Vísir - 25.05.1938, Page 2
VlSIR
VÍSIR
DAGBLA0
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H/F.
Ritstjóri: Kristján Guðlaugsson.
Skrifstofa: Hverfisgötu 12.
Afgréiðsla: Hverfisgötu 12.
(GengiS inn frá Ingólfsstræti).
S í m a r :
Afgreiðsla 3400
Ritstjórn 4578
Auglýsingastjóri 2834
Verð 2 krónur á mánuði.
Lausasala 10 aurar.
Félagsprentsmiðjan li/f.
Alvarleg
staðreynd.
DLÖÐUM framsóknarmanna
og socialista ætlar að verða
furðu lítill „matur“ úr útsvör-
unum í bænum að þessu sinni.
Það hefir verið föst venja þess-
ara blaða um nokkurt skeið, að
gera eldhúsdag að bæjarstjórn-
inni, eða minnihluta hennar,
tvisvar á ári fyrir fjármála-
stjórn bæjarins, i sambandi við
útsvörin, þegar fjárhagsáætlun
bæjarins er gerð og þegar út-
svarsskráin kemur út. Eldsneyt-
ið var lítið í vetur, þegar fjár-
hagsáætlunin var birt og erfitt
að koma suðunni upp i pottin-
um, af því hve hækkunin varð
lítil á upphæðinni sem átti að
jafna niður. En þá fóru bæjar-
stjórnarkosningarnar i hönd, og
var því blásið svo sem unt var
í glæðurnar, en með litlum ár-
angri. Nú er útsvarsskráin kom-
in út, en svo virðist sem allur
„vindurinn sé úr“ þeim, sem
eiga að blása, enda hefir sú orð-
ið niðurstaðan, að útsvörin hafa
ekkert hælckað, miðað við tekj-
ur gjaldendanna, svo sem sjá
má af því að þrátt fyrir hækk-
unina á heildarupphæð útsvar-
anna og fækkun gjaldendanna,
hefir niðurjöfnunarnefndin get-
að notað sama skattstiga og í
fyrra.
En þrátt fyrir þetta, hefir
dagblað framsóknarmanna, eða
fjármálaráðherrans, þó komið
auga á nokkurar „athyglisverð-
ar staðreyndir“ í sambandi við
útsvarsskrána. Raunar virðist þó
ekki um nema eina verulega at-
hyglisverða staðreynd að ræða,
en hún er sú, að þvi er blaðið
segir, að „álögur ríkisins hækka
um 9 kr. á mann á sama tíma
og álögur Reykjavíkurbæjar
liækka um 35 krónur“.
Blað fjánnálaráðherrans hef-
ir jafnan lagt mikla stund ó
það, að leiða almenningi það
fyrir sjónir, Iive dæmalaust vel
stjórn ríkisfjármálanna hafi
tekist í höndum núverandi fjár-
málaráðherra. Og með ýmis-
konar talnavísindum hefir blað-
ið þóst færa sönnur á það, að
einkum beri þó fjármálastjórn
ríkisins mjög af fjárstjórn
Reykjavíkurbæjar. Og fjármála-
ráðherrann sjálfur er öllum
stundum að láta reikna það út,
og „sanna“ það með nýjum og
nýjum tölum, að í rauninni
hafi útgjöld ríkisins staðið í
stað, ekki að eins alla sína ráð-
herratíð, heldur alla stjórnar-
tíð Framsóknarflokksins, „á
sama tíma og“ útgjöld Reykja-
vílcurbæjar hafi margfaldast.
En síðustu tölurnar, sem þetla
eiga að sanna eru þessar: „Á-
lögur rikisins hækka um 9 kr. á
sama tíma og álögur Reykja-
víkurbæjar liækka um 35
krónur“.
Árin 1925—1934 námu tollar
og skattar rikissjóðs að meðal-
tali á mann kr. 100.48, en árin
1935—37 kr. 109.74, og mis-
munurinn er kr. 9.26. En út-
svör og skattur Reykjavíkur-
bæjar námu fyrra tímabilið kr.
88,00 á mann segir blað fjár-
málaráðherrans, en síðara tíma-
bilið kr. 123.00. Og mismunur-
inn á þeim tölum er 35 kr., um
það er ekkert að villast!
Ein atliyglisverð staðreynd-
og all alvarleg kemur liinsvegar
til greina í sambandi við þenn-
an samanburð. Og sú staðreynd
er það, að fjárlagaútgjöld ríkis-
ins námu árið 1925 að eins 10—
11 milj. króna, en árið 1937,
með sömu reikningsfærslu, lík-
lega 20—22 miljónum. Og sú
staðreynd verður ekki skýrð
með þvi, að fólksf jöldinn í land-
inu liafi nálega tvöfaldast á
þessu tímabili. Hann hefir ná-
lega staðið í stað. Nær mun
liggja sú skýring, að þó að skatt-
ar og tollar ríkisins hafi numið
kr. 100,48 að meðaltali á mann
árin 1925—1934, þá var því
ekki varið öllu til reksturs ríkis-
ins, heldur varð stórkostlegur
tekjuafgangur hjá ríkissjóði
fyrstu ár þess tímabils, og þeim
tekjuafgangi varið til greiðslu,
á skuldum ríkissjóðs, svo mil-
jónum króna skifti. En síðara
tímabilið fóru allar álögurnar til
rekstursins. Og þetta gerir sam-
anburðinn nokkuru óliagstæðari
fjármálastjórn ríkisins.
