Vísir - 09.04.1936, Blaðsíða 3

VISIR
gengustu blómin, hvít, ljósrauð,
dökkrauð og gul. Nellikur og
rósir voru og margar, en fjól-
urnar voru fallnar. Það var
komið svo langt fram á vorið
þar. Skírdagur kominn! Blóma-
ilinurinn var mikill og blóma-
beðin vel hirt, víðast kross-
mynduð. Samt voru það ekki
blómin né liönd garðyrkju-
mannsins, sem helgisvipinn
settu á garðinn, lieldur gömlu
trén, þau mintu á liðnar aldir,
ekki síst stærsta tréð syðst í
garðinum. 'Þaðan blöstu við
kirkjurústir frá 4. öld rétt utan
við garðinn.
Við hjónin settumst við þetta
tré. Sátum þar fyrst um stund
alein. Svo koma gestir einn og
einn. Ungur prestur, kaþólsk-
ur, fellur á kné til bænagjörðar
við tréð. 2 munkar frá Abess-
iniu, dökkir og með svört höf-
uðbindi fara um ytri ganginn,
og kyssa helgimyndirnar. —
Nokkrar hjúkrunarkonur nema
staðar og syngja þýska sálma.
Það er blæja logn. Blómin og
greinarnar hreyfast ekki. Frið-
ur á jörðu, heilög stund og
hjörtu manna gagntekin af þrá
eftir meiri friði upphæða.
Sólin er nýgengin bak við
olíufjallið, en geislar hennar
leika enn um kúpt þak grísku
kirkjunnar upp í hliðinni and-
spænis garðinum.
Við sitjum þögul, hugur og
hjarta dvelur við fornar, helgar
minningar. Þá kemur alt i einu
gamall munkur til okkar og
segir vingjarnlega: „Það á að
loka garðinum.“
„Hvað segið þér? Á að loka
garðinum á skírdagskveld ? Það
nær ekkrnokkurri átt!“
„Honum verður aðeins lokað
i eina klukkustund á meðan
munkarnir eru að borða“, svar-
ar munkurinn liæglátlega.
Þetta fanst mér blátt áfram
hlægilegt og óviðunandi. En hér
dugðu engin mótmæli, og við
fórum leiðar okkar.
Þegar eg koin aftur einsam-
all, eftir klukkustund, var búið
að opna garðinn að nýju; eg
^ór þó ekki inn i hann, heldur
gekk eg upp ú klöppina, þar
sem sagan segir að þeir Pétur,
Jakob og Jóhannes liafi legið
og sofið meðan Jesús háði ein-
ínana barátlu sína.
Það er nú orðið dimt. Aust-
ur-varnargarður Jerúsalem
gnæfir hár og skörðóttur liinu-
megin í Kedronsdalnum, og þar
eð Getsemane liggur tiltölu-
lega lágt, skyggir múrveggur-
inn á öll ljósin í borginni. Efsti
toppurinn á hvelfingu Omars-
niusterins og hinn hái turn á
Antoniusarkastala gnæfa upp
iyrir hann. Maður verður varla
var við að rétt lijá sé stór borg.
Alt er kyrt og rótt og myrkrið
bylur alt.
Lengi sat eg aleinn á staðn-
um, þar sem lærisveinarnir
sváfu nieðan Jesú leið. Mér
fanst eg einnig eiga lieima á
þessum stað. Eg hafði einnig
oft sofið í stað þess að vaka og
biðja. Minningar biblíunnar og
ininningar míns eigin lífs
beygðu sál mina i lieilaga auð-
mýkt fyrir Drottni almáttugum
°g mintu mig á gömlu Getse-
Uianebænina, „þó verði ekki
minn vilji, lieldur þinn“ ....
