Vísir - 23.05.1938, Qupperneq 2

Ví SIR
VÍSIR
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H/F.
Ritstjóri: Kristján Guðlaugsson.
Skrifstofa: Hverfisgötu 12.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
(Gengið inn frá Ingólfsstræti).
S í m a r :
Afgreiðsla 3400
Ritstjórn 4578
Auglýsingastjóri 2834
Verð 2 krónur á mánuði.
Lausasala 10 aurar.
Félagsprentsmiðjan h/f.
Tveir
ráðgjafar.
EGAR öll sund eru að lok-
ast og erfiðleikarnir fara
dagvaxandi vegna hinnar sér-
plægnu, óviturlegu og óheilu
stjórnmálastefnu Framsóknar-
flokksins undanfarin ár, rísa
tveir aðalmenn flokksins upp
og tilkynna bjargráðin. Annar
þeirra, Jón Ámason, vill ráða
bót á afleiðingum óstjórnarinn-
ar með þvi, að svifta þá mann-
réttindum, sem vegna báginda
verða að þiggja af sveit. Hinn,
Jónas Jónsson, vill fullkomna
skipulagsóskapnaðinn, sem
sprottið hefir hér upp á vegum
stjórnarflokkanna, með þvi að
hanna landsfólkinu að flytjast
úr einni bygð í aðra. Svo ger-
samlega ráðþrota eru þessir
menn gegn þeim erfiðleikum,
sem þeir sjálfir hafa hjálpað til
að skapa, að þeir hafa ekkert
annað að bera á borð fyrir
þjóðina. Svo gersamlega utan
við sig er Framsóknarflokkur-
inn orðinn í hinum pólitíska
hagsmunadansi sínum við Al-
þýðuflokkinn, að hann leitar
aftur í miðaldirnar eftir bjarg-
ráðum.
Með ]>eirri óstjórn, sem hinn
lækifærissinnaði Framsóknar-
flokkur liefir leitt yfir þetta
land, hefir liann að mestu skap-
að grundvöllinn fyrir þeim erf-
iðleikum, sem ofangreindar til-
lögur eiga að ráða bót á. En
þessar tillögur eru engin Iækn-
ing. Þær mundu enga bót ráða
á meininu. Þær ganga í berhögg
við mannúðar og mannréttinda-
hugmyndir tuttugustu aldarinn-
ar. En hin „milda hönd“ Fram-
sóknarflokksins getur leyft sér
margt.
Hin vanhugsaða og stórgall-
aða framfærslulöggjöf á mik-
inn þátt í vandræðunum. Þau
lög eru ein af liinum svoköll-
uðu ,hrossakaupa-lögum‘ Frarn-
sóknar og Alþýðuflokksins, lög
sem urðu til í deiglu stjórnar-
samvinnunnar. Óheilindi Fram-
sóknarflokksins urðu þá, sem
oftar, þjóðinni æði dýr. Flokk-
urinn hélt að hann sæi sér leik
á borði að vinna atkvæði bænd-
anna. Hann ætlaði að létta fá-
tækrabyrði sveitanna með því
að koma henni allri yfir á kaup-
staðina, en það var gert með
því að afnema alla erfiðleika
um sveitfesti. Framsóknar-
mönnunum var ósárt um að ó-
magarnir kæmist á framfæri
kaupstaðanna. En hér sannast
hið fornkveðna, að sér grefur
gröf þótt grafi. Hin nýju fram-
færslulög, eins og þau eru úr
garði gerð, hafa orðið að bjam-
argreiða fyrir bændurna. Fólk-
ið streymir úr sveitunum og
bændur eiga erfitt með að fá
kaupafólk eða vinnuhjú. Bú-
skapurinn er víða að verða ein-
yrkjahokur af þessum sökum.
Svona gefast lög og fram-
kvæmdir flokka, eins og Fram-
sóknarflokksins, sem miðar alt
við pólitíska hagsmuni flokks-
ins og einstakra fylgismanna án
tillits til þess hvert afhroð þjóð-
in verður að gjalda þess vegna.
