Vísir - 16.04.1936, Blaðsíða 2

VlSIR
Stefnuskrá Azana.
Azana forsætisráðherra lýsti stefnu stjórnar
sinnar á þingfundi í gær: Vernd lýðveldis-
ins. Barátta gegn öfgaflokkunum.
Hitaveitan og áhngi fram-
sóknarmanna.
London 16. apríl.
Á fundi í þjóðþinginu í gær
flutti Azana forsætisráðherra
ræðu og Iýsti stefnu ríkissjórn-
arinnar. Sagði hann meðal ann-
ars, að hann hefði tekið að sér
að mynda stjórn, sem teldi það
hlutverk sitt að vernda lýðræði
og innanlandsfrið og bæla niður
London 16. apríl.
Frá Genf er símað, að umleit-
anir um friðarsamninga milli
ítala og Abessiniumanna hafi
byrjað í Genf í gærkveldi með
fundi, sem Senor Madariga og
Avenol sátu fyrir hönd Þjóða-
bandalagsins, en Aloisi og
Rocco fyrir hönd Ítalíu. Opin-
ber tilkynning um fundinn hef-
ir ekki verið gefin út, en talið
var, að ítölsku fulltrúarnir
mundu stinga upp á, að rætt
yrði um vopnahlésskilmála. —
Fundur þrettán manna nefnd-
arinnar hefst í Genf í dag. —
(United Press—FB).
London 16. apríl.
Fregn frá Asmara hermir,
að samkvæmt opinberri til-
kynningu frá Badoglio mar-
skálki, hafi 18.000 manna herlið
frá Eritreu hertekið Dessie, án
þess nokkur mótspyrna væri
veitt. Borgin var tekin í gær-
morgun. Dessie er afar mikil-
vægborg frá hernaðarlegu sjón-
armiði, því að þaðan liggur rík-
is-þjóðvegur til Addis Abeba,
Kaupmannahöfn 15. apríl.
Einkaskeyti. — FÚ.
Yatnajökulsleiðangurinn.
Þátttakendur frá Svíþjóð, í
íslensk-sænska leiðangrinum til
Valnajökuls, eru lagðir af stað
til Reykjavikur um Bergen.
Sænsk blöð flytja greinar um
leiðangurinn, og viðtal við
prófessor Ahlmann, og lætur
hann í ljós þakklæti leiðangurs-
manna til íslensku stjórnarinn-
ar fyrir rausnarlegt framlag til
leiðangursins. Leiðangursmenn-
irniv, sem koma frá Svíþjóð
eru þeir prófessor Ahlmann,
og kandidatarnir ( Sigurður
Þórarinsson, Karl Mannerfelt
og Mac Lilliehoek. Jón Eyþórs-
son veðurfræðingur, Jón Jóns-
son frá Laug, og fleiri íslend-
ingar, bætast i hópinn í Reykja-
vík.
Kaupmannahöfn 15. apríl.
Einkaskeyti. —■ FÚ.
Dr. Skúli Guðjónsson
er kominn til Færeyja, og byrj-
aður þar á rannsóknum sínum
um mataræði og heilsufar
Færeyinga.
Kaupmannahöfn 15. apríl.
Einkaskeyti. — FÚ.
Saltfisksala Norðmanna.
Félag norskra saltfisksút-
hverja tilraun öfgaflokkanna,
til þess að koma af stað borg-
arastyrjöld í landinu. Kvað
hann ríkisstjórnina mundu vera
vel og stöðugt á verði gegn öll-
um hinum mörgu og sundur-
leitu flokkum öfganna í land-
inu og vernda lýðveldið gegn
þeim. (United Press—FB).
Páfinn sendi fulltrúa sinn á
fund Sarraut til þess að ræða
málamiðlun í Abessiníustríðinu.
Osló, 15. apríl.
Samkvæmt símskeyti frá Par-
ís hefir frakkneski forsætisráð-
lierrann Sarraut setið á fundi
með fulltrúa frá páfa. Er talið
líklegt, að Vatikanið sé að gera
nýja tilraun til þess að miðla
málum í Ahessiníudeilunni.
Fylgir fregnum þessum, að
reynt verði að hraða því sem
auðið er, að stríðið verði til
lykta leitt.
