Vísir - 04.04.1938, Blaðsíða 2

V I S I R
VÍSIR
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H/F.
Ritstjóri: Kristján Guðlaugsson.
Skrifstofa: Hverfisgötu 12.
Afgreiðsla: Austurstræti 12.
S í m a r:
Afgreiðsla 3400
Ritstjórn 4578
Augl ýsi ngast jó r i 2834
Verð 2 krónur á mánuði.
Lausasala 10 aurar.
Félagsprentsmiðjan h/f.
Vantraustið.
ö ú grein, sem gerö hefir verið
W fjrrir hlutleysi Alþýðu-
flokksins gagnvart ríkisstjórn
Framsóknarflokksins, er í raun-
inni á }>ann veg, að hún felur í
sér vantraust á stjómina. Af-
staða Alþýðuflokksins gagnvart
stjórn Hermanns Jónassonar er
nú nákvæmlega eins og hún var,
þegar flokkurinn sagði sam-
vinnunni við Framsóknarflokk-
inn slitið. Því fer svo fjarri; að
ágreiningurinn, sem olli sam-
vinnuslitunum, sé úr sögunni,
að í hlutleysisyfirlýsingu Al-
þýðuflokkins gagnvart stjórn-
inni var vari tekinn fyrir um
það, að í þvi efni sæti alt við
það sama.
Haraldur Guðmundsson lét
sér ekki nægja að taka það
fram, að Alþýðuflokkurinn
skuldbindi sig ekki til að greiða
atlcvæði gegn vantrausti lengur
en „meðan hlutleysið varir“,
sem þó hefði mátt virðast, að
mundi fullnægja ítrustu kröf-
um um að segja ekki meira, en
staðið yrði við“. Hann bætti þar
við fyrirvara um það, að flokk-
urinn teldi sig þó ekki skuld-
bundinn um að greiða atkvæði
gegn vantrausti, ef „afgreiðsla
mála á Alþingi eða stjórnar-
framkvæmdir“ gæfi tilefni til
annars, Aður en hlutleysinu yrði
beinlínis aflýst!. Og það er
ekkert um það að villast, að með
fyi’ít'Váránum uni „stjórnar-
framkvæmdir“, sem kynnu að
„gefa tilefni til annars", er átt
alveg sérstaklega við fram-
kvæmd eða fullnægingu gerðar-
dómsins í togaradeilunni. Og í
svari sínu við fyrirspurn Ólafs
Thors, um afstöðu Alþýðu-
flokksins til gerðardómslag-
anna, undirstrikaðí Haraldur
Guðmundsson þetta með þvi að
vísa til þess, sem liann hefði
sagt um það, að lilutleysi Al-
þýðuflokksins „væri ótíma-
bundið og færi eftir málefnum.“
Hlutleysi Alþýðuflokksins
gagnvart ríkisstjórninni er
þannig bundið því skilyrði, að
gerðardómslögunum verði ekki
framfylgt, þó að til þyrfti að
taka, að þau yrði skoðuð sem
markleysa ein éf á reyndi. En
þar sem gerðardómslögin tví-
mælalaust verða að teljast höf-
uðmál rikisstjórnarinnar á yfir-
standandi þingi, og Alþýðu-
flokkurinn er, enn sem fyrri, í
fullkominni andstöðu við ríkis-
stjórnina í þvi máli, þá er auð-
sætt, að hlutleysisyfirlýsing Al-
þýðuflokksins gagnvart ríkis-
stjórninni er markleysa ein, og
stjórnin því minnihlutastjórn,
sem að eins nýtur stuðnings
Framsóknarflokksins eins.
Af þessum sökum hefir Sjálf-
stæðisflokkurinn talið rétt að
bera fram tillögu um vantraust
á ríkisstjórninni. Það er gert
Hersveitir stjórnarinnar
flýja í áttina til Barcelona
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London í morgun.
