Vísir - 05.03.1938, Blaðsíða 3

VlSIR
Fárviðri fór yfir landið
síðastliðna nótt og komst
vindhraðinn upp í 30
metra á sekundu.
Hús tók af grunni i Kiepps-
holti og* var félkid, sem þar
bjó, hætt komið' — Tjón af
völdnm fárvedursins sennilegfa
minna en búast mátti við.
Fárviðri mikið geisaði hér á landi síðastliðna nótt.
Var hvast og mikil úrkoma í gærkveldi, en hvesti æ
meir, er á leið kvöldið, og um miðnæturbil var komið
ofsarok. Einna hvassast mun hafa verið kl. 1—1 og
var vindhraðinn 12 stig. Mikið tjón varð af völdum of-
veðursins hér í bæ og Hafnarfirði. Auk þess sem hús
fauk hér innan við bæinn, fuku þakplötur af húsum,
og aðrar skemdir urðu, skúrar fuku o. s. frv.
Efir myndin er af brakinu af búsinu, þar sem það liggur um
50 m. frá grunninum. — Á neðri myndinni fremst sést gólfið
úr húsinu, en liitt braldð í 25 m. fjarlægð.
20% kauplækkun á togara í
Hafnarfiröi.
Ný svik socialista viö sjómannafélögin*
j
Asama tíma, sem blað sósíalista hér í Reykjavík
hamast gegn því sem það kallar „ósvífni
útgerðarmanna“ að hækka ekki orðalaust
kaup á togurunum, þá er samið með vitund Sigurjóns
A. Ólafssonar og formanns Sjómannafélags Hafnar-
f jarðar við skipverja á togaranum „Rán“ í Hafnarfirði
uííi, ^að þrátt fyrirþað, þótt þeir séu ráðnir á skipiðfyrir
taxtakaup, fái þeir ekki nema 80% af kaupinu, en
gefið eftir 20%.
Viðtal við Jðn EyþórS'
son Teðnrfrsðini.
Vísir átti i morgun tal við
Jón Eyþórsson veSurfræðing og
bað hann um upplýsingar um
fárviðrið. Sagðist honum svo
frá:
Ofviðrinu olli óvenjulega
krappur stormsveipur, sem fór
yfir landið, og minti að sumu
leyti meira á liitabeltisstorm-
sveipa en venjuleg ofviðri, bæði
vegna þess hve hann fór hratt
yfir og yfir tiltölulega litið
svæði. Lægðarmiðjan hreyfðist
austur yfir norðanvert landið
og mun hafa valdiS fárviðri
víða um land, einkum á suður-
og suðvesturlandi. Veðurhæðin
varð mest 30 metrar á sekúndu
(29 metra vindhraði á sekúndu
eða meira telst 12 vindstig). í
morgun voru 10 vindstig í Vest-
mannaeyjum og á SeySisfirði.
Átt var suðvestan og snerist
meira til vesturs, er á leið nótt-
ina.
lis fýkur if irani i
Siiiavgg.
I ofviðrinu tók hús af grunni
við Sundlaugaveg og lá við, að
fólkið, sem þarna á heima, stór-
slasaðist, en betur fór en á
horfðist. Húsmóðirin meiddist
þó nokkuð. Flutti lögreglan
fólkið til bæjarins.
Hús það, sem hér uxn ræðir,
stendur á Kleppsliolti, við Sund-
laugaveg, nokkuru fyrir aust-
an sundlaugarnar. Húsið er
eign Andrésar Andréssonar
klæðskera og er reist sem sum-
arbústaður, en hefir verið notað
til íbúðar alt árið. Húsið er ein-
lyft með háu risi.
Þarna bjó nú Haukur Eyj-
ólfsson með, fjölskyldu sinni,
konu og tveimur börnum. Er
hið eldra þein-a 4 ára, en hitt
3 mánaða.
Tókst Hauki að komast í síma.
Hringdi hann til lögreglunnar
og bað hana um aðstoð. Fór
löjgreglan þegar á vettvang og
flutti fólkið í bæinn og fékk
húsrúm fyrir það á Hótel Borg.
Konan hafði meiðst á fæti, en
ekki alvarlega.
Fréttaritari Vísis fór í morg-
un inneftir og skoðaði brakið af
húsinu. Stendur þaS skamt frá
Kleppsveginum fyrir sunnan
veginn, og var 4x6 m. að grunn-
stærð, timburhús meS risi.Hefir
það lyftst að grunninum, en það
hefir staðið algerlega ofan jarð-
ar, og borist um 40—50 metra
áöur en það hefir brotnað í
spón. Gólfið, og á því brak af
reykháfnum og eldavélin, ligg-
ur um 25 m. frá grunninum.
