Vísir - 05.04.1936, Blaðsíða 6

6
VÍSIR SUNNUDAGSBLAÐ
Hulda — cða frú Unnur Bjarklind — cr löngu þjóðkunn fyrir Ijóða-
görð sína og œfintýri, og hafa bœkur hennar jafnan notið mikilla vin-
sœlda mcðal œskufólks. -—- IIér fcr á eftir citt af œfintýrum skáldkon-
unnar, sem ekki liefir birst fyr á prcnti — og vœntum við þess, að les-
endurnir muni fylgjast vcl mcð œfintýrinu um hulduskipið og framh.
þess í páskablaðinu. Myndina liefir Jón Bjarklind teiknað.
R i t s I j.
Hulduskipið.
Æfintýri eftir Hu 1dn.
Bæi'inn Svörluhvolf stóð
fremst á útskaga, sem ísliafið
sjálft skall á í stórviðrum og
vafðist um í logni og blíðu.
Beint framundan bænum var
falleg vik og hinumegin við þá
vík var það, sem hafði gefið
bænum nafn: einkennilegur
klettaveggui', ýmist sléttur og
þverbrattur ofan í sjó, eða með
háum og breiðum livolfum líkt
og risastórum bogadyrum, er
sýndust liggja inn í þverbratt
bergið. Aldrei skall brimið inn
í þessar breiðu og háu bogadyr,
þvi skerjagarðurinn lá þvert
fyrir víkina að utan og varnaði
því að stórbrim kæmist þang-
að inn, en ekki þurfti nema of-
urlítið gjálfur til þess að und-
ursamlegt bergmál heyrðist í
livolfunum. Og þrátt fyrir
skerjagarðinn gat orðið dálítið
ókyrrt á vikinni í rolci eða út-
sjó, svo hljóðið af smávöxnuin
báruin er gutluðu við bjarg-
vegginn og bogadyr hans, barst
inn i bæinn, sem mennirnir
höfðu reist þarna yst á útskaga
þessum, endur fyrir löngu. Og
lét það liljóð með ýmsu móti í
eyrum þeirra er þar bjuggu.
En í logni var engu síður lieill-
andi við Dyravík — þannig var
víkin nefnd eftir liinum miklu
bergdyrum er lágu að lienni. —
í logni var víkin sem tröllstór
spegill og var erfitt að sjá mun
á sjálfum hömrunum og þeim,
sem stóðu endurspeglaðir í
liinni fagurskygðu vík. — Þeim
megin sem bærinn Svörtulivolf
stóð, gekk grænn grashöfði
fram að sjó, liallaði lionum
ur, halda þeim lireinum og gera
brekkan alla Ieið niður að fjör-
unni, vaxin livönn, stórgerðum
súrum og fuglatöðu. Hér og
livar í brekkunni voru smáþúf-
ur, í skjóli við þær áttu æðar-
kollurnar sér hreiður. Höfðu
bændurnir í Svörtuhvolfum
lijálpað þeim ár frá ári og öld
af öld til að bvggja þessi hreið-
ur, halda þei mhreinum og gera
þau sem vistlegust. En fremst
i höfðanum, sem bærinn stóð á
var klettaþúst, allstór og þar óx
blessað skarfakálið, sem varði
heimilisfólkið í Svörtuhvolfum
fyrir skyrbjúgi og öðrum van-
heilindum.
í öllum rúmum í Svörtu-
hvolfabaðstofunni voru fislétt-
ar og hlýjar æðardúnssængur,
sem þöndust út og lyftu sér eins
og skýbólstrar þegar sólin skein
inn um gluggann og vermdi
þær. Það var bæjarsiður að
vef ja þær upp i ströngul og láta
þær liggja upp við þilin ofan
á brekánunum á daginn. Brek-
ánin yfir rúmunum voruheima-
ofin úr þrinnuðu togbandi og
entust tvo, þrjá mannsaldra.
Allir gengu i fötum úr heima-
ofnum. dúkum liversdagslega.
En sparifötin á þessnm bæ
voru saumuð úr svörtu og bláu
klæði, sem keypt var í útlend-
um skipum, er voru allajafna á
einhverskonar ferðalagi úti fyr-
ir Skaganum. Egg, æðardúnn,
sauðaket og smjör var gjaldeyr-
ir sá, sem klæði og silkiklútar
voru keyptir fyrir.
Örskamt sunnan við Bæjar-
höfðann var silungsvatn og of-
urlítil kæna við bakkann. Þang-
að fóru Svörtuhvolfamenn,
jiegar konurnar vantaði í soð-
ið. Hrognkelsi veiddu þeir i
Dyravíkinni, selina við skerin
og i sumarlogninu reru þeir
stærsta bátnum sínum út fyrir
skerjagarðinn og drógu spik-
feita ishafsþorska og lúður.