Samkvæmt opinberri tilkynningu frá uppreistar-
mönnum, útgefinni í Saragossa, er Lerida, sem
svo kappsamlega hefir verið barist um undan-
gengin dægur, fallin í hendur hersveita uppreistar-
manna. Segir í tilkynningunni, að borgin hafi verið tek-
in í gærkveldi. Sóttu uppreistarmenn að borginni úr
þremur áttum. Hersveitir stjórnarinnar komust undan
á flótta og héldu á áttina til Balaguer, Tarragona og
Barcelona.
einvörðungu í því skyni, að mót-
mæla því, hversu traðkað er |
réttum þingræðisreglum með '
þeirri skipun rikisstjórnarinnar,
sem nú er ráðin. Hitt er vitað,
að engu verður um þokað í því
efni. Vantrauststillagan verður
að sjálfsögðu feld. Framsóknar-
flokkurinn og Alþýðuflokkur-
inn hafa í sameiningu nægilegt
atkvæðamagn til þess í þinginu,
hvað sem líður Héðni og komm-
únistunum, sem þó má gera ráð
fyrir að leggi stjórninni einnig
lið.
Kosiiuair i
[gipiiHi.
Utanríkismálaráðherran n
segir af sér. —
Einkaskeyti til Vísis.
London í morgun.
Skeyti frá Cairo hermir, að
Vehia, utanríkismálaráðlierra,
hafi beðist lausnar. Urðu hon-
um mikil vonbrigði að kosn-
ingaúrslitunum og mun það or-
sök lausnarbeiðninnar.
United Press.
London, 4. apríl. — FÚ.
Stjórn Mahmud Pasha í
Egyptalandi hefir unnið liinn
glæsilegasta sigur við kosning-
arnar, sem þar eru nú nýaf-
staðnar. Kosningunum lauk á
Iaugardaginn. Stjórnarflokkur-
inn hefir hlotið 140 þingsæti,
frjálslyndi flokkurinn 100,
óháðir 85 þingsæti. en Wafdist-
ar, eða flokkur Nahas Pasha,
fyrverandi forsætisráðherra að
eins 16 þingsæti en hafði áður
186. Sjálfur féll Nahas Pasha
í kosningunum og ennfremur
fyrverandi fjármálaráðlierra í
ráðuneyti hans.
Gerðardöranr í kanp-
deilnm.
London, 3. apríl. FÚ.
Verkamenn í Frakklandi hafa
fallist á tillögur stjórnarinnar
um gerðardóm í kaupdeilum er
hafa staðið yfir undanfarið og
valdið verkföllum. Atvinnurek-
endur hafa einnig fallist á þessa
lausn,með nolckrum nánari skil-
yrðum. Er gert ráð fyrir að
vinna geti hafist á morgun í
flestum verksmiðjunum.
Fundur i félaginu
Norden.
Í&S2S23V..4. 'i':
Stokkhólmi 2. april.
Stokhólmsdeild félagsins Nor-
den hélt fund í gærkveldi í ráð-
húsinu í Stokkhólmi með mik-
illi þátltöku. Á fundinum talaði
kenslumálaráðherra Finnlands,
Hannla, um sjálfstæði Finn-
lands og öryggi og samvinnu
Norðurlandaþjóðanna. Á fund-
inum voru leikin norræn lög af
dónsku orkestri og söngvar
sungnir, m. a. íslensldr. Var
mikil hrifni og ánægja ríkjandi
á fundinum. H. W.
'S ~ .. : «i '*;■»
Oslo.
Á norðlægasta skíðamótinu,
sem haldið er þetta ár í Mur-
mansk í Norður-Rússlandi,
vann Norðmaðurinn Solli í gær
18 km. gönguna á 1—21—15.
NRP—FB.
aðeins Loftur.
Uppreistarmenn tóku allmarga
fanga í Lerida og eru þeir nú að
hrekja smáflokka lýðveldissinna
úr seinustu varnarstöðvum sín-
um. Hafa smáflokkar þessir sest
að í ramlega bygðum húsum
hingað og þangað um bæinn. —
Vegna þess, hve smáflokkar
þessir hafa varist vel, tókst
langtum fleiri af lýðveldishem-
um að komast undan á flótta en
ella hefði verið.
