Vísir - 20.06.1938, Blaðsíða 4

ViSIR
sem annaSlivort liafa hætt við
mám eða lolcið einhverju sér-
soámh hafa gert verslunarstörf
aS aefistarfi sínu. Samt liygg eg
Stúdentamentunin ætti að geta
feonaið að góðu haldi þeim
mönnuin, sein þessa atvinnu
ætla að stunda, og til viðbótar
Ikæmi nokkurra ára framhalds-
piátn í þeim fræðum, sem að
*síðskiftum lúta, þá væri þess að
isænla, að þessir menn gætu
®rðið vel færir til að stunda
ianpsýslu, hvort sem væri sem
Ikaupmenn eða kaupfélagsstjór-
ar, og líklegt er, að þar yrði
hægt að finna starfssvið fyrir
allmarga akademiskt mentaða
jnenn.
Æ>á er loks hin svo kallaða at-
vinnudeild. Eg skal játa, að hún
jer í nokkurri þoku, því mér
vitanlega hefir engin áætlun
verið gerð um það, hversu nám-
iniii þar skyldi liaga. En megin-
liugsunin hefir verið sú, að þar
yrði stúdentum gefinn kostur á
að afla sér sérmentunar, sem
gæli gert þá færa um og færari
«n ella um að starfa að aðal-
atvinnuvegum þjóðarinnar. —
S>aS hefir alls eigi verið, til-
aetlun þeirra manna, sem horið
Ihafa liugmynd þessa fram, að
jfarið væri að koma hér upp
stofnun til að menta allskonar
vísindalega sérfræðinga í ýms-
nm sérgreinum húvísinda eða
fískifræði, lieldur það, að þessi
lídeOd veiti l>eim, sem liana
sæklu, almenna praktiska ment-
nn, sem gæti komið þeim að
Iialdi í þeim verkaliring, sem
jþéir 'liafa valið sér, alveg að
sínuleyfi eins og aðrar lxáskóla-
ídeildir bæði hér og annarsstað-
ar gera hver á sínu sviði.
íLaéicnadei ldi r n a r búa menn
íýrst og fremst undir það, að
géta gegnt þeim störfum, sem
latíknar alment verða að geta
gegnt, lagadeildirnar ala menn
fyrst og frcmst upp til að gegna
þeim, sem alment eru falin lög-
fræðingum o. s. frv. Það er sú
álœenna fagmentun, sem þess-
ar deildir veita, og sama hafa
menn hugsað sér að þessi fyr-
iirhugaða atvinnudeild gerði.
Æfversu margir stúdentar það
yrðu, sem i þá deild gengju,
færi væntanlega nokkuð mikið
eftir því, hversu fýsilegt ungum
mönnum þætti að leggja þessar
atvinnugreinar fyrir sig. Sem
stendur eiga báðir þessir at-
vhmuvegir við örðugleika að
stríða og straumuriim mun
frekar liggja frá þeim en til
þejrra. En ef þjóðin á að eiga
nokkra framtíð þá verða þessir
atvinnuvegir háðir aftur að
blómgast. Og það er enginn efi
á þvi, að báðum þessum at-
vinnuvegum væri það heilla, að
eiga sem flesta vel mentaða
snenn i sinum lióp, og mennirn-
ir, sem fengið liefðu mentun
sína í atvinnudeildinni ættu að
geta skipað sinn sess þar og
skipað hann vel og orðið til nyt-
semdar hæði stétt sinni og þjóð.
Menn liafa fært það fram
gegn tillögunum um þessar 3
nýju atvimiudeildir, að stofnun
þeirra og starfræksla myndi
kosla meira fé en ríkið gæti séð
af í því skyni. Að sjálfsögðu
mundu þær liafa nolckurn auk-
inn kostnað í för með sér, en
eg efast um að liann þyrfti að
vera mjög mikill. T. d. geta
starfsmenn við rannsóknar-
stofnunina i þarfir atvinnuveg-
anna , sem þegar er lcomin, ver-
ið kennarar við atvinnudeildina.
