Vísir - 17.06.1938, Síða 2

VlSIR
Gyðingaofsóknirnar í Þýskálandi fær-
ast í aukana.
Æsingar í fátækrahverfum Berlin-
arbopgar. — Gyöingar dregnir út úr
húsum sínum og sárt Ieiknir.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
Berlín, í morgun.
Gyðingaofsóknum í Þýskalandi er haldið áfram af
enn meiri harðneskju en áður.
Gyðingar voru handteknir í gær í hundraðatali í ýms-
um hlutum Berlínarborgar. Hafa borist fregnir um
það, að stjórnin hafi fyrirskipað að herða sóknina gegn
Gyðingum á ýmsa lund.
Hefir þetta vakið talsverðar æsingar í sumum hlut-
um Berlínarborgar, einkum í norðurhluta borgarinnar,
í hverfum þeim, þar sem fátækir Gyðingar búa.
Sjónarvottar skýra frá því, að árásir hafi verið gerð-
ar á f jölda Gyðinga í gærkveldi. Þeir hafi verið dregn-
ir út úr húsum sínum og búðum og sárt leiknir. í sum-
um tilfellum var Gyðingum hent út um glugga.
Á sölubúðir þeirra voru málaðar aðvaranir til
manna um að skifta ekki við Gyðinga.
Óstaðfestar fregnir herma, að áformað sé að gera
ýmsar ráðstafanir til þess, að koma í veg fyrir, að Gyð-
ingar njóti sömu réttinda og aðrir borgarar Iandsins —
stía Gyðingum frá hinum. Þannig kvað vera í ráði að
leyfa Gyðingum ekki aðgöngu að öðrum samkomu-
stöðum en þeim, sem sérstaklega eru ætlaðir þeim. í
miðhluta Berlínar sáust í gær í fyrsta sinni bekkir, sem
á var málað: „Að eins fyrir Gyðinga“.
United Press.
Codreanu, leiðtogi púmen-
sku fascistanna9 ðæmdup í
tíu ára þpælkunaivinnu,
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London, í morgun.
Mál Codreanu, leiðtoga rúmensku fasistanna eða
„járnvarðliðsins“ svo nefnda hefir nú verið leitt til
fullra lykta, að því er símfregnir frá Búkarest í morg-
un herma. Codreanu hafði verið dæmdur af herrétti til
tíu ára þrælkunarvinnu, fyrir samsærisáform gegn
stjórn Iandsins. Skaut hann dómi herréttarins til yfir-
herréttar, sem staðfesti dóm undir-herréttarins, í öll-
um atriðum.
United Press.
Þeim verður flogið til Bretlands-
eyja frá Canada eftir því sem þörf
krefur á ófriðartímum. Flugvéla-
kaup í U. S. A,
Bretar eru nú farnir að kaupa hernaðarflugrélar í Bandaríkj-
unum og er það í fyrsta skifti í sögu Bretlands, sem hervamir
landsins eru styrktar með kaupum á flugvélum erlendis á frið-
artímum.
liloyds í Xiondon sendir
Franco reikning að upp-
hæð 250,000 sterlings-
pund.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London, í morgun.
Hið heimsfræga vátryggingarfélag Lloyds í London
hefir ákveðið að senda Franco reikning að upphæð
250.000 sterlingspund, til greiðslu fyrir tjón það, sem
bresk skipaútgerðarfélög hafa orðið fyrir vegna loft-
árásanna á Spáni, en nokkurum breskum skipum hefir,
sem kunnugt er, verið sökt í spænskum höfnum, af
flugmönnum Francos, en auk þess hafa bresk skip í
tugatali orðið fyrir meiri og minni skemdum af sömu
orsökum, í höfnum Spánar.
Einn af yfirmönnum Lloyds hefir sagt í viðtali við
United Press, að firmað hafi ákveðið að krefjast
greiðslu af Franco, þar sem það sé nú sannanlegt og
öllum lýðum Ijóst, að árásirnar á bresk skip hafi verið
gerðar að yfirlögðu ráði.