Þessari stundu mun eg seint
Sleyma. Hvergi annarsstaðar i
Landinu helga hefir mér fund-
5st eg jafn gagntekinn af helgi
staðarins og þarna. Og eg skildi
^innig nú þrá pílagrímanna til
biðja fyrir sínum nánustu
u slikum helgum stöðum. Vér
•^biin raunar að Guð er alstað-
r 1afn nálægur, þegar við liann
*abið í anda og sannleika,
en heila„ • • . ,
agar mmnmgar, tengdar
vissum stöðum, geta gert sitt til
a< Jænih sé flutt í anda og
sannleika; þetta fann eg í Get-
semanegarðinum — eða réttara
sagt á Postulaklöppinni fyrir
utan garðinn.
Eg sat þarna rúma klukku-
stund. Smáliópar manna
streymdu stöðugt inn í garðinn.
En upp að Postulaklöppinni
komu fáir; á meðan eg sat þar
komu aðeins 3 pílagrimar undir
leiðsögn rússnesks prests. Þeir
féllu allir á kné og kystu klöpp-
ina með innileika. Síðan sungu
þeir stuttan sálm, nær því í
hálfum hljóðum. Orðin skildi
eg ekki, en lagið var undur fag-
urt, og mér fanst það lýsa
barnslegu trúnaðartrausti á
Guði, og sterkri þrá eftir því ó-
komna. Lagið gagntók mig svo,
að mér fanst eg hafa orðið fyrir
miklu tjóni að eg gat ekki num-
ið það og munað alla mína æfi.
Þegar pílagrímarnir fóru, var
eg að því kominn að standa á
fætur og þakka þeim fyrir söng-
inn, en eg veit af revnslu, að
þessir einföldu rússnesku pila-
grímar kunna aðeins sitt eigið
móðurmál og vanalega eru
prestarnir einnig jafn ómentað-
ir. Og livað hefði þá þakklæti
mitt haft áð þýða? Það hefði
varla leitt til þess sem hefði þó
verið tilætlunin, að vér hefðum
allir kannast við að vér værum
bræður í trúnrii á Drottin. Svo
eg lét mér nægja að hvisla á
eftir þeim: „Til sama himins
liggur leið vor, þó leiðir skilji
hér.“
En þegar þeir voru farnir, og
eg sat aftur einsamall, datt mér
ósjálfrátl í hug: „Þeir kystu
klöppina! Á hún það skilið.
Postularnir sváfu á henni, ef
það er þá sama klöppin. En þá
mintist eg að það var hér sem
Jesús sagði: „Vakið og biðjið,
svo þér fallið eigi í freistni, and-
inn er að sönnu reiðubúinn en
holdið er veikt“. Sannleiksgildi
þessara orða kemst enginn
framhjá, og Postulaklöppin er
sem táknmynd þeirra.
Nú gekk eg aftur inn i Get-
semane-garðinn. Þar var sam-
ankomið töluvert af fólld, lík-
lega um 50 til 60 að lölu. En
JiVað alt var samt hljótt og kvrt.
Allir fundu til helgi staðarins.
Menn gengu ósjálfrátt varlega
og hægt og töluðu saman í liálf-
um hljóðum. Sumir sátu út af
fyrir sig og báðust fyrir.
Eg settist niður undir stærsta
trénu í garðinum, stjörnurnar
skinu, og er eg leit upp til him-
ins fansl mér þær svo nálægt,
að það var eins og þær héngu
í trjákrónunni, og að eg þyrfti
ekki annað en að lirista tréð, til
þess að þær féllu niður til mín.
Einmitt þegar eg var að
hugsa um þetta var kveikt á
blysum skamt frá mér og Ijós-
in blöktuðu skær fram og aftur
á milli hinna gömlu trjáa.
Blys í Getsemanegarði!
