Vísir - 06.04.1936, Blaðsíða 2

VÍSIR
(Stutt yfirlit helstu frétta frá
því síðdegis á laugardag).
Osló, 4. apríl.
Fárviðri við Noreg. — Skip í
nauðum stödd. — Skiptapar.
Frá Vardö er símað, að menn
óttist mjög um fiskiskútuna
„Klubben“ , frá Syltefjord.
Lenti hún í fárviðri við Finn-
merkurstrendur og liefir ekki
spurst til hennar síðan. Skip-
verjar eru 11 talsins. Mörg skip
og bátar leita nú skútunnar.
Enski togarinn „Lord He-
wart“ hefir sent loftskeyti þef
efnis, að hann hafi bjargað
fjórum mönnum af fiskiskútu
fyrir vestan Vardö. Skútan
hvarf sjónum togarans og vita
menn ekki örlög hennar.
Öll strandferðaskip liggja
veðurtept vegna fárviðris.
„Kong Harald“ lá 15 klst. til
drifs út af Vardö.
Tvær skútur fórust í gær á
Varangerfirði. Var önnur með
bina í eftirdragi. Skipsmenn,
átta talsins, komust upp á
sker, og var bjargað 12 klst.
síðar og var þá mjög af þeim
dregið.
Frá Tromsö er símað til Dag-
bladet, að menn óttist mjög um
selveiðiskipið Viking frá
Tromsö. -Hafði skipið mist
skrúfuspaða og ætlaði að reyna
að komast til íslands. Engar
fregnir liafa borist af skipinu.
Skipverjar voru 15 talsins.
Rússar lána Norðmönnum ís-
brjóta. — „Quest“ í hættu statt.
Vegna erfiðleika þeirra, sem
mörg selveiðiskip á Hvitahafi
eru i, hefir norska stjórnin beð-
ið sendiherra Noregs i Moskwa
að leita aðstoðar sovét-stjórnar-
innar, og hefir hún tekið vel i
að lána ísbrjóta til þess að koma
hinum norsku selvciðiskipum
til aðstoðar. Frá selveiðaskip-
inu Quest hefir borist skeyti
um, að skipið reki með ísnum
og sé í mikilli hættu statt. Áhöfn
„Terningen", sem fórst, er á
Quest og eru nú á því 47 menn.
Fer skipstjórinn fram á það í
skeytinu, að eitthvað verði gert
þegar í björgunarskyni, því út-
litið geti skyndilega versnað,
vegna veðurbreytinga.
(NRP. — FB.).
Frægasti jarðfræðingur Frakk-
lands ver dr. dr. Lauge Koch.
Kaupmannahöfn, 4. apríl. Ftí.
Einkaskeyti.
Frægasti jarðfræðingur
Frakklands, de Margerie, sem
er aðalstjórnandi jarðfræði-
legra rannsókna, sem verið er
að gera í EIsass-Lothringen
hefir algerlega visað á bug á-
násum hinna 11 dönsku fræði-
manna á dr. Lauge Koch, og
lelur þær ranglátar og fjarri
öllum sanni. de Margerie ritar
á þá leið, að hinir 11 fræði-
menn biti sig fasta í smá-
skekkjur, sem komi fyrir í
hverju einasta vísindariti, en
lokialveg augunuin fyrir liinum
mikla skerf, sem dr. Lauge
Koch liafi lagt til jarðfræðivís-
indanna. Segir hann, að það sé
óskiljanlegt með öllu, að svo
hlutdræg árás skuli geta komið
fram meðal visindamanna. y
Vatnajökulsleiðangur
dr. Nielsens.
Kaupmannahöfn, 4. apríl. FÚ.
Einkaskeyti.
Dr. Niels Nielsen, sem farinn
er af stað til Islands með Gull-
fossi, í vísindaleiðangur til
Vatnajökuls, hefir auk ýmsra
visindaáahlda með sér þrjá
stóra hundasleða, fimm tjöld,
ítalir her-
tóku Quorem
í gær, en þaðan er
ágætur bílvegur til
ítalir eru nú að gera úrslitatilraun til þess að
gersigra Abessiníumenn áður en rigningatím-
inn byrjar, en hann nálgast óðum. Virðist
ekkert geta stöðvað framrás ítala sem stend-
ur. Hersveitir keisarans eru á flótta og 6000
menn úr lífverði hans hafa lagt niður vopn
sín og gengið ítölum á vald.
