Vísir - 04.04.1936, Blaðsíða 2

VlSIR
Hauptmann
tekinn af lífi.
London, 4. apríl.
Frá Trenton í New Jersey er símað, að aftaka
Hauptmanns hafi farið fram kl. 8.47 (amerískur tiini).
Var hann tekinn af lífi í rafmagnsstólnum í viðurvist
fangelsisstjóra, fangavarða og nokkurra annara.
Hauptmann játaði ekki neitt, áður en aftakan fór fram,
sem varpar frekara ljósi á barnsránið og morðið, og
hann dó án þess að hafa játað, að hann væri valdur að
dauða barns Lindberghs ofursta. (United Press. - FB.).
Litla
bandalagið
ætlar að sýna Austur-
ríki í tvo heimana.
Fregnir frá Prag, Belgrad og Bukarest þerma,
að Litla bandalagið ætli að grípa til öflugra
gagnráðstafana út af broti Austurríkismanna
á St. Germain friðarsamningunum, en þessi
ríki telja Austurríkismenn hafa brotið ein-
hver mikilvægustu ákvæði samninganna með
því að koma á hjá sér herskyldu.
Aukaíundur Sölusam-
bands ísl. fiskframleið-
enda hófst i gær.
London 4. apríl.
Símfregnir frá Austurríki
herma, að Austurríkismenn ótt-
ist nú mjög, að Litla bandalagið
ætli að grípa til öflugra gagn-
ráðstafana út af því, að her-
skyldu hefir verið komið á í
Austurríki, en Starhemberg
kunngerði fvrir skemstu, er
sambandsþingið var kvatt sam-
an, að herskylda eða fyrirætl-
unum, sem raunverulega jafn-
gilda herskyldu, yrði komið á í
Austurríki, því að samkvæmt
þeim eru allir karlmenn á
venjulegum herskyldualdri
skyldir til þess að vera í hern-
um eða vinna önnur störf, sem
ríkisstjórnin ákveður, svo sem
Mokafli i
Vestmanna-
eyjnm.
Ágengni togara. Yeiðar-
færatap, er nemur 60—70
þúsund krónum.
Vestm.eyjum, 3. apríl. FÚ.
Hlaðafli var í dag í Vest-
mannaeyjum, en stórkostlegt
veiðarfæratap varð síðastliðna
nótt af völdum togara. Áætlað
er að alls hafi spilst veiðar-
færi fyrir 60—70 þús. króna.
Sumir bálar komu næstum
veiðarfæralausir að landi í
dag, og er talin lítil eða engin
von um, að úr verði bætt ú
þessari vertið, vegna þess að
veiðarfæri eru nú nijög af
skornum skamti á staðnum.
Fiskur sá, sem nú aflast, er
miklu smærri, en verið hefir
undanfarna daga og telja sjó-
menn þetta nýja fiskigöngu.
Mestan afla höfðu í gær: Hilm-
ir, skipstjóri Haraldur Hann-
esson, 21 þúsund og 500 kílógr.
Óðinn, skipstjóri Ólafur Isleifs-
son, 20 þús. kg. og Glaður,
skipstjóri Eyjólfur Gíslason, 19
þús. og 500 kg. Afli þessi var
þorskur, en auk þess fengu
í vopnaverksmiðjum o. s. frv.
Til Austurríkis hafa borist
fregnir frá öllum höfuðborgum
Litla bandalagsríkjanna, Bel-
grad, Bukarest og Prag, að rík-
isstjórnir Jugoslaviu, Rúmeníu
og Tékkóslóvakíu búi sig undir
að taka víðtækar og kröftugar
ráðstafanir gegn endurvígbún-
aði Austurríkis. Blaðamenn í
Belgrad og fleiri borgum leggja
áherslu á, að Litla bandalagið
muni taka brot Austurríkis á
St. Germain-friðarsamningun-
um alt öðrum og öflugri tökum
en Bretar, ítalir og Frakkar á
broti Þjóðverja á Versalasamn-
ingunum og Locarnosáttmálan-
um. (United Press—FB.)
