Vísir - 14.05.1938, Blaðsíða 2

V I S I R
VÍSIR
DAGBLAÐ
Úígefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H/F.
Ritstjóri: Kristján Guðlaugsson.
Skrifstofa: Hverfisgötu 12.
Afgreiðsla: Austurstræti 12.
S f m a r:
Afgreiðsla 3400
Ritstjórn 4578
Auglýsingastjóri 2834
Verð 2 krónur á mánuði.
Lausasala 10 aurar.
Félagsprentsmiðjan h/f.
Sjálfstæðis-
flokkurinn
og þjóðin.
PVGUM heilvita manni,
sem fylgist með þjóðmál-
unum og sér hvert stefnir, getur
dulist að þess muni skamt
að bíða, að straumhvörf verði á
gengi stærstu stjórnmálaflokk-
anna í landinu. Hjaðningavíg
sósialistanna og gæfuleysi þeirra
verður því meira sem óheilindi
forystumannanna verða aug-
Ijósari. Framsóknarmenn sem
hafa að eins fjórðung lands-
manna að baki sér, stjórna þjóð-
inni með hlutdrægni og grunn-
hygni, án nokkurs tillits til
hvers helmingur landsmanna
óskar. Sjálfstæðisflokkurinn er
ekki að eins stærsti flokkurinn í
landinu. Hann er lika heilsteypt-
asti flokkurinn, sem mun, eftir
2—3 ár, verða sterkasta félags-
heild og máttugustu samtök
þjóðarinnar.
Það er broslegt að sjá illa rit-
færa og lítilsmegandi skutul-
sveina framsóknarblaðanna,
vera að gefa Sjálfstæðisflokkn-
um ráðleggingar um það hvern-
ig hann eigi að vera ,,ábyrgur“
stjórnmálaflokkur, eða að
hlakka yfir því á fávíslegan hátt,
að flokkurinn hafi tapað undan-
förnum kosningum, það er að
segja, hann hafi ekki unnið
kosningarnar. Þeir eru lika
farnir að tala uin, að allir „hin-
ir hygnari menn“ flokksins séu
orðnir fráhverfir stefnu hans.
Alt þetta fávísa fimbulfamb er
fram borið með þeim stór-
mensku rembingi, að þar leynir
sér ekki, að þeir þykjast nú
standa öllum fótum í jötunni,
framsóknarsveinarnir.
Ekki er ólíklegt að hér sann-
ist liið fornkveðna, að skannna
stund verður hönd höggi fegin.
Það er engin tilviljun að helm-
ingur þjóðarinnar skipar sér á
bak við Sjálfstæðisflokkinn.
Það er engin tilviljun að hann
er langstærsti stjórnmálaflokk-
urinn í Iandinu. Stefna hans er
sannfæring meginhluta þjóðar-
innar. Þesa vegna þarf hann
engra griða að biðja. Þess
vegna þarfnast hann engra heil-
ræða frá kögursveinum stjórn-
arflokkanna. Þess vegna getur
liann staðið einn og beðið þess
rólegur að stjórnarflokkarnir
uppskeri eftir því sem þeir hafa
sáð. Fimmtíu þúsundir lands-
manna byggja traust sitt á for-
ustu Sjálfstæðisflokksins.
Þessu trausli getur flokkur-
inn ekki og mun ekki bregðast.
Hann mundi bregðast því ef
hann tæki höndum saman við
þá, sem árum saman hafa rægt
hann og svívirt. Hann mundi
bregðast því trausti ef hann léti
villa sér sýn með fagurgala ein-
stakra manna annara flokka,
sem vantar fátt jafn tilfinnan-
lega og falslaust hugarfar. Það
getur verið að segja megi um
sjálfstæðismenn, eins og sagt
var um Gunnar á Hlíðarenda,
að hann væri seinþreyttur til
vandræða. Og svo getur farið,
að þeir reýnist ekki alveg skap-
lausir þegar sorfið er til stáls-
ins. Framsóknarmenn hafa
mest §vívirt, rógborið og bak-
nagað Sjálfstæðisflokkinn á
undanförnum árum. Þessum
mönnum munu því sjálfstæðis-
menn aldrei trúa. Þeir munu
hvorki gera sér hærri né lægri
liugmyndir um Framsóknar-
flokkinn en hann er og hefir
verið: tækifærissinnaður sér-
hagsmuna flokkur með lágan
pólitiskan siðferðisþroska. Slík-
um flokki er gott að berjast á
móti.
