Vísir - 12.01.1938, Page 2

VÍSIR
Japanir segja ekki Kína
formlega stríð á hendur.
Æstustu hernaðarsinnarnir fengu
ekki kröfum sínum framgengt á
keisaralegu ráðstefnunui.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London, í morgun.
Tokiofregnir herma, að reynt sé með öllu móti að
halda því leyndu, sem ákvörðun var tekin um á keis-
aralegu ráðstefnunni.
Það hefir síast út, að æstustu hernaðarsinnarnir hafi
ekki fengið kröfum sínum framgengt — þ. e. að Japan
segði Kína formlega stríð á hendur, en ætlan margra
er, að afleiðing þess mundi hafa orðið sú, að fleiri
þjóðir hefði flækst inn í stríðið.
En enda þótt Japan ætli ekki að segja Kína
formlega stríð á hendur verður styrjöldinni í Kína
haldið áfram, uns öll mótspyrna gegn Japönum
þar er brotin á bak aftur.
United Press.
SIGUR KÍNVERJA VIÐ TSINIANG.
London, 12. jan. FÚ.
Kínverjar halda því en þá fram, þrátt fyrir mótmæli Japana,
að þeir hafi unnið stórsigur við Tsiniang nokkuru sunnan við
Tsi-nan, og að járnbrautinni sem liggur vestur í Sliansi-fylki
sé nú ekki lengur hætta búin af her Japana sem sækir að norð-
an. Sagt er að Chiang Kai Shek sé lagður af stað til þessara
vígstöðva.
Fjármálaráðherra Kína sagði í gær, að kínverska stjórnin
myndi gera alt sem í hennar valdi stæði til þess að borga vexti
af erlendum skuldum, en að tolltekjur síðastliðins árs hrykkju
ekki til þess.
JBretar óttast að Mið-
jarðarltaflnu verði
lokað.
I»eir víggirða bopgip á sjóleiöinni
suðup fypip Afpiku.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London, í morgun.
Daily Herald flytur í morgun grein um það, að verið sé að
fullgera víggirt flotalægi í Freetown í Sierra Leone og
í Höfðaborg til þess að vernda þessa sjóleið til Indlands,
ef Miðjarðarhafið verður ekki fært, ef einhverri þjöð tekst að
loka Suez-skurðinum. í Freetown er verið að auka uppfyllingar,
hæta skilyrði til að skipa eldsneyti um borð í skipin o. s. frv.
Þá er verið að reisa sterk virki alstaðar umhverfis höfnina og
auka hermannaskálana, svo að þeir taki enn stærra setulið.
Þegar þessu verður lokið, verður Freetown mjög mikilvægur
staður frá hernaðarlegu sjónarmiði, eins og Singapore í Asíu,
þó verður Freetown ekki eins öfluglega víggirt. Á Robbeneyju,
sem liggur við höfnina í Höfðaborg, er einnig verið að reisa
sterkar víggirðingar.
Eru Englendingar auðsjáanlega farnir að óttast um völd sín
í Miðjarðarhafi vegna ágengni ítala. — United Press.
TtSIB
DAGBLAÐ
Útgfcfandi:
BLAÐAÚTGÁFAN
VÍSIR H.F.
Ritstjóri: Páll Steingrímsson.
Skrifstofa 1 ,. 10
> Austurstrætr 12.
og afgreiðsla |
S í m a r:
Afgreiðsla 3400
Ritstjórn 4578
Auglýsingastjóri 2834
Prentsmiðjan 4578
Verð 2 krónur á mánuði.
Lausasala 10 aurar.
Félagsprentsmiðjan.
Allra vinur.
IÓNAS Jónsson vorkennir
® mjög „hinum eiginlega
Alþýðuflokki“, sem liann kallar
svo, það „ólán“, sem hann hafi
orðið fyrir, „að vera lagstur
undir sina mestu öfundar- og
óvildarmenn, kommúnistana“.
En eins dauði er annars brauð.
Og svo virðist sem Jónas geri
sér hinar bestu vonir um, að
Framsóknarflokknum muni
fljóta nokkuð gott af þessu
„óláni“ Alþýðuflokksins.
„Það mun sannast, þegar líða
tekur fram á kosningaundir-
húninginn“, segir Jónas, „að
ýmsir góðir og gegnir Alþýðu-
fl.menn munu athuga vandlega
hvernig þeir geta best farið með
alkvæði sin, meðan flokks-
stjómin er í hugleiðingu við
vötnin ströng í seli Stalins hér
á landi“. — Og Jónas ætlast til
þess, að þessir „góðu og gegnu“
Alþýðuflokksmenn láli Fram-
sóknarflokkinn njóta j>ess, að
hann vilji Iivergi nærri koma
„seli Stalins hér á landi“.