þessir bátar 5—6 hundruð af
ufsa. Flestir hátar hafa nú flutt
veiðarfæri sín á hið venjulega
netasvæði, Bankann. Menn eru
mjög áhyggjufullir um veiðar-
færi sín vegna ágengni togara,
ef ekki verður aukin gæsla.
ötan af íandi
3. apríl. FÚ.
lláhyrna, 6 metra löng,
lenti í fvrradag í rekis innan
Kjörseyrartanga í Ilrútáfirði.
Hvalurinn festist á skeri um
fjöruna og drapst og var dreg-
inn að landi.
Blönduósi, 3. apríl. FÚ.
Mikil kuldatíð
hefir verið við Húnaflóa und-
anfarna daga og sumstaðar
liefir tekið fyrir haga. — All-
mikill fóðurbætir hefir verið
notaður í héraðinu, sérstaklega
síldarmjöl.
Skálda og tónskáldalaun í Nor-
egi.
Osló 3. apríl.
Stórþingið hefir samþykt ný
skáldalaun til Oscars Braaten,
Sven Moren og Ingeborg Ref-
ling Hagen. Tónskáldin Sparre
Olsen og Ulfstrand fá og ríkis-
styrk. Ákveðið liefir verið, að
skáldastyrkur verði framvegis
fastákveðinn, 2000 kr., en tón-
skálda 2400 kr. (NRP—FB).
Umræður hafa nú staðið yfir
á Alþingi í tvo daga, um frum-
varp sjálfstæðismanna urn af-
nám bifreiða- og raftækja-
einkasalanna. — Hefir Gísli
Sveinsson liaft á hendi sókn
inálsins af hálfu flutnings-
manna frumvarpsins. En fjár-
málaráðherrann vörnina.
Gísli Sveinsson liefir flutt
málið af frábærri festu. Hefir
liann sýnt fram á það með fjöl-
mörgum dæmum, hve óhag-
stæð viðskiftin við þessar einka-
sölur eru, og sannað, að verð-
lag á vörum þeirra hefir jafn-
vel margfaldast síðan þær tóku
til starfa. En fjármálaráðherr-
ann liefir liaft það eitt fram að
færa, einkasölunum til varnar,
að þær liafi gefist prýðilega,
að dómi forstjóranna sjálfra,
og verðlag á flestum vörum
þeirra lækkað að miklum mun!
Ráðherrann kvað að vísu
verðlag raftækjaeinlcasölunnar
liafa verið nokkuð liátt í fyrstu
vegna þess að hún hefði þá ver-
ið að selja lieildsölubirgðir, sem
til hefðu verið í lándinu, er
einkasalan tók til starfa. En
verðlag á þeim birgðum liefði,
að því er mönnum skildist, ver-
ið svo hátt, að einkasalan hefði
síðar fengið óorð af þvi! —
Hinsvegar gerði ráðherrann
enga grein fyrir því, hvaða
nauðsvn hefði rekið raftækja-
einkasöluna til þess að taka að
sér sölu á þessum vörubirgðum
með svo óliæfilega liáu verði.
Og mönnum skilst ekki betur,
en að það liefði verið tvimæla-
laus skylda einkasölunnar, að
beita aðstöðu sinni til þess að
þvinga eigendur þeirra birgða
lil þess að lækka verðið, svo
sem henni var i lófa lagið, með
þvi að bjoða fram á markaðinn
ódýrari vöru, eins og ráðlierr-
ann staðhæfði að hún hefði gerl
síðar.
I rauninni eru Jiessar rölcvill-
ur ráðherrans Jió svo gagnsæar,
að óþarft er að ræða þær. Það
heildsöluverð sem verðlag raf-
tækjaeinkasölunnar hefir verið
borið saman við, er einmitt
verðlag hjá þeim raftækjaheild-
sölum, sem átlu þessar birgðir,
sem einkasalan tók við. Það er
staðreynd, að verðlag cinkasöl-
unnar var á ýmsum vöruteg-
undum jafnvel margfalt hærra
en hjá raftækjaheildsölunum
áður, og er Jiví augljóst, að það
er af völdum einkasölunnar,
sem verðlagið hækkar.