(NRP. - FB.).
höfuðborgar Abessiniu, sem er
næsta markmið ítala. Fjarlægð-
in milli borganna er 212 enskar
mílur. Auðsætt er, að Abessin-
iumenn hafa viljað koma í veg
fyrir, að ítalir legðu Dessie í
rústir með skotárásum og því
horfið þaðan með þann her,
sem þeir höfðu þar, lengra suð-
ur á bóginn. (United Press—
FB).
flytjenda liefir selt til Portúgal
1200 smálestir af saltfiski, í
aprílmánuði. — Saltfiskssala
Norðmanna til Spánar er stöðv-
uð í bili vegna gjaldeyrisörðug-
leilca. —
15. apríl. FÚ.
Fönnin sjatnar. Hagar komnir
á flestum bæjum.
Á Jökuldal er nú loks kominn
upp hagi og í öðrum sveitum í
Fljótsdalsliéraði er einhver hagi
kominn upp á öllum bæjum.
Mestur snjór er yst á Jökuldal,
í framanverðri Jökulsárlilíð, á
fjallabæjunum austan Lagar-
fljóts inn Hjaltastaðaþinghá, á
Völlum og i Skriðdal. Á sumum
bæjum í Jökulsárhlíð og á Jök-
uldal er heylaust fyrir kýr. —
Beilin virðist kjarngóð og fén-
aður hefir góða heilsu, og von
er um að sauðfé gangi vel fram,
ef vel vorar. ,
. '' \
Hreindýr.
Talsvert af hreindýrum hefir
að undanförnu haldið sig í nánd
við Fljótsdal og álita kunnugir
menn að þau gangi sæmilega
fram. —
Það þótti nokkurum tíðind-
um sæta, er skýrt var frá því
í dagblaði framsóknarmanna,
nú fyrir skemstu, að þess hefði
heyrst getið, að til væru menn,
sem hefðu trú á því, að það
gæti verið arðvænlegt, að veita
heitu vatni til Reykjavíkur til
hitunar á híbýlum manna. En
því var bætt við í hlaðinu, að
ef svo skyldi reynast, að slík
liitaveita gæti gefið álitlegan
arð, þá mundi það ekki verða
margt, sem mælti á móti því,
að ráðist yrði í þetta fyrirtæki!
Það er nú bert, að síðan þetta
var, hefir blaðið reynt að afla
sér frekari vitneskju um þetta
mál, því að í gær virðist það
vera komið að alveg sjálfstæðri
niðurstöðu um það, að „hug-
mynd Jóns heitins Þorláksson-
ar um að nota laugavatn til
upphitunar á híbýlum höfuð-
staðarins“, eins og það kemst að
orði, sé „stórt og merkilegt
mál.“
Mönnum dylst það ekki, að
áhugi framsóknarmanna fyrir
velferðarmálum Reykjavíkur
muni vera geysimikill. Hitt
kann að orka nokkurs tvímælis,
hversu vakandi sá áhugi sé að
öllum jafnaði. Af dagblaði
framsóknarm. eru nú komnir
út 3—4 árgangar, og þó virð-
ist svo sem því hafi aldrei bor-
ist til eyrna nokku-r ávæningur
af því, að komið gæti til mála,
„að nota laugavatn til upphit-
unar á liíbýlum höfuðstaðarins“
fyrr en nú, að það er komið
þetta á fjórða árið! Þó hefir
laugavatni nú verið veitt í all-
mörg liús í bænum til upphit-
unar, og þar á meðal í nokkur-
ar opinberar byggingar. Sú hita-
veitahefirverið í notkun í nokk-
ur ár og undirhúningur hafinn
til þess að koma í framkvæmd
hitaveitu fyrir allan bæinn. Og
nú eru framsóknarmenn að
vísu loks að láta sér skiljast,
að það muni ekki aðeins vera
hugboð einstakra manna, að
hitaveita kunni að vera álitlegt
fyrirtæki, heldur að um „stórt
og merkilegt mál“ sé að ræða.
Og nú gerist ákafi þeirra svo
mikill, að þeir segja að það sé
„mikill ljóður á ráði þeirra
fiokka, sém stjórnina liafa á
málefnum bæjarins, að ekki
hefir verið flýtt undirbúnings-
rannsókn liitaveitunnar og öðr-
um atriðum, er málið snerta,
svo að þegar væri hafin fram-
lcvæmd hennar.“ Og virðist það
þannig vaka fyrir þeim, að vel
liefði getað komið til mála, að
verkinu hefði nú jafnvel verið
langt komið, ef vel hefði verið,
og það án þess að þeir fram-
sóknarmenn hefði hugmynd um
að nokkurar ráðagerðir hefði
verið uppi um slíkt.
