Vísir - 19.01.1938, Blaðsíða 3

VÍSIR
Sigurður Kpistjánsson:
Stj ornarflokkarnir hafa meí verslunarhöftum,
hátolluni á nauísynjavörum oö ofsóknum gegn
atvinnuveguni lanösmanna skagað tlýrtíB og at-
vinnuleysi í landiinu, og leitt skort og örvæntingu
inn á fjölrta heiinila.
Reykjavík hefir tekið við þúsundum flóttamanna, sem
flúið hafa óstjórnina og örbirgðina í þeim kaupstöð-
um og sveitarfélögum, sem rauðliðar stjórna.
t kosningabaráttu rauðu
flokkanna er það tvent, sem
vakið liefir undrun mína meir
en nokkuð annað. Annað er sú
staðhæfing Nýja dagblaðsins,
að dýrtiðin bafi lækkað, siðan
rauðu flokkarnir náðu stjórnar-
aðstöðu í landinu. Hitt er sú
staðhæfing Alþýðublaðsins, að
atvinnuleysið liafi minkað á
þessum sömu árum.
Það virðist þurfa talsverða ó-
skammfeilni til þess að segja
þvi fólki sjálfu, sem berst von-
lausri baráttu við hina síhækk-
andi dýrtið, að nauðsynjar þess
séu allaf að verða ódýrari og
auðkeyptari. (N. dagbl.). Og
eins má það teljast furðu djarft
að segja þvi fó'lki, sem árang-
urslaust leitar sér atvinnu dag
eftir dag og mánuð eftir mán-
uð, að altaf fari þó atvinnu-
leysið minkandi. (Alþbl.).
Um alvinnuleysið er það að
sönnu rétt atliugað, sbr. skýrsl-
ur hagfræðiráðunauts bæjarins,
að með þeim stórfeldu fram-
kvæmdum, sem Reykjavíkur-
bær hefir haft með höndum
næstliðin ár, liefir bæjarstjórn
tekist að koma í veg fyrir það,
að atvinnuleysið magnaðist eins
stói-kostlega hér, eins og á þeim
stöðum, sem rauðu flokkarnir
hafa ráðið og lcomið bæjar- og
sveitarfélögum sínum í fjárþrot
jafnframt því að leggja at-
vinnurekstur borgaranna í rúst-
ir. -—• En þrátt fyrir þetta er
það vonlaust og heimskulegt, er
Alþýðuhlaðið reynir að telja
fólki trú um það, að atvinnu-
leysið hafi farið þverrandi í
stjórnartið rauðu flolckanna.
Þvert á móti sýna óyggjandi
skýrslur það, að síðan rauðu
flokkarnir komu til valda, hefir
atvinnuhölið magnast frá ári til
árs, einnig hér í Reykjavílc, alt
fram til ársins 1937.
En þessi sannindi verða ekki
fundin, svo örugt sé, með því
að telja og hera saman, hve
margir menn eru atvinnulausir
einn ákveðinn dag á ári. At-
vinnulevsið finst með því að
skiá, hve margir atvinnuleysis-
dagar eru hjá atvinnufærum
mönnum hvert ár. Slíkum
skýrslum lætur bæjarstjórn
Reykjavíkur safna fyrir
Reykjavílc fjórum sinnum
hvert ár. Samkvæmt þeim
skýrslum hefir atvinnuleysi í
Reykjavik verið sem hér segir
siðan 1929:
Áx’ið 1929 .. . 13782 atv.l.d
— 1930 4993 —
— 1931 ... 70441 —
— 1932 ... 125815 —
— 1933 ... 81937 —
— 1934 ... 81131 —
— 1935 ... 101148 —
— 1936 ... 116852 —
— 1937 ... 105362 —
Með atvinnuleysisdögum telj-
ast ekki veikindadagar né þeir
dagar, sem unnið er í atvinnu-
bótavinnu.
Rauðu flokkarnir tóku við
stjórn landsins seint á árinu
1927. Fyrir þann tíma þektist
varla atvinnuleysi liér á landi.