United Press.
Tyrkir segia sig úr
þjóðabandalaginu,
ef kröfara þeirra verðor ekki sint.
EINKASKEYTI TIL VlSIS.
London, í morgun.
Fregn hefir borist frá Istambul, sem vekur furðu,
þar sem áður höfðu borist fregnir um, að Tyrkir og
Frakkar hefði jafnað ágreiningsmál sín viðvíkjandi
Samjak.
Nú er því haldið fast fram í blöðum Tyrklands, segir
í fregnum frá Istambul, að Tyrkir ætli að segja sig úr
Þjóðabandalaginu, verði kröfum þeirra viðvíkjandi
Sanjak ekki sint. Allmörg af hinum kunnustu blöðum
landsins gera kröfur þessu viðvíkjandi.
United Press.
VÍSIR
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H/F.
Ritstjóri: Kristján Guðlaugsson.
Skrifstofa: Hverfisgötu 12.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
(Gengið inn frá Ingólfsstræti).
Símar:
Afgreiðsla 3400
Ritstjórn 4578
Auglýsingastjóri 2834
Verð 2 krónur á mánuði.
Lausasala 10 aurar.
Félagsprentsmiðjan h/f.
Nóg aðgert!
C ram,sóknarmenn hafa und-
*• anfarna daga háð eitt af
þessum „glæsilegustu þingum“,
sem nokkuru sinni hafa verið
háð, að sögn þeirra sjálfra. Af
þvi að framsóknarmenn eru
allra manna orðóvarastir, eink-
um urn yfirburði sína og afreks-
verk á þjóðmálasviðinu, þá
fullyrða þeir nú venjulega ekki
annað eða meira um þessi þing,
en -að þau séu „glæsilegust“
allra slíkra þinga, sem menn
hafi spurnir af hér á landi. En
um þetta síðasta þing sitt segja
þeir, að það sé „tvímælalaust
merkilegasta og glsesilegasta
pólitöska mótið, sem ungir
menn hafa gengist fyrir“. —
Og þó að elcketr sé sagt
um það, þá er auðvitað hverj-
um manni frjálst að sldlja
þetta svo, að ekki sé eingöngu
átt við mót sem ungir menn
hafa gengist fyrir „hér á landi“,
heldur hvar sem leitað væri um
víða veröld, að fornu og nýju.
Þetta „tvímælalaust merki-
legasta og glæsilegasta pólitíska
mót, sem ungir menn liafa
gengist fyrir“, svo að sögur fari
af, var sett að Laugarvatni s. 1.
laugardag, og svo sagt, að þar
og þá hafi verið stofnað „Sam-
band ungra Framsóknar-
manna“ og mót þetta því verið
stofnfundur þess. En það er
kunnugt, að Framsóknarmenn
hafa nú um mörg ár verið að
vinna að þvi, að koma sér upp
slíku „sambandi“, og þó orðið
lítt ágengt, enda verið allerfitt
um aðdrætti efniviðarins. Þarf
því engan að undra, þó að þeim
finnist mikið til um það, er
þeir hafa nú loks náð því lang-
þráða marki að koma þessu
sambandi á fót, og finna jafn-
vel meira til sín, en þeim ann-
ars er eiginlegt, af því að hafa
unnið slíkt þrekvirki.