2000 fallbyssnkúl-
nm skotið á Madrid
í gær.
75 menn biöu bana en
200 særðust.
Madrid-fregnir greina frá því,
að uppreistarmenn hafi byrjað
ógurlega fallbyssuskothríð á
Madrid í gær, er menn voru al-
ment úti að ganga sér til skemt-
unar á götum bæjarins, enda
veður hið besta, sól og hlýtt í
veðri. Skothríðinni var haldið
áfram langa hríð og er talið, að
2000 fallbyssukúlum hafi verið
skotið á borgina.
Tjónið af skothríðinni var
jgífurlegt. Um 75 menn
biðu bana, en 200 særðust.
Eignatjón varð gífurlegt.
— Skothríðin kom íbúum
borgarinnar mjög á óvart.
United Press.
Ræða Hortliys
píkisstjópa.
London, 3. apríl. FÚ.
Horthy, ríkisstjóri í Ungverja-
landi, hefir i ávarpi til þjóðar-
innar varað fascista í Ungverja-
landi við því, að nota sér hið
pólitíska ástand sem skapast
hefir við sameiningu Austurrík-
is og Þýskalands til þess, að efna
til áróðursstarfsemi innan Ung-
verjalaúds. Hann sagði, að ung-
verska stjórnin myndi ekkert
láta ógert til þess að halda uppi
friði og reglu í landinu, og
mættu allir friðarspillar vera við
því búnir, að sæta þungri refs-
ingu.
Sameining Austurríkis og
Þýskalands hlaut að eiga sér
stað fyr eða síðar, sagði Horthy
í ræðu sinni, og frá sjónarmiði
Ungverja liefir ein þjóð, sem
þeir voru vinveittir, sameinað
örlög sín örlögum annara þjóð-
ar, sem þeir eru einnig vinveitt-
ir. Það er því ástæðulaust, segir
hann, að vera að gera nokkuð
veður út af því í Ungverjalandi,
eða vekja upp deilur að tilefnis-
lausu.
f HPSjjMM
Sókn af hendi Kín-
verja vid Shanghai.
London, 3. apríl FÚ.
Miklar orustur geisa á vígstöðvunum við Shang-
hai og er stöðug sókn af hendi Kínverja, að því er tíð-
indamaður Reuters segir. Japanir segjast þó hafa heft
framsókn Kínverja þar. —
Lofthernaður \ Kína.
Amerlskir flngmenn hafa á hendi jfirstjárnina.
í fregn frá Associated Press, sem 1
birt var 8. rnars í amerískum blöíS-
um, í tilefni af því, að styrjöldin
í Kína haföi staöið yfir í sjö mán-
uöi (en Japanir geröu upphaflega
ráö fyrir, að þeim mundi takast að
kúga Kínverja il hlýöni viö sig á
3 mánuðum) segir og m. a. aö Kín-
verjar hafi 2 miljóna manna lið
við heræfingar og þeir geti teflt
fram ööru eins varaliöi. Ennfrem-
ur, að baráttuhugur Kínverja hafi
aldrei verið meiri en nú. Að öðru
leyti er itarlega rætt um lofthern-
aðinn í Kína í fréttapistli þessum.
Þar segir m. a., að um skeið hafi
Kínverjar verið svo veikir fyrir
lofthernaðarlega, að þeir gátu ekki
teflt neinum flugvélum fram í á-
rásarskyni. Þeir höfðu aðeins flug-
vélakost til þess að aðstoða við að
verja borgir sínar. En þetta er nú
breytt. Kínverjar hafa nú nægi-
lega öflugan flugher til þess að
gera loftárásir á stöðvar óvinanna
í stórum stíl. Hafa Kínverjar feng-
ið mikið af flugvélum frá öðrum
löndum og fjoldi erlendra flug-
manna hefir gengið í þjónustu
tliðnrsuðuverksiniðja
8.11 tekur vintin-
lesa til starfa (
IStajHÉÉ.