Erfiðleikarnir við fátækra-
framfærsluna; er það mál, sem
nú er mest áliyggjuefni Reykja-
víkur og annara kaupstaða. En
það verður seint leyst með ráð-
um, sem renna undan rifjum
Framsóknarflokksins. Frá hon-
um er einskis góðs að vænta.
Frá honum stafar mikið af
þeirri óhamingju, sem þjóðin
hefir nú við að stríða. Lands-
menn eru ekki enn búnir að
súpa seyðið af ráðsmensku þessa
flokks, sem meginhluti lands-
manna ber ekkert traust til.
Umferðarvikan
UMFERDARVIKAN
byrjaði í gær. Tuttugu skátar
og tíu lögregluþjónar dreifðu
sér um Austurstræti og gáfu
fólki umferðarleiðbeiningar.
Var þar þá margt um mann-
inn og tóku menn þessu vel.
Myndirnar í búðargluggunum
(umferðarmyndir) vöktu
mikla athygli. Fest voru upp
þrjú skilti á gatnamótum i
miðbænum, sem sýndu um-
ferðarslys þar á staðnum s.l. ár.
Eitt skiltið vakti sérstaka at-
liygli. Var það skiltið við Lækj-
artorg, en á skiltinu stendur,
að við þessi gatnamót liefði
orðið 111 umferðarslys árið sem
leið. Sýnir ekkert betur liversu
brýn þörf er á, að koma bíl-
unum burt af Lækjartorgi.
UMFERÐARVIKAN.
ANNAR DAGUR.
1. Umferðarmyndir til sýnis í
gluggum við Austurstræti.
2. Skilti á þremur gatnamót-
um í miðbænum, sem sýna
fjölda umferðarslysa, er
þar urðu árið 1937.
3. Leiðarvísir í umferð fyrir
gangandi fólk og hjólreiða-
menn er gefinn á lögreglu-
stöðinni og skrifstofu Slysa-
varnafélagsins.
4. Guðlaugur Jónsson lögreglu
þjónn flytur erindi i út-
varpið kl. 7.20 um umferð-
arslys í Reykjavík og ná-
grenni.
Maður íelliir al m
skipunarliát oo drukuar.
FÚ. 22. maí.
Ivristján Rafnsson bóndi í
Flatey á Skjálfanda druknaði
19. þ. h.
Fór Kristján þennan dag að
sækja hest og hey vestur að
Látrum á Lálraströnd, — en
það gerði hann fyrir mann,
sem var að flytja þaðan til
Flateyjar. — Hesturinn og hey-
ið var sett í uppskipunarbát og
átli Kristján að gæta hestsins,
en vélbáturinn ætlaði að draga
uppskipunarbátinn til Flateyj-
ar. Þegar þeir voru komnir
nokkuð á leið, sjá þeir, sem á
vélbátnum voru, að uppskip-
unarbáturinn hallast skyndi-
lega, og í sama vetfangi eru
Eorfnruar í álfnnni hafa
stórlega batnað frá þvi
á laugardag. Kosningar í
Tekkoslovakin forn frið~
samiega fram.
HENLEIN.
London, í morgun.
Fyrir helgina óttuðust menn um alla álfuna, aö
til ófriðar mundi koma út af deilumálunum í
Tékkóslóvakíu, er fregnir bárust um, að stjórn
landsins hefði neyðst til þess að bjóða út herliði, þar
sem Þjóðverjar og Pólverjar hefði sent lið til landa-
mæra Tékkóslóvakíu. Það var að vísu látið uppi, að
þetta væri ekki gert til annars en að æfa umrætt her-
Iið, en Tékkum fanst lítt á það að treysta, að annað
byggi ekki undir. Hver alvara hér var á ferðum sést
glöggast á því, að Bretar lögðu hina mestu áherslu á,
að fylgjast með öllu, sem gerðist, og kröfðust þeir
svars um það hjá Þjóðverjum tvívegis, hver tilgangur-
inn væri með herflutningunum.
Nú eru sveitar- og bæjarstjórnarkosningarnar í Tékk-
óslóvakíu um garð gengnar, án þess að til blóðsúthell-
inga eða friðslita kæmi, enda hafa horfurnar um varð-
veitslu friðarins í álfunni aftur batnað að miklum mun.