í dagblaði framsóknarmanna,
sem nú þykist vafalaust geta
sagt skilið við þennan heim,
ánægt og örugt um vöxt og við-
gang flokksins í framtíðinni, þó
að þess missi við, er gerð nokk-
ur grein fyrir því, með hve
miklum ólíkindum það hafi í
rauninni verið, að Framsóknar-
flokknum mundi nokkuru sinni
auðnast að sjá drauma sína um
stofnun „Sambands ungra
framsóknarmanna“ rætast. En
af því, að flokkurinn hafi nú
borið gæfu til þess og þó að
hann sé í því efni mörgum ár-
um á eftir öllum öðrum stjórn-
málaflokkum i landinu, telur
blaðið, að öllum megi vera það
ljóst, hve ákaflega og ört „vax-
andi fIokkur“ Framsóknar-
flokkurinn sé og að hann liljóti
innan skamms að vera orðinn
„fjölmennasti stjórnmálaflokk-
urinn í landinu“! En svo virðist
þó, sem framsóknarmönnum
þyki nú nóg að gert um slikar
þrekraunir í útbreiðslustarf-
semi stjórnmálaflokkanna. Er
það ef til vill af því, að þeir ólt-
ast, að svo mikill ofvöxtur
kunni að lilaupa í Framsóknar-
flokkinn, ef lengra verði haldið
á þeírri braut, að við ekkert
verði náðið.
Hið nýafstaðna þing „Sam-
hands ungra Framsóknar-
manna“ hefir vakið atliygli al-
þjóðar á alvarlegri hættu, sem
nú sé yfirvofandi, ef ekki verði
tafarlaust tekið í taumana gagn-
vart þessari starfsemi stjórn-
málaflokkanna. „Hingað og
ekki lengra“, segir þetta „tví-
mælalaust merkilegasta og
glæsilegasta pólitíska mót“, og
það krefst þess, að stjórnmála-
flokkarnir láti sér það nægja,
að liafa i frammi stjórnniála-
áróður meðal fullorðinna
manna og unglinga eldri en 14
ára. En ein af lielstu sam-
þykktum þess er áskorun til
þings og stjórnar um, að „þegar
á næsta þigni verði sett lög, er
hanni pólitíska starfsemi meðal
barna innan 14 ára aldurs“!
En svo vonlítið sem það mátti
virðast, að framsóknarmönn-
um tækist að koma á fót „Sam-
bandi ungra Framsóknar-
manna“, þá gæti að vísu ekki
síður hrugðist til beggja vona
um það, hvernig þeim lánaðist
„áróðurinn“ meðal hai-nanna.
Og er þó engan veginn fyrir það
að synja, að þau kynnu að reyn-
ast þeim leiðitamari en ungling-
ar sem eru að komast til vits og
ára.
HERSVEITIR FRANCOS
HRAKTAR FRÁ
VILLAREAL.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London, í morgun.
C regn frá Valencia í morg-
* un hermir, að sam-
kvæmt tilkynningu Mijaja
hershöfðingja hafi hersveitir
Francos á fimtudagskvöld
verið hraktar frá Villareal,
sem nú sé algerlega í hönd-
um stjórnarhersins.
Norræn raðstefna
réttindi listamanna.
16. júní. FÚ.
I Stokkhólmi hefir nýlega ver-
ið lialdin norræn ráðstefna, til
þess að ræða um sameignlega
löggjöf á Norðurlöndum, að því
er snertir réttindi Iiöfunda og'
listamanna. Fulltrúi íslands á
Krahhe, fulltrúi í utanríkismála-
ráðuneytinu danska.
Mót norrænna húsameistara.
Kalundhorg, 16. júní. FÚ.
Mót norrænna liúsameistara
hófst í Oslo í dag og er á veg-
um þess haldnar ýmsar sýning-
ar. Á mótinu flytur prófessor
Guðjón Samúelsson erindi um
skipulag bæja á Islandi.
Skólasel Mentaskólans.
DregiS var í happdrætti Menta-
skólans hjá lögmanni kl. n í
morgun. Þessi númer hlutu vinn-
inga: i. vinningur: Far til Kaup-
mannahafnar, báðar leiíSir, og 300
kr, í erlendri mynt nr. 641. Annar
vinn.: Útvarpstæki nr. 4695. 3.
vinn: Vikudvöl aö ’Laugarvatni í
júlí nr. 32. 4. vinn.: Saumavél nr.
6032. 5. vinn.: Kr. 100 í pening-
um nr. 151. 6. vinn.: 3 smál. af
kolum nr. 7795. 7. vinn.: Rafsuðu-
vél nr. 7722. 8. vinn.: SkíSi nr.
