Vísir - 02.04.1938, Page 3
VISIR
--o-
Málið fei* til efpi delldap Alþingis, sem
mun ieggja yfir það blessun sína.
Það hefir lítið eitt verið drep-
ið á það í blöðunum, að meiri
hluti allsherjarnefndar bar
fram í neðri deild Alþingis
frumvarp til laga um bráða-
bir(gðanotkun lóðarinnar nr. 2
við Bankastræti hér í bænum.
Fer frumvarpið fram á það, að.
ríkisstjórninni sé heimilað að
leyfa KaupfélagiReykjavíkur og
nágrennis að reisa til bráða-
birgða einlyft steinhúðað versl-
unarhús úr timbri, með alt að
250 fermetra grunnfleti á lóðr
inni, sem er eign ríkissjóðs og
var á sínum tíma keypt með það
fyrir augum, að þar skyldi reist
opinber bygging.
I greinargerð frumvarpsiris er
þess getið, að byggingarnefnd
og bæjai'stjórn Reykjavíkur
hafi synjað um leyfi til að
byggja timburhús á lóðinni, og
hafi haldið þar fast við ákvæði
byggingarsamþyktar Reykja-
vikur,en ráðuneytið hafi eigi séð
sér fært, að fella ákvörðun þessa
úr gildi — og þá sennilega ekki
með bráðabirgðalögum, sem
hafa þó til þessa þótt örugg
hjálp í viðlögum, þótt um veiga-
meiri og örlagarikari mál væri
að ræða.
Þessi yfirlýsing meiri hluta
allsherjarnefndar tekur ( af öll
tvímæli um það, að byggingar-
nefnd og bæjarstjórn hlíta að
eins settum reglum um bygg-
ingar í bænum, en eru að engu
leyti að amast við Kaupfélagi
Pteykjavíkur, sem að sjálfsögðu
á fullan rétt á að byggja yfir sig
innan takmarka byggingarsam-
þyktar og almenns velsæmis. —
Það kann þó að vera, að Kauji-
félaginu sem verslunarfyrirtæki
sé ekki svo mjög láandi, að það
ágirnist þessa opinberu lóð, en
liitt er með öllu óverjandi af
þingmönnum stjórnarflokk-
anna, að teigja sig svo langt í
lagasetningu, sem hér um ræð-
ir. Þetta út af fyrir sig er ærið
íhugunarefni, en slcal þó ei frek-
ar vikið að því að sinni.
Hitt skal rifjað upp, að í sið-
ustu bæjarstjórnarkosninguin
lofaði Framsókn að setja nýjan
svip eða jafnvel „nýtt andlit“ á
Reykjavíkurbæ. Það átti að
byggja hallir og skrauthýsi, sem
engan „íhaldsmann“ liafði
dreymt um að upp mundi risa,
og formanni flokksins var teflt
fram til að gefa Reykvíkingum
lrin gullnu loforð.
En hver eru svo afskifti
Framsóknar af byggingarmál-
um Reykjavíkur? Formaður
flokksins hefir litið aðhafst í
bæjarstjórninni, enda ekki þar
mikils megnugur, en á þinginu
ræður flokkurinn lögum og lof-
um.
Fjöllin tóku jóðsótt og það
fæddist lítil mús.
I stað skrauthýsanna hyllir
undir hús Kaupfélagsins í
Bankastræti. Það verður lág-
kúrulegt og útúrborulegt eins
og skúrarnir hjá Sambandinu.
Það verður ekki steinn og ekki
timbur — lieldur sementsliúðað
timbur — kölkuð gröf — eng-
um til sóma en öllum til ósóma.
En það verður táknrænt rninn-
ismerki F ramsóknarf lokksins,
þvi að ekki er til gott tré, sem
ber skemdan ávöxt og ekki
heldur skemt tré, sem ber góð-
an ávöxt; og hver bjóst við góð-
um ávexti frá Framsókn, þrátt
fyrir gullnu loforðin?
Fari nú svo, að frumvarp
þetta nái fram að ganga, hefir
Reylcjavíkurbær orðið einu
minnismerkinu rikari — minn-
ismerki, sem i næstu framtíð
verður talandi tákn um brjóst-
lieilindi flokksins.
