Vísir - 15.06.1938, Blaðsíða 2

V I S IR
VfSIR
DAGBLA9
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H/F.
Ritstjóri: Kristján Guðlaugsson.
Skrifstofa: Hverfisgötu 12.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
(Gengið inn frá Ingólfsstræti).
S í m a r :
Afgreiðsla 3400
Ritstjórn 4578
Auglýsingastjóri 2834
Verð 2 krónur á mánuði.
Lausasala 10 aurar.
Félagsprentsmiðjan h/f.
Ósigur
Héðins.
Déðinn Valdimarsson og fé-
1 lagar hans, kommúnistarn-
ir, reyna að breiða yfir ósigur
sinn í atkvæðagreiðslunni í
Dagsbrún, með þeirri firru, að
það hafi í rauninni verið ein-
göngu hinir „óvirku“ félags-
menn í Dagsbrún, sem greiddu
atkvæði á móti tillögum Dags-
brúnarstjórnarinnar, eða þeirra
Héðins og kommúnista. Allir
starfandi verkamenn, sem í fé-
laginu eru, segja þeir að hafi
hinsvegar fylgt sér að málum.
En í Dagsbrún verða að vera
allir þeir verkamenn í bænum,
sem daglaunavinnu stunda, og
ekki vilja eiga á hættu að verða
bolað frá vinnunni hvenær sem
er, auk fjölmargra starfsmanna
í ýmsum starfsgreinum, sem í
félaginu eru ýmist af nauðsyn
eða frjálsum vilja, og má því
nærri geta, hvort tala „starfandi
verkamanna“ i Dagsbrún muni
ekki allmiklu fleiri en atkvæð-
in, sem greidd voru með tillög
um þeirra Héðins, þessum sem
styrinn stóð um í atkvæða-
greiðslunn^ Hinsvegar skiftir
það ekki miklu máli, hvort það
voru „stárfandi“ eða „óvirkir“
félagar Dagshrúnar, sem feldu
tillögurnar, ef þeir að eins hafa
verið löglegir félagsmenn með
fullum félagsréttindum.
Öðru máli er að gegna um
það, liversu viðurhlutamikil úr-
slit atkvæðagreiðslunnar geti
talist, þegar þess er gætt, hve
lítill atkvæðamunurinn var. Og
ef ekkert annað kæmi sérstak-
lega til greina, í sambandi við
þessa atkvæðagreiðslu, sem
neom og lelögum hans í Dags-
brúnarstjórninni, mætti verða
til hnekkis, en það eitt, að til-
lögur þeirra voru feldar með
svo litlum atkvæðamun, þá
væri í rauninni ekki um mikið
að sakast. En eins og alt var í
pottinn búið“, verður að telja
úrslit atkvæðagreiðslunnar ger-
samlega óviðunandi fyrir stjórn
Dagsbrúnar, eða meiri hluta
hennar, því að í þeim felst ótví-
rætt vantraust til stjórnarinnar.
Á atkvæðaseðlana var prent-
uð yfirlýsing frá stjórn félags-
ins um það, að hún „mælti með
því“, að tillögurnar, sem at-
kvæði ætti að greiða um, yrðu
samþyktar. En með því varð at-
kvæðagreiðslan um þessar til-
lögur jafnframt atkvæða-
greiðsla um afstöðuna til stjórn-
ar félagsins, og úrslit hennar
yfirlýsing um traust eða van-
traust á stjórninni. Og van-
traustið sigraði. En í þvi sam-
bandi skiftir það engu, hversu
mikill eða lítill atkvæðamunur-
inn varð.
Það er þannig alveg óhjá-
kvæmileg lýðræðisleg afleiðing
af úrslitum atkvæðagreiðslunn-
ar, að Dagsbrúnarstjórnin segi
af sér og láti fara fram nýja
stjórnarkosningu. Eins og nú er
komið, er félagið óstarfliæft, og
hlýtur að verða „óvirkur" liður
í verkalýðslireyfingunni, meðan
við svo búið er látið standa.
