Vísir - 20.04.1936, Blaðsíða 3

VISIR
NÝR ÍSLENSKUR
iðNaður.
H.f. Gler hefir reist verksmiðju til glergerðar
hér í bænum og tekur hún til starfa í næsta
mánuði seint.
I næsta mánuði hefst gler-
gerð hér í bænum. Hefir verið
stofnað hlutafélag í því skyni,
verksmiðja reist, og öllum und-
irbúningi svo vel á veg komið,
að starfsemin hefst í næsta
mánuði seint.
Félag það, sem liér er um að
ráéða, er h. f. Gler. Það hefir
!reist sér verksmiðju í Rauðar-
árliolti, við Þverveg, og er húið
að koma þar fyrir mörgum vél-
um, en von er á fleiri eftir mán-
aðamótm. í verksmiðjunni eru
þrír bræðsluofnar, til þess að
hræða gagnsætt gler i mjólk-
urflöskur o. fl., mislitt gler
og loks þunt gler, i lampaglös
o. fl.
Vélarnar eru keyptar í Eng-
landi og enskur maður Mr.
Greenwood frá Leeds, glergerð-
Lögregtunni tilkynt
árás og rán.
Maður einn tilkynnir lög-
reglunni, að á sig' hafi verið
ráðist og hann ræntur 2900
krónum.
S. 1. laugardag kom Guð-
mundur Þórðarson, annar stýri-
maður á Gulltoppi á lögreglu-
stöðina og tilkynti, að hann
liefði orðið fyrir árás á Skúla-
götu kl. 12,35—12,40, á móts
við Sænsk-íslenska frystihúsið,
og hefði árásarmennirnir rænt
af honum 2900 lcr. Voru klæði
Guðmundár allmjög rifin, eink-
um yfirfrakki hans. Guðniund-
ur hafði um kl. 11 tekið við
3000 kr. á skrifstofu Kveldúlfs.
Var fé þetta lifrarhlutur háseta
og ætlaði G. Þ. að greiða þeim
hlut þeirra kl. 1. Peningunum
fékk liann skift í Landshankan-
um og hafði 2900 kr. í stórum
seðlum í veski sinu, en 100 kr.
i skiftimynt í buxnavasa sínum.
Árásarmennirnir voru í bíl.
Kom einn þeirra úr bílnum og
hað G. Þ. um 10 kr., en liann
armaður í þriðja lið, hefir start-
að að uppsetningu þeirra. Er
hann utan nú og kemur hráð-
lega aftui. Enskir menn eiga að
kenna hinu íslenska starfsfólki.
Hvatamaður þess, að i þetta
var ráðist, er Friðþjófur Thor-
steinsson.
Var stofnað lilutafélag í þessu
skyni og fól stjórn þess Eyjólfi
Jóliannssyni framkv.stj. að
annast framkvæmdir og undir-
búning, uns verksmiðjan tæki
til starfa. Verður þá ráðinn
framkvæmdastjóri. Það, sem
hér segir að framan, er sam-
kvæmt viðtali við Eyjólf Jó-
hannsson. Ýms efni til glergerð-
ar munu nothæf liér á landi, en
frekari rannsóknir þarf að gera
á því sviði. a.
neitaði. Reif hann þá í frakk-
ann og sló Guðmund i andlitið,
en annar maður lcom þá úr
bílnum og réðust þeir nú háðir
á hann, náðu af honum seðla-
veskinu og óku af stað sem
hraðast austur götuna. Rreitt
var yfir númer bílsins. Enginn
var nálægur, sem G. Þ. gat kall-
að á. Læknir skoðaði hann, en
engin merki sáust eftir höggið.
Fékk G. Þ. leyfi til þess að fara
út aftur með skipinu.
Lögreglan hefir málið til
rannsóknar. G. Þ. er enn sem
komið er einn til frásagnar um
viðburð þennan og liefir eklci
tekist að hafa uppi á neinum,
sem sá hvað fram fór, eða veit
neitt um atburð þennan. Rann-
sókn heldur áfram.