Það má nú að vísu vel vera,
að slíkt hefði getað tekist, ef
ekki stæði svo ólánlega á, að
það eru einmitt framsóknar-
menn, sem nú hafa farið með
völdin í landinu um hríð, með
aðstoð socialista. En það eru
einmitt stjórnarvöld þeirra
flokka, sem eiga sök á því, að
undirbúningsrannsókninni er
ekki lengra komið. Til þeirrar
rannsóknar þarf m. a. tæki, sem
ekki eru til í landinu nægilega
fljótvirk, en þeir flokkar, sem
stjórnina liafa á þeim málum,
hafa reynst ófáanlegir til að
‘leyfa innflutning á þessum
tækjum, fyrr en nú alveg ný-
lega og jafnvel nokkru eftir að
blað framsóknarmanna vakn-
aði lil meðvitundar um það, að
nokkur undirbúningur væri
hafinn til þess að koma hitæ-
veitunni í framkvæmd. Og það
er að vísu skiljanlegt, að nokk-
ur dráttur hafi orðið á inn-
flutningsleyfinu, úr því að ráða-
mönnum framsóknarflokksins
hefir verið svo ókunnugt um
það, að nokkur slíkur undir-
búningur væri hafinn. — En
það er því miður fleira, sem
sækja verður til stjórnarvalda
landsins, til þess að unt verði
að lirinda þessu nauðsynjamáli
í framkvæmd, og er ástæða til
að óttast, að það liggi ekki öllu
lausara fyrir. Væntanlega reyn-
ir nú líka á það, áður en langt
um líður.
Það er enginn vafi á því, að
sá meiri hluti bæjarstjórnar
Reykjavíkur, sem hafist hefir
handa um það, að koma hita-
veitunni í framkvæmd, mun
fylgja því máli fram með öll-
um þeim hraða, sem unt er. Og
vonandi verður þess ekki allt
of langt að bíða, að unt verði
að byrja á verkinu. En áður en
til þess kemur, verður að afla
fjár til framkvæmdanna, og
þess fjár verður að afla að
minsta kosti að nokkuru með
lántöku erlendis. Erlent lán
mun hinsvegar vart fáanlegt,
nema gegn ríkisábyrgð, en það
er kunnugt, að nokkur tregða
liefir jafnan verið á því, að fá
slíka ábyrgð fyrir Reykjavíkur-
bæ, þegar framsóknarflokkur-
inn hefir nokkuru ráðið á Al-
þingi, og er í því sambandi
skemst að minnast ábyrgðar-
innar fyrir Sogs-láninu sem tal-
in var ein af höfuðástæðunum
til þingrofsins 1931. Og mönn-
•um hefir skilist, að nú væri þó
engu minni vandkvæði á ei’-
lendum lántökum en þá. En á
þetfa verður nú væn lanlega
reynt, áður exx nxjög langt líð-
ur og fá menn þá gerr að vita
unx áhxiga framsóknarmanna
fyrir hitaveitu Reykjavíkur.
ötan af landi,
15. apríl. FÚ.
Snjóþyngsli enn í innsveitum.
í Vopnafirði hefir verið góð
tíð síðastliðna viku og eru
komnir upp liagar með sjó
frarn. í innsveitum erxi snjó-
þyngsli og bændur lieylitlir.
Birgðir eru nokkrar af fóður-
bæti, og von á korni á Lagar-
fossi 20. þ. nx. ,
Vestmannaeyjum 15. apríl FÚ.
Aflabrögð.
í Vestmannaeyjum var í dag
góður afli á þá netabáta, sem
konxnir voru að um ld. 19. Afli
er nxjög tregur á línu,
Mestan afla höfðu í gær:
Ililmir 25.500 kg„ Von 25.500
kg. og Geir Goði 17.600 kg.
í dag var í fyrsta sinni á
þessu ári breiddur saltfiskur í
Vestmannaeyjum og er það ná-
lægt mánuði fyr, en venja er til.
— Þurkur var góður í dag.
Höfnum, 15. apríl FÚ.
Eldsvoði.
Skóla- og samkomuhúsið í
Höfnum brann til kaldra kola í
fyrrinótt. Litlu einu var bjargað
,af kenslulækjum og bókxxm.