En þegar um þennan kostnað er
rætt, væri vert að taka annað at-
riði lika með í reikninginn. —
Greinagóður maður sagði mér í
vetur, að liann hefði reiknað út
live miklu fé maður, sem lokið
liefir kandidatsprófi, liefði var-
ið til náms síns, á mentaskóla
og háskóla. Og honum reiknað-
ist það, að ef taldir væru vextir
og vaxtavextir af fénu, þá hefði
liáskólakandidat kostað 20. þús.
krónum til náms sins. Þegar
lugir manna stunda svo dýrt
nám, og eiga þess svo engan
kost á eftir, að nota það nám
sér til framdráttar, þá er það
ekki svo lítið fé, sem þarna fer
i súginn. En enn þá meira fé
fer þó forgörðum við það, er
fjöldi af úrvali þjóðarinnar, og
það er fólkið sem mentaveginn
gengur yfirleitt, verður fyrir
því, að eyða bestu árum æfi
sinnar til einskis og fá ef til
aldrei kost á að starfa það, sem
kraftar þess og hæfileikar hafa
kjörið það til að vinna. Það er
sú sóun verðmæta, sem þjóðfé-
aginu er liáskalegust, því ekk-
ert verðmæti á það dýrmætara
en vit og orku fólksins og ekk-
ert verðmæti skyldi hagnýfa
hetur en það.
Prófessor Ólafur Lárusson
rakti þvi næst námskostnað
stúdenta hæði hér og erl., sem
og þá möguleika, sem stúdent-
ar ættu á því að afla sér nauð-
synlegs fjár til námsins. Að
þessu sinni eru ekki tök á að
rekja þann liluta ræðunnar, en
siðar mun verða vikið sérstak-
lega að þeim málum liér i blað-
inu.
Á morgun
hefja Strætisvagnarnir feröir
um Fossvog og Sogamýri. Er
vissulega gott til þess aS vita, að
fjlagið hefir vakandí áhuga fyrir
þröfinni á auknum samgöngum,
eins og þaS sýnir meS feröaáætl-
uninni í dag.
Hjónaband.
Á laugardaginn voru gefin sam-
an í hjónaband af sira Bjarná
Jónssyni Margrét Kjartansdóttir
og Magnús Þorkelsson. Heimili
þeirra er á Óöinsgötu 24.
Veðrið í morgun.
I Reykjavík 9 st., mestur hiti í
gær 9, minstur í nótt 6 st. Úrkoma
síöan í gærmorgun 7,4 mm. Heit-
ast á landinu í morgun 13 st., Hól-
um í Hornafirði, kaldast 3 st., á
Horni. Yfirlit: Lægð fyrir austan
ísland og önnur suður af Græn-
landi á hreyfingu austur eftir. —
Horfur: Faxaflói: Hægviðri.
Sumstaðar skúrir, en bjart á milli.
Esja
er væntanleg í fyrramálið frá
Glasgow með um 40 farþega.
Súðin
var á Kópaskeri á hádegi i gær.
M.s. Dronning Alexandrine
kom að vestan og norðan á laug-
ardagskvöld og fer héðan í kvöld
áleiðis til útlanda. Meðal farþega
munu verða: Poul Reumert og
Anna Borg Reumert, Sveinn M.
Sveinsson frkvstj. og frú, Har.
Böðvarsson og frú, Gúnnar Benja-
mínsson og frú, frú Valborg Ein-
arsson, Unnur Árnadóttir, frú
Agnes Daviðsson, frú K. Jónsson,
frk. Anna Thorlacius, Obenhaupt
og m. fl.
Maður varð bráðkvaddur
á M.s. Dronning Alexandrine,
er skipið kom að vestan og norð-
an á laugardagskveld. Var þetta
rétt áður en skipið lagðist að
bryggju. Var þetta farþegi á skip-
inu, Jóhannes Þórðarson, póstur
frá ísafirði.
Max Pemberton
kom af veiðum í morgun með
166 tn. eftir 17 daga útivist. Max
Pemberton er eini togarinn, sem
haldið hefir áfram að fiska í salt.
Hjónaefni.
17. júní opinberuðu trúlofun
sína Rósa Þórðardóttir, Hallveig-
arstíg 10, og Jónas H. Bjarnason,
Vesturgötu 68.
Knattspymufél. Víkingur.
A- og B-liðs apfing í kvöld kl.
7%. Mætið stundvíslega.
Fram.