Siglingar
fyrir Horn
teptar.
Hekla gerði margar árangurs-
lausar tilraunir til þess að kom-
ast gegn um ísinn.
Samkvæmt upplýsingum, sem
Vísir fékk i morgun frá Jóni
Eyþórssyni veðurfræðingi er
alvarleg siglingateppa af völd-
um liafíss við Horn.
Línuveiðarinn Huginn reyndi
árangurslaust að komast fyi-ir
Horn í gær. En í morgun barst
svoliljóðandi skeyti frá Heklu:
Erum 25 sjómílur út af Horni.
Ilöfum reynt að komast í gegn
alt frá 66 gr. 35 m. n. upp und-
ir Geirhólm. ísinn alstaðar þétt-
ur. Hvcrgi hægt að komast í
gegn.
Frá Horni er símað, að liafís
sé þar alhnikill úti fyi'ir en gis-
inn.
Óráðið mun, hvort Hekla bíð-
ur og gerir frekari tilraunir til
þess að komast í gegnum ísinn
eða fer austur um.
Veður er yfirleitt svalt um
land alt, í morgun 2—4 stig.
Mest 7 st. — Stilt veður. Snjó-
slitringur sumstaðar, á Austur-
landi og víðar.
13. maí. FÚ.
Um hafis á siglingaleiðum úti
fyrir Norðurlandi barst útvarp-
inu í dag frá ísafirði svohljóð-
andi símskeyti:
Vélbáturinn Vébjörn kom í
morgun frá Siglufirði. Skip-
stjórinn Halldór Sigurðsson,
segir þannig frá:
45 enskar milur norðvestur
af Sauðanesvita komum við í
ísbreiðu og urðum að halda 5
enskar mílur í suðvestur áður
en við komumst inn í ísinn, Síð-
an var haldið gegnum ís alla leið
þangað til eftir voru 7 enskar
mílur að Horni og mátti víða
heita ófært fyrir vélbáta. Megn-
ið er stórir flatir jakar og gisnar
spengur en stórir borgarísjakar
innan um.
Sæsíminn sem liggur yfir
mynni Reykjarfjarðar hefir orð-
ið fyrir skemdum af völdum
liafíss. — Póst- og símamála-
sljóra barst í gærlcveldi svo-
liljóðandi símskeyti:
Reykjarf j arðarsæsíminn hefir
skemst allmikið í landtökunni
að sunnanverðu. Ekki er hægt
að segja með vissu, hversu það
er mikið þar eð hafísjaki liggur
yfir klöppunum framanverðum.
Sendiherra Mexico í London
hefir verið ka.ll-
aður keixxi.
Líkindi eru til að stjórn—
málasambandi milli ríkj-
anna verði slitið vegna
deilu olínfélaganna og
stj órnarinnaF í Mexieo.
EINKASKEYTI TIL VlSIS.
London, í morgun.
Frá Mexico City er símað, að sendiherra Mexico í
í London hafi verið kallaður heim.
Utanríkismálaráðuneytið hefir gefið í skyn,
að þetta sé fyrirboði þess, að Mexico slíti stjórnmála-
sambandi við Bretland.
Fritz Kjartansson.
Óskar Jónsson.
Það, sem hér liggur til grundvallar, eru olíumálin.
Skjöl og önnur plögg sendiherraskrifstofu Mexico í
London verða falin í umsjá aðalræðismanns Mexico í
London. Eins og kunnugt er af fyrri skeytum, notaði
stjórnin í Mexico heimild þá, sem henni er gefin í lög-
um, til þess að taka olíulindir breskra og amerískra fé-
laga í Mexico eignarnámi, en það leiddi til stjórnmála-
legra deilu milli stjórnarinnar í Mexico annars vegar og
stjórnanna í Bandaríkjunum og Bretlandi hinsvegar.