Er stórgrýti umhverfis húsið og
mesta mildi, að eklci urðu frek-
ari slys að.
Viðtal við Sigrúnu
Steinsdóttnr, konn
Hauks Eyjóifssonar
Fíréttaritarinn átti þvi næst
tal við konu Hauks, Sigrúnu
Steinsdóttur, en þau voru flutt
að Hótel Borg i nótt. Frú Sig-
rúnu sagðist svo frá:
Eftir miðnætti voru lætin svo
mikil í veðrinu, að enda þótt
við værum gengin til hvilu, gát-
um við ekld sofnað. Kl. 1%
tókst húsið skyndilega af grunn-
inuin og tók margar veltur, áð-
ur en gólfiö varð eftir, en yfir-
byggingin fauk áfram. Þegar
þetta skeði sat eg uppi og hélt
á börnunum, sem eru 4 ára og
3 mánaða. Iiöfðum við verið að
hugsa um að fara á fætur og út.
Þegar yfirbyggingin fauk
áfram, urðum viö eftir á gólf-
inu einu. Fór þá maðurinn
rninn i liús rétt hjá og náði i
síma, en eg sat eftir.
Allir munir okkar voru óvá-
irygðir og höfum við þvi orðið
fyrir miklu tjóni.
Frú Sigrún meiddist á fæti
og litla barniö meiddist einnig,
en ekki var búið að atliuga það
í morgun, er Vísir átti tal við
Sigrúnu.
SAMSKOT.
Eins og menn munu sjá er
hagur fjölskyldunnar mjög bág-
ur eftir þetta milda áfall.
VÍSIR beinir því þeim til-
mælum til allra góðra manna,
að hlaupa undir bagga með
þessari fjölskyldu og tekur
blaðið góðfúslega á móti sam-
skotum. Reykvíkingar hafa á-
valt verið manna hjálpfúsastir,
og svo mun enn vei’ða.
Um allan bæ hafa girðingar
fallið og sumstaðar steingarðar.
Reykháfar brolnuðu á mörgum
stööum'og síma og rafmagns-
staurar.
LÖGREGLAN HAFÐI ÆRIÐ
AÐ STARFA 1 NÓTT.
Lögreglumenn þeir, sem voru
á verði í nótt, liöfðu mikið að
slarfa. Komu sífelt beiðnir um
aðstoð til lögregluvarðstofunn-
ar. Urðu skemdir víða i bæn-
um af völdum ofveðursins. —
Þakplötur fulcu af liúsum víða
í bænum, rúður brotnuðu og
gluggar, girðingar lögðust sum-
staðar að jörðu eöa tók upp.
VIÐTAL VIÐ
SLYSAVARNAFÉLAGIÐ.
Jón E. Bergsveinsson tjáði
Visi i morgun, að liann hefði
talaö við Akranes, Sandgerði og
Keflavík. Tjón varð lítið i þess-
um stöðum, nema lielst á liús-
um og smávægilegt, og ekki á
bátum, enda var þetta um
fjöru.
Ber mönnum saman um, að
stórtjón mundi liafa orðið á
bátum, ef fárviðri þetta hefði
skollið á, er liásjávað var. Einn
opinn vélbát rak mannlausan
með festum af Keflavilcurhöfn.
Bátur liefir sést fram undan
Kálfatjörn og er giskað á, að
það sé sami báturinn. — Vegna
bilunar liafði J. E. B. ekki haft
lal af Vestmannaeyjum.
Með öðrum orðum: Af hverj-
um 100 krónum sem skipverjar
eiga samkvæmt hinuin auglýsta
taxta að fá, tekur Ásgeir Stef-
ánsson, forstjóri Bæjarútgerð-
arinnar og Ránarútgerðarinnar,
20 krónur, þótt að nafninu til
sé lögskráð fyrir fult kaup.
Nokkrir af skipverjunum
vildu þó ekki láta tilleiðast að
skrifa undir þennan leynilega
baksamning um að gefa eftir
20% af kaupi sínu, en þá voru
þeir reknir i land tafarlaust, og
spurðir að því um leið „á fínan
máta“, hvort þeir hefðu efni á
því að ganga atvinnulausir í
landi og vakin athygli þeirra á
því, að þeir mættu þakka fyrir,
að fá þetta kaup.