3. fl. æfing i kveld kl. 8 og 2.
fl. æfing kl. 9.
Á síldveiðar
fóru á laugardag Hannes ráð-
herra, Gyllir, Arinbjörn hersir,
Gulltoppur og Ólafur í gær.
Áheit á Strandarkirkju
afhent Vísi: 10 kr. frá X (gam-
alt áheit), 5 kr. frá J. B., 2 kr.
frá konu, 25 kr. frá Jóni E.
Góð veiði.
Hjalti Einarsson málarameistari
veiddi 80 bleikjur á 7 klst. við
Kaldárhöfða í Sogi á laugardag-
inn. Veiðin vóg full 100 pund.
Skátar.
Munið glímuæfinguna fyrir
landsmótið í kvöld kl. 8J4 í K.R.-
húsinu. Áríðandi að allir mæti.
Póstferðir á morgun.
Frá Rvík: Mosfellssveitar-,
Kjalarness-, Kjósar-, Reykjaness-,
Ölfuss- og Fljóapóstar. Þrasta-
lundur. Laugarvatn. Ljósafoss.
Kirkjubæjarklausturs-póstur. —
iBreiðafjarðarpóstur. Dalapóstur.
Barðastrandarpóstur. Bílpóstur til
Akureyrar. Fagranes til Akraness.
Laxfoss til Borgarness. Til Rvík-
ur: Mosfellssveitar-, Kjalarness-,
Kjósar-, Reykjaness-, Ölfuss-,
Flóapóstar. Þrastalundur. Laugar-
vatn. Ljósafoss. Þingvellir. Aust-
anpóstur. Breiðaf jarðarpóstur.
Dalapóstur. Norðanpóstur. Fagra-
nes frá Akranesi. Laxfoss frá
Borgarnesi. Esja frá Glasgow.
Útvarpið í kvöld.
19,20 Hljómplötur: Söngvar úr
tónfilmum. 19,50 Fréttir. 20,15
Minningarkvöld Dansk-islenska
félagsins í Reykjavík um lausn
átthagabandsins í Danmörku 20.
júní 1788: a) Dönsk tónlist (plöt-
ur). b) Ávarp (Sendiherra Dana).
c) Erindi (Guðbrandur Jónsson
prófessor). d) Upplestur (Þorst.
Ö. Stephensen leikari). e) Dönsk
tónlist (plötur). 22,00 Dagskrár-
lok.
FISKVEIÐAK ÍTALA
VIÐ GRÆNLAND.
Tveir ítalskir togarar með
fimm þúsund tonna móðurskip
liafa ákveðið að stunda fisk-
veiðar við vestur-Grænland í
sumar.
Anatfirar
FRAMKÖLLUN - KOPIERING
— STÆKKUN —
Fljót afgreiðsla. — Góð vinna.
Aðeins notaðar hinar þektu
AGFA-vörur.
F. A. Thiele H.f.
Austurstræti 20.
nýkomin.
iKAlPSKAPURl
jfWEEEú
Vesturgötu 42. Framnesvegi 15
og Ránargötu 15.
■.tlCISNÆCIl
1 HERBERGI eða 2 lítil og
eldliús óskast sem fyrst, lielst í
vesturbænum. Sími 3565. (388
iBÚÐ, 3 herbergi og eldhús,
með öllum þægindum, er af sér-
stökum ástæðum til leigu frá 1.
júlí í vesturbænum. Uppl. gef-
ur Jónas H. Jónsson, sími 3327.
________._________(390
VIL leigja 1 stofu og eldhús
1. júlí til 1. okt. A. v. á. (391
SUMARBUSTAÐUR óskast
til leigu. Tilboð merkt: „Sumar-
hústaður“ sendist Vísi. (393
HERBERGI með húsgögnum
til leigu lengri eða skemri tíma.
Uppl. á Vesturgötu 18. (400
ÓDÝR sólarforstofustofa til
leigu. Kárastíg 4. (402
ÞVOTTABALI fanst á reki á
Þingvallavatni. Uppl. í síma
2750. (397
'TllKYHHINCBK
ST. FRAMTÍÐIN nr. 173. —
Enginn fundur í kcöld. (386
KvininaS
SLÆ BLETTI við hús og
hirði grasið. Uppl. í síma 2405.