Horfir því mjög alvarlega um lausn þessarar deilu milli
Breta og Mexico-búa, þar sem alt bendir nú til að
stjórnmálasambandinu milli landanna verði slitið.
United Press hefir átt viðtal um þetta við einn af em-
bættismönnum bresku stjórnarinnar. Komst hann svo
að orði, að heimköllun mexicanska sendiherrans bæri
að svo stöddu ekki að skilja svo, að stjórnmálasam-
bandinu milli Mexico og Bretlands væri slitið, þar sem
ekki hefði verið farið fram á — á hvoruga hlið —
neina afturköllun embættisskilríkja viðkomandi sendi-
herra.
United Press.
Henlein iær danfar nndan
tektir í Bretlandi.
EINKASKEYTI TIL VlSIS
London, í morgun.
Henlein, leiðtogi Sudetenþýska f lokksins í Tékkó-
slóvakíu, hefir átt viðtal við Sir Robert van
Sittart, aðalráðunaut bresku stjórnarinnar í
utanríkismálum, og ræðir við hann aftur í dag, áður en
hann leggur af stað heimleiðis.
Samkvæmt því, sem breskir stjórnmálamenn í á-
byrgðarmiklum stöðum, hafa tjáð United Press, sagði
van Sittart Henlein, að breska stjórnin mundi ekki
styðja hinar víðtæku kröfur hans, sem væri þess eðlis,
að þær gæti valdið hinni mestu truflun og æsingum í
stjórnmálalífi álfunnar — og ef til vill leitt til styrjald-
ar. Ef svo væri áfram haldið og leiddi til þess, að Tékk-
ar sæi sig til neydda að grípa til vopna, og nyti stuðn-
ings Frakka, yrði Bretar að ákveða afstöðu sína með
tilliti til þess hver orsakaði friðslitin.
United Press.
beiðnisinni, að stjórn hans hefði
nú lokið því starfi, sem henni
var falið að gera. Ný stjórn var
þegar mynduð og heitir hinn
nýi forsætisráðlierra Imradi-
an(?).
Erlendir jblaðamenn í Ung-
verjalandi gefa í skyn í frétta-
skeytum sínum, að nazistar í
Ungverjalandi hafi verið orðnir
háværir um kröfur sínar, og að
stjórnarskránni hafi verið hætta
búin af þeirra völdum, en stjórn
Daranyis andvig þeim. Ráðherr-
arnir í liinni nýju stjórn hallast
áftur á móti sumir hverjir að
nasismanum og er einn þeirra
a. m. k. yfirlýstur stuðnings-
maður stefnunnar.
Stjðrnarskifti í Ung-
verjalandi.
London 14. maí.FÚ.
t gær urðu stjórnarskifti í
Ungverjalandi. Daranyi baðst
lausnar fyrir sig og ráðuneyti
sitt í gærmorgun og bar það
fram sem ástæðu fyrir lausnar-
Lélegt ialsamband er ennþá frá
Djúpuvík norður yfir fjörðinn -
en aðeins hægt að koma skeyt-
um. — Síðdegis hefir hafísinn
þjappast upp að landinu svo að
nánari athugun eða viðgerð er
óframkvæmanleg í bili.
Finnur Jónsson og félagar hans í síldarútvegsnefnd, þeír
Óskar Jónsson útgm. í Hafnarfirði og Jakob Frímannsson skrif-
stofustjóri K. E. A. á Akureyri hafa endurnýjað samninga síld-
arútvegsnefndar við Fritz Kjartansson og gefið honum einka-
umboð til síldarsölu í Póllandi, svo sem verið hefir undanfarire
ár, en sjálfstæðismennirnir í nefndinni risu gegn þessari ráð-
stöfun meirihlutans, með tilliti til þess að samstarf Síldarút-
vegsnefndar og Fritz um síld til Póllands hefir gefist illa. Munu
þeir Finnur & Co. hafa dregið nokkuð úr fyrri réttindum Fritz,
og sett þau ákvæði í samninga við hann meðal annars að einka-
umboðið megi taka af honum fyrirvaralaust og að síldarútvegs-
nefnd megi sjálf selja síld beint til pólskra kaupenda, en selji
hún í gegnum millilið skuli Fritz fá umboðslaun af þeirri sölu.