1935. 9. vinn.: Málverk eftir Finn
Jónson nr. 1943. 10. vinn.: Olíu-
tunna nr. 1939. — Vinninganna sé
vitjaö til Pálma Hannessonar rek-
tors eöa Valdimars Sveinbjörns-
sonar, fimleikakennara.
Lundúnadagblaðið Daily Ex-
press slcýrði frá þvi fyrir
skemstu, að samningar hafi ver-
ið gerðir um kaup á 400 lirað-
fleygum flugvélum (ælluðum
til njósnaferða og eltinga) og æf-
ingaflugvélum, við Lockhead
Aircraft Corporation og North
American Aviation Company.
Framleiðsla flugvéla í Canada
er til íhugunar og er tilgangur-
inn að hafa þar í framtíðinni
mikinn varaflugflota.Er það tal-
ið mjög mikilvægt, að geta
framleitt árásarflugvélar handa
hreska hernum utan Bretlands-
eyja — framleiðsla þeirra geti
gengið óhindruð og án þess að
óttast þurfi að verksmiðjurnar
verði eyðilagðar í loftárásum.
Árásarflugvélar þessar
verða svo stórar -og afl-
hyltu kon-
ang sinn
Stokkhólmi í morgun. — FB.
Sænska þjóðin hylti konung
sinn, Gustav V., af miklum
fögnuði og áhuga, á áttræðisaf-
mæli hans í gær, þ. 16. júní.
Fremstir í flokki þeirra, sem
liyltu konung á þessum merkis-
degi, voru Kristján konungur
Danmerkur og íslands, Hákon
Noregskonungur og ríkisforseti
Finnlands.
Gustav Adolf, ríkiserfingi
Svía, hylti konunginn, föður
sinn, í ræðu, sem haldin var í
Stokkhólmshöll. Var það hin
hátíðlegasta athöfn, sem þar fór
fiam og ríldserfingi hyrjaði
ræðu sína er klukkan sló
tólf og afmælisdagurinn var
hyrjaður. Ríkiserfinginn lýsti
konunginum sem réttlátum
og kærleiksríkum föður og
miklar, að hægt verður að
fljúga þeim frá Canada
til Bretlands, jafnóðum og
þeirra er þörf.
Sumar tegundir hernaðarflug-
véla þeirra, sem Bandaríkja-
menn eru að koma sér upp,
geta farið með350 enskra mílna
hraða á klst. í 20.000 feta liæð.
framúrskarandi skylduræknum
og fórnfúsum landsföður.
Árdegis komu saman æðstu
embættismenn og kunnustu
menn þjóðarinnar og var kon-
ungi þá færð vegleg gjöf, frá
sænslcu þjóðinni, 4 miljónir
króna, sem konungur hefir á-
kveðið að verja til þess að draga
úr því böli, sem stafar af gigt-
veiki og lömunarveiki.
Hanson forsætisráðherra
flutti ræðu og bað menn hylla
konung sinn.
Stokkhólmsborg liélt árdegis-
veislu konungi til heiðurs og
voru þar viðstödd öll stórmenni
þau, sem komin voru til þess að
hylla konung í tilefni af afmæli
hans.
Sænski flotinn, sem lá á höfn-
inni, fram undan Ráðhúsinu,
skaut fallbyssuskotum til heið-
urs konungi.
Á íþróttasvæði borgarinnar
hyltu konung síðar um daginn
fulltrúar allra stétta þjóðfélags-
ins. Tólcu þátt í þeirri sám-
komu 25.000 manns. Áhrifa-
mikla og snildarvel flutta ræðu
fyrir minni konungs flutti Gösta
Forssell prófessor og var því
næst sunginn konungasöngnr
Svia.
Konungur þakkaði síðan þjóð
sinni og hað menn minnast fóst-
urjarðarinnar.
Um kvöldið var lierguðsþjón-
usta í Stokkhólmi og að henni
lokinni herskoðun. Hermenn úr
landsher og flugher og sjóliði
gengu fram hjá konungi og