Þessar aðfarir eru þó ekki
einsdæmi, þvi að í aðalútgerð-
arbæ socialista, Hafnarfirði,
hafa fleiri ámóta samningar
veríð gerðir við sjómenn.
Má minna á það er lögskráð
var á togarann „Haukanes“ fyr-
ir 50% af taxtakaupi hásetafé-
lagsins.
i
GRlMUKLÆDDAR
KAUPLÆKKANIR.
Það er liáttur socialista, er
þeir reka útgerð, að fá sjómenn
í félag við sig, þannig að þeir
binda þá með samningum til að
lofa ákveðinni kauplækkun frá
gildandi samningum milli liá-
setafélaganna og útgerðar-
manna. Sjómennirnir eru að
nafninu til taldir liluthafar í út-
gerðinni og eiga þeir skv. fé-
lagssamingnum aö fá ágóða-
hlut. Þessi ákvæði eru sett til
að kauplækkunin, sem er aðal-
markmið slíkra samninga, líti
betur út, en vitanlega fá sjó-
menn ekki neinn ágóðahluta,
þvi þó einhver ágóði yrði, þá
fer það í afborganir af eldri
töpum. En socialistabroddarnir,
sem slíkri útgerö stjórna, sitja
i landi og hafa stjórn útgerðar
skipanna sem aukabitling.
SOCIALISTAR VILJA EKKI
HÆTTA SÍNU EIGIN FÉ.
Það sem einkennir útgerðar-
starfsemi socialista er að þeir
SÍMABILANIR
bafa orðið alhniklar. Átti Vísir
i morgun tal viö Ólaf Kvaran
simastjóra, og gaf hann blaðinu
þessar upplýsingar: Til Borgar-
ness hafa orðið slit hjá Voga-
tungu svo og fyrir norðan Borg-
arnes.
Á Hellisheiði eru allar línur
sveiflaðar. Milli Ægissíðu og
Garðsauka eru margir staurar
brotnir, en sambandslaust er
austan Ægissíðu.
Þak fauk af húsi í Sandvík
og sleit símalínuna.
Suöur með sjó, á línunni fyr-
ir sunnan Keflavík, brotnuðu
staurar. Verða menn sendir út
i dag til viðgerða á línum og
koma sambandinu í Iag.
viðliafa lengstum þá aöfcrð, að
stofna bæjarútgerðir eða svo-
nefnd samvinnufélög sjómanna,
en gæta þess vel að leggja ekk-
ert eða sama sem ekkert
fé fram fjrá sjálfum sér.
— Ágóðann af útgerðinni
talca þeir þannig, að þeir
komast á há laun hjá útgerð-
inni, sem þeir sjá um aö greiða
sjálfum sér skilvíslega, þótt há-
setar verði oft að biða langan
tíma eftir kaupgreiðslum. Um
ágóðaþóknun af útgerðinni vita
þeir að vart er um að ræða, en
tapinu, sem altaf er á slíkum
útgeröum socialista, skella þeir
annaðhvort yfir á viðkomandi
Læjarfélög eða bök þeirra sjó-
manna, sem við útgerðina
strita.
RÍKIR SOCIALISTAR OG
TOGARI FISKIMÁLA-
NEFNAR.
Sjómönnum hefir oft orðið á
að spyrja hversvegna for-
sprakkar socialista, sem marg-
ir eru auðugir menn, leggi ekki
fé sitt í útgeröarstarfsemi.
kaupi togara og geri þá út og
greiði taxta hásetafélagsins, til
að sýna svart á hvitu, að þeir
geri betur en útgerðarmenn.
Slíkt væri ólikt drengilegra, en
að láta við það eitt sitja, að
rægja útgerðarmenn og sviviröa
á svipaðan liátt og gert var í
blaði socialista i gær.
Nærtækt dæmi um óvilja so-
cialista til að leggja fé sitt í út-
gerð, er það, að þeir hafa ekki
viljað leggja fé í kaup á ný-
tísku togara, þrátt fyrir það,
þótt Fiskimálanefnd eigi að
legjgja mikið fé á móti.
Socialistar hafa reynt að fá
sjómenn, sem um mörg ár hafa
síarfað á togurum einkaútgerð-
arinnar og liafa með ráðdeild
og sparsemi eignast álitlegar
fjárhæðir, til að leggja i þessa
nýtísku togara, en sjómenn
bafa eklci látiö að fortölum so-
cialista, því þeir hafa vitað, að í
fyrsta lagi mundu þeir verða að
vinna fyrir Iækkað kaup og í
öðru lagi tapa öllu því fé, sem
þeir legðu í útgerðina.