I annan stað varð ráðherrann
að játa, að verð á bifreiðum
hefði hækkað, eftir að bifreiða-
salan komst í hendur einkasöl-
unnar. En hann gerði þá grein
fyrir þeirri hækkun, og bar for-
stjóra bifreiðaeinksölunnar fyr-
ir því, að verðlag á bifreiðum
færi mjög mikið eftir því, hve
margar bifreiðir væri keyptar
af sömu verksmiðju „til sama
lands“ á ári! Og vegna þess, að
.á síðasta ári hefði að eins örfá-
ar bifreiðir verið fiuttar til
landsins, þá væri það eðlilegt,
að verðið hefði orðið liærra en
áður, Jægar bifreiðainnflutning-
urinn hefði verið miklu meiri!
Það veit nú svo að segja hvert
barnið, að verð á bifreiðum er
alveg fastákveðið af verksmiðj-
unum fyrir hverja einstaka bif-
reið, og að það skiftir engu
hvort ein eða fleiri bifreiðir
eru seldar. „Skýring“ ráðherr-
ans er því hin auvirðilegasta
blekking og hreinn uppspuni.
Og sé það rétt, að forstjóri bif-
reiðaeinkasölunnar sé liöfund-
ur þessarar skýringar, og hann
trúi sjálfur á hana, þá sannar
það ekkert annað en það, hve
nauða fáfróður hann er um
Jiessa hluti og óhæfur til að
gegna stöðu sinni. En ráðherr-
ann, sem orðið hefir til að
,.hlaupa“ með Jiessa firru fram
fyrir Aljúngi liefir fengið nýtt
tækifæri til að auglýsa. barna-
lega fáfræði sína fyrir almenn-
ingi.
Ilinsvegar er Jiað að vísu svo,
að þó að fáfræðin sé höfuðein-
kenni núverandi fjármálaráð-
herra Jiá hefir hann heldur ekki
kveinkað sér við Jjví, Jiegar svo
liefir borið undir, og liann hefir
talið Jiað lientugt, að bera fram
vísvilandi blekkingar, til að
breiða yfir óvirðingar sínar eða
lélegra leigujijóna sinna. Og
Jæss hefir ekki orðið vart, að
hann liafi á nokkurn hátt látið
slíka þjóna sina gjalda þess, þó
að Jieir hafi fengið honum í
hendur falsaðar skýrslur til að
bera á borð fyrir hið háa Al-
Jjingi, ef skýrslurnar hafa að-
eins Jiótt líklegar til þess að geta
vilt mönnum sýn í bráðina um
það, sem miður hefir farið í
stjórn landsins eða opinberra
stofnana undir handleiðslu
hans.
Frá Alþingl
í gær.
—o—
Efri deild.
1. Frv. til 1. um afnám I. um
samþyktir um herpinótaveiði.
3. umr. Frv. var samþ. sem lög
l'rá Alþingi.
2. Frv. til 1. um breyt. á 1. um
þingsköp Alþingis. Þetta var 3.
umr. i deildinni, og var frv. með
á orðinni brevtingu samþ. með
9 atkv. gegn 5, en Jiar sem deild-
in hafði gert breytingar á Jjví
frá Jjví að Jjað var samjj. í neðri
deihl varð að endursenda það
Jjangað.
3. Frv. til 1. um landssmiðju.
Frh. 2. umr. Eftir töluverðar
umræður var Jjeim frestað og
málið tekið út af dagskrá.
,r. ;; |
Neðri deild.
Á dagskrá voru 12 mál, en 5
tekin fyrir.
1. Frv. til 1. um löggilding
verslunarstaðar í Hjarðardal í
Önundarfirði. 3. umr. Frv. var
umræðulaust samjj. og afgreitt
til efri deildar.
2. Frv. til I. um vátryggingar-
félög fyrir vélbáta. Frá sjávar-
útvegsnefnd. — Frv. þetta er
upphaflega samið af forseta
Fiskifélags Islands og forstjóra
samábyrgðar íslands á fiski-
skipum. — Nú er Jjað endur-
bætt og breytt af sjávarútvegs-
nefnd og flutt samkvæmt beiðni
atvinnumálaráðherra.
Frv. er í 8 köflum og 39 gr.
