og mun nú gera sitt ýtrasta til
þess, að verða landi og þjóð til
sóma, eins og hin félögim munu
og gera. Má pví búast við fjör-
ugum leik í kvöld.
Það er von íslenzkra knatt-
spyrnumanna, að bæjarbúar kun-nii
að meta viðleitni peiirra, til pess
að proska knattspyrnuna og aðr--
ar ípróttir, og mæti á vellinum
í kvöld. Sýnum vér þá Skotum
að vér unnum líkamsment engu
síður en andlegri og almemmri
mentun. Og koma pessara Skota
er spor í áttina til að fullkomna
ípróttir vorar, til pess að skapa
heilbrigða pjóð í iandi voru, pví
hrgust sál skal í hraustum lík-
ama búa.
Knattspyrnumelnn vorir hafa í
petta sinn fengið pá beztu knatt-
spyrnumenin (áhugamenn), semvöf
var á í Skotlandi, pví þessi
flokkur hefir unnið 2 síðustu ár-
in Skotlands-bikarinn, sem fleiri
tugir félaga keppa um árlega.
Hér er pví um framúrskarandi
knattspyrnumenn að ræða, sem
Islendingar munu geta lært mik-
ið af.
Vox.
„Reliastce“
þýzka skemtiskipið, sem um var
getið hér í blaðinu í fyrra dag,
var hér í gær, en er nú farið.