Nú skilst mönnum liinsveg-
ar, að sel Stalins hér á landi séu
í rauninni fleiri en eitt og fleiri
en tvö. Og þó að eitt af þeim
sé hérna i Reykjavík, eins og
eitt af pottbrotunum, þá muni
þau einnig vera víðar, eins og
pottbrotin, og kunni því ef til
vill ekki aðeins Alþýðuflokkur-
inn, „hinn eiginlegi“, að mega
„labba lotinn“.
Og hvernig mundi nú ástatt
um „Iiinn eiginlega“ Framsókn-
arflokk í þessu efni?
Það er þannig ástatt um
hann, að hann hefir ratað í ná-
kvæmlega sama „ólánið“ við
„vötnin ströng“ í seljum Stal-
ins viðsvegar um landið. Það
hefir verið sagt frá því i blöð-
um allra flokka, nema þá ef til
vill Framsóknarflokksins, að
„allir vinstri flokkarnir“ hafi
komið sér saman um sameigin-
lega lista í sumum kauptúnun-
um, svo sem Eyrarhakka, Borg-
arnesi og víðar, og svo muni
einnig vera á ísafirði og í Hafn-
arfirði. Framsóknarflokkurinn
er því undir sömu söldna seld-
ur eins og Alþýðuflokkurinn í
þessu efni. I sumum kaupstöð-
unum hafa allir flokkarnir hver
sinn lista í kjöri, t. d. á Seyðis-
firði og Akureyri, og skiftir
það engu máli, þó að Fram-
sóknarflokkurinn liafi viðar
sérlista en Alþýðuflokkurinn.
Samfylking allra þriggja
„vinstri“ flokkanna, í þessum
kosnjngum, er staðreynd, sem
ekki verður deilt um. Ilinir
„góðu og gegnu“ Alþýðuflokks-
menn hér í Iteykjavík, sem
kunna að liafa skömm á sam-
fylkingu Alþýðuflokksins og
Kommúnistaflokksins, munu
því liugsa sig tvisvar um, áður
en þeir gefa Framóknarflokkn-
um atkvæði sín.
Jónas telur Framsóknar-
flokknum það mest til ágætis,
enda segist hann hafa markað
þá „línu“ flokksins sjálfur, end-
ur fyrir löngu, að hann geti
verið allra vinur og þurfi því
engum að vera trúr. Hitt fer nú
að verða nokkurnveginn aug-
ljóst, að trygð flokksins við
samstarfsflokkana muni ekki
svo mjög liáð því, hvort þeir
flokkar hneigjast meira eða
minna að byltingu eða ofheldi.
Að minsta kosti verður þess litt
vart nú í undirhúningi hæjar-
og sveitastjórnarkosninganna,
að Alþýðuflokkurinn hafi „fall-
ið í ónáð“ hjá honum fyrir þá
sök, að liann „liefir orðið fyrir
þvi óláni að vera lagstur undir
sína mestu öfundar- og óvild-
armenn kommúnistana“. Þrátt
fyrir þetta „ólán“ Alþýðu-
flokksins, heldur Framsóknar-
flokkurinn staðfastlega trygð
við liann í kosningaundirbún-
ingnum og tekur fullan þátt í
því „óláni“, sem hann hefir
orðið fyrir. Virðist Jónas þann-
ig hera Framsóknarflokknum
ver söguna en hann á skilið,
þegar hann segir, að flokkurinn
muni ekki síður reiðuhúinn að
„standa við hlið íhaldsins“ en
sinna fornu samherja, ef svo
heri undir.
ERLEND VÍÐSJÁ:
Makedonia.
Fyrir nokkuru voru hátíSahöld
• mikil í Skoplie, stærstu borginni
í þeim hluta Madedoniu, sem féll
Serbum í hlut, er Tyrkir uröu a'5
láta Makedoniu af hendi, og voru
hátíSahöldin í tilefni af því, aS 25
ár frá því, aö Makedoniumenn
voru leystir undan ánau'ðaroki
Tyrkja. Sta'ðurinn var fagurlega
upplýstur og fagnaður mikill.
Fjöldi hátt settra Serba var viS-
staddur, uppgjafahermenn, sem
barist höf'ðu gegn Tyrkjum, og
tugir þúsunda Makedoniumanna.