Fyrst og fremst tekur þetta
að sjálfsögðu lil formannsins,
Héðins Valdimarssonar. Hann
var kosinn formaður s. 1. haust,
en með svo fáum atkvæðum, að
einsdæmi mun vera í sögu fé-
lagsins, miðað við félagatölu á
hverjum tíma. Atkvæðatala
hans í þeirri kosningu mun að
vísu liafa verið nokkurum at-
kvæðum liærri en atkvæðalala
minni hlutans í þessari at-
kvæðagreiðslu. En þá var liann
heldur ekki kominn á svo önd-
verðan meið við félagið eða
flokk sinn eins og nú. Það er þó
auðsætt, að þá, eins og nú hefir
liann aðallega stuðst við at-
kvæði kommúnistanna í félag-
inu. Af þessum um 600 atkvæð-
um,sem greidd voru með tillögu
Dagsbrúnarstjórnarinnar við
allsherjaratkvæðagreiðsluna á
dögunum, virðast kommúnistar
hafa átt alt að 400. Það er sem
næst sú atkvæðatala, sem full-
trúi kommúnista í stjórn Dags-
brúnar hlaut í stjórnarkosning-
unni í haust, og greidd hafði
verið áður gegn breytingum
þeim á lögum félagsins um
stofnun trúnaðarmannaráðs,
sem Héðinn beitti sér fyrir og
kom fram með atfylgi alþýðu-
flokksmanna, fyrir að eins rúm-
lega einu ári, og liann ætlaði nú
að fella aftur úr gildi, með til-
styrk kommúnista, en tókst
ekki. Þannig er auðsætt, að Héð-
inn sjálfur er að heita má ger-
samlega fylgislaus í félaginu, og
getur ekki haldið áfraiu að vera
formaður þess.
VinonsteðvnniDnl á
Djnpavlk aflétt.
Verkfallsmenn treysta ekki á
stuðning Héðins eftir ósigur
hans í Dagsbrún.
Verkfall það, sem Verklýðsfé-
lag Árneshrepps stofnaði til á
Djúpavík, er nú leyst.
H.f. Djúpavík gerði samning
við Alþýðusambandið þ. 3. júní
s.l. um lcaup og kjör verkafóllcs
á Djúpavík og gildir samning-
urinn til 31. des. 1939. Þennan
samning neitaði yerklýðsfélagið
að samþykkja og hótaði vinnu-
stöðvun, sem hófst s. 1. mánu-
dag. Var ágreiningur milli verk-
lýðsfélagsins og Alþýðusam-
bandsins, sem eingöngu snerti
lágmarkslölu þeirra manna úr
verklýðsfélaginu, sem vinnu
skyldu fá hjá h. f. Djúpavik,
ytfir starfstíma verksmiðjúnn-
ar. Alþýðusambandið vildi ekki
hafa þá tölu mjög háa, svo að
utanhéraðsmenn gæti einnig
orðið vinnunnar aðnjótandi. —
Náðist að lokum samkomulag
um það milli Alþýðusamhands-
ins og félagsins, að það sam-
þykti óbreyttan þann samning,
sem Alþýðusambandið hafði
gert. Að sögn leituðu þeir, sem
stóðu að „uppreist“ þessari
gegn Alþýðusambandinu, stuðn-
ings Héðins og Dagsbrúnar og
hét Héðinn fullum stuðningi, en
eftir að kunnugt var um ósigur
Héðins í Dagsbrún mun þeim
þar nyrðra liafa þótt valt að
treysta á stuðning hans og sam-
þyktu gerðir Alþýðusambands-
ins.
Stefna Chamberlains í Spánarmálunum
talin viturleg af breskum blöðum.
Socialistar einir vilja grípa til örþrifaráda.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London, í morgun.
Chamberlain gerSi Spánarmálin að umtalsefni í
neðri málstofunni í gær og svaraði fyrir-
spurnum lútandi að þeim, einkanlega ræddi
hann stefnu stjórnarinnar út af því, að árásir úr lofti
á bresk skip eru að verða æ tíðari og nokkurum bresk-
um skipum hefir verið sökt, en allmargir breskir sjó-
menn látið lífið. Chamberlain vill fara sem varlegast
og fylgja hlutleysisstefnunni meðan unt er.
Lundúnadagblöðin, að verkamannablaðinu Daily
Herald og News Chronicle undanteknum, telja stefnu
Chamberlains hina einu réttu.
Times telur stefnu Chamberlains viturlega, því að
ef Bretar yrði til þess að slíta þeirri samvinnu sem ver-
ið hefir um hlutleysi í Spánarstyrjöldinni og taka upp
aðra stefnu, gæti það haft alvarlegar afleiðingar, og svo
mætti þá virðast, sem Bretar hefði þá tekið afstöðu í
Spánarstyrjöldinni. i
Daily Telegraph segir, að það sé komið í ljós, að
skipum og sjómönnum við Spán sé ekki full vernd að
hlutleysisstefnunni — en miklu meiri hætta væri á
ferðum — fleiri skip verða skotin í kaf og fleiri sjó-
menn drepnir, ef tekin yrði upp önnur stefna.