\’ar alls ekki tekið að skrá at-
vinnulausa fyr en árið 1929. En
frá því ári og til ársloka 1937
hefir það áttfaldast hér í
Rcykjavík, og þó hefir Reykja-
vík veitt þessu höli meira við-
nám en nolckur annar kaup-
staður á Islandi.
Framsólcn og Alþýðuflokkur-
inn eru foreldrar dýrtiðarinnar
og atvinnuleysisins á íslandi.
Öll alþýða landsins veit, að
þessi afkvæmi rauðu stefnunn-
SbliiqEi i Jiiki-
k“ M á saitiykíii
Yflrrád socialista
þýða kauplækkun.
*
í fyrradag var skráð á togar-
1 ann Haukanes frá Hafnar-
firði, en taxti sá, sem gildir við
þa skráningu er langt fyrir neð-
an taxta Sjómannafélagsins.
Það er vitað að sjómenn á
þessum togara hafa borið
minna úr býtum en sjómenn á
öðrum togurum, en skrán-
ingin á „Haukanesið“ nú er því
brot á gildandi taxta sjómanna-
félaganna.
Þessi skráning fór fram með
vitund og vilja socialistafor-
kólfanna í Hafnarfirði og Sig-
urjóns Á. Ólafssonar.
Er hérmeð skorað á Sigurjón
Á. Ólafsson að skýra frá því
hvert sé lágmarkskaup háseta á
mánuði á togaranum „Hauka-
nes“, en taxti sá, sem auglýstur
Iiefir verið, er lágmarkstaxti.
Upplýsi Sigurjón ekkert um
þetta, er sýni að hásetar á
Haukanesi, hafi fengið greitt
taxtakaup og muni fá það greitt
framvegis, þá verður litið svo á
sem hann viðurkenni að skrán-
ingin á „Haukanesið“ sé brot á
taxta þeim, sem félög sjómanna
hafi auglýst, og félögin þar með
verið svikin í trygðum af trún-
aðarmönnum sínum.
Það virðist einkennilegt, ef
socialistar eins og Ásgeir Stef-
ánsson, forstjóri Ræjarútgerð-
arinnar í Ilafnarfirði, sem
einnig sér um rekstur togarans
Haukaness, geta haft trúnaðar-
menn sjómanna þannig í vas-
anum, að þeir séu knúðir til að
láta það viðgangast að sjómenn
fái ekki greitt taxtakaup eftir
að búið er að skrá þá á skipin.
Skráningin á Ilaukanes sýnir
því einungis, að þegar socialist-
afyrirtæki eiga í hlut, þá er sá
Sigurður Ivristjánsson.
ar eru miskunnarlausustu ó-
vinir fólksins, og þeim grimm-
astir, sem fátækastir eru og
fyrir flestum eiga að sjá. Þess
vegna þræta Nýja dagblaðið og
Alþýðublaðið fyrir það, að þess-
ar óvættir séu til.
Reykvíkingar! Ef þið viljið
losast við dýrliðina og atvinnu-
leysisbölið, þá minnist þess, að
til þess er aðeins ein leið, sú,
að reka Moskvaliðið og setulið
Framsóknar af liöndum sér.
réttur brotinn á sjómönnum,
sem annari útgerð er gert að
uppfylla.
Vandræði með kaupgreiðsl-
ur eru hvergi meiri en i bæjum
þeim, sem socialistar ráða.
Starf smenn Haf narf j arðar-
bæjar liafa orðið að eiga mikið
fé hjá bænum vegna þess, að
bæjarsjóður hcfir færst undan
að greiða þeim kaup, vegna
getuleysis.
Slíkt sem þetta ætti að kenna
sjómönnum og verkafólki, að
styðja ekki socialista til valda.
Völd socialista þýða kaup-
lækkun, af þeirri einföldu á-
stæðu, að eftir að lmið er með
bruðli og óstjórn að koma bæj-
arfélögunum í þrot, þá eru ekki
lengur peningar fjuár liendi til
að standa í skilum með kaup-
greiðslur.