_________________(384
RÁÐSKONA. Áreiðanlegur
sjálfseignarbóndi óskar eftir
ungri og ábyggilegri ráðskonu.
Vel hýst. Uppl. frá kl. 5, Hótel
ísland nr. 18. (387
VANTAR duglegan lunda-
mann strax. Ólafur Bjarnason,
Brautarholti. (389
BARNAVAGN til sölu á Þórs-
götu 20, kjallaranum. (385
FALLEGAR aspedistur til
sölu Þingholtsstræti 5, efra liús-
ið. (392
LÍTIÐ horðstofuhorð og
hringufiður til sölu, ódýrt. Óð-
insgötu 20 B, uppi. (394
TIL SÖLU: Bilmótor, nýi
Ford, sem nýr. Ritvél. Gírkassi
með fjórum girum áfram —•
Clievrolet — ásamt fleiru. Uppl.
i síma 4094. (395
BARNAVAGN í góðu standi
til sölu. Barnakerra óskast
keypt á sama stað. Eiriksgötu
2L______________________(396
5 MANNA bifreið til sölu
með sérstöku tækifærisverði.
Uppl. Bifreiðastöðinni Ör, simi
1430. (398
LAXASTÖNG, 61 feta, laxa-
lína 42 yards, til sölu. Tækifær-
isverð. Uppl. í síma 1830, milli
7 og 8.________________ (399
3ja LAMPA útvarpstæki til
sölu. Tækifærisverð. — Uppl. í
sima 4165. (401
■"■■■'■■■■““■■■■■■■■““■^“^“■“■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■B
HJÁLPIÐ BLINDUM. Kaup-
ið gólfklúta sem þeir vefa. —
Heildsala. Sími 4046. Smásala.
Simi 2165.______________(319
TJÖLD og tjaldsúlur fyrir-
liggjandi, einnig saumuð tjöld
eftir pöntun. — Ársæll Jónas-
son. — Reiða- og Seglagerða-
verkstæðið. Verbúð nr. 2. —
Sími 2731. (73
Fornsalan
Hafnarstræti 18
selur með sérstöku tækifæris-
verði ný og notuð húsgögn og
lítið notaða karlmannafatnaði.
KÁPU- og kjólaefni frá
Saumastofunni Laugavegi 12,
| eru seld í Rammaverslun Geirs
Konráðssonar, Laugavegi 12. —
Simi 2264. (308
KOPAR keyptur í Lands-
smiðjunni. (8
— Þetta voru auSfengnir pening-
ar. Mannasninn í vagninum hélt
aö þaö heföi veriö Hrói Höttur,
sem rændi hann.
— Blauöu þjófar og þorparar! Aö
ráöast svona margir á einn! Nei,
variö ykkur, lítið í kringum ykk-
ur!
— Hlífiö okkur herra, við gef-
umst upp. —■ Út meö ykkur alla.
Fáið mér alt, sem þiö stáluð.
— Fljótir n'ú, þorpararnir ykkar.
Eg skal kenna ykkur að bendla
nafn Hróa Hattar við þvílíkan
bleyðuhátt.
118. MENN FÓGETANS — ÞJÓFAR!
HRÓI HÖTTUR og menn hans.
— Sögur í myndum fyrir börn.
LEYNDARMÁL
HERTOGAFRÚARINNAR
Eg virti liann nákvæmlega fyrir mér.Hann var
svo niðursokkinn í liugsanir sínar, að það var
-sem liann hefði gleymt nærveru minni.
,,Vignerte,“ sagði eg. „Hvað er að? Þú ert
iskki eins og þú átt*að þér. Hvað er að? Slæm
tíðindi ?“
En hann hafði þegar jafnað sig og ypti öxlurn.
„Kæri vin,“ sagði hann. „Hvað skyldi vera
aS? Frá hverjum skyldi eg liafa fengið slæm
liðíndi ? Eg á enga ættingja og enga vini, nema
I hemum. Það veistu.“
„Það getur vel verið,“ sagði eg, „en þú ert
•ekkj eins og þú átt að þér í kvöld. Eg vil að þú
’vertSir hjá mér í nótt hvar sem þú svo hefir
taðalbækistöð hér í skotgröfunum á morgun og
eftir það.“
„F.g er kannske ekki eins og eg á að mér. Eg
Scannast við það. Hvað er klukkan?“
„Sjö“.