<ji Umferdapvikan
,.J 'J
Á morgun:
1. Myndir og skilti verða til
sýnis við Austurstræti eins og
áður.
2. Skrúðganga barna fer
fram í tilefni umferðarvikunn-
ar, í miðbænum. Hefst skrúð-
gangan kl. 2% frá Miðbæjar-
barnaskólanum.
3. Kensla í umferðarregl-
um á götum úti.
Harnaveiki á
Siglufirdi.
Norska skipið Heilo, sem kom
nýlega til Siglufjarðar með
kolafarm til Sigurðar Kristjáns-
sonar, hafði 6 dögum áður sett
á land i Englandi mann, talinn
sýktan af barnaveiki. -— Nú er
annar maður þar lasinn, og ekki
grunlaust um sömu veiki. —
Eftir skipun landlæknis er skip-
ið afgreitt á Siglufirði undir
ströngu lögreglueftirliti. — FÚ.
Oódnr afil við
Bjarnarey.
Osló, 24. maí.
Mikill afli er nú við Bjarnar-
eyju. Norski togarinn Nordhavn
er nú á leið heim frá miðunum
þar nyrðra með fullfermieða330
smálestir, en Svalbard to er
einnig á Ieið þaðan með full-
fermi. Þýskir, enskir, franskir,
ítalskir og finskir togarar eru
nú á miðunum við eyjuna. —
NRP.-FB.
LIÐSKÖNNUN í ÞÝSKA HERNUM.
EINRASKEYTI TIL YÍSIS
London, í morgun.
Horfurnar eru enn hinar alvarlegustu vegna mál-
efna Tékkóslóvakíu. Eru æsingar miklar í
Berlín út af þessum málum. Blása þýsku blöð-
in í glæðurnar og er hætt við, að það hafi slæmar afleið-
ingar. Eru blöðin afar harðorð í garð Tékka. Þau
saka og Breta um að auka erfiðleikana í álfunni, með
afskiftum sínum af málum Tékkóslóvakíu. Er fullyrt,
að þýska stjórnin hafi ráðlagt Bretum að beita áhrifum
sínum til þess að_fá tékknesku stjórnina til að verða
við kröfum Sudeten-Þjóðverja.
Útför Sudeten-Þjóðverjanna tveggja, sem drepnir
voru síðastliðinn laugardag, af tékkneskum varðmönn-
um, fer fram í Eger í dag.
* ” ~ •■• 'í ' ’
Fregnir hafa borist um, að Henlein ætli að nota þetta
tækifæri til andróðurs gegn stjórninni í Prag.
Hitler hefir sent blómsveig á kistur hinna látnu.
United Press.
Ofbeldisseggir reyna að
ræna Nnffleld lávarði,
en eru teknir höndum af
lögreglunni.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London, í morgun.
Tilraun var gerð til þess í gærkveldi, að nema
Nuffield lávarð á brott, en tilraunin mistókst.
Mannrán eða tilraunir til mannrána eru ótíð-
ar í Bretlandi, enda verður blöðunum mjög tíðrætt um
þetta.
Nuffield lávarður var í skrifstofu sinni í Cowley-
bílaverksmiðjunum í gærkveldi, er tveir menn komu
inn til hans. Er inn kom tóku þeir upp skammbyssur
og kröfðust þess, að hann færi með þeim í bíl þeirra,
sem beið fyrir utan.
Starfsmaður nokkur í næsta herbergi heyrði hvaða
kröfur mennirnir báru fram. Hringdi starfsmaðurinn
til íögreglunnar, sem brá við og sendi lögreglulið á
vettvang og umkringdi verksmiðjuna. Ræningjarnir
voru handteknir. —
Það hefir vitnast, að Nuffield lávarður hefir fengið
mörg hótunarbréf að undanförnu.
United Press.
ÞÝSKIR SÉRFRÆÐINGAR
KYADDIR HEIM.
Osló, 23. maí.
Þýsku sérfræöingarnir, sem
áttu að vera með í fyrstu ferð
Oslofjord, hafa allir verið
kvaddir heim, vegna þess
hversu horfur í alþjóðamálum
eru ótryggar. Að eins þrír af
þeim Þjóðverjum, sem áttu að
vera í skipinu í fyrstu ferð
þess (það var smíðað i Þýska-
landi) fengu að fax-a á því. —
NRP.-FB.
aðeins Loftup.
Canada ðbnndið af sátt-
inála þj ððabai dalag sins
og lætnr ekki teyma
síg nt 1 styrjöld.
London 25. maí. F|Ú.