Harðfiskur og riklingur
Svörtuhvolfa var annálaður
matur. — En uppi á lieiðinni
gengu fjörusauðirnir á sumrin
og þyngdust af kj arngresinu.
Þannig liafði verið búið öld-
um saman að Svörtulivolfum.
Og þannig' var þar búið enn,
þegar þessi saga gerðist. I bæn-
um yst á Skaganum var ætið
marg't fólk í lieimili, því að
nógur var maturinn og bærinn
rúmgóður. Var hann að mestu
leyti bygður úr rckaviði. Kamp-
arnir þykkir og' þökin traust,
því að liér var leikvöllur verstu
stórhriða íslands. Og bærinn
stóð og bifaðist livergi. Fólkið
sat inni í hlýjunni frá skrítn-
um skipsofnum, sem voru
kyntir með rekavioarrusli —
og' vann við ljós skipslampa,
sem datt ekki' í liug að glamra
né dingla, þólt stórhríðarlMð-
urnar færu yfir bæ og bú. Það
var nefnilega ekki svo fátt úr
skipum i stóru Svörtuhvolfa
baðstofunni. Útlendu skipin,
sem voru sifelt á sveimi úti
fyrir, vöruðu sig ekki altaf á
skerjagarðinum, og mörg gnoð-
in, stór og smá, hafði steytt
með kjölinn á steinum lians.
— Þá var það bóndinn á
Svörtuhvolfum, sem kom með
húskörlum sínum og bjargaði
strandmönnunum, ef unt var
að bjarga. Margur lirjáður og
kalinri útlendjngur liafði lifn-
að við og hlotið bata undir
stóru æðardúnssængunum í
Svörtulivolfa baðstofunni. Síð-
an var útlendingunum gefinn
ullai'falna'ður og fylgt til næsta
kaupstaðar, svo að þeir gætu
komist í skip. En skipið þeirra,
sem rak á skerjagarðinum, var
boðið upp. Marga góða viðar-
spýtu og margan góðan bús-
lilutinn höfðu bændur Skagans
heim með sér af þessum upp-
boðum. í Svörtulivolfabæ var
margt, sem minti á strönduð
skip, alt frá fallegu stunda-
klukkunni í hjónahúsinu og að
járnliellunnii miklu, sem var
feld ofan í hlaðið framan við
bæjardyrnar.
Páskasólin skein heitt, en
snjóbreiður Skagans hrintu frá
sér geislum hennar. Skaginn
var alhvitur. Enn var farið á
skíðum milli bæjanna, og ekki
mátti gleyma snjóbirtu-gler-
augunum heima.
Arnviður gamli í Svörtu-
hvolfum vajipaði austur á bæj-
arhólinn og horfði norður yf-
ir víkina, að liinum miklu dyr-
um og hamraþiljum. Það var
logn og örlaði varla á steini.
Lengi slóð gamli maðurinn og
starði á bjargadyrin. Svo setti
liann hönd fyrir auga og leit
út ylir skerjagarðirin. Þótt sól
skini glatt, lá þoka yfir liafinu
hið ytra og glitti við og við í
eitthvað hvítt í gegnum liana.
Það var hafísinn. All vorið
hafði hann verið að flækjast
fram og aftur úti fyrir Skag-
anum. Og' tvisvar hafði liann
orðið landfastur. Tvö bjarndýr
höfðu verið unnin, annað af
Þóri Arnviðssyni, bóndanum í
Svörtuhvolfum, og liitt af Þor-
steini Ilreinssyni á Dröngum,
næsta bæ við Svörtuhvolf.
Nú var þó ísinn ekki leng-
ur landfastur, heldur rak liann
út livern morgun og inn hvert
lcvöld, þá daga, sem vindur
var á. En í logni, eins og núna,
virtist hann liggja og sofa i
þokunni, sem aldrei Iivarf,
nema stund og stund af útliaf-
inu.
Arnviði gamla var illa við
hafisinn, en þó gat hann ekki
gert að þvi, að hann dáðist að
tign hans og veldi, þegar hann
sigldi út sjóinn á björtum
morgni, og allir litir loguðu og
vöfðust um hreytilegan jaka-
flotann. Aftur á móti fanst
gamla Svörtuhvolfabóndanum
ekkert tignarlegt við að sjá
þennan sama flota koma sigl-
andi inn að kvöldi, með gráan
og slcuggalegan loflher þok-
unnar yfir sér. Þá var gamli
útskagahöfðinginn vís til að
líla hatursaug'um í áttina til
óvinarins og taula í skeggið
eitt og annað, sem ekki bar
vott um aðdáun eða velvild.
(Frli.)
Bærinn Svörtuhvolf.