Sjálfstæðismenn keppast við
að fegra bæinn á allar lundir,
en lofa litlu. Framsókn setur
beint og óbeint blett á bæinn,
en lofar miklu.
Bifreið stolid
í nótt, um kl. hálf tólf, saknaSi
Ingibergur Þorkelsson, trésmíöa-
meistari, bíls síns, R. 785. Haf'öi
Ingibergur komiö á Njarðargötu 5,
en er hann kom þaöan út aftur,
um hálf tólf, var vagninn horfinn.
Bíllinn er fimm manna fólksbif-
reiö, mógrá að lit. — Þegar Vísir
átti tal við lögregluna um hádegið,
var enn ekki búið að hafa uppi á
bílnum, en hann finst vafalaust áð-
ur en langt um líður. Má gera ráð
fyrir, að hér hafi sami maður ver-
ið að verki, og sá, er stal R. 530
á dögunum og faldi í portinu hjá
Herðubreið.
Frú
Aslhildor Tiiorsteinsson
andaðist í Landspítalanum í
gærkveldi, eftir all-löng veik-
indi. — Þessarar ágætu og
merku konu verður síðar getið
hér í blaðinu.
Skídaferöix*
um Itelgina.
Ágætt skíðafæri er nú um
allar jarðir og liorfur hinar
bestu fyrir því, að veður verði
hagstætt á morgun. Ætti því
allir, sem vetlingi geta valdið,
að grípa til skíðanna og nota
„snjóinn og sólskinið“ á morg-
un.
Sltiðafélagið fer tvær ferðir
á morgun, aðra yfir Kjöl, liina
til skálans í Hveradölum. 1
förina til skálans verður lagt
upp kl. 9 í fyrramálið, og verða
menn að ltaupa farmiða í dag.
Of seint mun að tilkynna þátt-
töku sína í förinni yfir Kjöl,
þar eð þvi átti að vera lokið
á hádegi í dag.
K. R.-ingar fara í kveld kl.
7% frá bifreiðastöð Steindórs,
en í fyrramálið kl. 9 frá K.
R.-húsinu. Farmiðar fást hjá
versl. Haralds Árnasonar og
Axel Cortez, Laugaveg 10.
Ármann fer ld. 4% og 8 í
dag og ld. 9 i fyrramálið. Far-
miðar fást, eins og venjulega,
í Brynju og á skrifstofu fé-
lagsins.
/. R.-ingar fara að Kolviðar-
hóli kl. 8V2 og 9 í fyrramálið.
Lagt verður upp frá Söluturn-
inum, en farmiðar fást í Stál-
húsgögn, Laugavegi 11.
Skátar f ara einnig í skíðaför
og leggja af stað frá Mikla-
garði ld. 9 f. h. Bókhlaðan ann-
ast farmiðasöluna.
Skiðafélag Hafnarfjarðar fer
í fyrramálið og fást farmiðar
í versl. Einars Þorgilssonar.
Hjartans þakklæti til allra þeipra
er sýndu okkup hluttekuingu í
okkap sápu sopg viö fpáfail
Jóes Baldvinssonai*
bankastjóra
Jiilíana Guðmundsdóttip
BaldLvin Jónsson.
Jarðarför mannsins míns,
Guðmundar Ólafs,
fer fram mánudaginn 4. apríl og liefst með liúskveðju að
heimili lians, Nýjabæ, Seltjarnarnesi, kl. 1 eftir hádegi. —
Ragnhildur Brynjólfsdóttir Ólafs.
Frú Ásthildur Thorsteinsson,
andaðist á Landspítalanum 1. þ. m. —
Aðstandendur.
Bcbíop
fréttír
„Helgafell“ 5938457—VI.—2.
Messur á morgun.
í dómkirkjunni: Kl. 11 sr. Fr.
Hallgrímsson, kl. 5 sr. Bj. Jónsson.
í fríkirkjunni: Kl. 2 (barna-
guðsþjónusta) og kl. 5 sira Árni
Sigurðsson.
í Laugarnesskóla: Kl. 10,30
barnaguðsþjónusta, kl. 5 sr. Garð-
ar Svavarsson.