Segir í amerísku blaSi, sem birtir
frásögn um þetta, a'S önnur eins
hátíS hafi ekki veriS haldin í
Makedoniu öldum saman. — Ára-
tugum saman var Makedonia eitt-
hvesrt mesta ófri'Sarhættusvæði
álfunnar. Tyrkir höfðu mestan
hluta landsins fyrir Balkanstyrj-
öldina 1912 og stórveldin höfðu
stöðugt áhyggjur af, aS styrjöld
mundi brjótast út vegna Make-
doniumálanna. í fyrsta lagi vildú
Makedoniumenn losna undan
Tyrkjum, en auk þess, þótt íbúar
Makedoniu væri einhuga gegn
Tyrkjum, áttu þeir í stöðugum ill-
deilum innbyrSis. Serbneskir,
grískir og búlgarskir flokkar
vopnaSra manna óSu uppi. ÁriS
jgi2 sameinuSust Búlgarar, Serb-
ar, Grikkir og Montenegromenn
um aS reka Tyrki úr Evrópu. Búl-
garía var ’í mestri hættu í styrj-
öldinni, en Búlgarar börSust vel
og báru hita og þunga dagsins enn
frekar en Serbir, sem unnu marga
sigra. Þessir bandamenn unnu sig-
ur á Tyrkjum. Því næst hófust
erjur milli sigurvegaranna, en aS
lokum fékk Serbía meira en helm
ing Makedoniu, Grikkir nokkurn
hluta og Búlgarar hitt. Land þaS,
sem Serbir fengu, er um 14.000
ferh.mílur eSa stærra en Holland,
en íbúatala landsvæSisins er um
1.500.000. Alt var þar í afturför
og menning öll á lágu stigi. En
undangengin 25 ár hafa Serbir
gert mikiS í umbótaskyni þarna.
Járnbrauta- og vegasamgöngur
hafa veriS bættar, skólar reistir,
um 600 talsins, og margt fleira
mætti telja. Alt er meS vestrænni
brag en áSur var og hefir enn
frekara færst í þaS horf, eftir aS
Serbía upp úr heimsstyrjöldinni
varð hluti hins nýja ríkis, Jugo-
slaviu. Velgengni er þar meiri en
áSur, en Makedonium'enn sjálfir
eru þó ekki í alla staSi ánægSir,
því aS hinn mikli draumur þeirra
hefir ekki ræst, aS Makedonia
veröi sjálfstætt ríki. En serbneska
Makedonia er ekki eini hluti Jugo-
slaviu, sem vill verSa óháSur, Kró-
atar vilja líka fá sjáfstæSi sitt, og
jafnvel Serbar. En framtíSin ein
sker úr, hvort þessar þjóSir geta
sætt sig viS, aS Iönd þeirra sé
hlutar hins júgoslavneska ríkis.
ÞaS lifir Iengi í gömlum glæSum,
og þaS eru enn mörg hættusvæSi
á Balkanskaganum.
Nopska stór-
þingid sett.
Oslo, 11. jan.
Stórþingið kom saman til
fundar i dag árdegis. Hambro
var kosinn forseti með 80 at-
lcvæðum, Magnus Nilssen vara-
forseti með 141 atkv. Óðals-
þingið kaus Stöstad forseta, en
Myklebust varaforseta. I Lög-
þinginu var Moen kosinn for-
seti, en Moseid varaforseti. —
Stórþingið verður liálíðlega sett
á morgun. — NRP. — FB.
Sjómannakveðja.
11. jan. FB.
Lagðir af stað áleiðis til Eng-
lands. Vellíðan allra.
Skipshöfnin á Snorra Goða.
BRETARIHONGKONG
ÞJÁLFA KÍNVERJA.
Berlín, 12. jan. —- FÚ.
! í Hong-Kong hafa Bretar
komið sér upp nýjum lier-
deildum skipuðum ungum Kín-
verjum sem eru undir forystu
enskra herforingja.
Sagt er frá því, að mikið af
verðmætum Idnverskum lista-
verkum hafi fallið í liendur
Japönum er þeir tóku Nanking.
Spánn,
LOFTÁRÁS Á BARCELONA
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London, í morgun.
Giskað er á, að 25 menn hafi
beðið bana, en 45 særst, er flug-
vélar uppreistarmanna gerðu
loftárás á Barcelona í gær-
kveldi.
Tjónið af loftárásinni varð
mest í úthverfunum.
United Press.
HOLLENSKU SKIPI SÖKT.
London 12. jan. FÚ.
I gær var skotið tundurskeyti
á hollenskt skip sex milum und-
an strönd Spánar, milli Valen-
cia oð Alicante. Skipinu var
sökt.
ENN BARIST VIÐ TERUEL.
Uppreistarmenn segja, að
harðvítugar orustur séu háðar
norðan og suð-vestan við Teru-
el og að nokkur hluti uppreist-
arhersins innan borgarinnar
verjist enn í járnbrautarstöð-
inni Þetta kemur algerlega í
bága við fréttir frá stjórninni.
Sænska rikis~
þingið sett.
Stokkhólmi 11, jan. FB.