SOCIALISTAR TELJA NÓG
GERT FYRIR ÚTGERÐINA.
Alþýöublaðið í gær segir, að
ríkið liafi þegar „veitt útgerð-
inni mikinn stuðning".
Ifver er sá stuðningur? Sann-
leikurinn er sá, að útgerðar-
menn liafa ekki enn fengið eyr-
is virði af þeim „stuðningi“,
sem blaðið talar um.
Blaðið á sennilega við það af
útflutningsgjaldinu, sem af-
numið var og burtfellingu kola-
og salttollsins, sem þó er með
þeim skilyrðum, sem sum út-
gerðarpláss út á landi sennilega
ekki geta fullnægt.
En liér við er að athuga, að i
sama þinginu, sem þessi mikli
„stuðningur“ var veittur út-
gerðinni voru tollar og skattar,
sem á lienni hvíla hækkaðir um
í íslenska bappdrættinu er
hægt að vinna mörgum sinn-
um á ári á sama miðann,
enda liefir það margoft kom-
iö fyrir. Flýtið yður að kaupa
miða áður en það verður um
seinan.
Frá sta’fsemi
Happdrættisins.
32. Bjargaði sér frá sveit.
Konan A. á Norðurlandi barö-
ist við sveit með barnahóp og
sjúkan mann. Taldi hún það
vissu, að hún myndi auðgast á
happdrættinu. 1935 hlaut hún
1250 krónur á fjórðungsmiða og
bjargaðist sæmilega af, vegna
þessa vinnings.
33. Hættulegt að gleyma
að endurnýja.
1935 hlaut ungur maður frá
Akureyri 25.000 króna vinning.
Hann endurnýjaði miðann á aðal-
skrifstofunni í Reykjavik, kvöld-
ið áður en dregið var. Varð að
senda símskeyli norður, um end-
urnýjunina, og kom það svo
seint, að umboðsmaður hafði
gengið frá skýrslum og búið um
endursendingu óseldra miða.
34. Einkennilegur draumur.
í Vestmannaeyjum kom maður
tvisvar sinnum til umboðsmanns
og óskaði eftir að fá ákveðið
númer i hvort skiftið. Kvað hann
sig hafa dreymt þau, og varð
mjög áfjáður, einkum í síðara
skiftið. Númer þessi voru seld
annarstaðar, en i bæði skiftin
hlutu þau liæsta vinning.
35. Hættulegt að sleppa
númeri sínu.
Einn af umhoðsmönnum happ-
drættisins hefir reiknað út, hve
miklu viðskiftamenn í umboði
hans hafa tapað á því annað-
hvort að liætta að spila eða að
endurnýja ekki. Upphæðin er
51.000 krónur.
Hver yHI míssa af von-
lnni að vinna?
Yegna óvanalegrar eftir-
sóknar tilkynnist heiðruðum
viðskiftavinum Happdrættis-
ins, að pantaðir miðar hjá
umboðsmömium vorum,
verða að skrásetjast og sækj-
ast í siðasta lagi 5. mars,
annars eiga viðskiftamenn
vorir á liættu að liinir pönt-
uðu miðar verði seldir öðr-
um. —
\
UMBOÐSMENN í Reykjavík
hafa opið á laugardag 5. mars
til kl. 10 e. h. —
Umboðsmenn í Reykjavík eru:
Frú Anna Ásmundsdóttir & frú
Guðrún Björnsdóttir, Túngötu 3,
sími 4380.
Dagbjartur Sigurðsson, kaupm.,
Vesturgötu 45, sími 2814.
Einar Eyjólfsson, kaupm., Týs-
götu 1, síini 3586.
Elís Jónsson, kaupm., Reykja-
víkurveg 5, simi 4970.
Helgi Sivertsen, Austurstræti
12, sími 3582.
Jörgen Hansen, Laufásvegi 61,
sími 3484.
Frú Maren Pétursdóttir, Lauga-
veg 66, sími 4010.
Pétur Halldórsson, Alþýðuhús-
inu.
Stefán A. Pálsson & Ármann,
Varðarhúsinu, sími 3244.
Umboðsmenn í Hafnarfirði eru:
Valdimar Long, kaupm., simi
9288.
Verslun Þorvalds Bjarnasonar,
sími 9310.