Lundúnardagblöðin í morgun leggja öll áherslu á
það, að fagna yfir því, að friðurinn hélst. —
„Það kemur ekki til styrjaldar út af Tékkó-
slóvakíu“, segja þau. Og blöðin fagna yfir
því, að Bretar lögðu sig fram til þess að bera
friðarorð í milli og telja, jic^það hafi borið
mikilvægan árangur.
Blöðin segja, að nú virðist brátt svo komið, að æs-
ingar spilli ekki samkomulagsumleitunum um framtíð
Tékkóslóvakíu. Telja þau heppilegast, að Henlein og
fiokkur hans semji milliliðalaust við stjórn Tékkósló-
vakíu, en aðrir styðji eftir megni friðsamlega lausn
vandamáíanna.
Símfregnir frá Prag herma, að í Tékkóslóvakíu sé
nú miklu minni æsingar — yfirleitt megi segja, að alt
sé með kyrrum kjörum í Iandinu. Kosningarnar fóru
fram, án þess til alvarlegra óeirða kæmi.
Samkvæmt seinustu fregnum fengu Sudeten-Þjóð-
yerjar yfirgnæfandi meirihiuta atkvæða í Suo'eten-
héruðunum. Fengu þeir, í 48 bæjum, þar sem megin-
þoiri íbúanna er þýskur milli 75—95% greiddra at-
kvæða. Hægfara tékknesku vinstriflokkarnir unnu á í
tékknesku ogslóvakísku héruðunum, tinkanlega flokk-
ur Benes ríkisforseta. Hægri flokkarnir, sem eru í and-
stöðu við ríkisstjórnina, mistu fylgi.
Fregnir haf a borist um, að Henlein, leiðtogi Sudeten-
Þjóðverja, sé Iagður af stað heimleiðis, en meðan kosn-
ingarnar stóðu yfir dvaldist hann í austurrísku Ölpun-
um. Mun hann bráðlega hef ja umræður við tékknesku
stjórnina.
United Press.
BENES.
EINKASKEYTI TIL VlSIS
þeir Ivristján og liesturinn
fallnir útbyrðis. Virtist þeim
Kristján lialda sér á floti að-
eins örskamma slund, en hest-
urinn synti lil lands. Þegar
Kristjáni skaut aftur upp, náðu
bátverjar í liann og gerðu þeg-
ar lifgunartilraunir, og lengi á
eftir, — en árangurslaust.
Kristján sálugi var 55 ára, —
kvæntur og átti mörg börn, vel
látinn atorkumaður.
Togaranjósnirnar;
Mæstiréttur sýknap Geir
Zoéga útgm. í Hafnapíifði
og Aðalstein Pálsson
skipstjóra af kærum
vaidstf ópnapinnar.
Flestum mun enn í fersku
minni alt það, sem á gekk er
upp komst um njósnir íslenskra
manna í þágu enskra botn-
vörpunga. Fjöldi manna flækt-
ist inn í málið og yfirheyrslur
og rannsóknir stóðu yfir mán-
uðum saman. Flestir þeir menn,
sem við mál þessi voru riðnir
fengu þungar sektir og þungan
dóm almenningsálitsins.
Mál þessara manna eru nú
komin áleiðis til Hæstaréttar og
liafa nokkur þegar verið flutt.
Hæstiréttur kvað í morgun
upp dóm í málinu valdstjórnin
gegn Geir Zoéga útgerðarmanni
í Hafnarfirði, og var Geir sýkn-
aður með öllu, en málskostnað-
Skemdaverk nnnin á
spönskn togurunnm í
Frederiksbavn
Kalundborg 22. maí. FÚ.
Sprengjuárás var í nótt gerð
á spönsku togarana tvo, sem
liggja í Frederikshavn. Eru
togararnir löngu fullsmíðaðir
og eru taldir stærstu togarar í
heimi. En í málaferlum liefir
staðið -um eignarréttinn yfir
þessum togurum, og vilja bæði
spánska sljórnin og stjórn
Francos telja sér þá, en þeir
voru smíðaðir fyrir firma eitt
í San-Sebastian. Sjjrengjan,
sem noluð var, sýnist hafa ver-
ið úthúin með úrverki, sem
afmarkaði, hvenær hún skyldi
springa, og virðist henni liafa
verið komið fyrir milli stefna
skipanna. En aðeins annar
togarinn skemdist. Kom á
hann eins meters stórt gat á
kinnunginn, og allar plötur í
annari liliðinni heygluðust. Er
talið vafalaust, að skipið hefði
gereyðilagst, ef sprengjan hefði
sprungið miðskips. En skaðinn
er metinn á 20 þús. krónur.