^,Við skulum fá okkur slag.“
Uppástungan kom svo á óvænt, að hermenn-
jórnír tveir, sem með mér voru, litu hvor á ann-
an undrandi. Enginn í lierdeildinni liafði séð
Vignerte snerta við spilum“.
„Heyrið mig, Damestoy“, sagði liann, „vissu-
lega hafið þér eða Henriques spil?“
Þeir kinkuðu kolli.
Það var svo sem ekki líklegt, að þeir — ann-
arhvor eða báðir — hefði ekki spil i vasanum.
„IJvað kunnið þið að spila?“
„Ecarté, herra!“
„Gott og vel, við spilum þá écarté!“
Heila klulckustund tapaði Vignerte stöðugt.
Hermennirnir, sem báðir voru auralausir,
liorfðu við og við undrandi hvor á annan, eins
og þeir Iiotnuðu ekkert í þessu — eins og þeir
gæti ekki áttað sig á hvort furðulegra væri, að
Vignerte hafði sýnt þeim heiður að spila við
þá, eða að þeir höfðu unnið af honum tólf
franka.
Eg horfði á hann með vaxandi furðu.
Alt í einu kastaði hann frá sér spilunum.
„Heimskulegt spil“, sagði hann. „Klukkan er
átta og eg ætla. að vera viðstaddur fjTstu varð-
mannaskifti“.
„Eg fer með þér“.
Eg gleymi aldrei þessu kvöldi. Himininn var
orðinn alheiður — sltýjalaus með öllu. Tungl-
ið — næstum fult — skein á bláfölum liimn-
inum og kuldalegum. Niðri á jörðinni voru
skotgrafirnar og sandpokavirkin eins og lang-
ar hvítar raðir.
Tilgangslaust var að skjóta stjörnuskotum.
Dauðakyrð ríkti oftast. Aðeins endrum og
eins heyrðist riffilskot.
Við hvísluðum dulmálsorðið, er gaf til
kynna, hverjir við værum, að varðmönnum
okkar, sem sumir lágu endilangir í skotgryfj-
um, en aðrir ki'upu eða stóðu í hnipri hak við
runna. Svæðið, sem við höfðum í okkar um-
sjá, var að minsta kosti hálfur kílómetri á lengd
og við vorum góða ldukkustund í þessari eftir-
litsferð.
Þegar við vorum komnir á liinn enda svæð-
isins, spurði Vignerte:
„Hvar er ysti varðstaður 23. herdeildar?“
Við fórum þangað. Fjórir hermenn, sem þar
voru á verði, voru að grafa lík þýska hermanns-
ins, eins djúpt og þeir gátu.
Vignerte gekk liratt til þeirra og hallaði sér
fram yfir gröfina og fór að grafa uns hann
kom niður á likið. *
„182. — Það er rétt“, sagði hann.
Það fór eins og kuldalirollur um liann allan.
„Við skulum snúa við“, sagði hann. „Mér er
að verða kalt“.
Damestoy og Henriques voru i fasta svefni,
þegar við komum aftur. Eins og óbreyttum
hermönnum er gjarnt, höfðu þeir sldlið eftir
hestu staðina í skotgi-yfjunni fyrir okkur til að
hvílast — tvær holur, þar sem þeir höfðu lagt
hálm og dökkar ábreiður handa okkur.
Ekkert liljóð barst að eyrum, nema hægur
andardráttur þessara góðu félaga, sem sváfu
þarna, og endrum og eins heyrðist tíst í akur-
mús. Eg gat ekki séð Vignerte, sem lá við hlið
mér, en eg fann á mér, að hann lá vakandi.
Dyrnar á, skotgryfjunni voru opnar — síðan er
við slöktum á kertunum — og það sá í him-
ininn — bláföla rönd af honum og á henni gat
að líta silfurskæra stjömu, eins og tár# sem
var að falla af hvarmi hans.
Og þannig leið góð stund, kannske heil
klukkustund. Vignerte hafði ekki bært á sér.
Hann hefði átt að vera sofnaður fyrir löngu,