Yélarnar koma næstu
daga.
ristján Einarsson, framkvstj.
Sölusambands isl. fiskfram-
leiÖenda, var meðal farþega á
GuUfossi á laugardagskveld.
Hefir K. E. dvalist erlendis
nokkura hrið í ýmsum erinda-
gerðum fyrir Sölusambandið.
M. a. fór liann til Noregs, til
}>ess að ganga frá kaupum á vél-
um i niðursuðuverksmiðjuna,
sem S. 1. F. er að reisa hér í
bænum.
Koma vélarnar eftir nokk-
ura daga og mun mega gera
ráð fyrir, að verksmiðjan
verði fullbúin og geti tekið til
starfa í næsta mánuði.
MARKAÐSSKILYRÐI
FYRIR ÍSLENSKAR
NIÐURSUÐUV ÖRUR
ERLENDIS.
Eitt af þvi, sem góðs undir-
húnings þarf með, er hafist er
handa um niðursuðu sjávaraf-
urða í stórum stíl, er sala þess-
ara afurða á erlendum markaði.
Að þvi er Vísir hefir frétt,
fór Kristján Einarsson í utanför
sinni til Sviss, Danmerkur og
Þýskalands, tfl þess að atliuga
þeirra. Meðal þeirra eru um 40-
amerískir flugmenn, allir sjálf-
boðaliðar vitanlega, og hafa þeir,.
samkvæmt kínverskum fregnum,
skotið niður fjölda margar jap-
anskar flugvélar. Þegar kínversk-
ir flugvélaflokkar gera árásir á
stöðvar Japana, eru amerískir
flugmenn nálega ávalt flugstjór-
ar og hefir það vakið nokkura
óánægju rússneskra flugmanna í-
liði Kínverja, en þar til amerískú
flugmennirnir komu til sögunnar,.
höfðu þeir stjórn á hendi í öllum
árásum. — Samkvæmt ágiskunum
Kinverja nemur flugvélatjón Jap-!
ana í styrjöldinni 400, en Kínverjá
um 35°- Að eins einn amerískur
flugmaður hefir beðið bana í loft-
árásum i Kína frá 7. júlí 1937, er
styrjöldin hófst, þar til 7. mars. —.
Þrátt fyrir hafnbann Jápana berst
Kínverjum stöðugt ógrynni her-
gagna, aðallega um Hongkong. —
Manntjón Japana fyrstu 7 mán-
uði styrjaldarinnar (særðir og
fallnir) er talið 200.000, en Kín-
verja 500.000.
niarkaðsskilyrði í þessnxn lönd-
um fyrir niðursuðuvörur þær,
sem S. I. F. er í undirbúningi
með að framleiða.
FISKSALAN i
TIL SPÁNAR.
Þá er loks þess að geta, að
hr. K. E. fór einnig til Frakk-
lands og Englands og var hann
þar fyrsta hluta dvalartímans
erlendis, til samninga við Spán-
verja um fisksölur þangað.
Farmanna-
deilan.
Sáttasemjari sat fundi með
fulltrúum deiluaðila á laug-
ardag og í morgun. —
Framhaldsfundur síðdegis
í dag. —
KI. 2 e. h. á laugardag síðdeg-
is kom sáttasemjari, Björn
Þórðarson lögmaður, á fund
með fulltrúum aðila í stýri-
mannadeilunni, þ. e. fulltrúum
stýrimanna og stjórn og fram-
kvstj. Eimskipafélagsins og
Skipaútgerðar ríkisins. Fundur-
inn stóð yfir til kl. 8V2 um
kvöldið. Var svo haldið áfram
viðræðum í morgun og lauk
þeim fundi laust eftir liádegi.
Síðdegis í dag verður fundur
haldinn á ný og er vonandi, að
samkomulag náist um ágrein-
ingsatriðin hið fyrsta.
Hér er að vísu að eins um
einn launaflokk að ræða, en ná-
íst samkomulag, að þvi er hann
snertir, má vænta þess, að greið-
ara gangi að ná samkomualgi
um Mna, sem eftir eru.