Voru óvinirnir komnir? Júdas
og æðstu prestarnir? Nei, ekki
í þelta sinn, því nú liljómaði
heilagur söngur um Getse-
manegarðinn. Að honum lokn-
um var lesin frásögn Maltheus-
arguðspjalls um fyrsta skír-
dagskveldið: „Þegar þeir höfðu
sungið lofsönginn, gengu þeir
út til Olíufjallsins .... Þá fór
Jesús með þeim lit i garð, sem
var kallaður Getsemane, og
hann segir við lærisveinana:
Setjist hér á meðan eg fer og
biðst fyrir . .. . “
Hvert orð í lýsingu biblíunn-
ar gagntók mann þarna undir
þessum gömlu trjám. Þá var
heðin sameiginleg bæn, og all-
ur hópurinn gekk síðan upp á
hina breiðu stétt fyrir framan
rússnesku Alexanderskirkjuna.
Þar átli að fara fram útiguðs-
þjónusta fyrir mótmælendur.
Eg fór þangað einnig.
Það var mannmargt þarna,
en alls ekki hávaðasamt eins og
um morguninn við „fótaþvotts-
athöfnina“. Það rikti Getse-
mane-kyrð og ró. Það var beð-
ið og sungið. Landsstjórinn í
Jerúsalem las upp Getsemane-
textann og enski biskupinn las
að lokum upp blessunarorðin.
En það sem lireif mig mest var
einsöngur. Söngurinn lýsti því,
hvernig Jesús gekk aleinn fram
fyrir Pilatus — og var aleinn á
krossinum. Viðlag sálmsins var:
„Hann fórnaði fjöri sínu til að
frelsa oss öll“. Og í hvert skifti,
sem söngmaðurinn söng þetta
viðlag við raust, svaraði berg-
málið frá múrum Jerúsalem
„að frelsa oss öll! — oss öll! —
hljómaði greinilega frá gömlu
múrunum og Musterishæðinni.
Það var Guðs vilji að allar
kynkvíslir jarðar skyldu verða
aðnjótandi blessunarinnar, sem
var undirbúin á fjalli Guðs. Og
náð sína boðar Guð öllum. 1
næturkyrðinni hljómar til vor
frá hinu lieilaga f jalli „oss öll“!
Það er eins og höfuðhugsun
í öllu því, sem undirbúið var á
Zionsfjalli kæmi nú fram úr
næturhúminu og benti á kær-
leikslijarta Drottins, sem gerir
sig ekki ánægt með ininna en
„oss öll — öll!“
Eg þakka Guði fyrir sálar-
baráttu Frelsarans í Getse-
mane, og eg þakka Guði fyrir
þá stund, sem mér var leyft að
dvelja þar á skírdagsnótt.
Skovgaard-Petersen.
Ljósið
í glugganum.
Þórður beykir Stefánsson,
sem lengi bjó í Bergstaðastræti
37 og nú er látinn fyrir fáum
áruin, ólst upp í Deildartungu í
Borgarfirði.
Einu sinni á unglingsárunum
fór hann vetur einn til sjóróðra
suður með sjó. Var hann öllum
leiðum ókunnur, nema rétt í
nærsveitunum. Hann var fót-
gangandi. Hélt liann nú fyrsta
kvöldið að Varmalæk og gisti
þar. Úr því þrutu þær leiðir, sem
honum voru kunnar. Næsta dag
ætlaði hann suður á Hvalfjarð-
arströnd, en það ér erfið dagleið
í ófærð óþroskuðum unglingi.
Fór hann nú samt ferða sinna,
sem leið liggur og kom um
kvöld að bæ einum, sem hann
þekti ekki þá, en vissi síðar að
mundi liafa verið Ferstikla á
Hvalfjarðarströnd. Baðst hann
þar g'istingar, en var synjað.
Sagði fólkið honum að hann
skyidi lialda að Hrafnabjörgum
innar á ströndinni. Það væri
auðvitað góð bæjarleið, en þar
mundi hann áreiðanlega fá
inni. Hélt liann nú áfram leiðar
sinnar í liríðarveðri og nátt-
myrkri og var'það ekki björgu-
legt. ,
Nú vikur sögunni að Hrafna-
björgum. Bóndinn þar átti dótt-
ur eina og sat hún við vinnu
sina á vökunni, eins og annað
heimilisfólk. Hana sækir þá svo
mikill svefn, að hún getur með
engu móti haldið sér vakandi.