United Press.
40 stunda vinnuvika
samþykt í U. S. A.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London, í morgun.
Báðar deildir þjóðþings Bandaríkjanna, fulltrúa-
deildin og öldungadeildin, hafa samþykt laga-
frumvarp það um kaup og kjör verkamanna,
sem kaupsýslu- og framleiðendastéttirnar hafa lýst sig
mótfallnar, en verkalýðurinn aðhylst. Lögin koma til
framkvæmda 120 dögum eftir að Roosevelt undirskrif-
ar þau.
Frá lögunum er þannig gengið, að sótt verður að því
marki stig af stigi, að koma á 40 klst. vinnuviku í iðn-
aðinum á næstu 7 árum. Tímakaup verður 25 cents í
þeim iðngreinum, sem hlut eiga að máli, og hækka upp
í 40 cents á næstu þremur árum.
United Press.
Loilðrásif lerðar i Kanioa.
Járnbrantarslys í Japan.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London, í morgun.
Fregnir frá Okayama (borg í suðurhluta Japan)
hermir, að miklir vatnavextir hafi orðið sum-
staðar í suðurhluta landsins. Víða hefir orðið
jarðhrun af völdum flóðanna og skemdir orðið á veg-
um og járnbrautum. Tvær járnbrautarlestir fóru af
teinunum og var orsökin sú, að flóðin höfðu grafið
undan járnbrautinni. Voru þetta farþegalestir og var
margt barna í þeim, sem voru að koma heim úr sumar-
ferðalagi. Tuttugu manns létu lífið, en tala þeirra, sem
meiddust skiftir hundruðum.
Það voru aðalleg börn, sem biðu bana.
Miklar úrkomur hafa verið að undanförnu og vöxt-
ur mikill hefir hlaupið í öll straumvötn.
United Press.
isafmæli M
Noregskonungur og ríkiserf-
ingjalijónin. Ennfremur forseti
Finnlands. Hátíðahöldin i til-
efni af áttræðisafmælis Gustavs
Svíakonungs eiga að standa í
eina viku. (FÚ.).
Norræna verkfræíirga-
mfitið.
GÚSTAV V.
Svíakonungur, sem á áttræðis-
afmæli í næsta mánuði.
Kaupmannahöfn 14. júní.
Kristján konungur X, Friðrik
ríkiserfingi og Ingrid krónprin-
sessa o. fl. fólk úr lconungsf jöl-
skyldunni kom til Stockhólms í
dag. Á morgun kemur Hákon
Kaupmannahöfn, 14. júní.
Norræna verkfræðingamótið
var opnað í gær í Oslo í viður-
vist konungs, ríkiserfingjahjón-
anna, stjórnarinnar og þing-
manna. Formaður norska verk-
fræðingafélagsins bauð gesti
velkomna. Finnbogi Rútur Þor-
valdsson, verkfræðingur flutti
kveðju frá íslandi og mælti á
íslensku og norsku. Síðar halda
þeir fyrirlestra á mótinu, Val-
geir Björnsson, bæjarverkfræð-
ingur um hveraliitun á íslandi,
Trausti Ólafsson, efnafræðing-
ur, um sildarverksmiðjur og
Geir Zoega, vegamálastjóri, um
vegagerð og vegaviðhald á Is-
landi.
Þáttlakendur á mótinu eru
um 1600. (FÚ.).
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London, í morgun.
Hong kong fregnir
í morgun skýra frá
því, að Japanir sé
aftur byrjaðir á loftárásum
á Kanton. Hefir orðið
nokkurt hlé á þeim, en nú
er búist við að haldið verði
áfram að reyna að lama
viðnámsþrek íbúanna með
sí-endurteknum loftárás-
um. Tvær loftárásir voru
gerðar á borgina í morgun.
United Press.
FISKVEIÐAR FÆREYINGA
VIÐ GRÆNLAND.
Kaupmannahöfn, 14. júní.
Hundrað og tíu færeysk skip
hafa tilkynt þátttöku sína í fisk-
veiðum við Grænland i sumar.
(FÚ.). —

• '
•/•:'ý;' -
■■■■•■■ "'■'■■■:

% /•
KANTON,
hin mikla kínverska borg, sem Japanar að undanförnu liafa gert fjölda margar loftárásir á.