McKenzic-King, forsætisráð-
herra Canada, sagði í ræðu sem
hann flutti í kanadiska þing-
inu í gær, að Canada myndi ekki
láta ákvæðin um refsiáðgerðir í
sáttmála Þjóðabandalagsins,
verða til þess, að draga þjóðina
út i strið. Það væri alment við-
urkent, sagði liann, og í raun
og.veru orðið að þegjandi sam-
komulagi milli meðlima Þjóða-
bandalagsins, að ákvæðin um
refsiaðgerðir væru úrelt og
kæmu þvi ekki til framkvæmda,
þótt til styrjaldar kæmi.
MacKenzie-King sagði, að
Canada væri engum samning-
um bundið neinu öðru ríki, um
að fara út i sti'íð eða sitja hjá,
ef til styrjaldar kæmi. Stjórnin
nxyndi á hverjum tíma, undir
slíkum kringumstæðum, á-
kveða, hvort hún gripi til vopna
eða ekki.
Útgepdarmál
Norömanna.
Osló, 24. nxaí.
Á aðalfundi norska útgerðar-
mannasambandsins, senx hald-
inn var i gær i skipinxx Vega,
flutti foi’seti sambandsins, Haa-
land útgerðarmaður, erindi
um útgerðarmiálin — núverandi
ásigkomulag þeirra. Ilann hélt
því fram, að rekstrarskilyrðin
liefði tekið miklum breytingum
síðastliðið ár. Hann lcvað skipa-
útgerðina allvel undir það búna
að mæta erfiðleikum unx skeið,
en aðrir aðilar yrði einnig að
búa sig undir að vera viðbúnir,
er tímar og skilyrði öll breytt-
ist. Gagnrýndi hann harðlega
skattamálastefnxx stjórnarinar
og lagafrumvarpið xuxi vinnu-
tíma á skipum. Ríkið, xitgerðai’-
mennirnir og sjónxennirnir
verða að vinna sanxan, ef sigrast
verður á erfiðleikunum, sagði
Haaland að lokxmx. - NRP.-FB.
iþróttamótin í Reykjavík
sumarið 1938 veróa sem hér seg-
ir: 17. júní: íþróttanxót. Allsherj-
armót í. S. í. dag-ana 10., 11, og
12. júlí. Álafosshlaupi'S 31. júli.
Drengjamót Armanns 3.—5. ágúst.
Meistaramót í. S. í. 27.—28. ágúst.
HafnarfjarSarhlaupiS 31. ágúst. —
Glímufélagi'S Árnxann sér urn öll
íþróttamótin í sumar.
Rauðliðar á Spáni flytja
dfra málma úr landl.
London 25. maí. F|Ú.
25 nxilj. dollara virði af silfri
og gulli frá stjórninni á Spáni
var sent í gær nxeð hafskipinu
Noi'nxandie frá Havre til New
York. Gull þetta er greiðsla fyrir
hergögn sem spánska stjóx-nin
liefir keypt i Bandarikjunum.
Stjórnin á Spáni viðui’kennir,
að uppreistarmenn hafi mikinn
liðstyrk á austurvígstöðvunum
og að henni veitist erfitt að verj-
ast, annarsstaðar en á vígstöðv-
ununx norðan við Lerida, þar
sem hún segir að hersveitir
hennar hafi sótt fi-am, en á nxóti
því bera uppreistarxxxenn.
Lík Baldurs Magnús-
sonar eand. juris
fanst í gærkveldi’
í gær fanst lík Baldurs Magn-
ússonar caixd. juris. í Skerja-
firði. Bendir alt til, að hann hafi
druknað, er liann var að baða
sig.
Samkvæmt þeim upplýsing-
um, er Vísir hefir fengið frá
rannsóknarlögreglunni, fór
Baldur að heiman á þriðjudags-
kvöld 17. þ. xxx. Lögreglan fékk
áreiðanlegar upplýsingar um
það, að hann var í bænum fi'am
á föstudagskvöld. Hitti liann þá
ixxaður, senx þekti hann vel, og
liafði hann tal af honum.
I fyrradag var hafin leit, í
samráði við aðstandendur, og
auglýst eftir Baldi'i í útvarpinu.
Skátar aðstoðuðu lögx-egluna í
leitinni, en hún bar eigi árang-
ur. Var leitað í gær og fyrradág.
En í gær síðdegis fékk lögregl-
an vitneskju unx, að á máixudag
hefði fuixdist skyrta í fjörunni
suður af Görðunx á Grimsstaða-
liolti. Reyndist það vei’a skyrta
Baldurs. Var nú ákveðið að leita
betur og um fjöruna í gær, kl. 6
síðdegis, sást líkið i botni f jarð-
arins, um 80 metra frá landi.
Líkið lá á grúfu og í þeiixx stell-
ingum, sem Baldur hefði synt
bringusund. Var líkið allsnakið.
Það er þvi álitið, að pilturinn
hafi feixgið sér sjóbað, en orðið
kalt og feixgið krampa og
druknað. m
Baldur var soixur Magnxíisar
Jónssonar fyrverandi bæjai'fó-
geta í Hafnarfirði.
SundhÖlliii
veríSur opiix til kl. 4 e. h. á rnorg-
uri, uppstigningardag.