I. kafli um stofnun ábyrgðar-
lelaga, II. kafli um stjórn fé-
laganna. III. kafli um reikn-
ingshald og sjóði. IV. kafli um
vátryggingar skipanna. V. kafli
um sjótjón. VI. kafli um skyld-
ur vátrygða. VII. kafli um ið-
gjöld og iðgjaldagreiðslu. VIII.
kafli um ýms ákvæði.
Frv. ætlast til Jjess að Fiski-
félag íslands gangist fyrir stofn-
un báta-ábyrgðarfélaga í ver-
Aukafundurinn, sem boðað-
ur var fyrir nokkuru, i Sölu-
sambandi ísl. fiskframleiðenda,
var settur i KaupJjingssalnum í
gær, af formanni stjórnar
S. I. F., Magnúsi bankastjóra
Sigurðssyni, og bauð hann
fundármenn velkomna. Skýrði
hann frá tildrögum Jjess, að
hoðað var til fundarins, en þau
voru, að margir félagsmenn
sendu áskorun um, að auka-
fundur væri haldinn.
Benedikt Sveinsson, bóka-
vörður, var kosinn fundarstjóri
einróma, en stjórn S. í. F. hafði
komið sér saman um, að biðja
hann að taka fundarstjórnina
að sér. Fundarstjóri stakk upp
á Jjeim Arna Jónssyni frá Múla
og Arnóri Guðmundssyni sem
fundarriturum og var Jjað sam-
þykt.
I kjörhréfanefnd voru kosnir
Thor Thors, Jón A. Jónsson, Jó-
hann Þ. Jósefsson, Iléðinn
Valdimarsson og Jón Árnason.
Að svo búnu gaf formaður
sölusambandsstj. Magnús Sig-
urðsson, bráðabirgðaskýrslu
stöðvum landsins og að skyldu-
trygging verði á öllum vélbát-
um, bæði opnum og með JjíI-
fari, sem eru alt að 70 smál.
brúttó að stærð. Jafnvel Jjó að
einstaklingar vilji ekki vera
með í slíkum félagsskap, ef
hann er stofnaður í einhverri
verstöð, Jjá verður liann að
tryggja báta sína Jjar, nauðug-
ur, og má taka iðgjöldin lög-
íaki, ef ekki eru greidd.
Ríkissjóði er gert að skyldu
að ábyrgjast fyrir félögin 300
Jjús. en félögin eiga að endur-
(ryggja að minsta kosti hehn-
ing Jjeirrar upphæðar, er Jjau
laka ábyrgð á, hjá Samábyrgð
Islands á fiskiskipum.
Finnur Jónsson lýsti frum-
varpinu lauslega við framsögu
Jjess, aðrir tóku ekki til máls,
og var Jjví vísað til 2. umr.
3. Frv. til 1. um breyting á 1.
um gjaldeyrisverslun. Þetla var
framhald 2. umr. um málið, og
liéldu Jjeir áfram umræðunum
Finnur Jónsson og ÖlafurThors
sem deildi all skarplega á Finn
fyrir framkomu hans í Jjessu
máli, sem forrmanns sjávarút-
vegsnefndar. — Að lokiimi um-
ræðu var atkv.greiðslu frestað.
4. Frv. til 1. um afnám 1. um
heimild handa ríkisstjórninni
til einkasölu á bifreiðum, raf-
vélum, rafáhöldum o. fl. Frh.
1. umr. — Gísli Sveinsson og
Eysteinn fjármálaráðherra
lciddu enn á ný hesta sina sam-
an um málið. — Enn reyndi
Eysteinn að halda uppi vörn
fyrir einkasölunni, en G. Sv.
tætti sundur vefnað hans allan
og kvað ráðherra svo eftir-
minnilega í kútinn, að ekki mun
gleymast í bráð.
. Að loknum uinræð-
um var atkv.greiðslu frestað.
5. Frv. til 1. um innflutning,
sölu og meðferð á skotvopnum,
skotfærum, allskonar sprengj-
um og hlutum og efni í þau.