Legst hún þá út af og sofnar.
Þykir henni hún þá vera stödd
úti og sjá ókunnan mann, sein
hún þykist vita að sé i nauðum
sladdur. Finst henni einhver
segja sér, að taka kerti, kveikja
á þvi og lála það í baðstofu-
gluggann. Við þetta vaknar liún.
Bregður hún þá fljótt við, tekur
kerti og kvcikir á þvi og lætur
það i gluggann. Undraðist fólk-
ið liltæki hennar, en lét það þó
óátalið.
Þórður heldur áfram ferð
sinni og örvænli nú mjög um
sinn hag, þar sem bæði var
myrkt af nóttu og liríð. Vissi
Iiann einnig, að viða voru slæm-
ar fjörur á Ströridinni og hann
alókunnugur. Þegar hann hefir
gengið all-lengi, dettur hann alt
í einu um þústu nokkura. En
þegar liann stendur upp sér
hann ljós í glugga skamt frá.
Var þústa þessi útiliús frá
Hrafnabjörgum, en ljósið var
kertið bóndadóttur. Flýtti hann
sér nú til bæjar. Var lionum þar
vel tekið og gisti hann þar um
nóttina. Sagði bóndadóttir hon-
um frá draumi sinum og tiltekt-
um. Morguninn eftir liélt hann
leiðar sinnar og segir ekki meira
af ferðum hans. (
Þórður lieitinn var alla líð
sannfærður um, að ljós þetta
hefði bjargað lífi sinu.
E.
Hitt og þetta*
Refsingar.
Eins og menn vita, voru refs-
ingar allar við afbrotum manna'
rniklu strangari fyrr á öldum,
en nú tiðkast. — Sem dæmi um
miskunnarleysi í þeim efnum
má geta þess, að drengur einn i
Næfurholti á Rangúrvöllum,
Eysteinn Jónsson, varð að þola
húðlát og að höggnir væri af
honum tveir fingur fyrir þá sök,
að liafa slegið föður sinn í
bræði. Var þessi refsing á pilt-
inn lögð með alþingisdómi
1657. Og samt hafði faðirinn
ekki kært drenginn og kannast
við, að sökin hefði verið sín að
nokkuru leyti, þvi að hann
hefði reitt piltinn til reiði. Það
mundu þykja Ijótar aðfarir nú á
döguin, ef svipuð refsing væri
á einhvern lögð fyrir likar
sakir. t
Töturkúfur og Beinrófa.
Frá því er sagt, að i einni af
plágum þeim hinum miklu og
mannskæðu, sem yfir landið
gengu, hafi sumar sveilir nálega
eyðst að mannfólki. — „í
Grunnavikur- og Aðalvikur-
sveitum tveimur lifðu ekki eft-
ir nema einn maður og ein
kvennsnipt. — Hann var nefnd-
ur Ögmundur tpturkúfur, en
hún Helga beinrófa. Þau tengd-
ust eða tóku þar eptir saman
bæði“.
98% eflir gefin.
„Tíminn“ heldur því fram, að
Jörundur i Skálholti sé einn af
bestu bændum landsins og eins
og bændur eigi að vera. Það sé
eitthvað öðru máli að gegna
með hann ellegar Svein bónda á
Egilsstöðum. Sveinn hafi sýnt
af sér þá dæmalausu óvífni, að
fara i Kreppulánasjóð og fá þar
eftirgefið eitthvað af skuldum.
Þetta sé hin mesta svivirðing
fvrir Svein bónda og í rauninni
hefði hann ekki átt að fá neina
hjálp, því að liann sé orðinn
versti dóni i pólitík og stein-
hættur að trúa á Jónas! — Hins-
vegar hafi Jörundur alla tið
verið mesti fyrirmyndarbóndi,
sannarlegur máttarstólpi og
brautryðjandi. Og ekki Iiafi
hann gengið af trúnni á Jónas.