Magnaðist eldurinn og varð elcki
við neitt ráðið, því langt var í
vatnsból og slökkvitæki engin.
Stóð húsið skömmu síðar í Ijós-
unx loga. —
Húsið var einlyft tinxburhús,
Frá Alþing!
í gær.
Efri deild.
1. Frv. til 1. um viðauka við
lög um brunamál. 3. umr. —
Frv. var samþykt og sent n. d.
2. Frv. til 1. um drykkju-
mannahæli. 1. umr. Flm. Guð-
rún Lárusdóttir. — Skv. frv.
þessu skal ríkið stofna og starf-
rækja drykkjumannahæli, svo
fljótt sem þvi verður við kom-
ið, og í síðasta lagi fyrir árslok
1937. — Þar senx frv. var of
seint fram komið voru afbr.
veitt. Málinu var visað til 2. xim-
ræðu og allsherjarnefndar.
3. Frv. til 1. um br. á 1. um
útsvör. — Frh. 2. umr. Samþ.
og vísað til 3. umr.
4. Frv. til 1. um breyt. á vega-
lögum. — 3. umr. Þrjár breyt.-
till. lágu fyrir. Umr. var lokið,
en atkv.gr. frestað og málið tek-
ið út af dagskrá.
, Neðri deild.
1. Frv. til 1. um breyt. á 1. um
menningarsjóð o. s. frv. 1. umr.
Frv. þetta er búið að ganga í
gegn í e. d„ og var því vísað
til 2. umr. og mentamálanefnd-
ar.
2. Frv. til 1. um sveitastjórn-
arkosningar. 3. umr. Umr. urðu
töluverðar en þeim var frestað
og nxálið tekið út af dagskrá.
3. Frv. til 1. um jarðakaup
ríkisins. Frh. 1. umr. (atkv.gr.)
Nú loks náðist samþykki til að
vísa málinu til 2. umr. með 16
atkv. gegn 2, og var þvi visað
til landbúnaðarnefndar.
4. Frv. til 1. um skipun presta-
kalla. Frli. 2. umr. (atkv.gr.).
Till. Ásgeirs Ásgeirssonar xun
að vísa nxálinu til stjórnarinn-
ar var feld með 16 atkv. gegn
11, að viðhöfðu xiafnakalli. —
Breyt.till. minnihl. launamálan.
við 1. grein var samþ. með 13
atkv. gegn 11, og brt. við 3. gr.
sainþykkt án atkv.gr. En br.-
till. við 7. gr. var feld með 13
atkv. gegn 10. Aðrar greinar
frv. vorxx samþ. og rnálinu vis-
að til 3. unxr.
5. Frv. til 1. urn kosningar til
Alþingis. 3. umr. Eflir að alls-
herjarnefnd hafði konxið franx
með álit sitt við 2. umr. máls-
jns um að samþ. frv. óbreytt,
kenxur Jör. Brynjólfsson nxx
við 3. unxræðu nxeð breyt.-
tillögur viðvíkjandi landlistxnn
sem var eitt helsta deilumál
við umræður um kosningarlög-
in, er þau voru samþykt. Um-
ræður voru töluvei’ðar uxxx mál-
ið, aðallega milli Jör. og Thor
Thors og Hannesar Jónssonár.
Að þeim loknum var atkv.gr.
frestað og málið tekið út af dag-
skrá. '
einn salur með leiksviði í öðrum
enda. Ókunxxxigt er um eldsupp-
tök. Sýslumaður tók í gær nxál-
ið til rannsóknar.;
15. apríl. FÚ.
Maður druknar.
Aðfaranótt 14. þ. m. vildi það
slys til að Eyvindur Albertsson,
ókvæntur bóndi í Teigi í Fljóts-
hlíð, drukknaði í Þverá, skamt
neðan við Miðkot. Hann var á
heimleið, og er talið, að hann
muni hafa farið af réttri leið
vegna dimmu og lent í sand-
bleytu. Hestur hans var kominn
beislislaus heinx að Teigi um
morguninn og var þá þegar far-
ið að leita. Fanst lík hans á eyri
í ánni, fyrir framan Miðkot og
reyndust lífgunartilraunir á-
rangurslausar. Eyvindur heit-
inn bjó með roskinni móður
sinni, Salvöru Tómasdóttur, á
einum þriðja hluta af Teigi.
Flann var 27 ára gamall.
Barna-
verndar-
þing
verður háð í Kaupmannahöfn
25.—28. júní n. k.