London í morgun.
Að undanförnu hafa verið
hinir hörðustu bardagar á norð-
urvígstöðvunum og hafa ítalir
sótt þar fram og einnig á öðr-
um vígstöðvum. Nálgast nú
Símfregnir frá Rómaborg,
en þangað komnar frá Makale,
herma að 6000 menn úr einka-
varðliði keisarans hafi gefist
upp í námunda við Laueas-
changi. (United Press—FB).

mörg skíði, og miklar mat-
vælabirgðir, þar á meðal brauð,
sem þannig er sérstaklega útbú-
ið, að það á að geta haldist
ferskt og óskemt í langan tíma.
Fiskafli glæðist við Finnmörk.
Við Lófóten gengu veiðarnar
stórum ver en í fyrra.
Kaupmannahöfn, 4. apríl. FÚ.
Einkaskeyt i.
Fiskafli við Finnmörk er nú
að glæðast, og lítur út fjrrir að
þar ætli að verða sæmileg ver-
tíð. Veiðarnar við Lofoten hafa
gengið stórum ver en 1935. Af
stórsild og vorsíld liafa Norð-
menn aftur á móti veitl 5 milj.
hektólítra í ár, miðað við 4.2
miljónir síðaslliðið ár. Margir
af þeim, sem stundað hafa Lo-
fotveiðar eru nú að hverfa
heim„ og liefir þeim gengið ver-
tíðin svo báglega, að ríkið verð-
ur að hlaupa undir bagga með
þeim.
Seinustu
fréttir:
Italskar flugvélar eru nú á
BADOGLIO
regntímabilið óðum og hafa ít-
alir lagt hina mestu áherslu á,
að reyna að gersigra Abessiniu-
menn áður. Og þeim hefir orð-
ið mikið ágengt, einkanlega
upp á síðkastið. Abessiniumenn
hafa eigi getað stöðvað fram-
rás þeirra, þrátt fyrir vasklega
frammistöðu. I þessum bardög-
um hafa ítalir notað flugvélar
afar mikið, ekki síst til þess að
hrekja flótta Abessiniumanna.
Seinustu fregnir frá Asmara
herma, að ítalir hafi í gær
tekið borgina Quorem, eftir að
hafa unnið sigur á hersveitum
keisarans sjálfs, en þessar her-
sveitir Haile Selassie voru hin-
ar best búnu í her Abessiniu-
manna og í þeim eingöngu
valdir menn. En sveitir þessar
skorti flugvélar og önnur nú-
tímahergögn, eins og hersveitir
Abessiniumanna yfirleitt. Með
töku Quorem hafa ítalir unnið
mikilvæglan sigur, því að frá
Quorem til Dessie er ájgætur
bílvegur.
sveimi á svæðinu milli Quor-
em og Dessie, þar eð ítölum
leikur grunur á, að Haile Se-
Ras Kassa og Ras Seyo-
um sé á þessum slóðum. Fregn-
ir, sem Itölum hafa borist
að þeir sé á leiðinni til
í bíl. (United Press—
FB).
HAILE SELASSIE
London 5. apríl. FÚ.
I opinberri tilkynningu frá
Badoglio marskálki er sagt, að
italskar liersveitir háfi í morg-
un tekið upp aðsetur sitt í Quo-
rem, og sé þar með unninn ,
fullkominn sigur yfir Abessin-
iumönnum á norðurvigstöðv-
unum. Þar eigi þeir sér enga
viðreLsnarvon framar. Segir ■
hann, að orustan liafi staðið,
meiri bluta síðustu viku, og að j
121 flugvél hafi veitl hersveit-
umj keisarans eftirför og skotið
á þær látlaust úr vélbyssum.