Lögreglustjórinn í Frede-
rikshavn kvaddi sér þegar til
lijálpar sérfræðinga frá Kaup-
mannahöfn, og komu þeir til
Frederikshavn 2 stundum eftir
að sprengingin varð. Spreng-
ingin var svo mikill, að allar
rúður nötruðu í bænum. —
Væntir lögreglan að vera búin
að fá yfirlit um það, livernig
sprengjunni hefir .verið fyrir
komið og árásinni hagað, í
kvöld.
Tveir menn fengu sér leigða
bifreið í Frederiksliavn í nótt
kl. 2, og óku til Aalborg. Vænt-
ir lögreglan þess, að þeir geli
gefið einhvejar upplýsingar
um þenna atburð, og skorar á
þá að gefa sig fram. Lýsingu
á þeim var útvarpað. Lögreglu-
stjórinn á staðnum hefir lofað
500 kr. þóknun þeim, sem gætu
gefið upplýsingar, sem leitt
gælu , til þess að verknaður
þessi upplýstist og sölcudólg-
arnir væru teknir fastir.
ur greiðist af almanna fé. í lög-
regluréttinum hafði Geir verið
dæmdur til að greiða kr.3.000.00
í sekt og allan málskostnað, að
sínum hlut, en sá kostnaður
hafði numið æði miklu, með því
að rannsókn málsins hafði verið
mjög umsvifamikil, og hafði m.
a. verið unnið úr f jölda skejda,
og fastráðnir menn starfað að
því verki mánuðum saman.
Aðalsteinn Pálsson skipstjóri
var einnig sýknaður með öllu af
kærum valdstjórnarinnar, og
málskostnaður greiðist af al-
mannafé. Sekt hans í lögreglu-
réttinum nam kr. 6,000.00, og
skyldi hann einnig greiða máls-
kostnað að sínum hluL
Smygl-
tilraun.
Við leit í Dronning Alexan-
drine, sem kom frá útlöndum
í gærkveldi, fundu tollverðir
282 hálfflöskur af öli, sem voru
vandlega faldar milli þilja i
vélarrúminu.
Málið er í rannsókn.
Uppreistar-
tilraun í
Mexico.
Kalundborg, 22. maí. FÚ.
Vopnuð uppreistartilraun
hefir brotist út í Mexíkó. Gerðu
uppreistarmenn loftárás á
flugflotastæðinu San Louis á
vesturströnd Mexico. Stjórnin
telur, að ekki sé um liættulega
uppreist að ræða, og hafi hún
þegar í öllum liöndum við upp-
reistarmenn. Býður hún þó út
miklu liði og lætur vígbúa loft-
flotann.
London 23. maí. FÚ.
í opinberri tilkynningu, sem
gefin var út í Mexíkóhorg í
gær, segir, að Pedelio hershöfð-
ingi, sem nýlega var vikið úr
embætti sem fylkisstjóra í San
Luis Pontoni, liafi staðið fyrir
uppreistarlilraun, sem þar átti
sér stað í gær. Hafi 15 sprengj-
um verið varpað yfir flugvöll-
inn þar, en þær elcki valdið
neinu tjóni. Auk þess liafi
nokkrir hermenn Pedelios ráð-
ist úr launsátri á herdeild mexi-
kanska liðsins og 15 menn
fallið.
Elsa Sigfúss
heldur hljómleika í Dómkirkj-
unni þriðjudaginn 24. maí kl. 8'l/2
síSdegis, með aðstoð Páls ísólfs-
sonar, sem einnig mun leika tvö
einleikslög (eftir Cesar Franck og
Frescobaldi) á orgel. Á efnis-
skránni eru lög m. a. eftir: Bach,
Hándel, Schubert, Sigf. Einarsson
o. fl. —
adelns Loftur.