Og „Haukanes“-útgerðin er
eitt dæmi þess af mörgum, að
yfirráð socialista yfir fram-
leiðslutækjunum þýðir einnig
kauplækkun vegna bágborinnar
stjórnar. Og socialistar virðast
ekkert feimnir við að skerða
kaup sjómannanna livað sem
auglýstum töxtum líður.
IfÍÉlOÉf
UeiÉllor.
Útbreiðslufundur Heimdallar
í gærkveldi var ágætlega sóttur.
Var hvert sæti skipað í Varðar-
húsinu, en margir urðu frá að
hverfa.
Jóhann G. Möller setti fund-
inn, en þvínæst tóku til máls
frambjóðendur ungra sjálfstæð-
ismanna við bæjarstjórnarkosn-
ingarnar: Bjarni Benediktsson,
Björn Snæbjörnsson, Gunnar
Thoroddsen og Sigurður Jó-
hannsson, en auk framantaldra
fluttu ræður Kristján Guðlaugs-
son, formaður Sambands ungra
larntölir ]. ].
„Alþýðufl. er nú í rústum af
völdum þessa eina velgefna en
giftulitla ölíusala og slórspekú-
lants. Þvi fleiri atkvæði sem
Iléðinn fær lianda lista komm-
únista, því meiri telur hann sig-
ur sinn og’ því fleiri „fanga“
komi hann með yfir i herbúðir
Einars Olgeirssonar.
Eftir þá skapraun, móðgun og
mannlýti, sem Iléðinn Valdi-
marsson gerir sinum gömlu fé-
lagsbræðrum, liljóta að líða
nokkur ár, þar til Alþýðufl. rétt-
ir sig við að nýju, þvi á meðan
sjómenn og verkamenn eru
„fangar“ hjá fólki sem hóta
byltingu að rússneskum sið, en
eru í raun réttri fleipurskendir
vaðalskollar, þá er verkamanna-
stéttin gersamlega varnar- og á-
lirifalaus, þrátt fyrir það, þó að
fáeinar liræður, sem kenna sig
við „Þjóðviljann“, sveimi eins
og vofur i kirkjugarði kring um
bæjarstjórnarsali og þinghús. Á
því óhjákvæmilega vanmáttar-
stigi verkamannaflokksins, sem
nú er framundan um nokkurra
ára skeið, þá fellur á Framsókn-
arflokkinn sú óhjákvæmilega
byrði að sinna hugðarmálum
sjómanna og verkamanna, jafn-
framt eigin iáhugamálum
flokksins“.
(N. Dbl. í dag.).
Deilan á
Sandi leyst,
1 gærkveldi náðist samkomu-
lag í deilu þeirri, sem staðið
hefir á Hellissandi milli verka-
lýðsfélagsins Aftureldingar og
útgerðarmannafélags Hellis-
sands. Deilan reis út af hluta-
skiftum á bátum með 6 manna
áhöfn. Utgerðarmannafélagið
vildi hafa 11 staðaskifti og af
þeim áttu 5 hlutir að renna til
útgerðar o^ 6 hlutir til sjó-
manna. Verkalýðsfélagið vildi
10.5 staða skifti og af þeim áttu
4.5 að renna til útgerðar og 6
til sjómanna. Verkalýðsfélagið
hóf vinnustöðvun þ. 11. þ. m.
Setti þá sátttasemjari ríkisins,
Björn Þórðarson sira Magnús
Guðpnindsson í Ólafsvík sem
sáttasemjara í deilu þessari fyr-
ri sina hönd og hefir hann unn-
ið síðan að lausn deilunnar.
Síðasta tillaga sáttasemjara var
16 staða skifti, þar af 7 til út-
gerðar og 9 til sjómanna. Var
þessi tillaga samþykt og samn-
ingurinn undirritaður af báðum
aðiluxn. (FÚ.).
Jóhann Þ. Jósefsson
kosirm í Síldarútvegs-
nefnd,
18 jan. F'Ú.