Telur hann, að mannfall Abess-
iniumanna sé ekki innan við
8000 manns, og að um 10.000
manna hafi særst. Þá hafi ít-
alir tekið herfangi hverja ein-
uslu fallbyssu og vélbyssu sem
abessinski herinn liafði með
sér, og auk þess 40.000 riffla
og mikið af skotfærabirgðum.
Því er mótmælt í Addis Ab-
eba að keisarinn hafi flúið
til Dessie, og muni segja af sér
keisaratign. Þá er því einnig
harðlega mótmælt, að hann
muni biðja ítali urn grið. Um
fréít þá, er ítalir sendu um sím-
skeyti, er keisarinn hefði átt að
FJ árlögln.
Sjálfstæðismenn vilja láta fella niður útflutn-
ingsgjald af sjávarafurðum og hið svokallaða
„viðskiftagjald“,
þingi.
Nefndarálit fjárveitinga-
ncfndar um fjárlagafrumvarp-
ið fyrir árið 1937 ásamt breyt-
ingartillögum nefndarinnar er
nú komið fram.
Eins og kunnugt er, var frum-
varpinu skilað i hendur nefnd-
arinnar þannig úr garði gerðu,
að það var útgjaldaliæsla fjár-
lagafrumvarp, sem lagt hefir
verið fyrir Alþingi, og höfðu
áætluð framlög til verklegra
framkvæmdá þó verið lækkuð
nokkuð, frá því sem fjárlög
yfirstandandi árs gera ráð fyrir.
Fjárveitinganefnd liefir nú
að þessu sinni enga tilraun gert
til þess að „draga saman segl-
in“, eða lækka útgjöldin. Segir
í nefndarálitinu, að frumvarpið
hafi í öllum aðalatriðum verið
,-bygt á fjárlögunum fyrir árið
1936 og því starfi sem fjárveit-
inganefnd hafði lagt i að semja
það frumvarp“ og telur nefnd-
in, „að ekki verði unt að breyta
því til muna, ef fylgja á þeirri
stefnu, sem síðustu tvö þing
liafa fylgt.
. Stefna tveggja síðustu þinga
liefir verið sú, að auka gjöldin
frá ári til árs, á kostnað at-
vinnuveganna, til þess „að
vinna gegn atvinnuleysinu og
kreppunni“, eins og það er orð-
að í nefndarálitinu, „með því að
veita svo miklu fé sem fært
þykir til verklegra fram-
kvæmda, atvinnubóta og efling-
ar atvinnuvegum landsmanna“.
Og nefndin sér ekki annað fært,
en að fylgja enn fram þessari
öfugmælastefnu, að veita sem
mestu fé frá atvinnuvegunum
„til eflingar atvinnuvegunum“!
En þetta er nú stefna núverandi
þingmeirihluta, og auðvitað
stoðar nefndina ekki annað en
að fylgja lienni fram, „uns vfir
lýkur“.
Og þessari köllun trú, leggur
nefndin til, að gjöldin verði
Iiækkuð um 193 þús. krónur,
frá því sem þau eru áælluð i
frumvarpinu, og nema þá öll út-
gjöldin, samkvæmt frumvarp-
inu og breytingartillögum
nefndarinnar nálægt 15.9 milj.
króna. Gerir nefndin þá grein
fyrir gjaldahækkun þeirri, sem
af tillögum hennar leiðir, að 84
þús. kr. eigi að fara til vega og
hafnargerða, 50 þús. kr. lil
sjúkrahúsa ríkisins, 25 þús. kr.
til skólabygginga og 30 þús. kr.
til embættiskostnaðar presta, en
á fjárlögum ýfirsíandandi árs
var sú fjárveiting lækkuð um
þá upphæð. Aðrar hækkunartil-
lögur nefndarinnar riema 58
þús. kr., og neina allar hækkun-
artillögur hennar þannig sam-
tals 247 þús. kr., en lækkunar-
tillögur, sem hún flytur, nema
54 þús. krónum.