í fríkirkjunni í Hafnarfirði: Kl.
2 sr. Jón Auðuns.
í Aðventkirkjunni kl. 8,30 síðd.
O. J. Olsen.
í kaþólsku kirkjunni í Reykja-
vík: Lágmessa kl. 6)4 og 8, há-
messa kl. 10, kveldguðsþjónusta
með prédikun kl. 6. í Hafnarfirði:
Ilámessa kl. 10, kveldguðsþjón-
usta með prédikun kl. 6.
Útvarpið í kvöldí.
20,15 Leikrit: Tveir leikþættir,
eftir Noel Coward (Ragnar E.
Kvaran 0. fl.). 21,30 Útvarp frá
Árnesingamóti að Hótel Borg.
22.30 Danslög. 24,00 Dagskrárlok.
Útvarpið á morgun.
9,45 Morguntónleikar: Þrefald-
ur konsert eftir Beethoven (plöt-
ur). 14,00 Guðsþjónusta í útvarps-
sal (Ræða: sira Eiríkur Helgason)
15.30 Miðdegistónleikar: a) Lúðra-
sveit Reykjavikur leikur. b)
Hljómplötur: Ýms lög. 17,40 Út-
varp til útlanda (24,52 m.) 18,30
Barnatími. 19,20 Erindi Búnaðar-
félagsins: Um matjurtir (Ragnar
Ásgeirsson ráðunautur). 20,15
Tónskáldakvöld: iBjörgvin Guð-
mundsson. a) Útvarpshljómsveitin.
b) Einsöngur: Frú Elísabet Ein-
arsdóttir. c) Erindi: Sigfús Hall-
dórs frá Höfnum. d) Einsöngur:
Gunnar Pálsson. e) Kantötukór
Akureyrar syngur (frá Akureyri),
undir stjórn tónskáldsins. 22,00
Danslög. 24,00 Dagskrárlok.
Veðrið í morgun.
í Reykjavík 1 st., mestur hiti í
gær 4, mestur kuldi í nótt — 2 st.
Bardagarnir um yfirráðin yfir
Lung Hai járnbrautinni.
í skeytum að undanförnu hefir iðulega verið getið um Lung
Hai járnbrautina, sem Japanir hafa lagt mikta áherslu á að ná
á sitt vald. I eftirfarandi grein, sem birtist í amerísku blaði,
er ^gerð grein fyrir því, hvers vegna Japönum er svo umhug-
að um að ná járnbrautinni sem fyrst — og þá jafnframt fæst
skýring á því, að þarna hafa Kínverjar teflt fram miklu liði,
til þess að koma í veg fyrir áform Japana. —
KUNG,
fjármálaráðherra ldnversku
stjórnarinnar.
U FTIR meira en sjö mánaða
^ styrjöld í Kína eru Japanir
yfirleitt í sókn á öllum vígstöðv-
um þar. Þeir hafa yfirleitt borið
sigur úr býtum, en hver sigur
eykur erfiðleika þeirra — og
markið: fullnaðarsigur á Kin-
verjum, er jafnfjarri og áður.
Hins vegar er ljóst, að svo kann
að fara bráðlega, að Japanir geti
komið svo ár sinni fyrir borð,
að þeim verði þau not að sigr-
um sínum, að viðhorf og að-
stæður breytist þeim rnjög í
liag.
Undanfarna tvo mánuði hafa.
Japanir og Kínverjar barist
lieiftarlega um yfirráðin yfir
Lung Hai járnbrautinni, sem er
500 mílur enskar á lengd, frá
Haichow inn í Sian í Shensi,
sem liefir verið kölluð lykill að
bestu landbúnaðarhéruðum
Kína —sex bestu fylkjum lands-
ins. En afleiðing þess, að Jap-
anir næði járnbrautinni á sitt
vald, yrði ekki eingöngu þau,
að þeir gæti náð þessum land-
búnaðarhéruðum, heldur og að
kínversku herirnir í strand-
fylkjunum mundu verða að
hörfa langt inn í Iand. Auk þess
gæti farið svo, að 400.000manna
ldnverskur her, sem hefir varið
járnbrautina mjög vasklega,
yrði innikróaður, og gæti ekki
komist undan. (Skeyti undan-
farna daga herma, að Kínverjar
hafi hert sóknina á þessum slóð-
um og 5000 manna japanskur
her sé þarna innikróaður). —
Fullnaðarsigur Japana á þess-
um slóðum mundi veita þeim
aðstöðu til þess að bæla niður
allan mótþróa í Norður-Kína, en
þá gæti þeir snúið sér að því á
eftir, að kúga Kínverja í Suður-
Kína, þar sem andúðin gegn
þeim er mögnuðust.