Næturlæknir
er i nótt Jón Norland, Skóla-
vörðustíg 6 B. Sími 4348.
Næturvörður
er yfirstandandi viku
Reykjavíkur apóteki og Lyfja-
búðinni Iðunni.
1.0.0 F. = 0.Il1P. =117421874
= E. 8. *
[X] Helgafell 59364217—IV/V.
—2.
Veðrið í morgun:
í Reykjavílc 0 stig, Bolungar-
vík —2, Akureyri —2, Skála-
nesi —2, Vestmannaeyjum 1,
Sandi —1, Kvígindisdal —2,
Hesteyri —4, Gjögri —4,
Blönduósi —2, Siglunesi —5,
Grimsey —4, Raufarhöfn —3,
Sfeálum —2, Fagradal —2, Pap-
ey —2, Hólum i Ilornafirði —3,
Fagurhólsmýri 1, Reykjanesi 1.
Mestur hiti liér i gær 4 stig, mest
frost 3 stig. Sólskin í gær 5,4 st.
Yfirlit: Háþrýstisvæði um Is-
land og Grænland, en lægð yfir
Noregi. Horfur: Suðvesturland,
Faxaflói, Breiðafjörður: Norð-
austangola. Víðasí léttskýjað.
Vestfirðir, Norðurland, norð-
austurland, Austfirðir: Norð-
austan kaldi. Sumstaðar dálítill
éljagangur. Suðausturland:
Norðaustankaldi. Víðast lélt-
skýjað.
Skipafregnir.
Gullfoss var á Akureyri í
morgun. Detlifoss er á leið til
IIull frá Vestmannaeyjum.
Goðafoss fer vestur og norður
annaðkveld. Brúarfoss er í
Kaupmannahöfn. Lagarfóss er
á leið til Kaupmannahafnar.
Selfoss er á leið til Iiamborgar.
Esja var á Djúpavogi i gær. M.
s. Dronning Alexandrine fór frá
Kaupmannahöfn á laugardags-
morgun áleiðis hingað. Af veið-
um liafa komið: Belgaum með
140 tn., Snori’i goði með 137,
Ilannes ráðherra með 130,
Karlsefni með 100 og Ólafur
með 98 tn. Lyra kom liingað i
dag. Nova fer síðdegis í dag
vestur og norður um land til
Noregs.
Ver seldur til Norðfjarðar.
Hlutafélag í Neskaupstað í
Norðfirði liefir lceypt togarann
Ver Ög eru Ilafnarsjóður Nes-
kaupstaðar og Fóðurmjölsverk-
smiðja Norðfjarðar stærstu
hlutliafarnir. Einstaklingar eiga
einnig hluti í skipinu. Skipið er
keypt af Landsbanlca íslands og
Þegar drepsóttin mikla gekk hér í Reykja-
vík öndverðan vetur 1918, sýktist Guðmundur
mjög alvarlega og var ekki hugað líf um sinn.
Hann hrestist þó nokkuð, er leið að jólum og
komst á fætur. — En hann náði hvergi nærri
fullri heilsu, og mun þá liafa búist við, að senn
drægi að leiðarlokum. Varð og sú reyndin, því
að hann lagðist bráðlega af nýju og reis ekki
á fætur úr því.
Þá er liugað var að handritum hans síðar,
kom í ljós, að hann hafði lagt skriflegt bann
við því, að gömul kvæði yrði prentuð umfram
það, sem nú er út komið. — Þess er því ekki
að vænta, að óprentuð kvæði skáldsins lcomi
nokkuru sinni fyrir almenningssjónir.