Þar sem fult skipulag er kom-
ið á bamavernd óg nxörg liæli
konxin á fót í þeiixx tilgangi,
þykir sjálfsagt að starfsmenn
þeirra hæla og fulltrúar barna-
verndarnefndar eigi árlega
„þjóðfundi“ um það starf. Eru
þeir fundir oft fjölsóttir og
margt þar að læra, eða svo hefir
mér fundist.
Síðan 1919 liafa auk þeirra
„þjóðfuixda“ verið haldin við
og við sameiginleg barnaverixd-
arþing fyrir öll Norðurlönd.
Undirbúningsfundur að því
starfi var i Lundi árið 1919, en
aðalþingin voru í Damxxörku
1921, i Noregi 1924, í Sviþjóð
1927 og i Finnlandi 1930.
5. þingið verður i vor 25.—
28. júni í Kaupmannahöfn, og
eru þangað velkomnir allir þeir,
sem að barnavernd starfa á
Norðurlöndum eftir þvi senx
húsrúm leyfir frekast, en fund-
arstaður er í ríkisþingsbygging-
unni í Kristjánsborgarhöll.
Af dagskrá fundarins má
þetta nefna:
25. júní. Kl. 10 árd.: L. Ghrist-
ensen socíalráðherra Dana set-
ur þingið. Á eftir ávörp frá full-
trúum 5 landa í þessari röð:
Finnland, íslaixd, Noregur, Sví-
þjóð og Danmörk. Kl. 12 nxorg-
unverður hjá sócíalráðherra
Dana. Kl. 14.30 skýrslur frá for-
mönnum barnaverndarráða i
fyrnefndunx löndum eða full-
trúum þeirra ráða.
Föstud. 26. júní. Kl. 9.30 árd.:
Morgunmessa í Hallarkirkjunni
(sr. O. Geismar). Kl. 10 fundur
í fólksþingssalnxuxx. Unxtalsefni:
Aðstaða barna gagnvart lög-
regluvaldinu. ( Málshefjandi
danskur og sænskur lögfræð-
ingur.
Kl. 14 skiftast fundarmenn i
4 deildir. Umræðuefni: Umsjá
með vangæfum bönxum, at-
vinnuleysi og æskan, eftirlit
nxeð einkaliælunx o. s. frv.
Um kvöldið eru fundarmenn
gestir boi’garstjórnar i ráðhús-
inu.
Laugardagur hefst nieð
morgunnxessu (sr. Hammer).
Síðan eru rædd ýms atriði við-
víkjandi heilsuvernd barna,
einir 6 læknar o. fl. nafngreindir
málshefjendur.
Sunnud. KI. 10: Guðsþjónusta
í dómkirkjunni. (Fuglsang-
Damgaai’d, Hafnarhiskup). —
Seinni partinn: 3 eriixdi uixi
ximsjá þjóðfélagsins með börn-
unx á vegum barnverndar-
nefndar.
Ennfremur verða sýnd barna-
hæli í Kaupmannahöfn, skiln-
aðarsamsæti haldið o. s. frv.
Á annað hundrað erlendir
fundarmenn fá harla ódýra
gistingu og suniir jafnvel ó-
keypis, geta 5 íslendingar hlotið
hana, en verða þá að hafa nxeð-
nxæli barnaverndai-ráðs L og
segja til sín senx allra fyrst.
Þátttökugjald er 20—28 kr.
er sendist um leið og menn til-
kynna að þeir ætli að sækja
þingið.
Utanáskrift er:
Dansk Sektion af nordisk
Sammenslutning til Værn for
Börn og Unge. Amussens AHé
l3, Köbenhavn.
Eftir þingið verða farnar
kynnisferðir í hifreiðum uni
Danmörku til að kynnast ýms-
um uppeldisstofnunum. Kostar
dagferð um Sjáland 8 kr„ ert
3ja daga ferðir unx Fjón og Jót-
land 60 kr„ — þar nxeð taldar
Fridarumleitanir
byrjaðar í Genf.
18.000 manna her frá Eritreu tók borgina
mótspyrnulaust. Addis Abeba — í 212 enskra
mílna fjarlægð — næsta markið.
Stalir hafa tekið Dessie.
Fulltrúar Italíu og Þjóðabandalagsins héldu
fyrsta fund sinn 1 gærkveldi. — 13 manna
nefndin kemur saman í dag.