Sildarútvegsmenn er fóru
með samtals 67 atkvæði kornu
saman á fund í Kaupþingssaln-
um i Reykjavík i dag til full-
tx’úakosninga í síldarútvegs-
nefnd og samþyktu með mikl-
um meiri hlúta atkvæða að
kjósa sem aðalfulltrúa Jóliann
Þ. Jósefsson alþingismann og
sem varafulltrúa Óskar Ilall-
dórsson útgerðarmann.
sjálfstæðismanna, og Jóhann G.
Möller, varaform. Heimdallar.
Ræðurnar fengu hinar ágæt-
ustu undirtektir og kom glögt
fram á fundinum, að æskulýð-
urinn í bænum mun þ. 30. þ.
m. fylkja sér um
C-listann.
Móðir okkar og tengdamóðir,
Margrét Þopsteinsdóttip,
andaðist i morgun a Landakotssjúkrahúsi.
Börn og tengadbörn.
OfviOrið í fyrrinótt.
Allmikið tjón í verstöðvum á
suð-vesturlandi.
18. jan. FÚ. ,
Aftakaveður gekk síðastliðna
nótt yfir allan suðui’liluta
landsins og olli talsverðh tjóni í
verstöðvum á Suðvesturlandi. |
t Vestmannaeyjum gerði í ;
gærkveldi afspyrnurok af austri i
iog fylgdi snjókoma. Nokkra
þiljubáta, öðru nafni skjölct- j
báta, tók út xir lirófum og
brotnuðu sumir mikið. íþrótta- ,
völlurinn nýi, sem liggur við
höfnina, fór allur undir sjó og !
lá enn undir sjó um nónbil í
dag, en það er mjög sjaldgæft ,
að sjór gangi þar svo hátt á
land, síðan hafnargarðarnir
voru gerðir. Rafleiðslur bæjar-
ins stórskemdust og víða var í
dag ljósalaust í bænum. Á ýms-
um stöðum fuku einnig girð-
ingar.
í Keflavík olli óveðrið mikl-
um skemdum. Tvo báta, Reyni
og’ Sæborg, x*ak upp í fjöru fyr-
ir innan Vatnsnes, og bi’otnaði
önnur síðan úr Sæborg, en
Reynir brotnaði talsvert á báð-
urn hliðum. Menn björguðust
úr báðum bátunum.
Hafskipabi’yggjan i Keflavík
brotnaði nokkuð, en hvort
liafnargarðurinn hefir skemst,
verður enn ekki séð.
Á dráttarbrautinni stóðu
nokkrir bátar, en sjór og vind-
ur reif þá af sporinu og brotn-
uðu þeir lítilsháttar. Ámsar
smæri'i skemdir urðu á skúrum
og’ bátabryggjum.
í Sandgerði var i gæi’kveldi
aftakaveður af austri og versn-
aði er á leið nóttina. Varð þar
rnjög flóðhátt. Bátarnir Óðinn
og Ægir, sem lágu við bryggju
ásamt fleiri bátum, brotnuðu
talsvert en ekki urðu þar aðrar
skemdir.
í Garði varð eitt hið mesta
flóð sem menn xnuna. Á
Gauksstöðum braut sjóvarnar-
garð og í Kothúsum braut að-
gerðarhiis.
18. jan. FÚ.
í Sandgerði verða gerðir út í
. vetur 25—27 bátar. Ellefu bátar
eru þegar byrjaðir veiðar. Und-
anfarna 5 daga hefir verið róið
Afli hefir verið 6—16 skippund
Veðrið í morgun.
1 Reykjavík 3 stig, mest í gær
5 stig. minst í nótt —2 stig. Úr-
koma í g'ær 7.4 mm. Hvergi frost
á landinu nema —2 á Horni. Heit-
ast 6 stig á Skálanesi. — Yfirlit:
Lægðarmiðjan er nú yfir norðan-
verðu íslandi og hreyfist í norð-
austur. Ný lægð að nálgast úr
suðvestri. — Horfur: Faxaflói:
Breytileg átt og hægviðri í dag,
en vaxandi austanátt í nótt.