—o—
í bréfum síra Mattliíasar, hins mikla skáld-
jöfurs, þykir þess gæta nokkuð, að liann sé all-
spar á mikið lof um skáldbræður sina. Þykir
honum „sitt að hverjum og að öllum nokkuð“
og ckki ber liann lof á sjálfan sig. Hann kveðst
ekki hafa orðið nema „hájfur maður“ og átti
hann þó að fagna löngum vinnudegi. — Það er
því hætl við, að þeir sem ungir falla í valinn,
verði ekki nema brot af því sem í þeim
býr Ævidagur Guðm. Guðmundssonar varð
ekki langur, að eins 44 ár. Fær vitanlega eng-
inn úr því skorið nú, liverju óðlist þjóðarinnar
hefir verið svift, er liann var svo ungur frá
störfum kvaddur.
Síra Matthías gelur Guðmundar á einum stað
eða tveim í bréfum sínum. Og liann viðurkenn-
lr liiklaust, að jiessi skáldbróðir sinn sé mikill
formsnillingur. Hann segir m. a.: Guðm. þarf
sigla; hann er of dreymandi og rósaskýjaleg-
lIr fyrir þjóðina, en hragsnillingur er hann og
vcrðnr“. r— Og enn segir hann: „En þó eru þau
Jjóð Guðm.“ (þ. e. Ljósaskifli) „gull — það
sem þau ná . . . . “ — Þegar kvæðáflokkurinn
„Friður á jörðu“ kom út, þótti hinum vitra
manni, Þórhalli hiskupi, svo mikið lil koma, að
hann hafði orð á því á prenti, að höf. ætti slcil-
ið að liljóta friðarverðlaun Nobels að bragar-
launum. —
Enginn maður, sá er nokkurt skyn her á
kvéðslcap, mun neita jiví, að Guðmundur Guð-
immdsson hafi verið einn hinn mesti formsnill-
ingur í Ijóði, sem þetta land hefir alið. — Hinu
hafa sumir viljað halda fram, að kvæði.hans
sé ekki alls kostar efnismikil. — Það kann að
vera, að sum hinna fyrri kvæða hans sé ekki
veigamikil að þessu leyti. — En þau er yndisleg-
ur skáldskapur. Formið er víða svo fullkomið og
töfrandi, að mönnum finst að lengra verði ekki
komist. — Þau kvæði eru í raun réttri óvið-
jafnanleg. — Þau eru eins og norðurljósa-bál
— cins og geisla-sindur á ísum — eins og vira-
virki gimsteinum sett. Síðari kvæðin eru að
jafnaði efnismeiri, liugsunin þroskaðri, dýpri og
fegurri. En yfir öllu eða flestu leika lielgi-
töfrar ríms og máls.
Það liefði óneifanlega verið gaman að birla
nokkur sýnishorn af kveðskap hins bragslynga
og ágæta höfundar. — Eg læt mér nægja að
birta eitt af síðustu kvæðum skáldsins —
kvæðið
Strengja-galdur:
I.
Sá eg inn i sólheima,
sá eg inn i draumheima,
horfði’ eg inn í steinanna
og hólanna sál.
Fann eg líða blómblæ
blíðan yfir hljómsæ,
sungu mér og sungu mér
þar svanir Huldumál.
liefir því verið gefið nýtt nafn
-— Brimir. Skipstjóri er Gunnar
Pálsson, en framkvæmdastjóri
Jónas Guðmundsson alþm.
„Barnadagurinn“,
sumarmálablað Barnavinafé-
lagsins Sumargjöf er komið út.
Dagskrá barnadagshátíðahald-
anna er þar hirt almenningi og
auk þess eru í blaðinu margar
góðar greinar eftir þá ísak Jóns-
son, Ásgeir Ásgeirsson, Jón Sig-
urðsson, Steingrím Arason, Sig-
urð Thorlacius, Skúla Skúlason,
Vigdísi G. Blöndal. Ennfremur
kvæði eftir Hallgrím Jónsson og
Hjört frá Rauðamýri.
Barnadagsblaðið verður selt
á götum borgarinnar á morgun
og geta börn sem vilja selja
það fengið það i Austurstræti
12 frá kl. 9 á þriðjudagsmorg-
un. Blaðið kostar 25 aura. Sölu-
laun eru 5 aurar.