Frh. 3. uinr. Engar umræður
urðu, en atkv.greiðslu frestað,
sökum Jjess að þingbekkir voru
Jjá orðnir Jjunnskipaðir. — Þau
mál, sem frestað liafði verið at-
kv.greiðslu um, sem og önnur
mál er eftir voru á dagskránni,
voru öll tekin út af henni og
fundi slitið.
um störf S. í. F., sölu á fiski,
verðlag, reikningsyfirlit, sölu-
horfur o. fl. Ræddi liann m. a.
um erfiðleika þá, sem stöfuðu
af markaðsrýrnun í Suðurlönd-
um, en verðlag hefði verið svip-
að og 1934. Formaður skýrði
frá Jjví, að samlagið hefði nú
i verðjöfnunarsjóði 1 milj.
200.000 kr., sem verður varið
til verðupphótar á fiski, sem
seldur var s. 1. ár, verði ekki
halli á þeim fiski, sem óseldur
var við s. 1. áramót. Ennfremur
ræddi liann uin tilraunir S. í. F.
til þess að afla nýrra markaða
og skýrði frá ferðum Jjeim, sem
farnar voru lil Kúba, Norður-
og Suður-Ameríku í Jjví skyni
og árangri af þeim. Þessar
ferðir fóru sem kunnugt er Jjeir
Thor Thors og Kristjáu Einars-
son. Um söluhorfur kvað M. S.
erfitt að spá, en að líkindum
mætti gera sér vonir um sam-
tals 42 Jjús. smálesta sölu af
framleiðslu yfirstandandi' árs,
Jj. e. 8.000 smál. til Ítalíu,
6.000 til Spánar, 14.000 til Port-
úgal, 7000 til Englands, 1000 til
Danmerkur og 6000 til Amer-
iku. Þegar M. S. hafði lokið
máli sínu var ákveðið fundar-
lilé íil kl. 5.
Að liléinu loknu skýrði fram-
sögumaður kjörbréfanefndar,
Thor Tliors, frá störfum henn-
ar. Úthlutað var 284 alkv., þar
af 168 til samlags og samvinnu-
félaga og 116 til einstakíinga.
Atkvæði miðast við 340.000
skpd. af fiski.
Þá var tekið fyrir að ræða
fisksöluna lil Norður-Ameríku.
Málshefjandi var Kristján Ein-
arsson frkv.stj. Skýrði liann frá
afskiftum Fiskimálanefndar af
Jjeim málum mjög ítarlega og
til hvers Jjau afskifti hefði Ieitt.
Næstur talaði Héðinn Valdi-
marssson og reyndi að verja
gerðir Fiskimálanefndar.
Að loknu fundarliléi í gær-
kveldi var umræðum lialdið á-
fram fram eftir nóttu. Tillaga
kom fram um að leggja Fiski-
málanefnd niður og fela sölu-
sambandinu störf hennar. —
Flutningsm. Sigurður Krist-
jánsson. Har. Guðm. vildi vísa
tillögu S. Kr. frá með rök-.
studdri dagskrá.
Fundur hófst kl. 10 árdegis
í morgun og fór fram atkvæða-
greiðsla.
Tillaga Sigurðar Kristjáns-
sonar var svohljóðandi:
„Aukafundur S. í. F., hald-
inn í Reykjavík 3.-4. apríl
1936, lítur svo á:
1) Að Fiskimálanefnd liafi
unnið fisksölunni tjón og álits-
linekki með afskiftum af fisk-
sölunni til N,.-Ameriku.
2) Að stjórn S. I. F. geti
annast flesl 'störf nefndarinn-
ar Jjví nær kostnaðarlaust, og
sé hetur til treystandi að leysa
þau vel af hendi. Skorar fund-
urinn því á Alþingi, að láta
Fiskimálanefnd hætta störfum
nú Jjegar og ráðstala verkefn-
um hennar eins og lagt er til
i frv., sem nú liggur fyrir neðri
deild AlJjingis. (þingslcjal 51).
Dagslírártillaga H. G. var
feld með um 183:43. Því næst
var tillaga S. Kr. borin upp og
samjj. með álíka mörgum at'
kvæðum og dagskrártillaga IU
G. var feld.
Þvi næst var rætt um lillögV1
frá S. Kr. svoliljóðandi:
„Fundurinn telur eðlilegt ae
framkvæmdastjórar S. í. F*
sjái um sölu á öllum fiski, seu’
félagsmenn Jjurfa að láta selj11
_ Framh. á 3. síðU-