Hann haldi fast við sína póli-
tisku barnatrú og sé lika góða
barnið enn í dag. — Þessháttar
menn eigi kreppuhjólpin að
styrkja á allar lundir, eins og
hver maður geti séð. Og það sé
vissulega ekki umfram verð-
leika, að Jörundi skuli hafa ver-
ið gefnir eftir 98 aurar af hverri
krónu, sem hann skuldaði.
Hann sé margbúinn að vinna
fyrir slíku, blessaður maðurinn,
með öllum sínum afreksverk-
um í þarfir lands og þjóðar!!
Árn.
Visa
Jóns biskups Arasonar
um ósóma aldarfarsins:
---------0---
Hnigna tekur heims magn,
hvar finnur vin sinn? (
Fær margur falsbjörg,
forsómar manndóm.
Trygðin er tryld sögð,
trúan gerist veik nú.
Drepinn lield eg drengskap,
dygð er rekin í óbygð.
Braud lífsins.
----o---
í ræðu, sem síra Bjarni dóm-
kirkjuprestur liélt nýlega, og
var úlvarpað, talaði liann uin
„lífsins brauð“, sem allir trúað-
ir menn vita hvað merkir, nefni-
lega, að Jesú er brauð lífsins og
Guðs orð. Presturinn segir að
sem barn hafi liann orðið að
borða alt brauð, og mátti ekki
skilja eftir skorpuna eða það
sem honum þótti verra. Hann
varð að borða það alt. Eins
segir hann, að vlð eigum að
meðtaka Guðs orð alt. Eg skil
prestinn. Úr því eg trúi á liinn
lifandi Guð, sem býr á háum og
helgum stað og eg trúi að bibl-
ían sé eina „Guðinnblásna bók-
in“ sbr. 11. Tim. 3, 16, þá trúi
eg auðvitað öllu sem í biblíunni
stendur skrifað. — En það er
alt annað mál, hvort eg skil það
alt. Við viljum trúa með skyn-
semi, segjS menn, en það er
engin trú. En eg felli mig svo
innilega vel við, að taka með
ró ýmsu sem eg skil ekki, með
mínum takmarkaða skilningi.
Aðeins veit eg það, að eg skil
nóg mér til sáluhjálpar. Og hvi
ætti eg þá að taka einn og einn
ritningarstað og segja: Eg hef
ekkert með hann að gera; eg
ifelli mig ekki við liann, og skil
hann lieldur ekki. Væri slikt
trú? Eg vil taka undir með
jirestinum. Eg vil hirða alt
brauðið, svo ekkert spillist. —
Skönuuu eftir þetta les eg í Al-
þýðublaðinu þessa setningu, eft-
ir einhvern hálfvolgan Pétur:
„Eg skil ekki að hugsandi nú-
tímamaður geti verið í neinum
vanda með þessar fornu ritn-
ingargreinar og sérvisku
þeirra“. Þetta er þvi miður alt
of rétt. Fjöldinn er sannarlega
ekki í neinum vanda með ritn-
inguna. Hún er tætt niður blað
fyrir blað, og troðin niður af
saurugum fótum vantrúarinn-
ar.-----
„Sál mín tærist af þrá eftir
hjálpræði þínu, á þitt orð vona
eg“. „Orð þitt, Drottinn, varir
að eilífu, það stendur fast, eins
og himininn." Davíðsálm. 119.
G. S.
Næsta blað Vísis
kemur út laugardag fyrir
páska.
Eldhúsumræður
»
liéldu áfram i fyrradag, eins og
getið var um i blaðinu i gær.
Tóku margir til máls og fyrst-
ur allra Jón Pálmason fyrir
liönd Sjálfstæðisflokksins. Var
ræða Iians hin skörulegasta og
fer hér á eftir stuttur útdrátt-
ur úr henni.
Ræðumaður talaði m. a. um
fólksstrauminn úr sveitunum.