Til þess að ná járnbrautinni,
hafa Japanir beint þangað liði
úr ýmsum áttum og það enda
þótt þeir til þess liafi orðið að
skilja svo litið varalið eftir á
sumum slóðum, að borgir, sem
þeir höfðu, liafa fallið í hendur
Kínverja.
Hinsvegar er þess að geta, að
i Nancliang, fyrir sunnan Yang-
tze, liafa Kínverjar komið sér
upp öflugri flugstöð, og vafa-
laust munu þeir geta gert Jap-
önum margar skrávéifur, þótt
þeir nái Lung Hai jámbraut-
inni.
KOWLOON-ÞJÓÐBRAUTIN.
Það er heldur ekki hægt að
ganga fram lijá því mikilvæga
atriði, að jafnvel þótt Japanir
nái járnbrautinni og styrki að-
stöðu sina — a. m. k. um skeið,
— hafa Kínverjar enn sömu not
af Kowloonbrautinni og að und-
anförnu.
Þetta er bílavegur og eftir
lionum fara fram gífurlegir her-
gagnaflutningar á hverri nóttu
frá Hongkong til Canton. Á
liverri nóttu fara vöruflutninga-
lestir í liundraðtali hlaðnar her-
gögnum um brautina, og þrátt
fyrir margítrekaðar tilraunir
japanskra flugmanna, hefir
þeim ekki tekist að eyðileggja
brautina og liindra þessa flutn-
inga, en þetta er aðalherflutn-
ingaleið Chiang Kai-Sheks — og
ef liún lokaðist mundi hann
fljótlega verða að gefast upp.
Chiang Kai-shek liefir haft
mikinn lier járnbrautinni til
varnar, enda þótt hætta væri á,
að Japanir mundi reyna að um-
kringja þann her. Það hafa þeir
lika reynt, en urðu að nota her-
sveitir, sem voru við Wuhu og
gátu því ekki haldið áfram
sókninni til Hankow, en að eins
30.000 manna japanskur her
ver járnbrautina frá Wuhu suð-
austur til Hangchow og eiga fult
í fangi með að halda þessari
mikilvægu viðskiftamiðstöð.
Japanir rejmdu sérstaklega að
ná Suchow við Lunghai-járn-
brautina, en varð lítið ágengt,
vegna öflugrar mótspyrnu Kin-
verja. Veðráttan var og óhag-
stæð. Stöðvaðist framsókn Jap-
ana 80 mílur frá Suchow.
Japanir gerðu nú tilraun til
þess að koma Canton-stjórninni
undir forustu Wu Pe Cheng,
hershöfðingja, frá vöIdUni, og
koma að sér vinveittri stjórn,
en þær tilraunir misliepnuðust.
Wu Pe Cheng var liollur Chiang
Kai-shek og sá við brögðum
Japana.
Eftir þetta hófu Japanir frek-
ari tilraunir til þess að króa her
Kínverja inni, með því að stefna
þangað liði úr ýmsum áttum.
Þessi ákvörðun var tekin eftir
að Iwane Matsui hersliöfðingi
lét af lierstjórn sinni 23. febrú-
ar, en hann hafði ráðið mestu
um hve víða Japanir börðust i
Kina. Sumir segja, að hann hafi
óskað að láta af herstjóm, aðr-
ir, að hann hafi glatað trausti
yfirboðara sinna í Tokio, með-
fram vegna þess, að lélegur agi
Frh. á 4. síðu.
UPPDRÁTTUR AF NORÐUR-KÍNA.