Aflasölur.
í gær seldu í Grimsby Bragi
fyrir 858 stpd. og Hafstein fyrir
686 stpd. Afli þeirra var 900—
1000 vættir. — I Hull seldu Snorri
goði — eigin afla og Arinbjarnar
hersis — 1930 vættir fyrir 1485
stpd. og lv. Ól. Bjarnason 934 v.
fyrir 831 stpd.
Skipafregnir.
Gullfoss og Goðafoss eru í
Kaupmannahöfn Brúarfoss fer til
BrelSafjarðar og Vestfjarða í
kveld. Detifoss er í Reykjavík.
Lagarfoss er í Leith. Selfoss er á
lei'ð til Hamborgar frá Leith. —
Edda kom til Englands í gær.
Raforkunotkun á ísafirði.
til heimilisnota var í desember
þessi: Til ljósa 11655 kwst.. til
suðu 21381 kwst., til hita 42598
kwst. og til iönaðar 1201 kwst.
fyrir samtals kr. 11603.62. — Frá
rafstöðinni voru útkeyrðar í des.
samtals 147 þús. kwst. (Skv. Vest-
urlandi).
Hjónaefni.
Nýlega hafa opinberað trúlofun
sína ungfrú Halldóra Geirsd'óttir
og GuSni Þór. Jónsson. húsgagna-
smíðanemi, bæði til heimilis á
Laugaveg 82.
Leiðrétting.
í greininni eftir Grírn Þorkels-
son, stýrimann: „Staðarval hins
væntanlega sjómannaskóla‘„ er
birtist í Vísi í gær, varö línurugl
í lok næstsíðustu málsgreinar. Þar
stendur: .... að kostirnir fyrir
sjómannaskóla, heldur en hæð yf-
irgnæfa ...., en á að vera: ....
að kostirnir við að hafa sjómanna-
skólann á Valhúshæð yfirgnæfa
0. s. frv.
Sæsímabilun.
Sæsíminn er bilaður og eru
skeyti afgreidd loftleiðina, uns
viðgerö er lokið.
á bát.
í Gi’indavík var í nótt ofsarok
af austri með mildum sjávar-
gangi og flóðhæð. Sex opnum
vélbátum, sem stóðu í naustun-
um, kastaði sjór og veður til og
skemdi þá meira og minna —
þó er hægt að gera við þá alla.
Á Hellissandi skemdust tals-
vert vélbátarnir Melsted og
Grettir og árabátur brotnaði í
spón. Sjór féll umhverfis
bræðsluhús staðarins og gróf
undan því. Húsið ónýttist að
mestu og tækin skemdust en lít-
ið eitt.
E.s. Edda kom til Englands
í dag. Ekkert hafði orðið að
sldpinu í undanförnu óveðri.
M entaskólalsikurinn.
Tímaleysinginn var sýndur í
fyrsta sinni í gær í Iðnó. Húsfyllir
var og leiknum tekið ágætlega að
maklegleikum. Hans verður nán-
ar getið á blaðinu á morgun.
Fríkirkjan í Reykjavík.
Áheit frá „59,, móttekið af S.
Þ. kr. 5,00. Minningargjöf um J.
Fr. frá M. M. kr. 5,00. Bestu þakk-
ir. Ásm. Gestsson.
Kvennakór Framsóknar.
Söngæfing í kvöld kl. 8,15. —
Mætið allar stundvíslega.
V. K. F. Framsókn
áminnir félagskonur urn að
greiða gjöld sín fyrir aðalfund,
sem verður 25. þ. m., á skrifstofu
félagsins alla daga nema rnánu-
daga og miðvikudaga.
adeins Loftup.
Ferðafélagið f
hélt skemtifund í gær að Hótél
Borg og var fjölment að vanda.
Hákon Bjarnason. skógræktar-
stjóri hélt fyrirlestur um skógrækt
og sýndi skuggamyndir til skýr-
ingar. Að því búnu var dansað til'
kl. 1.