Þegar matje-síldarsamlagið
var stofnað árið 1934 fékk Fritz
Kjartansson einkaumboð á
matjesild fyrir Póllands-mark-
aðinn. Samlagið starfaði í eitt
ár, en Fritz tókst þó að þéna á
því drjúgan skilding með því að
taka tvöfalda þóknun sér til
handa, þ. e. a. s. bæði frá sam-
Iaginu og frá pólskum kaup-
endum.
Þegar síldarútvegsnefnd fékk
matjesildarsöluna í sínar liend-
ur gaf liún Fritz, þrátt fyrir
þessi afrek hans einkaumboð
áfram í Póllandi, og þótt henni
liafi borist önnur sölulilboð
Auðvelt að lækna
krabbamein ef
það er tekið
í tíma.
London 14. mai.FÚ.
Aðalfundur breskku krabba-
meinsstofnunarinnar, Royal-
Cancer Hospital, var haldinn í
gær. Formaður stofnunarinnar
flutti ræðu og skýrði frá þeim
framförum, sem orðið liefðu á
síðastliðnu ári á meðferð og
lækning krabbameins. Ilann
sagði, að sérfræðingum í þess-
ari grein væri nú ljóst, hverjar
tegundir krabbameins yrðu best
læknaðar með uppskurði og
hverjar með radium og fullyrti,
að krabbamein mætti lækna,
bæði fljótlega og fyllilega, ef
það væri tekið fyrir í tíma.
Sókn þjóSernissinna
heldnr áfram á
Spáni.
London 14. maí.FÚ.
Á Teruelvígslöðvunum Iiafa
geisað miklir bardagar að und-
anförnu og segir svo í tilkynn-
þaðan hefir hún ekki sint þeim.
Nú er liinsvegar svo komið, að
pólskir kaupendur telja sig eiga
skaðabólakröfur á liendur síid-
arútvegsnefnd sem nemur
mörgum tugum þús. kr., og
munu þegar hafa gert ráðslaf-
anir til að koma fram ábyrgð á
hendur nefndinni, vegna samn-
ingsrofa, sem þeir telja að liún
hafi gert sig seka um.
Fritz Kjartansson mun einn-
ig hafa leitað fyrir sér Iijá
Fiskimálanefnd um einkaum-
boð í Póllandi á ísiiðum fiski,
en nefndin mun enga ákvörðun
hafa tekið enn þá í því efni.
Mokifli IM-
mannaeyjiini.
Fréttaritari Yísis í VesL
mannaeyjum skýrði blaðiiiu svo
frá í símtali í morgun, að þar
væri enn þá mjög góður afli,
bæði þorskur og koli. Allmargir
bátar róa enn þá og fá frá 10
til 20 skpd. af vænum þorski í
róðri, og aflast hann á Selvogs-
grunni. Bátar, sem stunda kola-
veiðar, afla mjög vel og er ísað-
ur koli fluttur út með hverju
skipi, sem unt er að fá. Þess
eru dæmi, að hásetar, sem eru
á hátum þeim, sem kolaveiðar
stunda, fái í hlut kr. 200—300
yfir vilcuna. Róðrum verður
lialdið áfram meðan afli er, en
flestir bátar munu þó búast á
kolaveiðar úr þessu.
ingum uppreistarmanna, að þeir
hafi siðustu 3 daga lagt undir
sig 3000 ferkílómetra af landi,
tekið 2000 fanga, 95 fallbyssur
og 11 skriðdreka, en stytt víg-
línu sína um 90 km., þannig að
liún liggi nú beint í austur 120
km. leið, alt til Albocacer.