Tilkynning
frá franska ræðismanninum í
Reykjavík. — Franski ræðis-
maðurinn i Reykjavík tilkynnir
að lionum liafi borist skirteini
frá stjórn kaupstefnu þeirrar,
sem verður lialdin i París frá
16. maí til 2. júní næstkomandi.
Þau eru ætluð íslenskum kaup-
sýslumönnum, iðnaðarmönn-
um eða framleiðendum, sem
liefðu í hyggju að sækja þessa
kaupstefnu. — Sldrteini þessi
gefa réttindi til 40% lægra
verðs en ella á ferðum með
frönskum járnbrautum. Skir-
teinin eru aflient á frönsku
ræðismannskrifstofunni í Rvik.
Sumarfagnaður
glímufélagsins Ármann verð-
ur í Iðnó síðastá vetrardag. Þar
fer fram kappglíma um
drengjahornið og síðan hefst
dansleikur. Hljómsveit Aage
Lorange spilar, sjá nánar í augl.
Fiskáflinn
var 15. þ. m. 12.522 smál.
miðað við fullverkaðan fisk, en
á sama tíma í fyrra 24.905 smál.
Útvarpið í kveld:
19.10 Veðurfregnir. 19,20
Þingfréttir. 19.45 Fréttir.
20.15 Umræðukvöld liáskóla-
stúdenta (um þjóðmálastefnur
liáskólastúdenta).
Útvarpið árdegis á morgun:
7,45 Morgunleikfimi. 8,00
Enskukensla. 8,25 Dönsku-
kensla. 10,00 Veðurfregnir.
12,00 Hádegisútvarp. 15,00 Veð-
urfregnir.
Óeirdir á
Sýrlandi.
Berlín 20. apríl FÚ.
Blóðugir bardagar hafa orðið
milli Gyðinga og Araba í borg-
unum Jaffa og Telaviv i Sýr-
landi. Fjöldi manna hefir særst
eða beðið bana. Stjórnin hefir
lýst yfir hernaðarástandi. Veg-
urinn milli Jerúsalem og Jaffa
hefir verið lokaður. Breskar
hersveitir eru á leið til Jaffa.
-----í-iicvngjm-'-
Sænskap
mentastofn—
anir
opnaðar fyrir íslenskum
námsmönnum.
Stokkhólmi 17. apríl (FB)
Sænska rikisstjórnin hefir
samþykt ráðstöfun, sem Is-
landsvinir i Sviþjóð telja mik-
ilvaegt skref til þess að efla sam-
búð og vináttu íslendinga og
Svía. Hefir ríkisstjórnin nefni-
lega, eftir sérstakri beiðni, sam-
þykt að veita íslenskum stúd-
entum rétt til þess að innritast
við sænskar mentastofnanir,
stunda þar nám og ljúka prófi.
Stofnanir þær, sem um er að
ræða, eru háskólarnir í Uppsöl-
um og Lundi, Stockholms hög-
skula, Göteborgs liögskula,
Karlolinska institutet fyrir
læknisfræðinemendur og tann-
læknaskólinn og Tekniska liög-
skolan í íjjtockholm og loks
Clialmers tekniska institut í
Göteborg.
Helge Weedin.
f
Friöíjófur Mars Jónasson
andaðist 19. f. m. i sjúkrahúsi
í New York, eftir slutta legu.
Hann var fæddur 4. mars
1898 og því fullra 38 ára að
aldri, er hann lést. Hann var
sonur Jónqsar H. Jónssonar,
fasteignasala, og konu hans,
Sigurlaugar Indriðadóttur,
Jónssonar, síðast bónda í Ytri-
Ey á Skagaströnd.
Friðþjófur stundaði hljóm-
listarnám í Þýskalandi um hríð.