Sænska ríkisþingið var hátíð-
lega sett í dag í Stokkhólmshöll
af Gústav konungi.
í hásætisræðunni lagði kon-
ungurinn áherslu á, að hinir ó-
rólegu tímar í heiminum, ætti
að vera áminning til þjóðarinn-
ar um að vera vel á verði um
sjálfstæði og öryggi þjóðarinn-
ar, en einnig hvatning til auk-
innar þátttöku i samstarfinu
friðinum til eflingar.
Meðal nýmæla, sem boðuð
eru, er stofnun til heilsuvernd-
ar ahnennings, aukin menning-
arleg starfsemi á ýmsum svið-
um, ennfremur verður aukið fé
lagt fram til atvinnumála, jarð-
ræktar, til þess að hindra út-
breiðslu smitandi búfjársjúk-
dóma o. m. fl. — H. W.
Sllðarframleiðsla Bússa
Norski verslunarráðunautur-
inn Joliannesen skýrir svo frá
að Sovét-ríkin framleiði núorð-
ið alla þá síkl sem þau þurfi að
nota og yfirhöfuð séu slæmar
horfur um aukna síldarsölu til
Evrópulandanna, nema ef vera
kynni lil Eystrasaltslandanna og
Póllands. (FÚ.).
Stikkun sjálfvirku
stððvarinnar
Um þessar mundir fer fram
stækkun á sjálfvirku símastöð-
inni í Reykjavík. Stækkunin
nemur fjórum 500-mímera
vélasamstæðum eða alls 2000
númerum og stækkar stöðin úr
4000 númerum, sem nú eru í
notkun, upp í 6000 númer. —
Verkið var hafið um mitt síð-
astliðið sumar og von er um,
að þvi verði lokið i júnimánuði
í sumar. Sjálfvirlca stöðin í
Reykjavik tók til starfa 1. des.
1932 en nálægt fjórum árum
síðar — eða haustið 1936 —
voru öll símanúmer upp gengin
og nú eru margir komnir á bið-
lista. -— Áætlað er, að stækkun-
in fullnægi þörf bæjarins um
það bil næstu 8 ár — en mjög
fer það eftir vexti bæjarins og,
athafnalífi og öðrum atvikum.
Stækkun stöðvarinnar er að
öllu leyti unnin af íslenskum
mönnum. — Urnsjón með verk-
inu hefir Tómas Haarde síma-
stöðvarstjóri i Reykjavik. FÚ,
Skákþlng Norö-
lendinga.
Þriðja umferð
á Skákþingi Norðlendinga var
tefld í gærkveldi: Úrslit urðu
þau í fyrsta flokki A, að Guð-
mundur Arnlaugsson vann Ant-
on Sölvason, Hjálmar Theódórs-
son vann Óla Hermannsson, Jón
Ingimarsson vann Júlíus Boga-
son, en biðskálc varð milli Eiðs
Jónssonar og Jóhanns Snorra-
sonar. Hæstir i 1. flokki A eru
nú: Guðmundur Arnlaugsson
og Iljálmar Theódórsson með
þrjá vinninga hvor. — í fyrsta
flokki B, urðu úrslit þau, að
Guðbjartur Vigfússon vann
Guðmund Eiðsson, Ilaukur
Snorrason vann Sigmund Jóns-
son, en jafntefli varð milli Unn-
steins Stefánssonar og Kristjáns
Theódórssonar. Biðskák Unn-
steins og Guðmundar Eiðsson-
ar lauk með jafntefh. — 1 öðr-
um floklci eru nú hæstir: Jó-
liann Möller og Gunnlaugur
Sigm’geirsson, með 3 vinninga
hvor. — Fjórða umferð vei’ður
tefld í kvöld.
Norski verkalýðsflolck-
nrinn gengnr í II.
„lnternationale“.
Oslo, 11. jan.
Miðstjórn norska verkalýðs-
flokksins hefir með öllum at-
kvæðum gegn einu samþykt, að
Verkalýðsflokkurinn skuli inn-
ritast í alþjóðasamband jafnað-
armanna, svo kallaða „annað
internationale". Tillagan verð-
ur send öllum flokksdeildum til
meðferðar og á atkvæðagreiðslu
félaganna um tillöguna að vera
lokið fyrir 1. mars n. k. NRP.
— FB.
VERÐUR FÆREYSKA LÖG-
ÞINGIÐ ROFIÐ?
Kaupmannahöfn, 12. jan. — FÚ.
(Einkaskeyti).
Johannes Paturson kóngs-
bondi í Færeyjum er farinn til
Kaupmanjiahafnar í erindagerð-
um færeyskra jarðeigenda og
mun hann fyrir þeirra hönd
fara þess á leit við konung, að
hann rjúfi lögþingið færeyska.