Samkvæmt þessum tillögum
nefndarinnar, verður tekjuhalli
á frumvarpinu hátt á fjórða
hundrað þúsund krónur, en
nefndin kve'ðst síðar munu bera
fram tillögur til hækkunar á
tekjuliðum frumvarpsins, sem
þeirri upphæð nemi.
1 nefndarálitinu segir, að
„nokkur tágreiningur“ hafi orð-
ið um það i nefndinni, „livort
ekki bæri að fella úr frv. bráða-
birgðatekjur þær, sem gert var
ráð fyrir á síðasta þingi, að að
senda drotningu sinni, segir
abessinska stjómin, að hún sé
lygar einar, og til þess ætluð,
skapa óhug í Abessiniu.
sem lögleitt var á síðasta
eins yrðu í gildi fyrir árið
1936“. Er hér átt við „hátekju-
skattinn“, „viðskiftagjaldið“ og
bensintollinn frá siðasta þingi,
en sú tekjulöggjöf gildir að eins
fyrir árið 1936, og hefir ekki
enn verið gerð ráðstöfun til
þess að endurnýja hana. Niður-
staðan hefir þó orðið sú hjá
nefndinni, að bíða átekta um
það, hvort rikisstjórnin muni
ekki leita samþykkis þingsins til
framlengingar á þeirri löggjöf,
enda „lítur nefndin svo á, að það
sé þingsins verkefni, en ekki
hennar, að ákveða þar um“.
Hinsvegar liafa sjálfstæðis-
mennirnir í nefndinni gert á-
greining um tvo af tekjuliðum
frumvarpsins, og vilja láta fella
þá alveg niður. Skrifa þeir und-
ir nefndarálitið með fyrirvara
um þetta, og gera þá grein fyrir,
að þeir telji brýna nauðsyn á
því, að draga allverulega úr á-
lögum þeim, sem nú hvíli sér-
staklega á framleiðslunni í land-
inu, og því hafi þeir lagt það til,
að felt verði niður að minsta
kosti útflutningsgjald af sjávar-
afurðum, sem áætlað er að nemi
650 þús. krónum, og gjald af
innfluttum vörum („viðskifta-
gjaldið“) samkvæmt lögum frá
síðasta þingi, áætlað 750 þús.
kr. — Vilja þeir þannig lækka
álögubyrðina um 1400 þús. kr.
að minsta kosti, og yrði reikn-
ingslegur tekjuhalli á frumvarp-
inu þá um 1800 þús. krónur.
Hinsvegar líta sj'álfstæðismenn-
irnir í nefndinni svo á, að tekj-
urnar séu alt of lágt áætlaðar í
frumvarpinu. Árið 1935, sem þó
hafi ekki verið nálægt því með-
alár um afkomu atvinnuveg-
anna, hafi tekjurnar orðið um
1900 þúsund krónum meiri, en
áætlað sé í frumvarpinu, á ýms-
um sambærilegum liðum. En að
þvi leyti serii hæfileg hækkun á
tekjuátæluninni kynni ekki að
lirökkva, til þess að jafna hall-
ann á frumvarpinu, lýsa sjálf-
stæðismennirnir í nefndinni sig
reiðubúna til samvinnu um nið-
urfærslu á útgjöldunum, svo að
fullur greiðslujöfnuður gteti
náðst, „og, eftir þvi scm kleift
þætti, til frekari sparnaðar, með
enn frekari lækkun á álögunum
fyrir augum.“
Það þarf nú auðvitað ekki að
gera ráð fyrir þvi, að þessum
tillögúm og tilboðum sjálfstæð-
ismanna verði sint af stjórnar-
flokkunum. Þeir viðurkenna
það að visu, að tekjurnar séu of
lágt áætlaðar í fjárlagafrum-
varpinu. En þeim er það kapps-
mál, að rikisstjórnin geti fengið
sem mestar umframtekjur til
umráða, til þess að bruðla með,
án íhlutunar af þingsins liálfu,
eins og á fyrri valda-árum
þeirra. Og samkvæmt „stefnu
síðustu tveggja ára“, er auðvit-
að ekki um það að ræða, að þeir
geti íallist á nokkura niður-
færslu á gjöldunum.