Dvaldist þvi næst hér í Reykja-
vík um tíma, en hélt þá vestur
um liaf, staðnæmdist í New
York og mun hafa átt þar
heima til dánardægurs.
Síðustu 4—5 árin hafði liann
atvinnu hjá sama iðnfyrirtæki
og var þar enn fastur starfs-
maður, er hann lést.
55 refir skotnir.
FÚ. 17. apríl.
Á Melraklcasléttu liafa verið
skoínir 55 refir í vetur. — Þar
af liafa bræðurnir í Ormalóni
skotið 22 og Leifur Eiríksson í
Raufarhöfn 12. — Góð jörð er
nú komin upp meðfram sjó á
Melrakkasléttu, en veðrátta er
lcöld.
Guðleysingjar.
Lenin sagði: „Vér liöfnum
öllu siðalögmáli, sem á rót sina
að rekja til yfirjarðneskra hug-
sjóna, eða hugsjóna, sem eru
ofar skilningi stéttanna. Að
vorri liyggju eru siðalögmálin í
órofa sambandi við áliugamál-
in í baráttu stéttanna. Það er alt
siðferðislegt, sem þarf til þess
að eyða úreltu skipulaginu. Vér
trúum ekki á eilífar siðgæðis-
hugsjónir og andmælum'slikri
blekkingu. Siðgæði kommún-
ista er barátta þeirra fyrir sam-
ábyrgð og alræði öreigastéttar-
innar.“ (
Þetta sagði Lenin og sam-
kvæmt þessu „guðspjalli“ reyna
rauðu greyin hérna að hegða
sér. — Rauðliðar kæra sig víst
ekki um aðra guði en þá Lenin
og Stalin!
Kr. H.
Hvort eg vakti’ eða svaf
ekki vissi eg af,
en eg leið eins og ljóðblær,
eins og lágværðar hljóðblær
yfir algleymis-alkyrðar haf.
Undur mér að eyrum har
og undur að brám: ,
léku bjartar liillingar
i Ijósvaka blám.
Seiðfögur, söngtigin
svifu þar fljóð —
sem litmerli ljósþoku
loftsins roðaglóð.
Ekki var þar dagur
og ekki var þar nótt.
Þar var liávær glaðværð
og þó var kyrt og hljótt.
Ekki var þar árla
og ekki var þar síð —
en eilífðin eilífa ,
ofar rúmi’ og tið.
II.
Háa sá eg hljómsali
hvelfast yfir blómdali —-
umdu silfur-súlur
og safir boga-göng.
Þungur var sá kliður
sem þúsund vatna niður,
ómsog djúp í eilífum
aldanna söng.
Stigu dans um tindrandi
bifrastir brúðir,
hráleiftrin glitruðu
lýsigull við árm.
Riðu Jögröst sindrandi ,
riddarar prúðir,
rósirnar titruðu
liægt við glæslan barm.
Hörpur slógu söngvarar á mjallsteinamúr,
miljón bjöllur gullu þeim liáborgum úr. —
III.
Langar mig í Ijósheima,
langar mig i draumheima,
langar mig í ljóðheima — löng er mér bið.
Síðan eg sveif þar,
á sóllinda kleif þar, (
aldrei hefir sál mín fyrir söngvunum frið.
Hvergi sá eirir,
er óminn þann heyrir,
annað fátt sér una má um aldurdaga við.
Hillingaborgirnar
bak við allar sorgirnar
seiða liug og seiða
í sólbjartri þrá-----
Opna þú, hljómsproti,
himininn blá!
Seiði’ eg íil mín ljósheima,
syng eg til mín draumlieima,
kveð eg ofan í dagheima
dularveldin há.-----------
Ekki’ er satt hann deyi,
sem drottin fær að sjá:
Eilíft lif er einmitt það,
í öllu guð að sjá.
Þetta er dásamlegt kvæði, litríkt og kliðmik-
i®. — Skáld, er svo yrkir, hlýtur að lifa Iengi
hjá Ijóðelskri þjóð.
P. S.