Alt ungt fólk flýði sveitirnar,
svo elcki væru eftir nema börn
og roskið fólk. Alþýðuflokkur-
inn hefði liækkað vinnulaunin
svo að framlciðslan bæri sig
ekki. Skuldir hlæðust á jarðir
bænda, sem væru nú lítt selj-
anlegar, nema með stórtapi.
Bændur yrðu því annaðhvort
að afhenda jarðir sínar upp í
skuldir og verða leiguliðar eða
hröklast burt úr sveitinni. —
Atvinnubótavinnán væri sveita-
styrkur „númer tvö“ og ofan á
það væri nú stofnað til þess
með svokölluðum atvinnuleys-
istryggingum að borga mönnuin
kaup fyrir ekki neitt. — 1
Reykajvík væri 10. hver mað-
ur á sveitinni. Atvinnumálaráð-
herra hefði eitt sinn látið sér
þau orð um munn fara, að það
þyrfti að granda þjóðskipulag-
inu og virðist nú drjúgum fær-
ast nær því marki. Saga mjólk-
urmálsins væri saga ofríkis og
eiginhagsmuna togstreitu. —
Launamálið á ekki að fá af-
greiðslu á þessu þingi, sökum
þess að vemdarvængur vald-
hafanna vakir yfir velferð sinna
trúu þjóna.
Skipafregnir.
Edda fór héðan i gærkveldi
áleiðis til Dýraf jarðar með salt-
farm. Brúarfoss kom i gær-
kveldi frá Breiðafirði og Vest-
fjörðum. Færeyskur kútter
kom inn í gær, vegna bilunar.
Togararnir, sem komu inn í
fyrrinótt og gærmorgun, eru
farnir á veiðar aftur.
Ferðafélagið. ,
Farið verður i Fossvog i dag
kl. 1, ef veður leyfir og safnast
þátttakendur á Skólavörðuhæð.
— Athygli skal vakin á þvi, að
farmiðar í Reykjanesferðina
verða seldir á laugardaginn til
kl. 5 á afgreiðslu Fálkans, vegna
þess að Bókaverslun Sigf. Ey-
munssen er lokuð þann dag
allan.
Daily Herald
i London skýrir frá því 3.
mars, að tuttugu reynsluflug-
ferðir verði farnar yfir Norður-
Atlantshaf á sumri komanda,
tíu frá Kaupmannahöfn til New
York, og tiu frá New York til
Kaupmannahafnar, í báðum
leiðum að líkindum með við-
koniu á Slietlandseyjum, Fær-
eyjuin, Islandi og Grænlandi.
Póstur verður fluttur, en far-
þegar ekki. (FB.).
Fishing Gazette,
enskt tímarit, birtir þ. 7.
mars grein, sem nefnist „Ice-
land for the Fisherman“, eftir
R. Ansell Wells. Greininni
fylgja þrjár myndir. Ein af
manni, sem er að veiða á stöng
í Gljúfurá í Borgarfirði, önnur
af Soginu og sp þriðja er frá
Reykjavik. Greinarhöfundur er
sýnilega vel kunnugur hér á
landi. Greinin er ítarleg og vin-
samleg í garð Islands og Islend-
inga. — (FB.).
Áheit á Strandarkirkju,
afhent Vísi: 5 kr. frá S. G., 5
kr. frá S. H., 5 kr. frá Ó. S., 2
kr. frá Þ. Þ.
Til stúlkunnar
sem þarf að fá gervifótinn,
afhent Vísi: 2 kr. frá Ó. G., 2 kr,
frá M. S.
Gildi guðstrúarinnar,
Svo heim til náum himna ranns
og hljótum sælu búna, ,
á fórnardauða frelSarans
festa verðum trúna.
Jens J. Jensson.
Bókasafnið „Anglia“
verður lokað um hátiðina.
Áheit
á Hallgrim skirkj u i Saurbæ,
afhent Vísi: 12 kr. frá J. J. J.
Skrifstofur stjórnarráðsins
og rikisféhirðis verða lokaðar
á laugardag fyrir páska.