Frá Alþingi
í fyrradag.
Efri deild.
Frv, til I. um breyt. á 1. um
Menningarsjóð. 2. umr. Málið
fór til 3. umr.
Neðri deild.
Á dagskrá voru 12 mál, en
8 tekin fyrir.
1. Frv. til 1. um jarðakaup
ríkisins. 1. umr.
Með frv. þessu er ríkisstjórn-
inni heimilað að kaupa jarðir
handa ríkissjóði fyrir afgjöld
af þjóð- og kirkjujörðum.
Kaupverðið má aldrei vera
liærra en fasteignamatsverð.
Páll Zolióníasson liafði fram-
sögu og mælti með frv., en á
móti því töluðu Jón Sigurðsson
og Guðbr. ísberg. Sýndu þeir
fram á það, að samkv. ákvæð-
um frv. myndu það helst verða
rýrustu og lélegustu jarðirnar,
sem enginn vildi £iga, sem rík-
ið þannig losaði menn við, en
reynslan hefði sýnt það, að
inenn kysu lieldur að vera í
sjálfsábúð en leiguliðar.
Umræðunni var frestað og
málið tekið út af dagskrá.
2. Frv. til 1. um ríkisútgáfu
námsbóka. Frh. 1. umr..
Það gekk lítið betur nú en
síðast með a Ikvæðagreiðs luna
um þetta mál, því við þriðju
tilraun marðist í gegn að vísa
málinu til 2. umr. og menta-
málanefndar.
3. Frv. til 1. um innflutning,
sölu og meðferð á skotvopnum,
skotfærum, allskonar sprengj-
um og hlutum og efni í þau.
Frli. 3. umr., atkvgr.
Frumv. var með litlum meiri-
liluta samþykt og afgreitt til
efri deildar.
4. Frv. til I. um eyðingu
svartbaks. Frh. 2. umr. atkvgr.
Allar tillögur, sem fram
voru komnar frá öðrum en alls-
herjarnefnd, voru feldar, en af
tillögum hennar voru sam-
þyktar:
Við 4. gr. „Hreppsnefnd ræð-
ur svartbaksskyttur, liver fyr-
ír sinn hrepp“.
Við 5. gr. í stað „50—500“
komi „10—100“.
Við 7. gr. „sektir sairikv.
lögum þessum skulu renna til
Iilutaðeigandi sveitarsjóðs“.
Frv. þannig breytt var samþ.
og vísað til 3. umr.
5. Frv. til 1. um breyting á
1. um gjaldeyrisverslun. Fór til
3. umr.
6. Frv. til I. um afnám laga
um heimild handa ríkisstjórn-
inni til einkasölu á bifreiðum,
rafvélum, rafáhöldum o. fk
Frh. 1. umr., atkv.gr. Að vi'ð-
liöfðu nafnakalli var málinu
visað til 2. umr. og fjárhags-
nefndar.
7. Frv. til 1. um sérstaka
heimild til að afmá veðskukla-
bindingar úr veðmálabókum. 2.
umræða.
Allsherjarnefnd lagði til áð
frv. yrði samþ. og var það gjört
og visað til 3. umr.
8. Frv. til laga um bráða-
birgðabreyting nokkur,ra laga.
Frh. 3. umr. Um málið urðu
enn nokkrar umræður, en at-
kvæðagreiðslu var frestað og
málið, ásarnt þeim, er eftir voru
og tekið út af dagskrá.
Segip jStanley
Baldwin
af sép?
Berlín 6. apríl. F0.
Enska blaðið „Daily Mail“
getur þess, að breyting standi
fyrir dyrum innan bresku
stjórnarinnar. Segir blaðið að
Baldwin forsætisráðlierra muni
le8gja niður embætti af heilsu-
farslegum ástæðum, en að við
muni taka Neville Chamberlain,
eftirmaður Chamberlains sein
fjármálaráðherra muni verða
Sir Samuel Hoare, en sem utaii'
ríkismálaráðlierra er tilnefnd-
ur Halifax lávarður, innsiglis'
vörður konungs.